Problemen met platvoeten oplossen

Platvoeten — de medische naam is pes planus — komen voor wanneer de pezen, gewrichtsbanden en kleine botten aan de onderkant van de voet het lichaam niet goed kunnen ondersteunen en daardoor bezwijken. Platvoeten worden als normaal beschouwd bij zich ontwikkelende baby's en peuters, maar in de meeste gevallen wordt het weefsel aan de onderzijde van de voet steviger met de jaren, waarbij er zich een schokabsorberende boog vormt. Genetische aanleg, obesitas en het dragen van schoenen die de voeten niet goed ondersteunen, zijn allemaal factoren die bijdragen aan het krijgen van platvoeten, iets waar 25% van de bevolking in de V.S. last van heeft.^[1]XBron In de meeste gevallen veroorzaakt dit geen klachten of negatieve gevolgen bij volwassenen. Maar bij sommige mensen kunnen platvoeten pijn veroorzaken in de voeten, benen en rug, en het wandelen, rennen en meedoen aan sportieve activiteiten bemoeilijken. Het genezen of ondersteunen van platvoeten kan wat dat betreft een belangrijke zaak zijn.

Methode 1

Methode 1 van 3:

Het begrijpen van de verschillende soorten platvoeten

Pdf downloaden

1
Platvoeten bij kinderen zijn normaal. Het is normaal voor kinderen om tenminste totdat ze 5 jaar oud zijn (en in sommige gevallen 10 jaar) platvoeten te hebben, omdat de botten, gewrichtsbanden en pezen aan de onderkant van de voet tijd nodig hebben om een ondersteunende boog te vormen.^[2]XBron Raak daarom dus niet in paniek als je kind platvoeten heeft, zeker niet als ze schijnbaar geen pijn hebben of last ondervinden tijdens het lopen of rennen— waarschijnlijk groeien ze er wel uit, dus is het niet nodig om dit te behandelen en te proberen om het te genezen.
- Doe een test met een plat oppervlak om vast te stellen of er spraken is van platvoeten. Maak je voeten nat en ga op een droog oppervlak staan waar je een voetafdruk achterlaat. Als het volledige opperlak van je voeten te zien is in de afdruk, dan heb je platvoeten.
- Een persoon met een normale voetboog heeft een halve cirkel aan het binnenste (mediale) deel van de voetafdruk, doordat dit niet in contact komt met het oppervlak.
- Platvoeten veroorzaken bij kinderen slechts zelden pijn.
2
Strakke pezen kunnen platvoeten veroorzaken. Een aangeboren strakke achillespees veroorzaakt te veel druk op het voorste driekwart van de voet, waardoor er zich niet een normale voetboog kan vormen.^[3]XBron De achillespees verbindt de kuitspier met de hak. Wanneer deze te strak staat wordt de hak bij elke stap te vroeg van de grond getild tijdens het lopen, waardoor er spanning en pijn onder de voet wordt veroorzaakt. Hierdoor gaat de voet plat staan tijdens het staan, maar blijft deze wel soepel als er geen gewicht op rust.
- De meest toegepaste behandelmethoden voor soepele platvoeten met een aangeboren korte achillespees zijn of een rigoureus regime van strekken of een operatie, welke hieronder in meer detail wordt uitgelegd.
- Naast pijn in de voetboog en hak, zijn andere veelgehoorde klachten van platvoeten: kuit, knie en/of rugpijn, zwellingen rond de enkels, moeite met op je tenen staan, niet hoog kunnen springen of snel rennen.
3
Stijve platvoeten worden veroorzaakt door vergroeiing van de botten. Stijve, niet flexibele platvoeten vormen geen boog, of er nu wel of geen druk op staat.^[4]XBron Binnen de medische wereld wordt dit beschouwd als een "echte" platvoet omdat de vorm van de voet steeds hetzelfde blijft, ongeacht activiteit. Dit type platvoet wordt meestal veroorzaakt door vergroeiingen van botten, misvorming of fusies waardoor tijdens de kindertijd zich geen voetboog kan vormen.^[5]XBron Daardoor kan dit type platvoet aangeboren zijn of op latere leeftijd worden verkregen, door een kwetsuur aan de voet of ziekte, zoals osteoporose of artritis.
- Een stijve platvoet gaat vaak gepaard met meer klachten, omdat de hele biomechanica van de voet is gewijzigd.
- Stijve platvoeten zijn zeer bestand tegen accommoderende therapieën, zoals inlegzolen, orthesen en fysiotherapie.
4
Op latere leeftijd verkregen platvoeten worden vaak veroorzaakt door obesitas. Een andere soort van platvoeten waaraan vaak wordt gerefereerd als verkregen op latere leeftijd, is meestal het gevolg van verrekking, overbelasting/schade aan de achterste scheenbeenpees, die loopt van de kuitspier langs de binnenkant van de enkel tot aan de voetboog.^[6]XBron De pees is het belangrijkste zachte weefsel van de voetboog, omdat het voorziet in de meeste ondersteuning. De meest gangbare oorzaak van het overstrekken van de achterste scheenbeenpees is het te lang moeten dragen van een teveel aan gewicht (obesitas), vooral als het schoeisel niet voldoende ondersteuning biedt.
- Platvoeten zijn niet altijd bilateraal — het kan zich ook voordoen in één voet, vooral na een gebroken enkel of voet.
- Platvoeten verkregen op latere leeftijd hebben vaak baat bij accommoderende therapie, maar vaak is afvallen de sleutel tot het oplossen van het probleem.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Platvoeten thuis behandelen

Pdf downloaden

1
Draag meer schoenen met ondersteuning. Ongeacht het type platvoeten waar je last van hebt, zal het dragen van schoenen met goede ondersteuning voor de voetboog in ieder geval tot op zekere hoogte voordeel bieden, en het kan zijn dat het zelfs de voet-, rug- en beenklachten volledig op kan lossen.^[7]XBron Ga op zoek naar een goede wandel of sportschoen met stevige ondersteuning voor de voetboog, genoeg ruimte voor de tenen, stevige ondersteuning voor de hielen (heel counter) en een soepele zool. Het ondersteunen van je voetboog helpt bij het verminderen van de spanning in de achterste scheenbeen- en achillespezen.
- Vermijd hakken hoger dan 6 cm omdat je achillespezen strak gaan staan en korter worden. Maar schoenen zonder hakken zijn ook niet het antwoord, omdat daardoor te veel druk op de hak komt te liggen. Draag dus schoenen met hakken tot ongeveer 0,5 – 1 cm.
- Laat je door een geschoolde verkoper later op de dag een paar schoenen aanmeten, omdat dat het moment is waarop je voeten het grootst zijn, meestal door het opzwellen en iets samendrukken van je voetboog.
2
Koop op maat gemaakte orthesen. Heb je soepele platvoeten (niet helemaal stijf) en je wandelt of staat veel, dan kun je een paar op maat gemaakte schoenorthesen aanschaffen. Orthesen zijn stugge inlegzolen die de voetboog ondersteunen en de biomechanica tijdens het staan, wandelen en hardlopen bevorderen.^[8]XBron Door te voorzien in demping en het enigszins absorberen van schokken, kunnen orthesen helpen bij het verminderen van de waarschijnlijkheid dat zich klachten gaan voordoen in andere gewrichten, zoals je enkels, knieën, heupen en lendenwervels.
- Orthesen en andere ondersteuning kunnen structurele afwijkingen van de voet niet terugdraaien en kunnen ook geen voetboog construeren als je ze langere tijd draagt.
- Specialisten die aangepaste orthesen maken zijn o.a. podotherapeuten, osteopaten, artsen, chiropractors en fysiotherapeuten.
- Het dragen van orthesen vereist vaak dat de bestaande zolen uit de schoenen worden gehaald.
- Sommige verzekeringen dekken aangepaste orthesen, maar als die van jou dit niet doet, overweeg dan orthopedische inlegzolen die je zo kunt kopen— die zijn veel goedkoper en kunnen even goede ondersteuning bieden voor de voetboog.
3
Probeer af te vallen als je te zwaar bent. Heb je last van overgewicht (vooral bij obesitas), dan kan afvallen legio voordelen bieden voor je gezondheid, waaronder het verminderen van de druk op de botten, gewrichtsbanden en pezen in je voeten, naast een betere bloedtoevoer naar die plek.^[9]XBron Afvallen zal stijve platvoeten niet genezen, maar zal tot op zekere hoogte een positieve impact hebben op andere vormen van platvoeten. De meeste vrouwen die minder dan 2000 calorieën per dag gaan eten zullen elke week wat afvallen, zelf als je niet heel veel aan lichaamsbeweging doet. De meeste mannen zullen afvallen als ze minder dan 2200 calorieën per dag binnen krijgen.
- Veel mensen die last hebben overgewicht hebben platvoeten en zijn geneigd om door hun enkels te zakken (naar binnen), wat weer leidt tot X-benen.
- Soms ontwikkelen vrouwen ingezakte voetbogen tijdens de latere stadia van de zwangerschap, iets dat weer weggaat na de bevalling.
- Om het afvallen te bevorderen eet je mager vlees, gevogelte, vis, hele granen, verse groenten en fruit, en drink je veel gefilterd water. Drink geen suikerhoudende dranken zoals frisdrank.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Medische behandeling

Pdf downloaden

1
Probeer intensieve fysiotherapie. Zijn je platvoeten nog wat soepel (niet stijf) en worden ze voornamelijk veroorzaakt door zwakke of strakke pezen / gewrichtsbanden, dan zou je de een of andere vorm van rehabilitatie kunnen overwegen. Een fysiotherapeut kan je specifieke en op maat gemaakte rekoefeningen tonen, samen met krachtoefeningen voor je voeten, achillespezen en kuitspieren, die kunnen helpen bij het functioneler maken en herstellen van de voetboog.^[10]XBron Fysiotherapie is meestal 2-3x per week, 4-8 weken lang nodig om een positieve impact hebben op je chronische voetklachten.
- Een veel gebruikte rekoefening voor strakke achillespezen gaat als volgt: plaats je handen tegen de muur met een been tegelijkertijd achter je gestrekt in een lunge. Zorg dat de uitgestrekte voet plat op de grond blijft staan, om het te voelen oprekken boven je hielen. Houd dit ongeveer 30 seconden vast en herhaal dit 5-10x per dag.
- Een fysiotherapeut kan je voet tapen met stevig tape dat kan helpen bij het verminderen van de klachten, door te voorzien in een tijdelijke, kunstmatige voetboog.
- Een fysiotherapeut kan ook gezwollen en gevoelige voetbogen (de plantaire fasciitis, een algemeen voorkomende complicatie bij platvoeten) behandelen met elektrotherapie, zoals ultrageluid.
2
Consulteer een podotherapeut. Een podotherapeut is een voetspecialist en bekend met alle condities en ziekten van de voeten, waaronder platvoeten (pes planus). Een podotherapeut zal je voeten onderzoeken en proberen vast te stellen of je platvoeten aangeboren zijn of zich hebben ontwikkeld.^[11]XBron Deze specialist zal ook onderzoeken of er bottrauma is (breuken of verplaatsing), mogelijk met behulp van röntgenstralen. Afhankelijk van de ernst van de klachten en de oorzaak van je platvoeten, kan de podotherapeut een eenvoudige behandeling voorstellen (rust, ijs en ontstekingsremmers als de ontsteking oplaait), therapie met orthesen, het maken van een mal of beugel voor voet, of de een of andere vorm van chirurgie.
- Op volwassen leeftijd verkregen platvoeten komt 4x vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en vooral op latere leeftijd (rond de 60).^[12]XBron
- Röntgenstralen zijn geweldig voor het bekijken van problemen met botten, maar zijn niet geschikt voor het vaststellen van problemen met zachte weefsels, zoals pezen en gewrichtsbanden.
- Een podotherapeut is getraind voor het werken met relatief eenvoudige behandeling van de voeten, maar meer complexe operatieve ingrepen behoren per definitie tot het domein van de orthopedische arts.
3
Overleg met je arts over operatieve opties. Als je platvoeten je veel problemen geven en je bent niet echt geholpen met ondersteunende schoenen, orthesen, afvallen of intensieve fysiotherapie, vraag dan aan je huisarts naar de mogelijkheden van een operatie. Een arts kan een CT-scan, MRI of diagnostieke ultrageluiden gebruiken om een beter idee te krijgen van wat de conditie is van het zachte weefsel in je voet. Bij ernstige gevallen van zeer stijve voeten, zeker als dit veroorzaakt wordt door een tarsale synostose (een abnormale samenvoeging van twee of meer botten in de voet), dan zal een operatie zeer waarschijnlijk worden aanbevolen.^[13]XBron Een operatie is ook aan te bevelen bij achillespezen die chronisch strak staan (meestal een eenvoudige procedure waarbij de pees wordt verlengd) of te slappe scheenbeenpezen (door de pees korter te maken). Je huisarts is geen voet, bot of gewrichtsspecialist, en je zal dus waarschijnlijk worden doorverwezen naar een orthopeed, als operatief ingrijpen noodzakelijk is.
- Chirurgen opereren meestal een voet tegelijkertijd, om te voorkomen dat de patiënt niet meer kan lopen en de operatie een te grote impact heeft op zijn/haar functioneren.
- Een aantal mogelijke complicaties door een operatie zijn: samengevoegde botten die niet meer willen helen, infecties, verminder bewegingsbereik van de enkel/voet, chronische pijn.^[14]XBron
- De hersteltijd na een operatie kan variëren afhankelijk van de procedure (of botten moeten worden gebroken of samengevoegd, pezen die zijn doorgesneden of gewrichtsbanden die zijn verlegd), maar kan meerdere maanden in beslag nemen.
- Ziekten die kunnen bijdragen aan het krijgen van platvoeten zijn diabetes, osteoporose, reumatische artritis en te slappe gewrichtsbanden (door het Marfan of Ehlers-Danlos syndroom.^[15]XBron
Advertentie

Tips

Draag geen tweedehandsschoenen omdat die de vorm van de voet en boetboog hebben aangenomen van de vorige eigenaar.
Onbehandelde stijve en op volwassen leeftijd verkregen platvoeten kunnen leiden tot hevige pijn en permanente vervorming van de voeten, dus negeer dit probleem niet.
Platvoeten zitten vaak in de familie, wat suggereert dat ze gedeeltelijke erfelijk zijn.

Advertentie