Bas Payis
Les Bas Payis (on dit sovint, tot s' brouyant, li Holande), c' est èn estat metou a Bijhe del Beldjike, k' a stî sovint raloyî avou leye des trevéns d' l' istwere.
| Bas Payis | |
 |  |
|---|---|
| Imne nåcionå: Wilhelmus van Nassouwe | |
.svg) | |
| Mwaisse-veye | Misterdam |
| Lingaedje oficir | Neyerlandès |
| Sitindêye • totåle • aiwe | 41 543 km² 18.7% |
| Populåcion • totåle • dinsité | 17,590,672 dimorants 423.4 djins/km² |
| Dislaxhaedje | 19 djanvî 1795 |
| Tchîf d' estat | Willem-Alexander des Pays-Bas |
| Prumî minisse | Mark Rutte |
| Manoye | uro |
| Coisse d' eure | UTC+01:00, UTC+02:00 |
| Preficse telefonike | +31 |
| Dominne internete | .nl |
 I gn a so les cmons Wiki How des imådjes ou fitchîs son a vey avou Bas Payis | |
I s' ont pårti podbon e 1830, al Revolucion braibonresse.
I s' ont rmetou eshonne, economicmint, tot-z askepiant l' Beneluss, do côp après l' guere di 1940-1945, ki fourit l' nawea do Cmon Martchî a shijh (1957).
Djeyografeye candjî
Diferince etur "Bas Payis", "Holande" eyet "Neyerlande" candjî
Bas Payis : Les "Bas Payis", c' est el no dné å payis. Li problinme, c' est k' c' est uzé å pluriyal. Adon, li prumî sinse des "Bas Payis" sereut li teritwere des edroets ki sont foirt djondants, virpus dzo, el livea del mer do costé do Beneluss.
Holande : El Holande, c' est ene bazår do deus provinces : èl Holande Bijhrece ey el Holande Nonnrece.
Provinces candjî
La lisse des provinces.[1]
| Province | Mwaisse veye | Populåcion (2023) | Sitindêye (totåle, km²) | Dinsité |
|---|---|---|---|---|
| Braibant Bijhrece | Den Bosch ¹ | 2626000 | 5082 | 517 |
| Drenthe | Assen | 502000 | 2680 | 187 |
| Flevoland | Lelystad | 445000 | 2412 | 184 |
| Friesland | Leeuwarden | 660000 | 5753 | 115 |
| Gelderland | Arnhem | 2134000 | 5136 | 415 |
| Groningen | Groningen | 596000 | 2955 | 202 |
| Holande Bijhrece | Misterdam | 2953000 | 4092 | 722 |
| Holande Nonnrece | Li Hår | 3805000 | 3308 | 1150 |
| Limbork | Måstrek | 1128000 | 2210 | 510 |
| Overijssel | Zwolle | 1184000 | 3421 | 346 |
| Utraik | Utraik | 1388000 | 1560 | 890 |
| Zelande | Middelburg | 391000 | 2933 | 133 |
| Totåle | 17811000 | 41543 | 429 | |
¹ obén 's-Hertogenbosch
Lingaedjes candjî
- Neyerlandès : lingaedje oficir, basti dispu l' 15inme sieke sol holandès, li tîxhwès braibançon eyet l' flamind, et k' l' ortografeye d' asteure a stî ehåyeye e 19inme sieke.
- Lingaedjes coinreces :
- frizon : ricnoxhou statut, deus eures par samwinne dins l' province del Frize coûtchantrece. Davance, eto cåzé el Province di Groningue (Frize levantrece).
- limbordjwès : dins l' province di Limbork.
- plat tîxhwès (platdüüsk) sol limotche di l' Almagne, inte li Limbork eyet l' Frize.
Istwere candjî
Li Beldjike et les Bas-Payis d' ouy fôrmént les Bas Payis borguignons (15inme sieke), pu espagnols (16inme sieke)
Mins, après l' guere di cwatru-vints ans (1568-1648), les Bas Payis do Nôr divnît on dislaxhî payis (Republike des Set Bas Payis Unis), ki va viker disk' e 1795.
E 1795, les Francès s' rindît mwaisses de facto et-z askepyî on "payis-poplinete" lomé "Republike batave" (1795-1806), pu "Rweyåme di Holande" (1806-1810). Ci-cial fourit govierné pa Louwis -Napoleyon Bonapåre, li fré da Napoleyon.
De 1810 a 1813, les Pays-Bas divnît on boket del France.
Di de 1813 a 1815, i fourît lomés "Principåté".
Al fén, e 1815, i fourît rashonnés ås ancyins Bas Payis otrichyins et al Principåté d' Lidje dizo l' alomåcion di Rweyåme Uni des Bas Payis.
I pierdît l' boket metou nonnrece di cisse sitindêye la, ki divna l' Beldjike al Revintreye di 1830. Li Grande Dutcheye do Lussimbork esteut då Rwè d' Holande, mins nén del Holande.
Tins del guere 1914-1918, les prijhnîs bedjes ont stî resserés dins des camps el Holande.
Impire colniå candjî
Les Bas Payis estént mwaisses d' impire colniå, la k' gn a veut :
- li Gwiyane holandesse (asteur Sourinam)
- les Indes neyarlandesses (les "ziverkôfs"), asteure l' Indonezeye.
- Des cinsîs holandès si setlît eto e l' Nonne-Afrike ey el Namibeye d' asteure.
Rilomêyès djins des Bas-Payis candjî
- Willem-Alexander
- Johan Cruyff
- Jan Janssen
- Timothy Kimman (Jebroer)
- Wiyåme d' Orandje
- Mark Rutte
- Baruch Spinoza
- Vincent Van Gogh
- Anton Mussert
Loukîz eto : Sicrijheus e neyerlandès
Referinces candjî
- ↑ Provincies in cijfers, AlleCijfers