Liên họ Khủng long bạo chúa
Liên họ Khủng long bạo chúa (danh pháp khoa học: Tyrannosauroidea, có nghĩa là 'các dạng như khủng long bạo chúa') là một liên họ (hay nhánh) khủng long chân thú xương rỗng, bao gồm họ Tyrannosauridae cũng như các loài họ hàng cơ sở hơn. Các loài Tyrannosauroidea sinh sống ở siêu lục địa Laurasia bắt đầu từ kỷ Jura. Đến cuối kỷ Phấn Trắng, Tyrannosauroidea là các loài ăn thịt chiếm ưu thế ở Bắc bán cầu, đạt đến đỉnh điểm ở loài khủng long bạo chúa khổng lồ. Các hóa thạch Tyrannosauroidea đã được phát hiện ở các nơi ngày nay là các lục địa Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á, và có thể ở Úc.
| Liên họ Khủng long bạo chúa | |
|---|---|
| Thời điểm hóa thạch: Trung Jura–Creta muộn, 165–65 triệu năm trước đây | |
 Minh họa về Xiongguanlong, có niên đại tới kỷ Creta, khoảng 105 Ma. | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Animalia |
| Ngành (phylum) | Chordata |
| Nhánh | Craniata |
| Phân ngành (subphylum) | Vertebrata |
| Phân thứ ngành (infraphylum) | Gnathostomata |
| Liên lớp (superclass) | Tetrapoda |
| Nhánh | Sauropsida |
| Lớp (class) | Reptilia |
| Phân lớp (subclass) | Diapsida |
| Phân thứ lớp (infraclass) | Archosauromorpha |
| Liên bộ (superordo) | Dinosauria |
| (không phân hạng) | Archosauria |
| Nhánh | Ornithodira |
| Bộ (ordo) | Saurischia |
| Nhánh | Eusaurischia |
| Phân bộ (subordo) | Theropoda |
| Phân thứ bộ (infraordo) | Tetanurae |
| Nhánh | Avetheropoda |
| Nhánh | Coelurosauria |
| Liên họ (superfamilia) | Tyrannosauroidea Osborn, 1905 |
| Các họ & chi | |
Xem văn bản. | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
Tyrannosauroidea là động vật ăn thịt đi đứng bằng hai chân, cũng như hầu hết các loài Theropoda, và được đặc trưng bởi nhiều tính chất của bộ xương, đặc biệt là của hộp sọ và xương chậu. Khi mới xuất hiện, Tyrannosauroidea là động vật ăn thịt cỡ nhỏ, có các chi trước dài với ba ngón chân. Cuối kỷ Phấn Trắng, chúng đã trở nên to lớn hơn nhiều, bao gồm một số các động vật ăn thịt to lớn nhất trên đất liền đã từng tồn tại từ trước đến nay, nhưng hầu hết các chi sau này đều có các chi trước nhỏ tương ứng với hai ngón. Lớp lông vũ nguyên thủy đã được tìm thấy trên Dilong, một nhóm khủng long dạng khủng long bạo chúa cổ xưa ở Trung Quốc, và có thể cũng đã hiện diện ở các chi khủng long bạo chúa khác. Mào xương nổi bật với một loạt các hình dạng và kích cỡ trên hộp sọ của nhiều loài Tyrannosauroidea có thể đã phục vụ các chức năng làm đẹp.
Phân loại
sửaLiên họ Khủng long bạo chúa Tyrannosauroidea
- Họ †Proceratosauridae
- Chi Guanlong - Kileskus - Proceratosaurus
- Họ †Tyrannosauridae
- Phân họ Albertosaurinae
- Chi Albertosaurus
- Chi Gorgosaurus
- Phân họ Tyrannosaurinae
- Chi Alioramus - Daspletosaurus - ?Nanotyrannus - Tarbosaurus - Teratophoneus - Tyrannosaurus
- Phân họ Albertosaurinae
- †Incertae sedis
- Chi †Alectrosaurus - †Bistahieversor - †?Itemirus - †?Labocania - †?Santanaraptor - †?Siamotyrannus -†Raptorex
- Họ †Dryptosauridae: chi Dryptosaurus
- Họ †Coeluridae
- Chi Coelurus
- Chi Tanycolagreus
Phát sinh chủng loài
sửaBiểu đồ phát sinh chủng loài của Tyrannosauroidea cơ sở
|
Chú thích
sửa- ^ Holtz, Thomas R. (2004). “Tyrannosauroidea”. Trong Weishampel, David B.; Dodson, Peter; & Osmólska, Halszka (chủ biên). (biên tập). The Dinosauria . Berkeley: Nhà in Đại học California. tr. 111–136. ISBN 0-520-24209-2.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết)
- ^ Brusatte S. L. và Benson R. B. J. (In press). "The systematics of Late Jurassic tyrannosauroids (Dinosauria: Theropoda) from Europe and North America." Acta Palaeontologica Polonica, (in press). doi:10.4202/app.2011.0141
Tham khảo
sửa| Wikispecies có thông tin sinh học về Liên họ Khủng long bạo chúa |
Tư liệu liên quan tới Tyrannosauroidea tại Wikimedia Commons
 | Bài viết liên quan đến Khủng long này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |