Hulp bieden aan iemand die stikt

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Iemand anders helpen

Jezelf helpen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Stikken betekent dat de luchtpijp wordt geblokkeerd, waardoor de luchtstroom wordt afgesneden. De meeste volwassenen stikken doordat er voedsel in de luchtpijp vast komt te zitten. Kinderen kunnen stikken als ze speelgoed, muntjes of andere kleine objecten in de keel of luchtpijp krijgen. Ook kun je stikken door een ongeluk, door het drinken van alcohol of door zwelling van de keel als gevolg van een ernstige allergische reactie. Zonder eerste hulp kan het gebrek aan zuurstof ernstige hersenschade veroorzaken, of zelfs dood door verstikking. Als jij of iemand anders stikt, is het belangrijk om te weten wat je kunt doen om te helpen. Let op: Dit artikel gaat over volwassenen en kinderen boven de 1 jaar. Baby's jonger dan 1 jaar hebben andere eerste hulp nodig.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 2:

Iemand anders helpen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Schat de situatie in. Zorg dat je zeker weet dat de persoon stikt en probeer uit te vinden of de luchtpijp helemaal of gedeeltelijk wordt geblokkeerd. Als de luchtpijp slechts gedeeltelijk verstopt zit, kun je beter proberen om de persoon te laten hoesten zodat hij/zij de verstopping zelf kan oplossen.

   • Tekenen van een gedeeltelijk verstopte luchtpijp zijn bijvoorbeeld dat de persoon nog kan praten, huilen, hoesten of op jou kan reageren. Meestal kan de persoon dan nog ademen, ook al gaat het misschien moeilijk en kan het gezicht bleek worden.
   • Iemand met een volledig geblokkeerde luchtpijp daarentegen kan niet praten, huilen, hoesten of ademen. Deze persoon maakt misschien gebaren om te laten weten dat hij/zij stikt (door bijvoorbeeld met beide handen de keel vast te grijpen), en zijn/haar lippen en/of nagels kunnen blauw worden door zuurstofgebrek.
2. 
   2
   Vraag de ander: "Stik je?" Als de persoon nog verbaal kan antwoorden, wacht dan. Iemand die echt stikt kan niet praten, maar zal met zijn/haar hoofd ja knikken, of nee schudden. Het is belangrijk dat je niet op de rug gaat slaan bij iemand van wie de luchtpijp slechts gedeeltelijk geblokkeerd is, want dan bestaat het risico dat het voorwerp juist dieper de luchtpijp in gaat en een volledige blokkade veroorzaakt. Als de persoon reageert:

   • Stel hem/haar dan op zijn/haar gemak. Laat weten dat jij er bent en kan helpen als het nodig is.
   • Moedig de ander aan om te hoesten zodat de blokkade wordt opgeheven. Sla niet op de rug.
   • Blijf de situatie in de gaten houden, en wees bereid om te helpen in het geval dat de luchtpijp helemaal geblokkeerd raakt.
3. 
   3
   Geef eerste hulp. Als de ander ernstig verstikt raakt door een volledig geblokkeerde luchtpijp en nog bij bewustzijn is, zeg dan dat je eerste hulp gaat geven. Het is altijd goed om iemand die bij bewustzijn is te laten weten wat je gaat doen; dan kan hij/zij je laten weten of je hulp gewenst is.

   • Als jij de enige bent die de ander kan helpen, geef dan eerste hulp voordat je 112 belt. Als er iemand anders bij is, laat hem/haar dan meteen 112 bellen.
4. 
   4
   Sla op de rug. Let op dat de volgende instructies van toepassing zijn op iemand die zit of staat.

   • Ga achter de persoon staan, een beetje aan de zijkant. Als je rechtshandig bent, ga dan aan de linkerkant staan, en als je linkshandig bent, ga dan aan de rechterkant staan.
   • Ondersteun met je ene hand de borstkas van het slachtoffer en laat hem/haar naar voren leunen, zodat het voorwerp dat de luchtpijp blokkeert er via zijn/haar mond uit kan (en niet verder de keel in gaat).
   • Geef 5 krachtige klappen tussen de schouderbladen met de hiel van je hand (tussen je pols en je handpalm). Pauzeer na elke klap om te zien of de blokkade al is opgeheven. Zo niet, geef dan vijf buikstoten (zie hieronder).
5. 
   5
   Geef buikstoten (de Heimlich-manoeuvre). De Heimlich-manoeuvre is een techniek die alleen bij volwassen en kinderen ouder dan 1 jaar mag worden toegepast. Gebruik deze techniek niet bij baby's jonger dan 1 jaar.

   • Ga achter het stikkende slachtoffer staan.
   • Sla je armen om zijn/haar middel en laat hem/haar naar voren leunen.
   • Maak een vuist en leg die net boven de navel, maar onder het borstbeen.
   • Leg je andere hand bovenop je vuist, en stoot dan beide handen naar achteren in de maag, met een harde, opwaartse beweging.
   • Voer deze stoten maximaal vijf keer uit. Controleer na iedere stoot of het voorwerp uit de luchtpijp is gekomen. Stop als het slachtoffer bewusteloos raakt.
6. 
   6
   Pas de Heimlich-manoeuvre aan voor zwangere vrouwen of mensen met overgewicht. Zet je handen hoger dan hierboven beschreven. Je handen moeten net onder het borstbeen liggen, net boven het punt waar de laatste ribben bij elkaar komen. Duw hard op de borstkas, zoals hierboven beschreven. Je kunt echter niet dezelfde opwaartse stoten geven. Herhaal tot de persoon weer lucht krijgt, of tot hij/zij bewusteloos raakt.
7. 
   7
   Zorg dat je zeker weet dat het voorwerp er helemaal uit is. Als de luchtpijp weer vrij is, kunnen er nog stukjes van het voorwerp waarin de persoon was gestikt achtergebleven zijn. Als het kan, vraag dan of het slachtoffer alles kan uitspugen, en of hij/zij zonder moeite kan ademen.

   • Kijk of je kunt zien of er iets is dat de luchtpijp blokkeert. Als er nog iets zit, kun je het met je vinger uit de mond van het slachtoffer proberen te krijgen. Doe dit alleen als je het voorwerp ziet zitten, want anders kun je het juist verder naar binnen duwen.
8. 
   8
   Controleer of de ademhaling weer normaal is. Als het voorwerp eruit is, zullen de meeste mensen weer normaal kunnen ademen. Als er nog geen normale ademhaling is, of als de persoon bewusteloos is geraakt, ga dan verder met de volgende stap.
9. 
   9
   Geef hulp als iemand bewusteloos is geraakt. Als de gestikte persoon het bewustzijn verliest, leg hem/haar dan op de rug op de grond. Probeer indien mogelijk de luchtpijp vrij te maken. Als je het voorwerp ziet zitten, probeer het dan met je vinger uit de keel te halen. Steek je vinger niet in de keel als je het voorwerp niet ziet zitten. Pas op dat je het voorwerp niet dieper in de keel duwt.

   • Als het voorwerp vast blijft zitten en de persoon blijft bewusteloos, kijk dan of het slachtoffer nog ademt. Leg je wang dichtbij de mond van het slachtoffer. Kijk 10 seconden lang of de borstkas op en neer gaat, luister of je een ademhaling hoort en let op of je de adem tegen je wang kunt voelen.
   • Als de persoon niet ademt, begin dan met reanimeren. Door het reanimeren kan het voorwerp misschien ook losraken uit de luchtpijp.
   • Laat iemand 112 bellen, of doe het zelf als je alleen bent en ga daarna weer verder met het helpen van het slachtoffer. Wissel het reanimeren af met het controleren van de luchtpijp, en probeer mond-op-mondbeademing te geven tot de ambulance er is. Beadem 2 keer na elke 30 borstcompressies. Vergeet niet om de mond steeds te bekijken terwijl je reanimeert.
   • Misschien kun je moeilijk lucht in de longen blazen zolang de luchtpijp geblokkeerd is.
10. 
    10
    Bel je huisarts. Als het slachtoffer na het stikken blijft hoesten, moeite blijft houden met ademen, of het gevoel heeft dat er nog iets in de keel zit, bel dan onmiddellijk de huisarts.

    • Door de buikstoten kunnen inwendige verwondingen en blauwe plekken ontstaan. Als je deze techniek hebt gebruikt of iemand hebt gereanimeerd, moet hij/zij zich naderhand altijd door een arts laten onderzoeken.
    Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

Jezelf helpen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bel 112. Als je alleen bent en stikt, bel dan onmiddellijk 112. Ook als je niet kunt praten wordt er een ambulance gestuurd om te zien wat er aan de hand is.
2. 
   2
   Voer de Heimlich-greep uit op jezelf. Je kunt dit misschien niet zo krachtig doen als iemand anders, maar je kunt alsnog proberen het voorwerp los te krijgen.

   • Maak een vuist. Zet die op je buik, net boven je navel.
   • Hou die vuist met je andere hand vast.
   • Ga over een stoel, tafel, aanrechtblad of ander stevig object heen hangen.
   • Duw je vuist naar binnen en naar boven, zoals hierboven beschreven staat.
   • Blijf dit herhalen tot het voorwerp los komt, of tot de ambulance er is.
   • Zorg dat het voorwerp er helemaal uit is. Probeer het voorwerp en alle restjes uit te spugen.
3. 
   3
   Bel je huisarts. Als je blijft hoesten, moeite houdt met ademen of het gevoel hebt dat er nog steeds iets in je keel zit, ga dan onmiddellijk naar je huisarts.

   • Door buikstoten kun je ernstig gewond raken. Als je deze methode op jezelf hebt uitgevoerd, laat je daarna dan onderzoeken door je huisarts.
   Advertentie