De passieve vorm vermijden

De passieve vorm is meestal zwakker omdat het onduidelijk is wie of wat de actie doet. Gebruik je de passieve vorm te vaak in je schrijfwerk? Wil je je manier van schrijven actiever en sterker maken? Een paar eenvoudige regels helpen je om het gebruik van de passieve vorm te vermijden. Dit maakt je van de ene op de andere dag een sterkere schrijver.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De verschillende delen van een zin onderscheiden

Pdf downloaden

1
Zoek het werkwoord in de zin. Om het gebruik van de passieve vorm te vermijden en te beginnen met het gebruik van de actieve vorm, begin je met het zoeken naar het werkwoord in de zin. Dit maakt het een stuk gemakkelijker om de passieve vorm in je eigen schrijven te herkennen en te vermijden.
- Het werkwoord is het actiewoord in de zin, en het kan zowel actief als passief zijn. De meeste werkwoorden zijn actief, zoals 'schopt' of 'sorteert', maar de werkwoordzin 'zijn' en zijn vervoegingen (is, was) zijn passief.^[1]XBron
- Bijvoorbeeld, de zin: 'Mark schopte de bal'. Het werkwoord in de zin wordt schopte. In deze zin is het verleden tijd. Het is de actie. De handeling van het schoppen. De bal is passief omdat hij niets doet -- hij wordt gewoon geschopt.^[2]XBron
2
Zoek het onderwerp in de zin. De volgende stap is het onderwerp in de zin te isoleren. Begin met het uitzoeken van het werkwoord, de actie, want dit maakt het makkelijker om het onderwerp te vinden.^[3]XBron
- Het onderwerp van de zin in de actieve vorm is wie of wat de actie deed. Laten we terugkeren naar onze voorbeeldzin: 'Mark schopte de bal'. Schopte, zoals we al hebben vastgesteld, is het werkwoord. Vraag jezelf af, wie of wat schopte de bal? Antwoord: Mark. Zo bepaal je het onderwerp in de actieve vorm.
- Weet dat het onderwerp vaak geen persoon is. Bijvoorbeeld: 'Het vliegtuig stopte het verkeer'. De handeling, en dus het werkwoord, is de handeling van het stoppen. Wie of wat heeft het verkeer gestopt? Het vliegtuig. Het vliegtuig is dus het onderwerp van de zin.
3
Zoek het lijdend voorwerp in de zin. Niet alle zinnen hebben een lijdend voorwerp. Het lijdend voorwerp is het voorwerp van het werkwoord. Het is niet de actie. Het is niet de handeling. Het is dat wat de actie ondergaat.
- In het voorbeeld schopte Mark de bal -- de bal is dus het lijdend voorwerp. De bal is niet actief. Het is niet de katalysator voor de beweging. Het ondergaat de actie. Het is het lijdend voorwerp.
- Soms laten mensen het lijdend voorwerp weg en schrijven ze iets als: Mark schopte. Soms wordt in de passieve stem het vorige lijdend voorwerp het onderwerp: 'De bal werd geschopt'.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

De actieve vorm onderscheiden van de passieve vorm

Pdf downloaden

1
Zorg ervoor dat het onderwerp de actie onderneemt. Om een actieve stem te creëren, moet je ervoor zorgen dat het onderwerp handelt -- het onderwerp is dan dat of degene die de door het werkwoord aangegeven handeling doet.
- We hebben vastgesteld dat het werkwoord het actiewoord in de zin is. Zorg ervoor dat 'wie of wat de actie onderneemt', ook daadwerkelijk de actie onderneemt.^[4]XBron
- 'De hond kwispelde met zijn staart' is een actieve vorm. Dat komt omdat kwispelen het werkwoord is. Wie of wat kwispelde er? De hond. De hond in de zin voert het werkwoord kwispelen uit. Dus, de zin staat in actieve vorm.
2
Zoek de passieve vorm. De passieve vorm creëert een samengesteld werkwoord door het gebruik van 'zijn' of een van zijn vervoegingen. Een zin staat ook in de passieve vorm als het ding dat het werkwoord doet wordt voorafgegaan door de voorzetselzin 'door de/het/een', of wanneer het ding dat de actie doet volledig kan worden weggelaten.
- Bijvoorbeeld: 'De staart werd gekwispeld door de hond' is de passieve vorm. Dit komt omdat de staart, het onderwerp, de actie van het werkwoord ondergaat.
- Soms laten mensen de voorzetselzin die beschrijft door wie de actie werd uitgevoerd weg, en schrijven ze een zin als: 'De staart werd gekwispeld'. Dit wordt vaak gedaan om de verantwoordelijkheid weg te laten of wanneer mensen niet weten wie de actie heeft uitgevoerd.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Weten wanneer je de passieve vorm moet gebruiken

Pdf downloaden

1
Bepaal of het lijdend voorwerp het belangrijkst is. Er kunnen gevallen zijn waarin je de passieve vorm zou willen gebruiken – de passieve vorm is geen grammaticale fout.^{[5]XBetrouwbare bronUniversity of North Carolina Writing CenterGa naar de bron} Waar het echter om gaat dat het niet de standaard keuze zou moeten zijn. Het moet alleen gebruikt worden als er een duidelijke logische reden is om het te gebruiken.
- Stel dat je een journalist bent. De burgemeester is gearresteerd door de politie. De actieve vorm zou dan zijn: 'De politie heeft de burgemeester gearresteerd'. Het belangrijkste punt in de zin is echter om aan te kondigen dat de burgemeester, een zeer prominent persoon, werd gearresteerd! In dit geval is het dus logischer om in plaats daarvan te schrijven: 'De burgemeester werd gearresteerd door de politie'.
- Evenzo geldt dat, in de wetenschap, het misschien logischer is om het object op de eerste plaats te zetten, niet het proces. In plaats van, 'Ik goot de waterstof in de beker', zou je kunnen schrijven, 'De waterstof werd in de beker gegoten.'^[6]XBron
- In het algemeen is een actieve vorm echter beter, omdat het qua tekst strakker en pittiger is. Het is dramatischer en het legt de verantwoordelijkheid daar waar het hoort.
2
Kijk naar je spellingscontrole. Als je Microsoft Word gebruikt, zal de spellings- en grammaticacontrole, als Word is ingesteld om de grammatica te controleren, je informeren of de zin passief is en deze voor je corrigeren.
- Maak er een gewoonte van om al je werk te herlezen en te controleren. Kijk naar elke zin afzonderlijk.
- Wees niet bang om hulp te vragen. Vraag een leraar Nederlands of een docent om het verschil tussen de actieve en passieve vormen uit te leggen. Laat een grammaticaal goed onderlegde vriend je helpen met het nakijken van je werk. Wees niet bang om anderen je te laten helpen!
3
Let vooral goed op de positie van het onderwerp. Soms raken mensen in de war omdat de spanning van de zin varieert. 'De kranten werden beoordeeld door de leraren' is een passieve vorm (technisch gezien is het gewoon de verleden tijd). 'De kranten zijn door de leraren beoordeeld is ook passief. Zoek naar 'zijn' of de vervoegingen ervan om de passieve vorm te bepalen.
- 'De werkstukken zullen door de leerkrachten worden beoordeeld' is passief (het is de toekomende tijd). 'De werkstukken zullen door de leerkrachten zijn beoordeeld is ook passief (het is de voltooid tegenwoordige toekomende tijd). De papers worden beoordeeld door de leerkrachten is ook passief (het is de onvoltooid tegenwoordige tijd).
- Nogmaals, het belangrijkste punt is dat al deze zinnen passief zijn omdat het lijdend voorwerp (werkstukken) voor het werkwoord staat, en het onderwerp (wie de actie onderneemt) achter het werkwoord staat. De actieve vormversie van deze zin is: 'De leraren beoordeelden de werkstukken'.
Advertentie

Tips

Politici en PR-medewerkers gebruiken soms een passieve vorm om de verantwoordelijkheid onduidelijk te maken of weg te laten.
Het is mogelijk om de eerste persoon in de passieve vorm te gebruiken. 'Ik werd geraakt door de bal' is nog steeds passief omdat de persoon, 'ik', in deze zin niet de actie onderneemt.

Advertentie