Een ontvoering of gijzeling overleven

Het ene moment stap je in je auto om naar je werk te gaan en het volgende moment lig je vastgebonden met je mond gesnoerd achter in een busje. Een ontvoering of gijzeling is een angstaanjagende ervaring. En het gebeurt snel. Soms zo snel dat je geen kans hebt aan je ontvoerder(s) te ontsnappen. Gelukkig worden de meeste slachtoffers van ontvoering vrij snel ongedeerd vrijgelaten. Vergis je echter niet: elke ontvoering kan dodelijk aflopen. Of het slachtoffer overleeft hangt grotendeels af van de beslissingen die hij of zij in gevangenschap neemt.

Stappen

Pdf downloaden

Als je aan de eerste ontvoeringspoging kunt ontsnappen, eindigt je beproeving direct. De eerste paar minuten van een gijzelingssituatie of een ontvoering zijn echter het gevaarlijkst en worden nog gevaarlijker als je je verzet. Hoewel in veel gevallen de mogelijkheid om onmiddellijk te ontsnappen groter is dan het gevaar van verzet, is ontsnapping soms (als er bijvoorbeeld meerdere gewapende aanvallers zijn) niet realistisch en daarom het risico niet waard. Denk rationeel en werk in dit soort situaties mee. De eerste paar minuten zijn vaak het beste moment om tegenstand te bieden, omdat er waarschijnlijk, afhankelijk van waar je bent, mensen om je heen zijn. Als dit het geval is en er zijn anderen in de buurt, is dit het beste moment om terug te vechten op een manier die de aandacht van anderen trekt, die je misschien te hulp komen. Nadat ze je hebben waar ze willen (in een auto of zo) zal er hoogstwaarschijnlijk niemand zijn die kan reageren op je hulpgeroep.
Je adrenaline vliegt rond, je hart bonst en je zult doodsbang zijn. Rustig aan. Hoe sneller je je kalmte hervindt, des te beter je meteen en op langere termijn af bent.
3
Let goed op. Vanaf het begin moet je proberen zoveel mogelijk te observeren en onthouden om je te helpen bij het plannen van je ontsnapping, bij het voorspellen van de volgende stappen van de ontvoerder of bij het geven van informatie aan de politie om te helpen bij een redding of om de ontvoerder te helpen arresteren en veroordelen. Je kunt misschien je ogen niet gebruiken - je bent misschien geblinddoekt, maar je kunt nog steeds informatie verzamelen met je gehoor, tast en reuk.
- Observeer je ontvoerder(s):
  - Hoeveel zijn er?
  - Zijn ze bewapend? Zo ja, met wat?
  - Zijn ze in goede fysieke conditie?
  - Hoe zien ze eruit en/of klinken ze?
  - Hoe oud zijn ze?
  - Lijken ze goed voorbereid?
  - Wat is hun emotionele toestand?
- Observeer je omgeving:
  - Waar wordt je naartoe gebracht? Visualiseer de route die de ontvoerders nemen. Noteer bochten, tussenstops en variaties in snelheid. Probeer de tijd tussen deze punten te bepalen. Probeer te tellen tussen elke bocht, bijvoorbeeld 128 links, 12 rechts. Als je bekend bent met de omgeving, kan dit je een voordeel opleveren.
  - Waar word je vastgehouden? Bekijk zoveel mogelijk details van je omgeving. Waar zijn de uitgangen? Zijn er camera's aanwezig, een slot op de deur of andere veiligheidsmaatregelen? Zijn er obstakels, zoals een grote bank? Probeer erachter te komen waar je bent en verzamel informatie die van pas kan komen als je besluit te ontsnappen.
- Observeer jezelf:
  - Ben je gewond?
  - Hoe ben je vastgebonden of anderszins beperkt? Hoeveel bewegingsvrijheid heb je?
Er zijn verschillende motivaties voor ontvoering, van aanranding tot losgeld en politieke macht. Hoe je omgaat met je ontvoerders, en of je een ontsnapping riskeert, hangt gedeeltelijk af van de motivatie van je ontvoerders. Als ze je vasthouden voor losgeld of om te onderhandelen over de vrijlating van gevangenen, ben je levend waarschijnlijk meer voor hen waard dan dood. Als je echter bent gevangen genomen door een seriemoordenaar of een seksuele misdadiger, of als je bent ontvoerd als vergelding voor een politieke of militaire actie, is je ontvoerder waarschijnlijk van plan je te vermoorden. Op basis van deze informatie moet je beslissen of en wanneer je moet proberen te ontsnappen.
Wees positief en onthoud dat de meeste slachtoffers van kidnapping overleven – je hebt zelf de beste kansen. Dat gezegd hebbende, moet je jezelf voorbereiden op een lange gevangenschap. Sommige gijzelaars worden jaren vastgehouden, maar blijven positief, spelen het spel mee en worden uiteindelijk bevrijd. Leef bij de dag.
Wees kalm. Werk (binnen redelijke grenzen) samen met je ontvoerder. Uit geen bedreigingen of wordt niet gewelddadig en probeer niet te ontsnappen tenzij de tijd daar rijp voor is.
Het is over het algemeen voor iemand psychologisch moeilijker om een gevangene te doden, te verkrachten of anderszins te schaden als de gevangene 'menselijk' blijft in de ogen van de overweldiger. Niet slijmen, smeken of hysterisch worden. Probeer zelfs niet te huilen. Daag je ontvoerder niet uit, maar toon hem/haar dat je respect verdient.
8
Probeer een band op te bouwen met je ontvoerder. Als je een soort band met je ontvoerder kunt opbouwen, zal hij/zij over het algemeen aarzelen om je kwaad te doen.
- Als je ontvoerder aan een vorm van paranoïde psychose lijdt, is het het beste dat je niet-bedreigend overkomt, maar vermijd ook om iets te doen dat kan worden opgevat als manipulatie (zoals een poging om vriendschap met hen aan te gaan), aangezien individuen die paranoïde wanen ervaren er waarschijnlijk van uitgaan dat je gewoon een ander persoon bent die tegen hen samenzweert. Als ze het gevoel hebben dat ze de controle verliezen, kunnen ze met een gewelddadige uitbarsting reageren. Probeer hen niet te overtuigen dat hun waanideeën ongegrond zijn, omdat ze kwaad kunnen worden en hoe dan ook, het is onwaarschijnlijk dat ze je zullen geloven (vanuit hun perspectief zijn hun waanideeën volkomen logisch en lijken ze de realiteit).
Je denkt misschien dat je ontvoerder een zielig, walgelijk individu is. Terwijl gevangenen in films soms wegkomen met zulke uitspraken, moet je deze gedachten voor jezelf houden. Bovendien, zoals in de meeste gesprekken met mensen die je niet kent, is politiek een geen goed onderwerp om het over te hebben, en al helemaal niet als je wordt vastgehouden door terroristen of gijzelnemers die politiek gemotiveerd zijn.
10
Luister goed. Geef om wat je ontvoerder te zeggen heeft. Betuttel ze niet, maar wees empathisch en ze zullen zich meer op hun gemak voelen en meer welwillend tegenover je staan. Een goede luisteraar zijn kan je ook helpen informatie te verzamelen, die nuttig zou kunnen zijn voor een ontsnapping of om de politie na je vrijlating te helpen de ontvoerder te arresteren.
- Doe een beroep op de familiegevoelens van je ontvoerders. Als je kinderen hebt en je ontvoerder ook, heb je al een krachtige band. Je ontvoerder kan zich waarschijnlijk 'in jouw situatie verplaatsen', zich realiseren wat de impact van zijn ontvoering of overlijden zou zijn op zijn gezin. Als je foto's van je familie bij je hebt, overweeg die dan als de tijd rijp is aan een of meer aan je ontvoerders te laten zien.
Als je samen met andere gevangenen wordt vastgehouden, praat dan op een veilige manier zoveel mogelijk met hen. Als je op elkaar let en anderen hebt om mee te praten, is je gevangenschap gemakkelijker te hanteren. Je kunt misschien ook samen een effectieve ontsnapping plannen. Afhankelijk van de situatie, moet je communicatie mogelijk geheim blijven en als je lang wordt vastgehouden, kun je codes en signalen ontwikkelen.
Door de tijd bij te houden, kun je routines opstellen die je in staat stellen je waardigheid en je geestelijke gezondheid te behouden. Het kan je ook helpen bij het plannen en uitvoeren van een ontsnapping, als je in staat bent om patronen te detecteren van wanneer je ontvoerder komt en gaat en hoe lang hij weg is. Als er geen klokken beschikbaar zijn, moet je een bewuste poging doen om de tijd bij te houden. Als je zonlicht kunt zien, zal dat vrij eenvoudig zijn, maar anders kun je luisteren naar veranderingen in de activiteit buiten, noteer verschillen in het bewustzijnsniveau van je ontvoerder, probeer verschillende voedselgeuren te detecteren of zoek naar andere aanwijzingen.
Denk na over wat je gaat doen als je weer thuis bent. Houd in je hoofd gesprekken met vrienden en geliefden. Doe deze dingen bewust om niet gek te worden - je houdt jezelf zo gezond. Gevangenschap kan saai en geestdodend zijn. Het is belangrijk om je geest uit te dagen, zodat je gezond blijft, maar ook zodat je rationeel kunt nadenken over ontsnapping. Doe wiskundesommen, denk aan puzzels, probeer gedichten die je kent op te zeggen, zing liedteksten; doe wat je kunt om jezelf bezig te houden en mentaal scherp te blijven.
Het kan moeilijk zijn om in gevangenschap in vorm te blijven, vooral als je vastgebonden bent, maar het is belangrijk om dit zo veel mogelijk te doen. In goede lichamelijke conditie verkeren kan je helpen ontsnappen en je tijdens je gevangenschap in goede doen houden. Vind manieren om te bewegen, zelfs met een gewoon springtouw, met push-ups, of zelfs je handen tegen elkaar duwen of uitstrekken.
Als je een lange gevangenschap verwacht, vraag je om kleine dingetjes. Vraag bijvoorbeeld een dikkere deken of een krant. Houd de verzoeken klein, in ieder geval in eerste instantie, en doe ze niet kort na elkaar. Je kunt je gevangenschap comfortabeler maken en jezelf menselijker maken in de ogen van ontvoerders.
Als je met andere gevangenen wordt vastgehouden, wil je niet opvallen, vooral niet als een onruststoker.
Als je ontvoerders besluiten je te vermoorden, moet je dit zo snel mogelijk weten, zodat je een ontsnapping kunt plannen. Als ze plotseling stoppen je eten te geven, als ze harder met je omgaan ( en je 'ontmenselijken'), als ze opeens wanhopig of bang lijken, of als andere gijzelaars worden vrijgelaten maar je ontvoerders niet van plan lijken om jou vrij te laten, wees dan klaar om te doen wat je kunt. Als ze plotseling stoppen om hun identiteit met het dragen van maskers enz. te verbergen, is dit een zeer sterk teken dat ze van plan zijn je te vermoorden, dus ontsnap zo snel mogelijk.
Wat is het juiste moment om te ontsnappen? Soms is het het veiligst om gewoon te wachten totdat je bevrijd of gered wordt. Maar als de juiste situatie zich aandient - als je een goed plan hebt en er bijna zeker van bent dat je succesvol kunt ontsnappen - moet je van de gelegenheid gebruikmaken. Je moet ook proberen te ontsnappen, zelfs als je kansen niet goed zijn, als je er redelijk zeker van bent dat je ontvoerders je zullen doden.
Hoera, de cavalerie is gearriveerd! Voordat je al te opgewonden raakt, moet je er rekening mee houden dat behalve de eerste paar minuten van een ontvoering, de reddingspoging in een gijzelsituatie het gevaarlijkste moment is. Je ontvoerders kunnen wanhopig raken en proberen je als een schild te gebruiken of ze kunnen eenvoudig besluiten om gijzelaars te doden. Zelfs als je ontvoerders verrast worden, kun je worden gedood door de acties van politie of soldaten, die misschien explosieven en zware vuurkracht inzetten om een gebouw binnen te gaan. Probeer je tijdens een reddingspoging als het kan voor je ontvoerders te verbergen. Blijf laag en bescherm je hoofd met je handen, of probeer achter een beschermende barrière te komen (onder een bureau of tafel, bijvoorbeeld, of in een badkuip). Maak geen plotselinge bewegingen wanneer gewapende hulpverleners naar binnen komen.
Je hulpverleners staan op scherp en waarschijnlijk zullen ze eerst schieten en later vragen stellen. Gehoorzaam alle bevelen die ze geven. Als ze iedereen vertellen op de grond te gaan liggen of de handen op het hoofd te leggen, doe dat dan. Je redders kunnen je zelfs vastbinden met zip-ties of handboeien, terwijl ze gaan uitmaken wie gijzelaars en wie ontvoerders zijn. Blijf kalm en stel redders op hun gemak.
Advertentie

Tips

Als je in een achterbak van een auto zit, probeer dan te ontsnappen. Als je er niet uitkomt, scheur of trap je door het paneel naar de remlichten en schop je de lichten eruit. Je kunt dan je arm uitsteken en automobilisten waarschuwen dat je erin zit. Als je de lichten niet kunt uitkrijgen, maak dan de bedrading, zodat de politie de auto sneller zal aanhouden. Roep verder om hulp en beuk op het kofferdeksel als de auto stopt of langzaam rijdt. Probeer goed naar je omgeving te kijken om erachter te komen waar je bent.
Als je een buitenlander bent in een vijandig land, of als je tijdens oorlogstijd wordt gevangengenomen, overweeg dan de gevolgen van een ontsnapping. Ten eerste, als mensen je niet helpen of, nog erger, als ze waarschijnlijk je ontvoerders zullen helpen, kun je beter niet proberen te ontsnappen. Het is, vooral tijdens een actief conflict, ook mogelijk dat je veiliger bent waar je bent dan wanneer je zou ontsnappen. Weeg je beslissing zorgvuldig af, want weggaan bij je ontvoerders is misschien wel het begin van je beproeving.
Als je in een auto wordt gedwongen, open dan de deur en ga er als het kan weer uit. Als je de auto niet uit kunt, probeer dan iets in de contactslot te steken voordat de ontvoerder de sleutel in het contact steekt of trek de sleutel uit het contact en stop er iets in. Een knoop van je kleding, een stuk metaal, een stok of de kauwgom uit je mond kan de ontvoerder effectief verhinderen de sleutel erin te steken en de auto te starten.
Vergeet niet samen te werken en je in te leven in je ontvoerders, maar alleen binnen redelijke grenzen. Tijdens lange perioden van gevangenschap kunnen gevangenen het zogenoemde 'Stockholm-syndroom' ontwikkelen, waarin ze zich beginnen te identificeren met hun ontvoerders, soms tot het punt dat ze hun gevangenen misdaden helpen te plegen of hun straf te ontlopen.
Zorg er als het kan voor dat je handen voor je worden gebonden. Een gemakkelijke manier om boeien los te houden, is door een vuist te maken en je polsen uit elkaar te houden. Als je ge-zip-tied bent of je hand is vastgebonden met een touw, kan dit zeer effectief zijn.
Als je wordt ontvoerd, probeer dan enorme ophef te maken of je telefoon tevoorschijn te halen, zodat het lijkt alsof je de politie belt. Als niets werkt, probeer je ze met je vingers in de luchtpijp te steken. Dit zou je de tijd moeten geven om veilig weg te komen.
Als er meer dan één persoon is, probeer dan op goede voet te raken, vooral als ze niet de 'leider' zijn. Het is gemakkelijker om te ontsnappen als ze met je meevoelen.
Denk eraan om je spieren aan te spannen, als je wordt vastgehouden of vastgebonden, omdat hierdoor de boeien wat losser om je lichaam gebonden worden. Als ze eenmaal weg zijn, kun je ze laten ontspannen. Het zal dan gemakkelijker zijn om uit de boeien te komen.
Probeer als je terugvecht een vinger in een oog, neusgat of de mond te haken. Sommige mensen hebben verkrachting voorkomen door tijdens de aanval te plassen of te poepen.

Advertentie

Waarschuwingen

Houd voor ogen dat als je na een eerste ontsnappingspoging opnieuw wordt gevangen, je waarschijnlijk niet nog een kans krijgt om te ontsnappen – zorg dat het werkt.
Wees niet overmoedig. Een positieve houding is belangrijk, maar als je enthousiast wordt en vervolgens in de steek gelaten, is het moeilijk om positief te blijven. Als je ontvoerders over je vrijlating beginnen te praten, neem het dan met een korrel zout. Stel jezelf niet teleur.
Wees voorzichtig met praten met andere gevangenen, vooral over ontsnappen of over geheime informatie die je mogelijk hebt. Een medegevangene kan je verlinken om een wit voetje bij de ontvoerders te halen, of een van de 'gevangenen' kan in feite een spion voor je ontvoerders zijn.
Probeer niet om een blinddoek te verwijderen of een masker af te doen, niet van jezelf en niet van een ontvoerder. Als de ontvoerder niet wil dat je hem/haar ziet, kan dit een goed teken zijn: hij/zij is misschien van plan je te bevrijden en wil niet dat je hem kunt identificeren. Als je hem of haar echter ziet, kan hij/zij besluiten je te vermoorden omdat je hem/haar kunt identificeren.
Wees voorzichtig met wat je je ontvoerders vertelt. Als ze je vasthouden voor losgeld of als politiek onderpand, is het meestal het beste als ze denken dat je rijk of belangrijk bent, zelfs als je dat niet bent. Als ze je echter hebben ontvoerd om je te doden als vergelding voor wat politieke actie, dan wil je heel onbelangrijk en niet-betrokken lijken, zelfs als je dat niet bent. Het is erg belangrijk om de motivaties van je ontvoerders vast te stellen, zodat je kunt bepalen wat je ze moeten vertellen en wat niet.
Pogingen om 112 te bellen of contact op te nemen met de politie kunnen ertoe leiden dat je ontvoerder(s) kwaad worden en jou andere gevangen personen mogelijk schade berokkenen. Doe dat onopgemerkt.
Je aanvaller zal waarschijnlijk erg kwaad zijn als je terugvecht, vooral als je hem/haar verwondt. Gebruik alleen geweld als je denkt dat je een goede kans hebt om te ontsnappen en houd je als je probeert je aanvaller te verwonden niet in - wees zo gemeen en krachtig mogelijk. Het is absoluut noodzakelijk dat je ontsnapt als je de ontvoerder hebt verdoofd uitgeschakeld, want als je wordt gepakt, zal hij/zij zijn/haar woede op je koelen.

Advertentie