Нүсәйриҙәр

Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең кейәүе һәм ике туған ҡустыһы Али (Ғәли) ибн Әбү Талипты («Али-Аллаһ») илаһлаштырыусылар — синкретик дин эйәрсендәре, уны исламдың фарсы йүнәлешенең (суфыйлыҡ) һәм хатта шиғыйлыҡтың Али культы эзотерик йүнәлеше итеп тә ҡарарға мөмкин^[1].

Нүсәйрилек — шиғый-исмәғилиҙәр тәғлимәтенә һәм гностик христианлыҡҡа яҡын ҡайһы бер ислам дини йүнәлештәре, тармаҡтары йәки секталары өсөн ҡулланылған атама^[2].

Ҡайһы бер мосолман теологтар, мәҫәлән, Ибн Тәймиә һәм уның фәтүәһе эйәрсендәре нүсәйриҙәрҙе шиғыйлыҡтан да сығып, ислам йүнәлештәренән шул тиклем алыҫлашып, исламдың бер өлөшө тип һаналыу хоҡуғын юғалтҡан, айырым дингә — ислам , христианлыҡ һәм исламға тиклемге көнсығыш инаныуҙары («яһилиәт») ҡатнашмаһына әүерелгән, тип һанай.

Нүсәйрилек IX быуатта барлыҡҡа килә. Традицион рәүештә ағым дин белгесе Мөхәммәт Ибн Нүсәйр (Бәсрала яҡынса 883-тә үлгән) тарафынан нигеҙләнгән тип иҫәпләнә, ул ун беренсе шиғый имамы Хәсән әл-Асҡариҙы илаһи тип, үҙен иһә уның илсеһе (Бәб) тип атаған^[2].

Әлеге ваҡытта нүсәйриҙәрҙең шиғый-ун икеселәр менән яйлап яҡынайыуы күҙәтелә. Был процесс Хафеҙ әл-Әсәд тарафынан башланған һәм улы Бәшәр хакимлығы осоронда ла Иран шиғый режимы менән Сүриә нүсәйриҙәренең хәрби-сәйәси шарттарҙа яҡынайыуы дауам итә. Нүсәйри ауылдарында мәсет төҙөлә, рамаҙан һәм башҡа мосолман йолаларын үтәлә.

• 
  Хафеҙ әл-Әсәд
• 
  Әсәдтәр ғаиләһе

• Хафиҙ Әсәд — Сүриә хәрби, дәүләт һәм сәйәси эшмәкәре, Сүриәнең элекке оборона министры, Сүриәнең элекке премьер-министры, Сүриәнең элекке президенты, генерал.
• Бәшәр Әсәд — Сүриә дәүләт һәм сәйәси эшмәкәре, Сүриәнең ғәмәлдәге президенты, Сүриә ҡораллы көстәренең юғары баш командующийы һәм Бәғәс партияһының Сүриә төбәк бүлексәһе секретары. Маршал. Хафиҙ Әсәдтең улы.

• Давид Эйдельман: Сирийское восстание и алавитский режим  (билдәһеҙ). ИА REX (2 май 2011). Дата обращения: 7 сентябрь 2019.
• The 'secretive sect' in charge of Syria  (билдәһеҙ). BBC (17 май 2012). Дата обращения: 7 сентябрь 2019.