De Epley‐manoeuvre uitvoeren

De Epley-manoeuvre wordt uitgevoerd als iemand duizelig is door Benigne paroxismale positiedraaiduizeligheid (BPPD).^{[1]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron} BPPD treedt op wanneer er kristallen (otoconia genoemd) uit het binnenoor losraken en van de juiste plaats in het oor in de achterkant van de onderste inwendige gehoorgang (het achterste halve cirkelvormige kanaal) terecht komen.^[2]XBron Met de Epley-manoeuvre kunnen de losse kristallen weer op hun plek gebracht worden, waardoor de symptomen van BPPD worden verlicht. Het is belangrijk dat je de manoeuvre eerst onder begeleiding van een arts uitvoert; hij/zij kan dan instructies geven en vertellen of je de manoeuvre thuis zelf kunt doen. Je arts kan je eventueel ook doorverwijzen naar een fysiotherapeut die je kan helpen met het uitvoeren van de Epley-manoeuvre.

Methode 1

Methode 1 van 3:

De manoeuvre uitvoeren bij de dokter

Pdf downloaden

^{[3]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron} Als je last hebt van draaiduizeligheid en de diagnose BPPD is onlangs gesteld, ga dan naar een arts om de Epley-manoeuvre uit te voeren zodat de kristallen in je binnenoor weer op hun plek komen. De eerste keer moet je de manoeuvre onder begeleiding van een arts of therapeut doen. Hij/zij kan je echter ook leren hoe je het zelf kunt doen, voor het geval dat de klachten terugkeren.
2
Weet waarom het belangrijk is om de manoeuvre eerst onder begeleiding van een arts uit te voeren. Hoewel je de manoeuvre ook thuis kunt doen (zie Methode 2 van dit artikel), is het goed om het eerst samen met een arts door te nemen zodat je weet hoe het moet voelen als je het goed doet. Als je het thuis doet zonder dat je weet wat de bedoeling is, kunnen de kristallen juist dieper je oren in gaan, waardoor de duizeligheid erger wordt!
- Als je al weet hoe deze procedure aan moet voelen wanneer je het goed doet, kun je verder gaan met Methode 2 om je geheugen op te frissen.
3
Wees voorbereid op duizeligheid tijdens de eerste stap van de manoeuvre. De arts laat je op de rand van een tafel of bed zitten, met je gezicht naar voren. Hij/zij legt dan een hand aan de ene kant van je gezicht en kantelt je hoofd snel 45 graden naar rechts. Daarna laat je huisarts je onmiddellijk op je rug op de tafel liggen, zodat je hoofd nog steeds 45 graden naar rechts gekanteld is. Je zult 30 seconden in deze houding moeten blijven liggen.^{[4]XBronVon Brevern M, Seelig T, Radtke A, Tiel-Wilck K, Neuhauser H, Lempert T. Short-term efficacy of Epley’s manoeuvre: a double-blind randomized trial. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2006; 77:980.}
- Je hoofd hangt hierbij van de behandeltafel af, of als je een kussen onder je rug hebt rust je hoofd op de tafel. Het gaat erom dat je hoofd lager is dan de rest van je lichaam als je ligt, waarop je hoofd ook rust.
4
Bereid je erop voor dat de arts je hoofd opnieuw gaat draaien. Terwijl jij in de houding blijft liggen waarin je arts je net heeft gelegd, zal hij/zij op een andere plek gaan staan en je hoofd snel 90 graden de andere kant op draaien (wat betekent dat je gezicht nu naar links gedraaid is).^[5]XBron
- Let goed op of je je nu duizelig voelt. Dat is meestal na 30 seconden in deze nieuwe houding over.
5
Rol op je zij. Hierna zal de arts je vragen om op je linkerzij gaan liggen, je neus wijst nu omlaag. Om te visualiseren wat je moet doen, moet je je voorstellen dat je op zij in bed ligt, maar dat je gezicht in je kussen ligt. In deze houding blijf je weer 30 seconden liggen.^{[6]XBronSeo T, Miyamoto A, Saka N, Shimano K, Sakagami M. Immediate efficacy of the canalith repositioning procedure for the treatment of benign paroxysmal positional vertigo. Otol Neurotol 2007; 28: 917.}
- Onthou welke kant je opgedraaid wordt, en waar je neus naartoe wijst. Let op dat de arts je lichaam en hoofd naar links zal draaien als het probleem aan de rechterkant zit, en andersom.
6
Ga weer zitten.^[7]XBron Na 30 seconden tilt de arts je snel weer op zodat je zit. Nu zou je je niet duizelig meer moeten voelen; als dat wel zo is, kan de manoeuvre herhaald worden tot de duizeligheid over is. Soms moet de procedure meerdere keren worden uitgevoerd om alle kristallen op hun plek te krijgen.
- Let op dat bij BPPD aan de linkerkant de procedure andersom moet worden uitgevoerd.
^[8]XBron Na je doktersafspraak krijg je misschien een zachte halskraag die je de rest van de dag moet dragen. Je huisarts kan je ook instructies geven over hoe je moet slapen en bewegen, zodat de duizeligheid niet terug komt. Deze instructies vind je in deel 3 van dit artikel.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

De manoeuvre zelf uitvoeren

Pdf downloaden

1
Weet wanneer je de manoeuvre thuis kunt uitvoeren. Je mag deze manoeuvre alleen zelf doen als je huisarts de diagnose BPPD heeft gesteld. Als er een kans bestaat dat de duizeligheid door een andere aandoening wordt veroorzaakt, mag je de manoeuvre alleen onder begeleiding van je huisarts uitvoeren. De manoeuvre gaat thuis bijna hetzelfde als bij de dokter, met enkele kleine aanpassingen.^[9]XBron
- Doe de Epley-manoeuvre niet thuis als je onlangs een blessure aan je nek hebt gehad, als je eerder een beroerte hebt gehad of als je je nek niet goed kunt bewegen.
2
Leg je kussen in de juiste positie. Leg een kussen op je bed zodat het wanneer je gaat liggen onder je rug ligt, waardoor je hoofd lager komt dan de rest van je lichaam. Ga op je bed zitten en kantel je hoofd 45 graden naar rechts.
- Vraag iemand om bij je te blijven terwijl je de manoeuvre uitvoert. Het kan handig zijn als er iemand in de buurt is, omdat je in elke positie 30 seconden moet blijven liggen.
Hou je hoofd 45 graden gekanteld naar rechts, en ga snel liggen zodat het kussen onder je schouders ligt, en je hoofd lager dan je schouders. Je hoofd moet op het bed rusten. Hou je hoofd 45 graden naar rechts gedraaid. Wacht 30 seconden.^{[10]XBronVon Brevern M, Seelig T, Radtke A, Tiel-Wilck K, Neuhauser H, Lempert T. Short-term efficacy of Epley’s manoeuvre: a double-blind randomized trial. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2006; 77:980.}
^[11]XBron Draai je hoofd terwijl je ligt 90 graden naar de andere kant (in dit geval links). Til je hoofd niet op terwijl je het draait; als je dat doet moet je misschien opnieuw beginnen. Blijf opnieuw 30 seconden in deze houding liggen.
Draai je lichaam vanuit de positie waarin je naar links kijkt verder door, zodat je nu op je linkerzij ligt. Je gezicht moet naar beneden gericht zijn, zodat je neus het bed raakt. Onthou dat je hoofd dus verder gedraaid wordt dan je lichaam.^{[12]XBronSeo T, Miyamoto A, Saka N, Shimano K, Sakagami M. Immediate efficacy of the canalith repositioning procedure for the treatment of benign paroxysmal positional vertigo. Otol Neurotol 2007; 28: 917.}
Blijf 30 seconden in deze houding, op je linkerzij met je gezicht naar beneden gedraaid zodat je neus het bed raakt. Als de 30 seconden voorbij zijn ga je zitten. Je kunt deze manoeuvre 3 tot 4 keer per dag herhalen, tot je niet duizelig meer bent. Onthou dat wanneer je BPPD aan de andere kant hebt, je hetzelfde proces andersom moet uitvoeren.^[13]XBron
7
Kies ervoor om de manoeuvre uit te voeren vlak voordat je naar bed gaat.^[14]XBron Je kunt de manoeuvre het beste uitvoeren vlak voordat je naar bed gaat, zeker als het de eerste keer is dat je het zelf doet. Zo kun je als er iets mis gaat, waardoor je juist nog duizeliger wordt, meteen gaan slapen (in plaats van dat het je dag negatief beïnvloedt).
- Als je de manoeuvre eenmaal onder de knie hebt, kun je het op elk tijdstip van de dag doen.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Herstellen na de manoeuvre

Pdf downloaden

1
Wacht 10 minuten voordat je bij de huisarts weggaat.^[15]XBron Het is belangrijk om te wachten zodat de deeltjes in je binnenoor neergedaald zijn, omdat je ze anders per ongeluk weer heen en weer schudt. Daarmee voorkom je dat je duizeligheid al weer terug is voordat je de dokterspraktijk hebt verlaten (of meteen nadat je de manoeuvre zelf thuis hebt uitgevoerd).
- Na ongeveer 10 minuten zijn de deeltjes weer neergedaald, en kun je veilig je dag voortzetten.
Nadat je de manoeuvre bij de huisarts hebt uitgevoerd, krijg je misschien een zachte kraag (een halskraag) die je de rest van de dag moet dragen. Hierdoor worden de bewegingen van je hoofd beperkt, zodat de kristallen goed op hun plek blijven.^{[16]XBronSnow, J. B., Wackym, P. A., & Ballenger, J. J. (2009). Ballenger's otorhinolaryngology: Head and neck surgery. Shelton, Conn: People's Medical Pub. House/B C Decker.}
^[17]XBron Slaap de nacht nadat je de manoeuvre hebt gedaan moet je met je hoofd omhoog in een hoek van 45 graden slapen. Dit kun je doen door wat extra kussens onder je hoofd te leggen, of door in een ligstoel te slapen.^[18]XBron
4
Hou je hoofd zo verticaal mogelijk overdag. Dit betekent dat je je nek zo recht mogelijk houdt, met je gezicht naar voren. Ga niet naar de tandarts of kapper, waar je je hoofd naar achteren moet kantelen. Doe ook geen oefeningen waarbij je je hoofd veel moet bewegen. Kantel je hoofd niet meer dan 30 graden. ^{[19]XBronTarulli, A. (2011). Neurology: A clinician's approach. Cambridge: Cambridge University Press.}
- Als je doucht, ga dan zo staan dat je recht onder de straal staat, dan hoef je je hoofd niet naar achteren te kantelen.
- Als je een man bent en je moet je scheren, buig je lichaam dan naar voren, in plaats van dat je je hoofd kantelt als je je scheert.
- Vermijd minstens een week na de manoeuvre andere houdingen waarvan je weet dat ze BPPD veroorzaken.^[20]XBron
^[21]XBron Doe na een week, waarin je bewegingen die BPPD kunnen veroorzaken hebt vermeden, een experiment om te zien of je de duizeligheid zelf kunt uitlokken (door een houding aan te nemen waarin je voorheen duizelig werd). Als de manoeuvre is geslaagd, zou je nu niet duizelig moeten worden. Het kan uiteindelijk weer terug komen, maar de Epley-manoeuvre is zeer effectief en kan BPPD bij ongeveer 90% van de mensen tijdelijk verhelpen.
Advertentie

Tips

Voer de manoeuvre eerst onder begeleiding van een arts uit voordat je het zelf probeert.^[22]XBron
Zorg dat je hoofd altijd lager is dan de rest van je lichaam wanneer je deze procedure uitvoert.

Advertentie

Waarschuwingen

Stop met de procedure als je hoofdpijn krijgt, als je zicht verandert, als je ergens een verdoofd gevoel krijgt of als je je zwak voelt.
Wees voorzichtig - beweeg niet zo snel dat je je nek bezeert.

Advertentie