Türkmənistan əhalisi

Türkmənistan əhalisi — Türkmənistan Respublikasının sərhədlərinin daxilində yaşayan əhali.

Ümumi say redaktə

Türkmənistan dövlətinin sonuncusu 2006-cı ilin iyul ayının əvvəlində elan edilmiş rəsmi məlumatlarına əsasən ölkə əhalisi yüksək artım tempi ilə artmaqdadır, ancaq beynəlxalq təşkilatların məlumatları bu dövlətin rəsmi məlumatlarından fərqlidir.

Rəsmi məlumatlar redaktə

  • 10-21 yanvar 1995-ci il siyahıyaalnmasına əsasən Türkmənistanın de-yuri əhalisi 4.437.570 nəfər, de-fakto əhalisi isə 4.483.251 nəfər olmuşdur.[1]
  • De-fakto əhalinin yaş strukturu:
  • hər iki cinsdən 0-4 yaşlarında olanlar: 674.693 nəfər
  • hər iki cinsdən 5-9 yaşlarında olanlar: 619.381 nəfər
  • hər iki cinsdən 10-14 yaşlarında olanlar: 516.995 nəfər
  • hər iki cinsdən 15-19 yaşlarında olanlar: 455.727 nəfər
  • hər iki cinsdən 20-24 yaşlarında olanlar: 414.632 nəfər
  • hər iki cinsdən 25-29 yaşlarında olanlar: 366.538 nəfər
  • hər iki cinsdən 30-34 yaşlarında olanlar: 351.856 nəfər
  • hər iki cinsdən 35-39 yaşlarında olanlar: 281.039 nəfər
  • hər iki cinsdən 40-44 yaşlarında olanlar: 204.313 nəfər
  • hər iki cinsdən 45-49 yaşlarında olanlar: 126.864 nəfər
  • hər iki cinsdən 50-54 yaşlarında olanlar: 97.136 nəfər
  • hər iki cinsdən 55-59 yaşlarında olanlar: 114.232 nəfər
  • hər iki cinsdən 60-64 yaşlarında olanlar: 91.473 nəfər
  • hər iki cinsdən 65-69 yaşlarında olanlar: 73.263 nəfər
  • hər iki cinsdən 70-74 yaşlarında olanlar: 43.818 nəfər
  • hər iki cinsdən 75-79 yaşlarında olanlar: 22.707 nəfər
  • hər iki cinsdən 80-84 yaşlarında olanlar: 15.942 nəfər
  • hər iki cinsdən 85-89 yaşlarında olanlar: 5.813 nəfər
  • hər iki cinsdən 90-94 yaşlarında olanlar: 2.611 nəfər
  • hər iki cinsdən 95-99 yaşlarında olanlar: 639 nəfər
  • hər iki cinsdən 100 və daha yuxarı yaşlarda olanlar: 722 nəfər
  • hər iki cinsdən yaş kateqoriyasında təsnif edilməmişlər: 2.857 nəfər
  • 2000-ci ilin əvvəlinə olan rəsmi təxminə əsasən 5,200,000[2] nəfər
  • 1.5.2001 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 5.410.000[2] nəfər
  • 1.8.2001 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 5.487.900[2] nəfər
  • 1.01.2002 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 5.640.000[3] nəfər
  • 1.12.2004 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 6.525.800[4] nəfər
  • 2005-ci ilə olan rəsmi təxminə əsasən 6.746.500[5] nəfər
  • 1.3.2006 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 6.786.400[6] nəfər
  • 1.7.2006 tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən 6.836.500[7] nəfər
  • 15–26 dekabr 2012-ci il tarixində ölkə müstəqillik qazandıqdan sonra ikinci Ümumtürkmənistan əhali siyahıyaalınması keçirilmişdir.[8]

Vilayətlər üzrə redaktə

  • 1995-ci il sa. görə Türkmənistan əhalisi 4.437.570[9] nəfərdir.
  • Ahal vilayətində (Aşqabad şəhəri daxil) 1.189.775 nəfər
  • Aşqabad şəhəri təxminən 531.000[10] nəfər (ümumi Ahal vilayəti 1.19 milyon nəfər)
  • Marı vilayətində 1.017.226 nəfər
  • Daşoğuz vilayətində 926.607 nəfər
  • Lebap vilayətində 918.269 nəfər
  • Balkan vilayətində 385.693 nəfər
  • 2005-ci ilə olan rəsmi təxminə əsasən Türkmənistan əhalisi 6.746.500[5] nəfərdir.
  • Aşqabad şəhərində 909.300 nəfər
  • Ahal vilayətində 968.600[5] nəfər
  • Marı vilayətində 1.519.000[5] nəfər
  • Daşoğuz vilayətində 1.409.400[5] nəfər
  • Lebap vilayətində 1.371.100[5] nəfər
  • Balkan vilayətiində 569.100[5] nəfər

Beynəlxalq təşkilatların məlumatları redaktə

  • 1996-cı ildə 4.569.000 nəfər
  • 1998-ci ildə 4.859.000 nəfər
  • 2000-ci ildə 4.891.598 nəfər
  • 2001-ci ildə 4.973.962 nəfər
  • 2002-ci ildə 5.051.817 nəfər
  • 2003-cü ildə 5.123.940 nəfər
  • 2011-ci ildə 5.105.301[11] nəfər
  • 2013-cü ildə 5.240.000[12] nəfər
  • 1995-ci ildə 4.188.010 nəfər
  • 1996-cı ildə 4.267.690 nəfər
  • 1997-ci ildə 4.335.991 nəfər
  • 1998-ci ildə 4.395.293 nəfər
  • 1999-cu ildə 4.449.427 nəfər
  • 2000-ci ildə 4.501.419 nəfər
  • 2001-ci ildə 4.551.762 nəfər
  • 2002-ci ildə 4.600.171 nəfər
  • 2003-cü ildə 4.648.037 nəfər
  • 2004-cü ildə 4.696.876 nəfər
  • 2005-ci ildə 4.747.839 nəfər
  • 2006-cı ildə 4.801.595 nəfər
  • 2007-ci ildə 4.858.236 nəfər
  • 2008-ci ildə 4.917.543 nəfər
  • 2009-cu ildə 4.978.962 nəfər
  • 2010-cu ildə 5.041.995 nəfər
  • 2011-ci ildə 5.106.668 nəfər
  • 2012-ci ildə 5.172.931 nəfər
  • 2013-cü ildə 5.240.072 nəfər
  • 2014-cü ildə 5.307.000 nəfər
  • MKİ-nin Dünya Faktlar Kitabında verilən məlumatlara əsasən Türkmənistan əhalisi:
  • iyul, 1995-ci il tarixinə 4.075.316[14] nəfər
  • iyul, 1997-ci il tarixinə 4.229.249[15] nəfər
  • iyul, 1998-ci il tarixinə 4.297.629[16] nəfər
  • iyul, 1999-cu il tarixinə 4.366.383[17] nəfər
  • iyul, 2000-ci il tarixinə 4.518.268[18] nəfər
  • iyul, 2001-ci il tarixinə 4.603.244[19] nəfər
  • iyul, 2002-ci il tarixinə 4.688.963[20] nəfər
  • iyul, 2003-cü il tarixinə 4.775.544[21] nəfər
  • iyul, 2005-ci il tarixinə 4.952.081[22] nəfər
  • iyul, 2006-cı il tarixinə 5.042.920[23] nəfər
  • iyul, 2007-ci il tarixinə 5.097.028[24] nəfər
  • iyul, 2009-cu il tarixinə 4.884.887[25] nəfər
  • iyul, 2010-cu il tarixinə 4.940.916[26] nəfər
  • iyul, 2012-ci il tarixinə 5.054.828[27] nəfər
  • iyul, 2013-cü il tarixinə 5.113.040[28] nəfər
  • iyul, 2014-cü il tarixinə 5.171.943[29] nəfər
MKİ-nin və Dünya Bankının məlumatlarına nəzər yetirildikdə aydın olur ki, Türkmənistan əhalisinin sayına dair təxminlər edilərkən 1995-ci ildə keçirilmiş rəsmi sayımın nəticələri nəzərə alınmamışıdır və bu səbəbdən bu təxminlər yalnışdır.
  • 11 fevral, 2007-ci il Prezident seçkilərində: 2.677.589 nəfər
  • 14 dekabr, 2008-ci il Parlament seçkilərində: 2.763.993
  • 12 fevral, 2012-ci il Prezident seçkilərində: 2.987.324 nəfər
  • 15 dekabr, 2013-cü il Parlament seçkilərində: 3.063.218 nəfər

Etnik tərkib redaktə

1995 – ci ildə (10 – 21 yanvar)[31] Türkmənistanda aparılmış əhalinin rəsmi siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən ölkənin təxminən 100[32][33] xalqın nümayəndələrindən ibarət 4.437.570 nəfər (2.198.853 nəfəri kişilər, 2.238.717 nəfəri qadınlar) vətəndaşı olan de-yuri əhalisi var idi, Türkmənistanın ölkədə yaşayan və qeydiyyatda olan faktiki əhalisi (ölkə vətəndaşları və əcnəbilər) isə 4.483.251 nəfər (2.225.331 nəfəri kişilər, 2.257.920 nəfəri qadınlar) idi.[34][35]

Milli tərkib
NoEtnik qrup1995[9][31][36][37] sa.
1-100Cəmi4 437 570
1türkmən3 401 936
2özbək407 109
3rus298 751
4qazax86 987
5azərbaycanlı36 586
6bəluc36 428
7tatar36 355
8erməni33 638
9ukraynalı23 064
10ləzgi9 553
11fars8 600
12kürd6 097
13başqırd3 820
14belorus3 640
15qaraqalpaq3 531
16alman3 463
17koreyalı3 159
18tacik3 103
19lak2 821
20qırğız2 284
21osetin2 066
22avar1 950
23moldoavan1 819
24puştun1 808
25türk1 581
26dargi1 550
27yəhudi1 457
28mordva1 442
29çuvaş1 404
30uyğur1 204
31gürcü856
32qumuq545
33polyak501
34çeçen376
35yunan359
36krım tatarı300
37tabasaranlı267
38mari258
39udmurt244
40kabardin235
41litvalı232
42bolqar231
43latış229
44balkar228
45inquş207
46buryat188
47şor184
48eston169
49karel160
50noqay143
51aqul129
52qaraçı129
53nivx90
54qaqauzlar83
55veps83
56buxara yəhudisi80
57komi75
58nen65
59kalmık64
60ərəb55
61çərkəz54
62abxaz51
63ingilis46
64rumın44
65hindli42
66çinli34
67assuriyalı29
68macar25
69amerikalı15
70vyetnamlı14
71avstriyalı13
72holland10
73alban6
74-100digər3 216

Ahal vilayəti redaktə

Etnik
qrup
10-21 yanvar, 1995-ci il sa.
Sayı%
cəmi1 189 775100.00
türkmən930 72578.23
rus157 45513.23
erməni21 5161.81
azərbaycanlı16 4831.39
ukraynalı12 2251.03
tatar10 2300.86
özbək6 9250.58
digər34 2162.83

Marı vilayəti redaktə

Etnik
qrup
10-21 yanvar, 1995-ci il sa.[38]
Sayı%
cəmi1 017 226100.00
türkmən873 69285.89
rus43 8874.31
bəluc36 1433.55
qazax14 6751.44
azərbaycanlı7 3810.73
tatar6 9440.68
özbək5 7430.56
erməni5 1320.50
fars3 9820.39
ukraynalı3 9070.38
kürd1 6500.16
puştun1 5600.15
alman1 0610.10
uyğur1 0600.10
tacik1 0450.10
ləzgi9250.09
başqırd8030.08
lak7690.08
belorus5330.05
digər6 3340.62

Daşoğuz vilayəti redaktə

Etnik
qrup
10-21 yanvar, 1995-ci il sa.[39]
Sayı%
cəmi926 607100.00
türkmən584 29063.06
özbək286 90830.96
qazax32 9203.55
rus8 0920.87
tatar4 5360.49
qaraqalpaq3 2690.35
koreyalı1 7700.19
başqırd7990.09
ukraynalı6330.07
moldovan4870.05
azərbaycanlı3220.03
erməni1770.02
belorus1100.01
digər2 2940.25

Lebap vilayəti redaktə

Etnik
qrup
10-21 yanvar, 1995-ci il sa.[40]
Sayı%
cəmi918 269100.00
türkmən728 99279.39
özbək106 18111.56
rus48 2625.26
tatar10 3161.12
qazax8 7540.95
ukraynalı3 1050.34
azərbaycanlı2 1300.23
erməni1 5530.17
başqırd9660.11
tacik8770.10
ləzgi7700.08
qırğız6720.07
lak6500.07
koreyalı6130.07
belorus4860.05
digər3 9420.43

Balkan vilayəti redaktə

Etnik
qrup
10-21 yanvar, 1995-ci il sa.[41]
Sayı%
cəmi385 693100.00
türkmən284 23773.70
rus41 05510.64
qazax24 9776.48
azərbaycanlı10 2702.66
ləzgi6 0271.56
erməni5 2601.36
tatar4 3291.12
ukraynalı3 1940.83
özbək1 3520.35
alman6910.18
başqırd4630.12
belorus4590.12
digər3 3790.88

Mənbə redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 United Nations Statistics Division: Demographic and Social Topics: Population: Statistics: Demographic Yearbook: Introduction: United Nations Demographic Yearbook: Statistics: Population Censuses' Datasets (1995 - Present): Basic population characteristics: Population by sex and urban/rural residence Arxivləşdirilib 2022-08-02 at the Wayback Machine. Select filters: Country or Area—>Turkmenistan, Year—>2003, Area—>Total+Urban+Rural+Semi-urban, Sex—>Both Sexes+Male+Female+Unknown, Apply Filters.
  2. 1 2 3 Демографический еженедельник-Demoscope Weekly :Сапармурат Ниязов: туркмены составляют 91% населения Туркмении Arxivləşdirilib 2010-05-15 at the Wayback Machine
  3. Türkmenistanyň Tebigaty goramak ministrligi: Türkmenıstanyň bıodürlülıgını gorap saklamagyň baş ugry we hereket meýilnamasy[ölü keçid]. Aşgabat, 2002
  4. Journal of Turkish Weekly (JTW) :Turkmenistan Population Exceeds 6.5 Million Arxivləşdirilib 2009-03-10 at the Wayback Machine
  5. 1 2 3 4 5 6 7 Академия наук Туркменистана :Туркменистан Arxivləşdirilib 2022-08-19 at the Wayback Machine
  6. "Туркменистан проведет первую перепись населения по прошествии почти целого поколения". 2017-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-11.
  7. Российское негосударственное информационное агентство — Regnum Arxivləşdirilib 2007-02-17 at the Wayback Machine: Власти Туркмении хотят провести первую с 1995 года перепись населения в стране Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback Machine
  8. Azatlyk Radiosy: Türkmenistanda ilat ýazuwy geçiriler Arxivləşdirilib 2011-09-14 at the Wayback Machine
  9. 1 2 "Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году — asgabat.net". 10 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 may 2015.; .
  10. Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Население Ашхабада Arxivləşdirilib 2016-12-27 at the Wayback Machine
  11. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division: World Urbanization Prospects: The 2011 Revision: File 1: Population of Urban and Rural Areas and Percentage Urban, 2011 Arxivləşdirilib 2014-01-04 at the Wayback Machine. POP/DB/WUP/Rev.2011/1/F1, October 2012 - Copyright © 2012 by United Nations. All rights reserved
  12. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqtisadi və Sosial məsələlər üzrə şöbəsinin 1 iyul, 2013-cü il tarixinə olan qiymətləndirməsinə əsasən. İstinad olaraq bax: (Population, Development and the Environment 2013. Arxivləşdirilib 2022-03-17 at the Wayback Machine United Nations. Department of Economic and Social Affairs. Population Division)
  13. World Bank Group Arxivləşdirilib 2017-09-22 at the Wayback Machine: World Development Indicators: Turkmenistan (xls) Arxivləşdirilib 2022-07-25 at the Wayback Machine/World Development Indicators: Turkmenistan Arxivləşdirilib 2017-06-30 at the Wayback Machine
  14. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 1996 Arxivləşdirilib 2016-04-01 at the Wayback Machine (Revised 13-August-1997)
  15. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 1997 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (Revised 06-Mar-02)
  16. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 1998 Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine (Revised 21-Dec-01)
  17. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 1999 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (Revised 1-Mar-99)
  18. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2000 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (Revised 01-Nov-00)
  19. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2001 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (Revised 21-Dec-01)
  20. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2002 Arxivləşdirilib 2021-03-02 at the Wayback Machine (Revised 30-Jan-03)
  21. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2003 Arxivləşdirilib 2020-12-01 at the Wayback Machine (Revised 20-Sep-03)
  22. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2005 Arxivləşdirilib 2012-07-26 at the Wayback Machine (Revised 16-Feb-06)
  23. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2006 Arxivləşdirilib 2021-07-31 at the Wayback Machine (Revised 06-Jun-06)
  24. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2008 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (This page was last modified 24-May-08) / Turkmenistan people 2007 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (This page was last modified 06-Sep-09)
  25. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2010 (Page last updated on January 15, 2010) / Turkmenistan people 2009 Arxivləşdirilib 2011-01-03 at the Wayback Machine (This page was last modified 10-Jun-09)
  26. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2011 Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine (Page last updated on January 12, 2011)
  27. Countries of the World (with 20 years of CIA World Fact Book archives) - Theodora.com Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine: Turkmenistan people 2013 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine (Page last updated on February 5, 2013)
  28. CİA Arxivləşdirilib 2021-03-11 at the Wayback Machine: The World Factbook Arxivləşdirilib 2013-05-10 at the Wayback MachineCentral Asia :: Turkmenistan (2013 profile) Arxivləşdirilib 2014-08-03 at the Wayback Machine
  29. CİA Arxivləşdirilib 2021-03-11 at the Wayback Machine: The World Factbook Arxivləşdirilib 2013-05-10 at the Wayback MachineCentral Asia :: Turkmenistan (2014 profile) Arxivləşdirilib 2007-06-12 at the Wayback Machine
  30. International Institute for Democracy and Electoral Assistance Arxivləşdirilib 2006-02-09 at the Wayback Machine: Voter turnout data for Turkmenistan Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 13.06.2014
  31. 1 2 Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti: 1995-nji ýylyň ilat ýazuwy Arxivləşdirilib 2013-03-30 at the Wayback Machine
  32. U.S. Department of State: Dünýäde din azatlygy barada hasabat, 2010 ý. Arxivləşdirilib 2017-07-10 at the Wayback MachineTürkmenistan Arxivləşdirilib 2017-07-10 at the Wayback Machine
  33. Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasyndaky Ilçihanasy: Gysga Maglumat Arxivləşdirilib 2012-11-10 at the Wayback Machine
  34. United Nations Statistics Division: Demographic and Social Topics: Population: Statistics: Demographic Yearbook: Introduction: United Nations Demographic Yearbook: Statistics: Population Censuses' Datasets (1995 - Present): Basic population characteristics: Population by sex and urban/rural residence Arxivləşdirilib 2022-08-02 at the Wayback Machine.Select filters: Country or Area—>Turkmenistan, Year—>1995, Area—>Total+Urban+Rural+Semi-urban, Sex—>Both Sexes+Male+Female+Unknown, Apply Filters.
  35. United Nations Statistics Division: Population and Vital Statistics Report, Statistical Papers Series A Vol.LXIV Data available as of 1 January 2012 Arxivləşdirilib 1 iyul 2022 at the Wayback Machine
  36. Population census of Turkmenistan 1995, Vol. 1, State Statistical Committee of Turkmenistan, Ashgabat, 1996
  37. books.google.ru: Paul Brummell-Turkmenistan: The Bradt Travel Guide
  38. Asgabat.net-городской социально-информационный портал: Всеобщая перепись населения Туркменистана в 1995 году. Марыйский велаят. Итоговые данные по национальному составу. Arxivləşdirilib 2014-08-26 at the Wayback Machine
  39. Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Всеобщая перепись населения Туркменистана в 1995 году. Дашогузский велаят. Итоговые данные по национальному составу Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback Machine
  40. Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Всеобщая перепись населения Туркменистана в 1995 году. Лебапский велаят. Итоговые данные по национальному составу Arxivləşdirilib 2016-03-10 at the Wayback Machine
  41. Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Всеобщая перепись населения Туркменистана в 1995 году. Балканский велаят. Итоговые данные по национальному составу Arxivləşdirilib 2016-03-11 at the Wayback Machine