Фрунзик Мкртчян

1930 елда Ленинаканда (хәзер — Гюмри), әрмәннәр геноциды качаклары булган күп балалы гаиләдә туган.1945 елдан Ленинакан тукыма комбинатында киномеханик ярдәмчесе булып эшли, буш вакытларында шунда үзешчән драма түгәрәгендә шөгыльләнә.1945-1946 елларда А. Мравян исемендәге Ленинакан театры студиясендә укый (хәзерге Вардан Аджемян исемендәге Гюмри драма театры). 1947 елдан әлеге театр актеры.1951-1956 елларда Ереван театр-сәнгать институтында (В. Б. Вагаршян) укыган.Уку белән беррәттән кинога төшә башлый. Аның катнашлыгындагы беренче «В поисках адресата» фильмы 1955 елда чыга.1956 елдан — Еревандагы Г. М. Сундукян исемендәге Әрмән театры актеры.Театр режиссеры буларак, Әрмәнстанда һәм чит илләрдә спектакльләр куя^[6]. Соңгы елларда үз театрын булдыру белән мәшгүль булган (хәзер — Фрунзе Мкртчян исемендәге Ереван артистлар театры)^[7].1993 елның 29 декабрендә Ереванда үз фатирында үлеп калган. Еревандагы Комитас паркы пантеонында җирләнгән.

Гаиләсе үзгәртү

• Атасы — Мушег Мкртчян (1910-1961)
• Анасы — Санам Мкртчян (1911-1970), савыт-саба юучы.
• Агасы — Альберт (1937 елда туган), режиссер, сценарист
• Апалары — Рузанна (1943 елда туган), Клара (1934-2003)
• Беренче хатыны — Кнара, Мкртчян белән бер курста укыган
• Икенче хатыны — Донара (1941-2011), уртак балалары булган, Русиядә «Кавказская пленница» фильмындагы Джабраил хатыны роле буенча билгеле. Сундукян исемендәге театр актеры. Нәселдән күчкән авыр психик авыру булу сәбәпле, соңгы 25 елын Севан психиатрия дәваханәсендә үткәргән^[8]
• Кызы — Нуне (Нина) (1959-1998), Аргентинада үлеп калган^[9])
• Оныгы (кызыннан) — Гаян (Ирэн), Аргентинада яши.
• Улы — Вазген (Вааг) (1972-2003), әнисеннән күчкән авыр психик авырулы
• Өченче хатыны — Тамара, актер Әрмәнстан Язучылар берлеге рәисе Грачья Оганесян кызы.

Шәхси тормышы үзгәртү

Булачак актерның ике исеме булган. Тәүгесе — Мгер, аны өйдә шулай йөрткәннәр. Рәсми исеме — Фрунзе — гражданнар сугышы герое Михаил Фрунзе хөрмәтенә кушылган^[10]).Балачакта «Танау» кушаматын йөрткән^[11].

• 2006 елда Әрмәнстанда почта маркасы чыккан.
• 2007 елда Мәскәү заман сәнгать музеенда «Мимино» комедиясе геройларына багышланган һәйкәл куелган, шул исәптән Мкртчянга да.
• 2007 елда М. Сарьян исемендәге скверда, Ереван үзәгендә (Әрмәнстан) «Мужчины» фильмына да һәйкәл ачылды, шул исәптән Мкртчянга да. Авторы — Давид Минасян.
• 2011 елда Дилижан шәһәрендә да (Әрмәнстан) «Мимино» комедиясенә һәйкәл куелды.
• 2011 елда Тбилиси (Грузия) Авлабари районында «Мимино» фильмы геройларына һәйкәл ачылды, авторы — Зураб Церетели.
• Гюмри шәһәрендә аның исемендәге музей эшләп килә, Вардан Ачемян ис. Гюмри дәүләт драма театры алдында һәйкәл куелган; Ереванда Мгер Мкртчянның Артистлар театрына мемориаль такта куелган.

• Әрмән ССРның халык артисты (1971)
• Дагстан АССР атказанган артисты (1972)
• СССР ның халык артисты (1984)
• СССР Дәүләт премиясе — «Мимино» фильмында катнашкан өчен (1978)
• Әрмән ССРның Дәүләт премиясе — «Треугольник» фильмында катнашкан өчен (1975)
• Изге Месроп Маштоц ордены (үлгәннән соң) (2001)^[12]
• Еревандагы Бөтенсоюз кинофестивале («Солдат һәм слон» фильмындагы актерлык эше өчен беренче приз, 1978)

Фильмография үзгәртү

1. 1955 — В поисках адресата — эпизод
2. 1956 — Из-за чести — Вардан
3. 1959 — О чем шумит река — Хачатур
4. 1959 — 01-99 (кыска метражлы) — Гарсеван
5. 1960 — Парни музкоманды— Арсен
6. 1962 — Хозяин и слуга (кыска метражлы) — Симон
7. 1963 — Огонь (кыска метражлы) — Мисак
8. 1965 — Тридцать три — профессор Брокк
9. 1966 — Кавказская пленница, или Новые приключения Шурика — Джабраил, Нинаның бабасы
10. 1966 — Айболит-66 — пират, Бармалейның моңсу хезмәтчесе
11. 1966 — Формула радуги — милиционер
12. 1966 — Двадцать шесть бакинских комиссаров — мыеклы Гочи
13. 1966 — Из времен голода (кыска метражлы) — Самбо
14. 1967 — Треугольник — тимерче
15. 1968 — Белый рояль — Юсуф Юсуфович Ахмедов
16. 1968 — Не горюй! — кулга алынган төрек
17. 1969 — Взрыв после полуночи — Мухташев
18. 1969 — Вчера, сегодня и всегда — мируж
19. 1969 — Фотография (кыска метражлы) — Аваг
20. 1969 — Адам и Ева — Бекир
21. 1971 — Мы и наши горы — көтүче Ишхан
22. 1971 — Хатабала — Шак
23. 1972 — Мужчины — Сурен
24. 1972 — Айрик (Папа) — Овсеп
25. 1972 — Памятник (кыска метражлы) — Авак
26. 1973 — Приключения Мгера в отпуске — Мгер
27. 1977 — Багдасар разводится с женой — Багдасар
28. 1977 — Каменная долина — Сандро
29. 1977 — Наапет — Апро
30. 1977 — Солдат и слон — Арменак
31. 1977 — Мимино — Рубик Хачикян (Рубен Вартанович Хачикян), шофер
32. 1979 — О, Геворк (кыска метражлы) — төп роль
33. 1979 — Суета сует — Борис Иванович
34. 1979 — Добрая половина жизни — эпизод
35. 1979 — Приключения Али-бабы и сорок разбойников — Мустафа
36. 1979 — Мир в зеркальце (киноальманах) — артист Мкртчян
37. 1980 — Пощечина — Григор-ага
38. 1980 — Крупный выигрыш — Гарник
39. 1981 — Тифлис—Париж и обратно — Рачик
40. 1981 — Перед закрытой дверью — Вартан
41. 1981 — Скромный человек (кыска метражлы) — главная роль.
42. 1982 — Песнь прошедших дней — Никол
43. 1983 — Пожар — Рубен
44. 1983 — Одиноким предоставляется общежитие — Нинаның ире
45. 1984 — Легенда о любви — юлбасар
46. 1984 — Всадник, которого ждут — эпизод
47. 1984 — Танго нашего детства — әти
48. 1987 — Как дома, как дела?

Телеспектакльләр үзгәртү

1. 1987 — На дне — Барон.

Режиссер үзгәртү

1. 1987 — «На дне» (фильм-спектакль) (П. Дноян белән).

• Сайт http://imyerevan.com о Фрунзике Мкртчяне
• Сайт музея Фрунзика Мкртчяна в г. Гюмри
• Фрунзик Мкртчян  (ингл.) Internet Movie Database сайтында(инг.) на сайте Internet Movie Database
• Судьба судила его по закону гор // МК, 16 апреля 2004.
• Смотреть советские фильмы с участием Ф. 2016 елның 24 март көнендә архивланган. Мкртчана 2016 елның 24 март көнендә архивланган..