Islomiy taqvim
Islomiy taqvim — milodiy 638-yili xalifa Umar (milodiy 592—644 yillar), roziyallohu anhu,tomonidan joriy qilingan. Ushbu taqvim qamariy boʻlib, oyharakatiga asoslangan edi. Umar, roziyallohu anhu, ushbu taqvimni oʻzdavrida amalda boʻlgan turli taqvimlar oʻrtasida yuzaga kelayotganziddiyatlarni bartaraf etish uchun joriy qilgan.Umar, bir necha sahobalar bilan maslahatlashib,yil boshi sifatida hijrat yilini tanlashga qaror qilishgan.Taqvimning boshlanish nuqtasi sifatida Hijrat qilingan yilning 1Muharram kuni tanlangan. Hijriy sana, odatda Gʻarb adabiyotida A. H.deb qisqartirib yoziladi(Bu lotincha „Anno Hegirae“ soʻziningqisqartmasidir. Birinchi Hijriy sananing birinchi Muharram kuni(Muharram 1, 1 A. H.) Grigorian taqvimida 622-yil 16-iyulgatoʻgʻri keladi).Paygʻambar Muhammadning, Makkadan Madinagahijratlari esa Grigorian taqvimining 622-yil sentabr oyigatoʻgʻri keladi.
Taqvimning tarkibi tahrir
Islomiy taqvim (Hijriy taqvim) 12 oydan iborat:
- Muharram — محرّم
- Safar — صفر
- Rabiulavval — ربيع الأوّل
- Rabiussoni — ربيع الثاني yoki rabiuloxir ربيع الآخر
- Jumodilavval — جمادى الأوّل
- Jumodissoni — جمادى الثاني yoki jumodiloxir جمادى الآخر
- Rajab — رجب
- Shaʼbon — شعبان
- Ramazon — رمضان
- Shavvol — شوّال
- Zulqaʼda — ذو القعدة
- Zulhijja — ذو الحجّة
Hijriy yildagi muhim sanalar tahrir
- 1 Muharram — yil boshi;
- 27 Rajab — Isro va Meroj hodisasi;
- 1 Ramazon — tutilishi farz boʻlgan roʻzaning birinchi kuni;
- 17 Ramazon — Qur’onning nozil boʻlishi boshlagan kun;
- Ramazonning oxirgi 10 kechasi — Laylat ul-qadr kutiladigan
kechalar;
- 1 Shavvol — Iyd al-Fitr, Ramazon Hayiti;
- 8-10 Zul-hijja — Haj kunlari;
- 10 Zul-hijja — Iyd al-Adha, Qurbon Hayiti.
 |