Een gebroken vinger behandelen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Stel de ernst van het letsel vast

Behandel de vinger onderweg naar de medische hulp

Laat je medisch behandelen

Zorg voor het letsel

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Er is sprake van een gebroken vinger wanneer je een breuk in een vingerkootje hebt opgelopen. Je duimen bestaan uit twee vingerkootjes en je overige vingers uit drie. Van alle botbreuken komen gebroken vingers het meeste voor. Je kunt dergelijk letsel oplopen door een val tijdens het sporten, wanneer je je vinger tussen de autodeur krijgt of tijdens andere ongelukken. Om je vinger op de juiste wijze te kunnen behandelen, dien je eerst vast te stellen hoe ernstig het letsel is. Je kunt vervolgens zelf thuis de behandeling starten, voordat je naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gaat.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 4:

Stel de ernst van het letsel vast

Pdf downloaden

1. 
   1
   Controleer onmiddellijk of je bloeduitstortingen of zwelling waarneemt. Het is aannemelijk dat je te maken krijgt met bloeduitstortingen en zwelling, aangezien kleine bloedvaten in je vinger beschadigd zijn. Als je je vingertop hebt gebroken, zul je waarschijnlijk paars gekleurd bloed waarnemen onder de nagel en bloeduitstortingen op de huid van je vinger.

   • Je voelt wellicht ook een scherpe pijn wanneer je je vinger aanraakt. Dit is een symptoom van een gebroken vinger. Sommige mensen kunnen hun vinger nog steeds bewegen, hoewel deze gebroken kan zijn en ze kunnen gevoelloosheid of een doffe pijn ervaren. Maar dit kunnen nog altijd aanwijzingen zijn voor een gebroken vinger en ze vereisen onmiddellijk medische hulp.
   • Onderzoek je vinger op gevoelloosheid of probeer vast te stellen of er sprake is van vertraagde capillaire vulling. Capillaire vulling is de terugkeer van bloed naar de vinger nadat er druk is uitgeoefend.
2. 
   2
   Onderzoek je vinger op open snijwonden of blootgelegd bot. Je neemt wellicht grote open wonden of stukjes bot waar die je huid hebben beschadigd en naar buiten steken. Dit wijst op ernstig letsel, aangezien je te maken hebt met een open botbreuk (ook wel een gecompliceerde fractuur genoemd). Als je deze symptomen waarneemt, dien je onmiddellijk medische hulp te zoeken.

   • Als er veel bloed stroomt uit de open wond in je vinger, dien je naar je huisarts te gaan.
3. 
   3
   Onderzoek of de vinger er vervormd uitziet. Als een deel van je vinger de andere kant opstaat, is het botje waarschijnlijk gebroken of ontwricht. Er is sprake van een ontwrichte vinger (vinger uit de kom) wanneer er een scheefstand van de vinger waarneembaar is ter hoogte van een gewricht. Je dient een arts te bezoeken wanneer je te maken hebt met een ontwrichte vinger.

   • Er bevinden zich drie botjes in elke vinger en deze zijn allemaal op dezelfde wijze geplaatst. Het eerste botje is de proximale falanx, het tweede botje is de middelste falanx en het botje dat het verst uit de buurt van je hand ligt, is de distale falanx. Je duim is de kortste vinger en heeft geen middelste falanx. Je knokkels zijn gewrichten die gevormd zijn door de botten in je vingers. Vaak breek je je vinger bij de knokkel, of de gewrichten.
   • Breuken aan de basis van je vinger (de distale falanx)zijn meestal makkelijker te behandelen dan breuken bij gewrichten of knokkels.
4. 
   4
   Bekijk of de pijn en zwelling minder worden na een paar uur. Als je vinger niet vervormd is of blauw is aangelopen, en de pijn en zwelling uiteindelijk verdwijnen, heb je je vinger wellicht verstuikt. Een verstuiking houdt in dat de gewrichtsbanden zijn opgerekt. De gewrichtsbanden zijn gemaakt van weefsel en houden de botten in je vinger op hun plek bij de gewrichten.

   • Als je het vermoeden hebt dat je je vinger hebt verstuikt, dien je deze vinger tijdelijk niet te gebruiken. Bekijk of de pijn en zwelling afnemen na een dag of twee. Als de pijn en zwelling niet verdwijnen, dien je medische hulp te zoeken om vast te stellen of de vinger alleen verstuikt is en niet gebroken. Dit wordt vastgesteld aan de hand van een lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Behandel de vinger onderweg naar de medische hulp

Pdf downloaden

1. 
   1
   Koel de vinger met ijs. Wikkel het ijs in een handdoek en leg deze vervolgens tegen de vinger als je onderweg bent naar de Spoedeisende Hulp. Hiermee verminder je de zwelling en de vorming van bloeduitstortingen . Laat het ijs nooit direct in contact komen met je huid.

   • Houd je vinger zoveel mogelijk omhoog tijdens het koelen met ijs, bij voorkeur boven je hart. Hiermee stel je de zwaartekracht in staat om de zwelling en bloedingen te verminderen.
2. 
   2
   Maak een spalk. Een spalk houd je vinger omhoog en gestrekt. Zo kun je zelf een spalk maken:

   • Neem een lang, dun item, met dezelfde lengte als je gebroken vinger, zoals een ijsstokje of een pen.
   • Leg het item naast je gebroken vinger, of vraag een vriend(-in) of familielid om de spalk op zijn plek te houden.
   • Gebruik medische tape om het stokje of de pen met je vinger te verbinden. Leg de tape losjes aan. De tape dient je vinger namelijk niet af te knellen. Als de tape te strak om je vinger ligt, kan dit extra zwelling veroorzaken en de bloedtoevoer naar de vinger met het letsel afsnijden.
3. 
   3
   Probeer ringen en andere sieraden te verwijderen. Probeer je ringen af te doen voordat je vinger opzwelt, indien mogelijk. Het zal een stuk lastiger zijn om de ringen af te doen zodra je vinger is opgezwollen en pijn begint te doen.
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Laat je medisch behandelen

Pdf downloaden

1. 1
   Laat je door een arts lichamelijk onderzoeken. De arts zal je vragen naar je medische voorgeschiedenis en je lichamelijk onderzoeken om meer informatie over je te krijgen en te bekijken hoe je het letsel hebt opgelopen. De arts zal je onderzoeken op vervormingen, beschadigingen aan bloedvaten, scheefstand van de vinger en snijwonden of ander letsel aan de huid.
2. 
   2
   Laat de arts een röntgenfoto maken van je vinger. Daarmee kan de arts vaststellen of er daadwerkelijk sprake is van een breuk in je vinger. Er bestaan twee soorten fracturen (botbreuken): simpele (gesloten) en gecompliceerde (open) fracturen. Het soort fractuur dat je hebt opgelopen is bepalend voor de behandeling die je zult ondergaan.

   • Simpele fracturen zijn breuken of scheurtjes in het bot waarbij het bot de huid niet heeft doorboord.
   • Gecompliceerde fracturen zijn breuken waarbij het bot de huid heeft doorboord.
3. 
   3
   Laat de arts je vinger spalken wanneer je te maken hebt met een simpele fractuur. Er is sprake van een simpele fractuur wanneer de vinger stabiel is en je geen open wonden of snijwonden hebt opgelopen aan de gebroken vinger. De symptomen zullen waarschijnlijk niet erger worden of complicaties veroorzaken met betrekking tot je vermogen om de vinger te bewegen zodra deze genezen is.

   • In sommige gevallen zal de arts je gebroken vinger vasttapen aan de naastgelegen vinger, dit wordt ook wel “buddy taping” genoemd. De spalk houdt je vinger op de juiste plek tijdens het genezingsproces.
   • Je arts is wellicht ook genoodzaakt om het bot terug te zetten in de juiste stand, een procedure die ook wel ‘reductie’ wordt genoemd. Je zult een plaatselijke verdoving toegediend krijgen om het gebied tijdelijk te verdoven. De arts zal vervolgens het bot terugzetten in de juiste stand.
4. 
   4
   Bespreek de mogelijkheden wat betreft pijnstillers met je arts. Je kunt zelfzorgmedicijnen nemen om de pijn en zwelling te verlichten, maar je dient eerst wel met de arts te bespreken welke medicijnen geschikt zijn en welke dosis je iedere dag kunt nemen.

   • De arts zal je wellicht eveneens pijnstillers voor het verlichten van de pijn voorschrijven, dit is echter afhankelijk van de ernst van het letsel.
   • Als er sprake is van een open wond aan de vinger, moet je wellicht aan de antibiotica of een tetanusprik halen. Dit medicijn gaat infecties tegen die veroorzaakt worden door bacteriën die het lichaam via de wond binnendringen.
5. 
   5
   Overweeg een chirurgische ingreep als het letsel gecompliceerd of ernstig is. Als er sprake is van ernstige fractuur, is een chirurgische ingreep wellicht noodzakelijk om het gebroken botje te stabiliseren.

   • De arts zou een operatie door een handchirurg kunnen aanbevelen. De chirurg zal een kleine incisie maken in je vinger, zodat hij of zij de fractuur kan bekijken en het botje kan bewegen. In sommige gevallen zal de chirurg het botje terugzetten in de juiste stand en stabiliseren met stalen pennetjes, schroefjes of een plaat met schroefjes, zodat de vinger op de juiste wijze kan genezen.
   • Deze pennetjes zullen verwijderd worden nadat de vinger volledig is genezen.
6. 
   6
   Laat je doorverwijzen naar een orthopedisch chirurg of handchirurg. Als er sprake is van een gecompliceerde fractuur, ernstige breuk, of schade aan zenuwen en bloedvaten, is het mogelijk dat je arts je doorverwijst naar een orthopedisch chirurg (gespecialiseerd in het behandelen van alle aandoeningen die uitgaan van het steun- en bewegingsapparaat) of een handchirurg.

   • Deze specialisten zullen het letsel onderzoeken en vaststellen of een chirurgische ingreep noodzakelijk is.
   Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Zorg voor het letsel

Pdf downloaden

1. 
   1
   Houd de spalk schoon, droog en omhoog. Hiermee voorkom je infecties, met name als je te maken hebt met een open wond of snijwond in je vinger. Het omhoog houden van je vinger helpt ook bij het op de juiste plek houden van je vinger en bevordert het genezingsproces.
2. 
   2
   Belast je vinger of hand niet tot de vervolgafspraak heeft plaatsgevonden. Gebruik de hand waar je geen letsel aan hebt opgelopen om mee te eten, om jezelf mee te wassen en voorwerpen mee op te pakken. Het is erg belangrijk dat je je vinger tijd gunt om te genezen zonder dat de spalk wordt bewogen of belast.

   • Je vervolgafspraak met een arts of handspecialist dient een week na de eerste behandeling plaats te vinden. Tijdens deze vervolgafspraak zal de arts controleren of de botfragmenten op de juiste plek liggen en of het letsel goed geneest.
   • Bij de meeste breuken dient je vinger vinger tot zes weken niet belast te worden voordat je weer kunt gaan sporten of werken.
3. 
   3
   Begin met het bewegen van je vinger zodra de spalk is verwijderd. Zodra je huisarts heeft bevestigd dat je vinger is hersteld en de spalk heeft verwijderd, is het belangrijk dat je je vinger beweegt. Als je je vinger te lang gespalkt houdt, of nagenoeg niet beweegt nadat de spalk is verwijderd, zal het gewricht stijf worden, waardoor het moeilijker is om je vinger te bewegen en te gebruiken.
4. 
   4
   Bezoek een fysiotherapeut als je te maken hebt met ernstig letsel. De fysiotherapeut kan je helpen bij het herstelproces en je adviseren hoe je een optimaal herstel van je vingerfunctie realiseert. Hij of zij geeft je wellicht ook lichte oefeningen die je kunt uitvoeren om je vinger in beweging te houden en om beperkingen met betrekking tot beweging zoveel mogelijk weg te nemen.
   Advertentie