Thủ Đức (quận)
Thủ Đức là một quận cũ thuộc Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.
Thủ Đức | ||
|---|---|---|
| Quận | ||
| Quận Thủ Đức | ||
| Hành chính | ||
| Quốc gia |  Việt Nam | |
| Vùng | Đông Nam Bộ | |
| Thành phố | Thành phố Hồ Chí Minh | |
| Phân chia hành chính | 12 phường | |
| Thành lập | 6/1/1997[1] | |
| Giải thể | 1/1/2021[2] | |
| Địa lý | ||
| Tọa độ: 10°50′59″B 106°46′06″Đ / 10,849729°B 106,768448°Đ | ||
| ||
| Diện tích | 47,80 km² | |
| Dân số (2019) | ||
| Tổng cộng | 532.377 người[2] | |
| Mật độ | 11.138 người/km² | |
| Khác | ||
| Biển số xe | 59-X2-X3 | |
Quận được thành lập vào năm 1997 cùng với Quận 2 và Quận 9 trên cơ sở chia tách từ huyện Thủ Đức cũ trước đó. Vào ngày 1 tháng 1 năm 2021, quận Thủ Đức lại sáp nhập với Quận 2 và Quận 9 để thành lập thành phố Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.[2]
Ngày nay, địa danh Quận Thủ Đức cũ dùng để chỉ khu vực 3 của thành phố Thủ Đức[3](Thường gọi là Quận Thủ Đức, TP Thủ Đức). Tên gọi Quận Thủ Đức dù không còn được sử dụng các văn bản hành chính nhưng vẫn được người dân sử dụng để chỉ khu vực 3 và dễ phân biệt 3 khu vực của thành phố.
Trên địa bàn quận Thủ Đức có Ga Bình Triệu, Làng đại học Thủ Đức, Làng thiếu niên Thủ Đức, Khu chế xuất Linh Trung 1 và 2, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều cảng sông, cảng đường bộ,...
Địa lý sửa
Quận Thủ Đức nằm ở phía đông bắc Thành phố Hồ Chí Minh, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp Quận 9 với ranh giới là Xa lộ Hà Nội
- Phía tây giáp Quận 12 và quận Bình Thạnh với ranh giới là sông Sài Gòn
- Phía nam giáp quận Bình Thạnh và Quận 2 với ranh giới là Rạch Chiếc – Trau Trảu
- Phía bắc giáp các thành phố Dĩ An và Thuận An, tỉnh Bình Dương.
Quận có diện tích 47,80 km², dân số năm 2019 là 532.377 người[2], mật độ dân số đạt 11.138 người/km².
Lịch sử sửa
Nguồn gốc tên gọi sửa
Địa danh Thủ Đức được cho là lấy từ tên hiệu "Thủ Đức" của ông Tạ Dương Minh (còn gọi là Tạ Huy), ông là người Hoa nằm trong phong trào "phản Thanh phục Minh", bị truy đuổi phải di cư sang Việt Nam và thần phục nhà Nguyễn. Người ta cho rằng ông có công lao với vùng đất này thời mới khai hoang lập ấp khoảng năm 1679–1725.[4]
Lịch sử hành chính sửa
Trước năm 1997 sửa
Trước năm 1997, quận Thủ Đức vốn là một phần huyện Thủ Đức cũ. Huyện lỵ huyện Thủ Đức khi đó là thị trấn Thủ Đức.
Quận Thủ Đức (1997–2020) sửa
Ngày 6 tháng 1 năm 1997, Chính phủ ban hành Nghị định số 03-CP[1]. Theo đó:
- Thành lập quận Thủ Đức trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị trấn Thủ Đức và 7 xã: Hiệp Bình Chánh, Hiệp Bình Phước, Linh Đông, Linh Trung, Linh Xuân, Tam Bình, Tam Phú; một phần diện tích và dân số của 3 xã: Hiệp Phú, Phước Long, Tân Phú
- Chuyển 5 xã: Hiệp Bình Chánh, Hiệp Bình Phước, Linh Đông, Linh Xuân, Tam Phú thành 5 phường có tên tương ứng
- Giải thể xã Tam Bình để thành lập hai phường Tam Bình và Bình Chiểu
- Thành lập phường Trường Thọ trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của thị trấn Thủ Đức, một phần diện tích và dân số của xã Phước Long
- Thành lập phường Linh Tây trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của thị trấn Thủ Đức, một phần diện tích và dân số của xã Linh Trung
- Chia phần diện tích và dân số còn lại của thị trấn Thủ Đức thành hai phường Bình Thọ và Linh Chiểu
- Thành lập phường Linh Trung trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số còn lại của xã Linh Trung, một phần diện tích và dân số của các xã Hiệp Phú và Tân Phú.
Sau khi thành lập, quận Thủ Đức có 4.726,5 ha diện tích tự nhiên và 163.394 người, gồm 12 phường: Bình Chiểu, Bình Thọ, Hiệp Bình Chánh, Hiệp Bình Phước, Linh Chiểu, Linh Đông, Linh Tây, Linh Trung, Linh Xuân, Tam Bình, Tam Phú, Trường Thọ.
Sáp nhập sửa
Ngày 9 tháng 12 năm 2020, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 1111/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thành lập thành phố Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021)[2]. Theo đó, sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của Quận 2, Quận 9 và quận Thủ Đức để thành lập thành phố Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.
Chú thích sửa
- ^ a b “Nghị định 3-CP năm 1997 về việc thành lập quận Thủ Đức, Quận 2, Quận 7, Quận 9, Quận 12 và thành lập các phường thuộc các quận mới - Thành phố Hồ Chí Minh”.
- ^ a b c d e “Nghị quyết số 1111/NQ-UBTVQH14 năm 2020 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thành lập thành phố Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh”.
- ^ “Chia TP Thủ Đức thành 3 khu vực để quản lý”. VnExpress. 26 tháng 1 năm 2021. Truy cập 20 tháng 5, 2023.
- ^ “Địa danh Thủ Đức có từ khi nào”. Báo điện tử VnExpress. 11 tháng 10 năm 2020.