Vaststellen of iemand betrouwbaar is

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Het gedrag observeren

De interacties interpreteren

Bewijzen verzamelen over het karakter van de persoon

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Als iemand voor een sollicitatiegesprek bij je komt, of je leert iemand kennen, dan is het soms lastig om vast te stellen of de persoon in kwestie te vertrouwen is. Hoewel de persoon misschien aanvankelijk een goede indruk maakt, kan een eerste indruk toch vaak verkeerd of misleidend zijn. Om goed vast te kunnen stellen of de persoon in kwestie het vertrouwen waard is om bij je te komen werken of een rol in je privéleven te spelen, dan is het nodig dat je zijn gedrag observeert, en bewijzen verzamelt die getuigen van zijn karakter, zoals referenties, getuigenissen, en meningen van anderen.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 3:

Het gedrag observeren

Pdf downloaden

1. 
   1
   Let op zijn ogen. Veel mensen geloven dat je kan zien of iemand liegt, door te letten op de kijkrichting: naar rechtsboven voor de waarheid, en naar linksboven voor een leugen. Helaas is door onderzoeken nog niet aangetoond dat dit werkelijk zo werkt. Het is niet zo dat het maken van oogcontact betekent dat iemand vanzelfsprekend de waarheid spreekt; leugenaars wenden namelijk niet altijd hun ogen af tijdens een gesprek. Je kan echter wel letten op de pupillen van de persoon in kwestie: mensen die de waarheid niet spreken hebben vaak verwijde pupillen; dat wijst op spanning en concentratie.

   • Zowel leugenaars als betrouwbare mensen hebben de neiging om weg te kijken als je ze een moeilijke vraag stelt, omdat nadenken over het antwoord concentratie vereist. Hierbij geldt wel, dat mensen die liegen misschien even kort wegkijken, terwijl mensen die de waarheid spreken, vaak meer tijd nemen om hun antwoord te formuleren.
   • Hoewel oogcontact maken niet het enige kenmerk van betrouwbaarheid is, zijn mensen die veel oogcontact maken vaak goed in de communicatie, en het is voor dit soort mensen vaak makkelijk om zich kwetsbaar op te stellen als de situatie daarom vraagt.
2. 
   2
   Let op de lichaamstaal. Een groot deel van het vaststellen of iemand betrouwbaar is, bestaat uit het letten op zijn lichaamstaal, en hoe iemand zichzelf aan anderen presenteert. Het lezen van lichaamstaal moet wel met een korreltje zout genomen worden; de meeste signalen van lichaamstaal duiden namelijk op spanning en nervositeit. Hoewel dat kan wijzen op liegen, kan het ook gewoon betekenen dat de ander zich slecht op zijn gemak voelt.

   • Betrouwbare mensen laten meestal een open lichaamshouding zien, met hun handen langs weerszijden van hun lichaam hangend, en hun lichaam naar jou toe gedraaid. Let op als iemand zijn armen kruist, onderuit gezakt gaat zitten, of zijn lichaam van je af draait terwijl je tegen hem praat. Dit kan betekenen dat de persoon in kwestie onzeker is, misschien niet zo begaan en betrokken met je is, of iets verbergt.
   • Wees alert als de lichaamshouding van de persoon in kwestie gespannen overkomt. Het kan zijn dat iemand zenuwachtig is, maar onderzoeken tonen aan dat mensen fysiek gespannen zijn als ze liegen.
   • Mensen die liegen persen hun lippen soms op elkaar als je ze een gevoelige vraag stelt. Soms gaan ze dan met hun haar spelen, hun nagels verzorgen, of ze maken kleine gebaren naar zichzelf toe.
3. 
   3
   Let op of de persoon in kwestie zich aan afspraken houdt. Betrouwbare mensen komen meestal op tijd op hun werk of op een afspraak, en laten hiermee zien dat ze de tijd van anderen belangrijk vinden. Als de persoon in kwestie te laat komt, zonder je te bellen om je te laten weten dat hij te laat komt, of helemaal niet op komt dagen, dan dit erop wijzen dat je te maken hebt met een onbetrouwbaar iemand, die zich niet aan afspraken houdt.

   • Als de persoon in kwestie vaak afspraken afzegt, of de tijden van een afspraak vaak verandert zonder dat hij anderen hiervan op de hoogte brengt, dan vindt hij de tijd van anderen niet zo belangrijk, of hij is misschien niet goed in time management. Op het werk betekent zulk gedrag niet alleen dat hij onbetrouwbaar is, maar ook dat hij onprofessioneel is. In een informele setting, bij vrienden, kan het steeds afzeggen van afspraken betekenen dat hij jouw tijd niet belangrijk vindt en wellicht niet iemand is op wie je kan rekenen.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

De interacties interpreteren

Pdf downloaden

1. 
   1
   Let op hoe de persoon in kwestie reageert op moeilijke of uitdagende vragen. Als je een sollicitatiegesprek voert met de persoon in kwestie, dan kun je een moeilijke of uitdagende vraag stellen en vervolgens goed opletten hoe hij daarop reageert. De vraag hoeft niet agressief of misleidend te zijn. Richt je in plaats daarvan op open vragen, die ook kritisch denken en een analytisch vermogen van de ander vragen. Geef hem altijd de kans om je vragen op een open en eerlijke manier te kunnen beantwoorden.

   • Bijvoorbeeld, je zou kunnen vragen wat hij de grootste uitdaging vond op zijn vorige werk, of je kan vragen of hij met bepaalde vaardigheden of verwachtingen worstelde op zijn vorige werk. Het kost hem dan misschien wat tijd om de vraag te beantwoorden, maar let op of hij van onderwerp verandert of de vraag vermijdt. Dit kan erop wijzen dat hij iets te verbergen heeft over zijn vorige werk, of dat hij niet bereid is om kritisch naar zichzelf te kijken, wat betreft zijn vorige werk.
2. 
   2
   Stel persoonlijke vragen die open zijn, niet gesloten. Open vragen nodigen de ander uit om meer toe te lichten. Vragen zoals “Kun je me wat meer vertellen over…?” en “Vertel me eens…” zijn goede aanzetten. Als je vermoedt dat de persoon in kwestie misschien aan het liegen is, stel dan wat algemene vragen en daarna specifieke vragen. Let op of je verschillen in de details opmerkt. Het is voor leugenaars namelijk moeilijk om een verzonnen verhaal in stand te houden, vooral als het verhaal complexer wordt.

   • Mensen die liegen hebben vaak de neiging om het gesprek van zichzelf af te leiden en op de ander te richten. Als je het gevoel hebt dat je na een aantal gesprekken nog niet veel over de ander te weten bent gekomen, of dat je meer van jezelf bloot gegeven hebt dan wat je over de ander te weten bent gekomen, dan kan dat een signaal zijn dat de persoon in kwestie onbetrouwbaar is.
3. 
   3
   Luister aandachtig als de persoon in kwestie praat. Onderzoeken wijzen uit dat mensen die liegen meerdere verbale tics hebben. Let dus niet alleen op wat ze zeggen, maar ook hoe ze het zeggen. Hier zijn een aantal dingen waar je op kan letten:

   • Minder in de ik-persoon praten. Mensen die liegen gebruiken het woord "ik" niet zo vaak. Ze proberen vaak om geen verantwoordelijkheid voor hun gedrag te nemen, om een afstand te creëren tussen henzelf en hun verhalen, of om niet al te betrokken te klinken.
   • Negatieve emoties noemen. Onderzoeken lijken aan te tonen dat mensen die moeite hebben met eerlijk zijn, zich vaak gespannen voelen en zich schuldig voelen. Dit merk je aan hun vocabulaire, waar meestal veel negatieve emoties in voorkomen, zoals "haat, waardeloos en triest."
   • Minder woorden gebruiken die uitsluitingen aangeven. Dit soort woorden, zoals "behalve", "maar", of "ook niet", geven aan dat de persoon een onderscheid maakt tussen wat wel en wat niet is gebeurd. Mensen die liegen hebben moeite met deze complexiteit, en gebruiken dit soort woorden niet zo vaak.
   • Weinig details bespreken. Mensen die liegen gebruiken vaak minder details in hun verhaal dan de meeste mensen. Ze geven ook vaak een verantwoording voor hun antwoorden, ook als daar niet om gevraagd wordt.
4. 
   4
   Kijk of er sprake is van wederkerigheid. Mensen die betrouwbaar zijn respecteren doorgaans de wederkerigheid tussen mensen, en werken goed mee als het om samenwerking gaat. Als je het gevoel hebt dat je altijd naar belangrijke informatie moet vragen, moet gaan zoeken in je geheugen naar persoonlijke informatie die tijdens gesprekken is gegeven, of geen hulp krijgt als je erom vraagt, dan heb je wellicht niet te maken met een onbetrouwbaar persoon.
5. 
   5
   Kijk hoe snel iemand opereert. Te snel in een relatie duiken kan erop wijzen dat de persoon in kwestie iemand is die anderen mishandelt. Als iemand aandringt om snel verbintenissen aan te gaan, je constant complimenten geeft, of je van je familie en vrienden vervreemdt, zodat je “helemaal van hem bent”, dan is diegene hoogstwaarschijnlijk niet te vertrouwen.
6. 
   6
   Kijk hoe hij met anderen omgaat. Soms doen mensen die niet te vertrouwen zijn, extra moeite om je te laten zien dat ze de moeite waard zijn, en dan lijkt het contact met zo iemand prima. Maar, de schijn ophouden kost nogal wat moeite, en dat lukt niet altijd. Let op hoe de persoon omgaat met andere mensen. Roddelt hij over collega’s achter hun rug om? Heeft hij geen respect voor het bedienend personeel in een restaurant? Verliest hij de controle over zijn emoties in het bijzijn van anderen? Dit zijn allemaal signalen die erop wijzen dat de persoon in kwestie niet betrouwbaar is.
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Bewijzen verzamelen over het karakter van de persoon

Pdf downloaden

1. 
   1
   Kijk naar de social media interacties van de persoon in kwestie. Het kan lastig zijn om de schijn, die uit leugens bestaat, op te houden, vooral als je vaak gebruik maakt van social media. Onderzoeken lijken aan te tonen dat Facebook profielen, bijvoorbeeld, het werkelijke karakter van de persoon beter weergeven dan de persoonlijkheid die iemand in het echte leven laat zien. Als je twijfels hebt over iemands betrouwbaarheid, bekijk dan zijn accounts op diverse social media sites. Kijk of deze overeenkomen met het beeld dat je van de persoon die je kent gevormd hebt.

   • Onderzoeken lijken aan te tonen dat de meeste mensen kleine leugentjes vertellen, vooral op dating sites. Dit zijn meestal onbeduidende pogingen om jezelf in een positief daglicht te stellen, zoals sjoemelen met je gewicht of leeftijd, of je lengte of inkomen overdrijven. Mensen liegen over het algemeen meer als het gaat om een partner te vinden, dan in de meeste andere sociale situaties. Grote leugens komen echter niet zo vaak voor.
2. 
   2
   Vraag naar minstens 3 referenties. Als je een sollicitatiegesprek voert, of overweegt om iemand aan te nemen voor een positie binnen een bedrijf, dan zou je naar minstens 3 referenties moeten vragen: 2 professionele referenties, en 1 persoonlijke referentie.

   • Let op als de persoon in kwestie weigert om de referenties te geven waar je om verzocht hebt, of als hij het vermijdt om de referenties te geven. Meestal wil een betrouwbare kandidaat meer dan zijn best doen om referenties te geven, want hij hoeft zich geen zorgen te maken over wat zijn referenten over hem gaan zeggen.
   • Pas op als een kandidaat je een persoonlijke referentie geeft van een familielid, een echtgenoot, of een goede vriend. De beste referent is iemand die de kandidaat persoonlijk en professioneel kent, en die over zijn persoonlijkheid kan spreken met neutrale voorbeelden, zonder daarbij bevooroordeeld te zijn.
3. 
   3
   Zorg dat je van de referenten een beschrijving krijgt van de persoon in kwestie. Als je de referenties eenmaal hebt, neem dan de tijd om deze mensen te contacteren, en om ze wat eenvoudige vragen te stellen over de kandidaat, zodat je je een beter beeld kan vormen over het karakter van de kandidaat. Dit kan simpele informatie betreffen, zoals hoe ze de kandidaat ervaren, op een persoonlijk en professioneel vlak, en hoe lang ze de kandidaat kennen. Je kan de referent ook vragen waarom ze de kandidaat aanraden voor de positie, en vragen naar voorbeelden die illustreren waarom de kandidaat de juiste man voor de positie is.

   • Probeer het op te merken als de referent zich geringschattend uitlaat over de kandidaat, of als hij informatie geeft waaruit blijkt dat de kandidaat wellicht niet betrouwbaar is. Geef de kandidaat een kans door hem te vragen naar de opmerking van de referent, zodat je de kandidaat een serieuze kans geeft om zich nader te verklaren, vooral als je serieus overweegt om de kandidaat aan te nemen.
4. 
   4
   Vraag om aanvullende persoonlijke informatie, zoals certificaten van afgeronde opleidingen, of een lijst van voormalige werkgevers. Als je nog steeds niet zeker bent van de persoonlijkheid van je kandidaat, dan kan je naar meer persoonlijke informatie vragen, zoals certificaten van afgeronde opleidingen, of een lijst van voormalige werkgevers. De meeste mensen zijn niet bang voor een controle van afgeronde opleidingen en voormalige werkgevers als er geen ernstige problemen geweest zijn, en als ze niets te verbergen hebben.

   • De lijst van voormalige werkgevers, en de bijbehorende contactgegevens, kunnen gebruikt worden om te laten zien dat de persoon in kwestie zich nergens voor hoeft te schamen wat betreft werkervaring, en dat hij het prima vindt om over voormalige werkgevers met jou te praten.
   • Als je grote reserves hebt over iemand die je bent tegengekomen in een sociale setting, dan kun je vaak online de opleiding en werkervaring controleren.
   Advertentie