Schurft herkennen bij honden

Schurft is een soort huidontstekingsziekte die veroorzaakt wordt door parasitaire mijten op honden. We onderscheiden twee soorten schurft, sarcoptesschurft en demodex. Beide hebben verschillende oorzaken en symptomen. Het is belangrijk om de symptomen van elke vorm te herkennen en de verschillen te begrijpen. Hoewel schurft zelden dodelijk is, is het belangrijk om deze vervelende ziekte snel te herkennen zodat de hond op lange termijn gemakkelijk behandeld kan worden.

Deel 1

Deel 1 van 4:

Symptomen van schurft herkennen

Pdf downloaden

1
Let op intense jeuk. Sarcoptesschurft veroorzaakt meestal extreme jeuk. De hond krabt of bijt voortdurend aan zijn huid om de jeuk te verminderen. De huid van de hond kan door het voortdurende krabben en bijten snel geïnfecteerd raken. De jeuk kan zelfs zo ernstig zijn dat hij de hond afleidt van zijn basisbehoeftes als eten, drinken en slapen.
- Ernstige gevallen van sarcoptesschurft zorgen voor bijkomende infecties uit bacteriën of gist en kunnen een wit korstje op de geïrriteerde huid van de hond veroorzaken. Dat gebeurt echter niet in alle gevallen.^[1]XBron Honden met ernstige bijkomende infecties zullen bovendien gewicht verliezen, koorts krijgen en/of opgezette lymfeklieren hebben.
TIP VAN EEN DESKUNDIGE
Pippa Elliott, MRCVS
Dierenarts, Royal College of Veterinary Surgeons
Dr. Elliott is dierenarts met meer dan dertig jaar ervaring. In 1987 studeerde ze af aan de Universiteit van Glasgow en werkte daarna 7 jaar lang als dierenarts. Vervolgens werkte ze meer dan tien jaar als dierenarts bij een dierenkliniek.
Pippa Elliott, MRCVS
Dierenarts, Royal College of Veterinary Surgeons
Wist je dat? Schurftmijten zijn te klein om met het blote oog te kunnen zien. Als je een insect in de vacht van je hond ziet zitten, dan gaat het niet om een mijt of schurft. Je zult je hond op een andere manier moeten behandelen.
Gelokaliseerde demodex, de minst erge variant, leidt meestal tot een of twee ‘dunne’ of kale plekken op de vacht van de hond. Meestal ziet die kleine plek er niet ontstoken of geïrriteerd uit en treedt er geen ernstige jeuk op.^[2]XBron
3
Controleer het aantal kale plekken of haarverlies. Indien gelokaliseerde demodex niet uit zichzelf wegtrekt, kan die vorm zich eventueel naar de rest van het lichaam verspreiden. We noemen dit dan gegeneraliseerde schurft. Er ontstaan verschillende dunne of kale plekken op het lichaam van de hond. Bestaande plekken kunnen een diameter tot 2,5 cm krijgen. De huid in de plekken kan rood, schilferig en/of korstachtig worden.
- Deze huidirritatie zorgt ervoor dat de hond aan zijn huid gaat krabben waardoor er soms ernstigere infecties ontstaan. Die bijkomende infecties leiden tot gelijkaardige symptomen als die in sarcoptesschurft — koorts, gewichtsverlies, opgezwollen lymfeklieren, enz.^[3]XBron
Bepaalde gevallen van demodex kunnen leiden tot demodectische pododermatitis. Dat komt voor wanneer de mijten die de schurft veroorzaken zich in de poot vastgehecht hebben. Het is bijzonder moeilijk om die mijten te verwijderen. De symptomen van deze variant zijn gezwollen, geïrriteerde poten. Het is vaak het ergst rond de nagelbedden en meestal treedt er een bijkomende infectie op.^[4]XBron
5
Let op rode, geïrriteerde bultjes bij jezelf of andere leden uit je gezin. Als je bij jezelf mijtbeten vaststelt, heeft je hond waarschijnlijk last van schurft. Wanneer de mijtsoort die sarcoptesschurft veroorzaakt in contact komt met de mens, veroorzaakt ze rode bultjes die lijken op muggenbeten.^[5]XBron Gelukkig is dat haast zelden echt ernstig. Stel je de symptomen vast wanneer je in de buurt bent geweest van een hond die zichzelf voortdurend zit te krabben, dan heb je waarschijnlijk sarcoptesschurft.
- Mensen kunnen de mijtsoort die demodex veroorzaakt niet krijgen.
Jeuk of plaatselijk haarverlies kan ook een symptoom zijn van andere onderliggende gezondheidsproblemen zoals allergieën, hyperadrenocorticisme (ziekte van Cushing), diabetes, thyreotoxicose of parasitaire infecties. Het is dan ook belangrijk om je dierenarts te raadplegen om een juiste diagnose en behandeling te kunnen stellen.^[6]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Testen op sarcoptesschurft

Pdf downloaden

1
Houd een van de oren van je hond vast. Als je hond zichzelf meer dan normaal krabt maar je niet zeker bent dat hij sarcoptesschurft heeft, kan deze eenvoudige test helpen. Neem eerst een van de oren van je hond voorzichtig vast. Houd het losse, flapperende deel van het oor tussen je duim en wijsvinger.
- Als je bang bent om door de mijten gebeten te worden, kun je tijdens de test wegwerphandschoenen dragen.
Gebruik je duim en wijsvinger om langs beide kanten van het oor te wrijven. Doe dat langzaam en gecontroleerd en knijp niet te hard. Terwijl je dat doet, kijk je naar de achterpoot aan dezelfde kant van het oor waar je over aan het wrijven bent.
3
Let op een krabbende beweging. Controleer of je hond zijn achterpoot probeert op te tillen om aan zijn oor te krabben. Als hij dat probeert te doen, heeft hij misschien sarcoptesschurft. In dat geval moet je je handen wassen en je hond zo snel mogelijk naar de dierenarts brengen.
- Deze test (de otopodale reflex) werkt omdat, bij de meeste gevallen van sarcoptesschurft, mijten in en rond het oor van je hond aanwezig zijn. Wanneer je over het oor van je hond wrijft, voelt hij het irriterende, jeukerige gevoel dat veroorzaakt wordt door de mijten en probeert hij zichzelf te krabben.^[7]XBron
Hoewel de test wel bevestigt dat de huid van je hond jeukt en gevoelig is, geeft hij geen uitsluitsel over de oorzaak. Het kan bijzonder moeilijk zijn om sarcoptesschurft definitief vast te stellen. De otopodale reflex kan leiden tot een voorlopige diagnose van scabiës, in welk geval de behandeling zo snel mogelijk gestart moet worden. Indien je hond meteen op de behandeling reageert, is dat een bevestiging van de diagnose.^[8]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

De verschillende soorten schurft begrijpen

Pdf downloaden

1
Sarcoptesschurft en demodex onderscheiden. Honden kunnen twee soorten schurft oplopen — sarcoptesschurft en demodex. Hoewel beide varianten ernstig kunnen zijn, hebben beide ziektes een aantal andere symptomen (zie Deel 1) en verschillende oorzaken. Sarcoptesschurft is een infectie door een bepaalde schurftsoort die via besmette dieren wordt doorgegeven. Demodex wordt veroorzaakt door een andere mijtsoort die normaal in de huid van je hond aanwezig is. De meeste honden ondervinden hier geen last van maar in sommige gevallen kan de populatie sterk toenemen en haarverlies en irritatie veroorzaken.^[9]XBron
- Hoewel sarcoptesschurft en gegeneraliseerde demodex jeuk kunnen veroorzaken, is het belangrijk om de twee te onderscheiden. De mijten die sarcoptesschurft veroorzaken leiden tot onmiddellijke, ernstige jeuk terwijl de mijten die demodex veroorzaken eerst voor geïrriteerde huidplekken zorgen die vervolgens beginnen te jeuken.^[10]XBron
- Sarcoptesschurft is niet dodelijk voor een hond maar zijn gezondheid kan snel achteruitgaan indien hij een ernstige infectie oploopt of niet meer eet of slaapt. In dat geval moet je onmiddellijk een dierenarts raadplegen. Je zult het overigens direct aan je hond merken — een hond met ernstige sarcoptesschurft ziet er echt ongezond uit.
- Sarcoptesschurft wordt ook wel eens scabiës genoemd.^[11]XBron
- Demodex wordt ook wel jeugdschurft genoemd.^[12]XBron
2
Het verschil tussen gelokaliseerde en gegeneraliseerde demodex begrijpen. Gelokaliseerde demodex wordt gekenmerkt door haarverlies op een of twee plaatsen. Indien de ziekte niet geneest (omwille van een onderdrukt immuunsysteem, allergieën of endocriene problemen), kan ze zich verspreiden en kunnen er meer kale plekken opduiken. Die plekken kunnen geïrriteerd en geïnfecteerd geraken waardoor je hond jeuk krijgt en gaat krabben.
- Gelokaliseerde demodex komt het vaakst voor bij puppy’s. In ongeveer 90% van de gevallen verdwijnt gelokaliseerde demodex vanzelf binnen een maand of twee.^[13]XBron In een klein aantal gevallen kan de ziekte echter evolueren naar ernstigere gegeneraliseerde demodex.
- Hoewel demodex niet per se overgedragen wordt, veronderstelt men dat de vatbaarheid voor gegeneraliseerde demodex genetisch bepaald is.^[14]XBron
Pododermatitis is een derde variant van demodex. In sommige gevallen heeft de hond de klassieke symptomen van demodex terwijl andere honden enkel een infectie aan de poot hebben. De behandeling van pododermatitis kan lang en ingewikkeld zijn waarbij de hond vaak antibiotica toegediend krijgt en zijn poten regelmatig in het medicijn Mitaban moet deppen.^[15]XBron Omwille van de moeilijke behandeling is het cruciaal dat deze aandoening vroeg opgespoord wordt.
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Eerste behandeling en preventiestappen

Pdf downloaden

1
Raadpleeg een dierenarts. Als je denkt dat je hond een vorm van schurft heeft, raadpleeg je een dierenarts. Enkel een opgeleide en ervaren dierenarts kan de juiste diagnosetest uitvoeren om de vorm en ernst van de schurft vast te stellen. Afhankelijk van de diagnose zal de dierenarts de juiste medicatie voorschrijven om de schurft te behandelen. Omdat schurft meestal het best behandeld kan worden voordat de ziekte ernstig wordt, is het belangrijk dat je je dierenarts zo snel mogelijk raadpleegt om ervoor te zorgen dat je huisdier snel weer de oude wordt.
- Honden met sarcoptesschurft hebben sneller een dierenarts nodig dan honden met demodex. Omdat de ernstige jeuk die sarcoptesschurft veroorzaakt een hond ziek doet voelen (en, vooral, snel voor gezondheidsproblemen kan zorgen), is een vroege diagnose en behandeling cruciaal.
- De uitzondering op deze regel geldt voor een zeer beperkt aantal gevallen van gelokaliseerde demodex. Omdat die aandoening meestal uit zichzelf verdwijnt, is het niet altijd nodig om een dierenarts te raadplegen. Om helemaal gerust te zijn en andere aandoeningen uit te sluiten, wil je misschien zelf wel een dierenarts raadplegen.
2
Reinig of vervang het bed, de halsband, ... van je hond. Indien je hond aan schurft lijdt (met name de besmettelijke sarcoptesschurft), moeten voorwerpen die onlangs in contact zijn gekomen met het haar of de huid van je hond onmiddellijk gewassen of vervangen worden. We hebben het dan over het hondenbed, de halsband, de hondenlijn, het harnas, het hondenhok en alle borstels of reinigingsproducten. Het is vooral belangrijk dat je alles snel schoonmaakt als je nog andere huisdieren hebt die nog geen schurft hebben.
- Stoffen voorwerpen was je met bleekmiddel of borax en droog je op de hoogst mogelijke instelling. Voor harde voorwerpen en oppervlaktes gebruik je een ontsmettingsmiddel van ziekenhuiskwaliteit. Herhaal dagelijks indien nodig tot de schurft verdwijnt.
3
Fok geen honden met demodex. Zoals hierboven vermeld, hebben honden met ernstige demodex soms een zwakte in hun immuunsysteem van hun ouders geërfd. Daarom krijgen eigenaars van honden die lange, ernstige of moeilijk te behandelen demodex hebben gehad vaak het advies om niet met hun honden te fokken. Fokken met honden die minder ernstige, gelokaliseerde demodex hebben gehad is soms aanvaardbaar als de schurft optrad toen de hond jong was en als de ziekte vanzelf weer verdween.
- Houd er rekening mee dat sommige dierenartsen afraden om te fokken met honden die om het even welke vorm van demodex hebben gehad.^[16]XBron Als je niet zeker bent of het verstandig is om met je hond te fokken, raadpleeg je een dierarts die jezelf en je hond kent. In de meeste gevallen adviseert die dierenarts je de beste oplossing, rekening houdend met je behoeftes en de gezondheid van toekomstige puppy’s.
4
Houd andere dieren uit de buurt van een hond met sarcoptesschurft. Aangezien sarcoptesschurft bijzonder besmettelijk is, is het van cruciaal belang dat de hond in quarantaine geplaatst wordt zodat andere (huis)dieren de erger wordende ziekte niet oplopen. Haal je hond onmiddellijk uit de buurt van andere dieren indien hij sarcoptesschurft heeft.^[17]XBron Laat je hond niet slapen, eten of spelen in de buurt van andere dieren. Als je denkt dat de hond van je buren sarcoptesschurft heeft, houd je je eigen huisdieren uit de buurt. Zodra de schurft volledig verdwenen is, mag de hond zich weer tussen andere dieren begeven.
- Vergeet niet dat geen enkele vorm van demodex besmettelijk is voor andere dieren of mensen. In heel zeldzame gevallen kan de ziekte besmettelijk zijn voor andere honden. De hond wordt meestal niet in quarantaine geplaatst, zelfs niet als de symptomen ernstig zijn.^[18]XBron
5
Ken de risicofactoren om sarcoptesschurft op te lopen. Sarcoptesschurft is bijzonder besmettelijk en wordt meestal doorgegeven van de ene besmette hond op de andere. Meestal vertoont de besmette hond weinig of geen symptomen. Sarcoptesschurft kan door de moeder aan haar puppy’s doorgegeven worden. De ziekte komt vaak voor wanneer honden te dicht bij elkaar zitten en slecht verzorgd worden zoals het geval is bij broodfokkers, hondenpensions en hondenasielen.^[19]XBron Honden kunnen echter ook blootgesteld worden aan mijten indien ze niet in contact komen met een besmet dier: mijten kunnen vier tot 21 dagen overleven buiten hun gastheer, in temperaturen tussen 10 – 15 °C en twee tot zes dagen in temperaturen tussen 20 – 25 °C.^[20]XBron
- Een hond kan schurft oplopen via een voorwerp dat onlangs gebruikt is op een besmet dier, zoals een deken of een handdoek. Zo kunnen trimsalons die hun scheerkoppen, handdoeken en kooien niet regelmatig ontsmetten de ziekte eveneens verspreiden.^[21]XBron
- Aangezien wilde dieren als coyotes en vossen ook sarcoptesschurft kunnen krijgen^[22]XBron kan je hond ook scabiës oplopen als hij in een natuurgebied rondloopt.
Advertentie

Waarschuwingen

Elke vorm van schurft kan ernstige gevolgen hebben indien de hond niet behandeld wordt. Als je denkt dat je hond aan schurft lijdt, breng je hem zo snel mogelijk naar een dierenarts.

Advertentie