Buiktyfus herkennen en voorkomen

Buiktyfus of tyfeuze koorts kan een levensbedreigende infectieziekte zijn die veroorzaakt wordt door de bacterie Salmonella Typhi. De bacterie kan in het lichaam terechtkomen door het nuttigen van eten of drinken dat besmet is met ontlasting en urine van mensen die reeds besmet zijn. Buiktyfus komt veel voor in ontwikkelingslanden waar een gebrek aan hygiëne heerst (van veelvuldig handen wassen is veelal geen sprake) en waar eveneens een groot tekort is aan schoon, gezuiverd water.^{[1]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron} In de meeste gevallen lopen mensen een besmetting op tijdens een reis in het buitenland. In de afgelopen tien jaar lopen reizigers een verhoogd risico in Azië, Latijns-Amerika en Afrika.^{[2]XBronJohn A Crump, Eric Munz, James Hughes et al Global Trends in Typhoid and Paratyphoid Fever, Clinical Infectious Diseases 2010, Volume 50 (2) Pp 241-246.}

Deel 1

Deel 1 van 2:

De symptomen van buiktyfus herkennen

Pdf downloaden

De voornaamste indicatie die wijst op buiktyfus is een aanhoudende, hoge koorts van 39 °C tot 40 °C.^{[3]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron} In het algemeen zullen de symptomen zich binnen één tot drie weken ontwikkelen na de blootstelling aan de bacterie.^{[4]XBetrouwbare bronWorld Health OrganizationGa naar de bron}
2
Probeer eveneens vast te stellen of je met secundaire symptomen te maken hebt. Overige symptomen en indicatoren voor buiktyfus zijn: hoofdpijn, algehele malaise of een zwak gevoel, buikpijn, constipatie of diarree, braken en een gebrek aan eetlust.^{[5]XBetrouwbare bronWorld Health OrganizationGa naar de bron}
- Sommige mensen hebben aangegeven dat ze last kregen van huiduitslag of vlakke, lichtroze vlekken ontwikkelden en te maken kregen met een afwijkende, trage hartslag - meestal minder dan 60 slagen per minuut.
3
Bezoek een arts. Als je hoge koorts hebt en je ziek voelt, dien je onmiddellijk naar een arts te gaan. Je dient je namelijk goed te realiseren dat wanneer een besmetting onbehandeld blijft, buiktyfus dodelijk kan zijn. Maar liefst 20% van de mensen die een besmetting hebben opgelopen kunnen sterven als gevolg van complicaties die gerelateerd zijn aan de ziekte.^{[6]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- Als je ziek bent en de kans bestaat dat je buiktyfus hebt, dien je contact met andere mensen te vermijden. Je dient eveneens geen eten te bereiden voor of te serveren aan andere mensen.^[7]XBron
- Als je op reis bent in het buitenland, is het meestal mogelijk om contact op te nemen met het consulaat van je land om een lijst te krijgen van aanbevolen (en meestal Engels sprekende) artsen.
- De arts zal de diagnose bevestigen met behulp van een klinische analyse van een ontlastingsmonster of bloedtest om de aanwezigheid van Salmonella Typhi vast te stellen.
- In gebieden zonder een laboratorium of waar de resultaten van het onderzoek lang op zich zullen laten wachten, zal de arts wellicht de omvang van je lever en milt bekijken door erop te drukken of op je organen te tikken. Een vergroting van de lever en milt is veelal een "positief" teken dat wijst op buiktyfus.^{[8]XBronZulfiger A Bhattta, Husen, Lajii Current Concepts in the Diagnosis and Treatment of Typhoid Fever, British Medical Journal July 8 Vol 333 (7558)}
- Het is belangrijk om deze diagnose te bevestigen, aangezien de koorts en de overige symptomen van buiktyfus overeenkomsten vertonen met andere veelvoorkomende ziekten in ontwikkelingslanden. Denk hierbij aan knokkelkoorts, malaria en cholera.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Het voorkomen van buiktyfus

Pdf downloaden

1
Vermijd riskante etenswaren. Wanneer je je in gebieden bevindt waar een besmetting met buiktyfus een reëel gevaar vormt, is het vermijden van bepaalde etenswaren en bereidingswijzen één van de belangrijkste manieren waarop je jezelf kunt beschermen. Neem de volgende voorzorgsmaatregelen om te voorkomen dat je in aanraking komt met etenswaren die wellicht besmet zijn:^{[9]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- Eet alleen voedsel dat goed gekookt is en geserveerd wordt als de damp er nog vanaf komt. Warmte helpt om bacteriën te doden.
- Vermijd rauwe groenten en fruit en groente zonder schil. Een bladgroente zoals sla kan bijvoorbeeld erg makkelijk besmet raken, aangezien het lastig is om dergelijke groente goed schoon te maken vanwege het grote oppervlak en de vele plekjes waar bacteriën zich kunnen verbergen.
- Als je toch verse producten wilt eten, doe je er verstandig aan om zelf het fruit en de groenten te schillen en te wassen. Je dient eerst je handen goed te wassen met warm water en zeep en zorg ervoor dat je geen schil eet.
2
Wees voorzichtig met wat je drinkt. Zorg ervoor dat je water drinkt dat afkomstig is uit schone, onvervuilde bronnen. Volg de volgende richtlijnen:^{[10]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- Wanneer je water drinkt, dien je alleen te drinken uit een niet eerder geopende fles of het water een minuut lang te koken, voordat je het drinkt. Over het algemeen is koolzuurhoudend water in een fles veiliger dan koolzuurvrij water.
- Zelfs ijs kan besmet zijn, dus je dient ofwel het ijs weg te laten of te achterhalen of het ijs gemaakt is van water uit een fles of gekookt water. Probeer alles te vermijden wat gemaakt is van water, zoals waterijsjes of ander ijs met smaak, aangezien deze wellicht gemaakt zijn met verontreinigd water.
Het is moeilijk om etenswaren die op straat verkocht worden schoon te houden en in werkelijkheid worden veel reizigers ziek als gevolg van het eten of drinken van een product dat ze op straat gekocht hebben.^{[11]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
Je dient regelmatig je handen te wassen. Als zowel water als zeep niet beschikbaar is, zou je gebruik kunnen maken van een ontsmettingsmiddel voor je handen om je handen mee schoon te maken. Het alcoholpercentage dient minstens 60% te zijn. Raak je gezicht niet aan, tenzij je handen schoon zijn. Je dient eveneens contact (bijvoorbeeld het delen van bestek of bekers, zoenen of knuffelen) te vermijden met mensen die ziek zijn.^[12]XBron
Deze mantra is bedacht door de ‘Centers for Disease Control and Prevention’ (meestal afgekort met CDC, is in de Verenigde Staten de organisatie die zich bezighoudt met het opsporen, behandelen en voorkomen van ziekten). Probeer de volgende zin te onthouden: "Boil it, cook it, peel it, or forget it" (Kook het in water, kook het, schil het, of vergeet het). Als je twijfelt over de vraag of een bepaald product veilig is om te eten, zou je aan deze mantra kunnen denken. Vergeet niet dat je te allen tijde beter het zekere voor het onzekere kunt nemen!^{[13]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
6
Zorg ervoor dat je gevaccineerd wordt voordat je op reis gaat. Wanneer je van plan bent om op reis te gaan naar een risicogebied waar blootstelling aan de ziekte een reëel gevaar is, met name in Azië, Latijns-Amerika en Afrika, dien je gevaccineerd te worden voordat je vertrekt. Bezoek je huisarts of een vaccinatiecentrum bij je in de buurt om gevaccineerd te worden en de noodzaak voor andere vaccinaties te bespreken. Houd er rekening mee dat zelfs als je in het verleden al gevaccineerd bent, je alsnog je huisarts dient te raadplegen om er zeker van te zijn dat je geen boosterinjectie nodig hebt. Normaal gesproken worden vaccinaties tegen buiktyfus in de loop der jaren minder effectief.^{[14]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- In de Verenigde Staten is de vaccinatie in twee vormen beschikbaar, namelijk in de vorm van een capsule, waarvan je er vier dient te nemen (om de dag gedurende acht dagen) met een onderbreking van twee dagen tussen elke capsule, en in de vorm van een eenmalige injectie.^{[15]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- Beide vaccins zijn even effectief in het voorkomen van buiktyfus. Echter, de capsules bieden vijf jaar bescherming en de injectie biedt slechts twee jaar bescherming.^{[16]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
- Houd er eveneens rekening mee dat de vaccinatie met capsules één week voor de potentiële blootstelling voltooid dient te worden, terwijl de injectie twee weken voor vertrek gegeven dient te worden.^{[17]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
7
Wees je bewust van het feit dat bepaalde mensen niet in aanmerking komen voor elk soort vaccin. Dit is met inbegrip van kinderen jonger dan twee jaar, mensen die ziek zijn op het moment waarop de vaccinatie toegediend zou worden en iedereen die allergisch is voor een component in het vaccin (raadpleeg je huisarts om vast te stellen of je wellicht allergisch bent).
- Voor de capsule die oraal ingenomen dient te worden, bestaat er een langere lijst met mensen die niet in aanmerking komen voor het vaccin. Dit is met inbegrip van kinderen jonger dan zes jaar, iedereen met een verzwakt immuunsysteem of met een recente of huidige ziekte, hiv/aidspatiënten, iedereen met kanker of mensen die bestraling ondergaan, iedereen die in de afgelopen drie dagen antibiotica heeft gebruikt, iedereen die steroïden gebruikt, en iedereen die allergisch is voor een component in het vaccin (raadpleeg je huisarts om vast te stellen of je wellicht allergisch bent).
8
Vertrouw niet alleen op de vaccinatie. Een vaccinatie is slechts 50% tot 80% effectief in het voorkomen van buiktyfus, dus zorg ervoor dat je zoveel mogelijk voorzorgsmaatregelen treft. Wees vooral voorzichtig met wat je eet en drinkt.
- Erg voorzichtig zijn met wat je eet en drinkt, zal ook helpen bij het beschermen van jezelf tegen andere ziekten die overgedragen kunnen worden via riskante etenswaren en drinken. Denk hierbij aan hepatitis A, reizigersdiarree, cholera en dysenterie.^{[18]XBetrouwbare bronCenters for Disease Control and PreventionGa naar de bron}
Advertentie

Tips

Probeer zo snel mogelijk vast te stellen of je in het gebied waar je leeft of waar je van plan bent om heen te reizen een verhoogd risico loopt op buiktyfus. Wacht niet tot het laatste moment om gevaccineerd te worden, aangezien het één tot twee weken kan duren voordat het vaccin je effectief beschermt. Dit is afhankelijk van de vaccinatie die je hebt gekregen (een injectie of capsules).
Je kunt buiktyfus voorkomen. Als je echter wel besmet raakt, kan de infectieziekte met antibiotica behandeld worden.

Advertentie