Tıpta Uzmanlık Eğitimi

Tıpta Uzmanlık Eğitimi veya Tıp ihtisası, mezuniyet sonrası tıp eğitiminin bir aşamasıdır. Tıp eğitimini başarı ile tamamlayan hekimler Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girerek yapacakları tercih doğrultusunda sınav sonuç sıralamalarına göre bir eğitim programına yerleştirilirler ve eğitimleri sonrasında uzman hekim ünvanını alırlar. TUS yılda iki defa ve YDUS yılda en az bir defa olmak üzere ÖSYM tarafından sıralama esasına dayanan mesleki bilgi sınavı şeklinde yapılır

Tıpta uzmanlık öğrencileri bulundukları akademik kadro açısından “Araştırma Görevlisi”dirler.[1] Günlük dilde "asistan hekim" sık kullanılan bir tanımlamadır.[2]

Eğitim değiştir

Tıpta Uzmanlık eğitimi Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde ve üniversitelerin tıp fakültelerinde verilmektedir. Uzmanlık eğitiminin tamamlanması için:[3]

  • Uzmanlık eğitimi süresinin ve rotasyonların tamamlanmış bulunması
  • Uzmanlık tezinin kabul edilmiş olması
  • Uzmanlık eğitimini bitirme sınavında başarılı olunması, şarttır.

Tıpta Uzmanlık eğitim süresi eğitim programına göre üç ile beş yıl arasında değişmektedir.[4][5][6]

Uzmanlık Dalları ve Eğitim Süreleri
UZMANLIK DALLARIEĞİTİM SÜRELERİ (yıl)
ACİL TIP4
ADLİ TIP4
AİLE HEKİMLİĞİ3
ANATOMİ3
ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON5
ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİ3
BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ5
ÇOCUK CERRAHİSİ5
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI4
ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI4
DERİ VE ZÜHREVİ HASTALIKLARI4
ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ5
FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON4
FİZYOLOJİ3
GENEL CERRAHİ5
GÖĞÜS CERRAHİSİ5
GÖĞÜS HASTALIKLARI4
GÖZ HASTALIKLARI4
HALK SAĞLIĞI4
HAVA VE UZAY HEKİMLİĞİ3
HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ3
İÇ HASTALIKLARI4
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM4
KALP VE DAMAR CERRAHİSİ5
KARDİYOLOJİ5
KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI5
NÖROLOJİ5
NÜKLEER TIP4
ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ5
PLASTİK REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK CERRAHİ5
RADYASYON ONKOLOJİSİ5
RADYOLOJİ5
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI4
SPOR HEKİMLİĞİ4
SU ALTI HEKİMLİĞİ VE HİPERBARİK TIP3
TIBBİ BİYOKİMYA4
TIBBİ EKOLOJİ VE HİDROKLİMATOLOJİ3
TIBBİ FARMAKOLOJİ4
TIBBİ GENETİK4
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ4
TIBBİ PATOLOJİ4
ÜROLOJİ5

Tıpta uzmanlık eğitimi tıp dışı meslek mensupları için de mümkündür. Eczacı, kimyager ve veterinerler sadece tıbbi biyokimya veya tıbbi mikrobiyoloji ana dallarında uzmanlık eğitimi veren programlara kendileri için kontenjan açıldığı takdirde yerleştirilebilirler.

Tıpta Uzmanlık Eğitimine Giriş Sınavı(TUS) değiştir

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 26 Nisan 2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği (TUEY), Yükseköğretim Kanunu ve ilgili yönetmeliklerin hükümleri çerçevesinde Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde ve üniversitelerin tıp fakültelerinde tıpta uzmanlık eğitimi görmek isteyen adayların seçme işlemleri Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) tarafından yürütülmektedir.[7]

Yeterlik ve yarışma esaslarına dayanan uzmanlık eğitimi giriş sınavlarında adayların, tıp alanındaki temel kavram, ilke ve yöntemleri tanıma, kavrama; bu kavram, ilke ve yöntemler ile düşünme ve bunları belli durumlara uygulama yetilerini yoklayan sorular bulunmaktadır. Mesleki Bilgi Sınavının amacı bu sınav sonucuna göre tıpta uzmanlık eğitimine kabul edilecek adayları seçerek tercihlerine göre mevcut kontenjanlara yerleştirmektir.[7]

TUS 14 şehirde;[8] Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Trabzon, Van ve yılda iki kere Mart Eylül aylarında[9] yapılmakta olup sınavlar Temel Tıp Bilimleri Testi (sabah) ve Klinik Tıp Bilimleri (öğleden sonra) olamak üzere iki oturumludur.[10] Her bir test 100 çoktan seçmeli sorudan oluşur ve cevaplama süresi 135'şer dakikadır.[11]

Sınav Soru Dağılımı
Testin AdıAlanlarTesttekiSoru Sayısı
Temel Tıp

Bilimleri Test

Anatomi14
Histoloji ve Embriyoloji8
Fizyoloji10
Tıbbi Biyokimya22
Tıbbi Mikrobiyoloji22
Tıbbi Patoloji22
Tıbbi Farmakoloji22
Klinik Tıp

Bilimleri Testi

Dâhiliye Grubu42
Pediatri30
Cerrahi Grubu36
Kadın Hastalıkları ve Doğum12

Sınav ücreti neredeyse her birkaç yılda bir arttırılmaktadır. Oturum başına ücret alınan TUS için son yayınlanan kılavuza göre; Temel Bilimler Testi için 310 TL, Klinik Bilimler Testi için 310 TL olmak üzere toplamda 620 TL talep edilmektedir.[12]

Yan Dal Eğitimi değiştir

Tıpta uzmanlık eğitimi neticesinde bir bölüme yerleşmiş olan adaylar, eğitim sonunda uzman doktor olmaktadırlar. Çeşitli bölümleri bitiren uzman hekimler yan dal uzmanlık eğitimi yapabilirler. Yan dal uzmanlık eğitimi yapabilmek için yan dalın bağlı olduğu ana dalda uzman olmak şarttır. Yan dalda Uzmanlık Eğitimi Sınavı (YDUS) ÖSYM tarafından yılda bir kez Ankara'da yapılmaktadır.[13]

Her aday kendi dalına özgül sınava girmekte olup sınav şekli değişiklik göstermektedir.[14]

Çoktan seçmeli sorular ile sınav yapan dallar:

  • Anesteziyoloji ve Reanimasyon
  • Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
  • Genel Cerrahi
  • İç Hastalıkları
  • Kadın Hastalıkları ve Doğum

Açık uçlu sorular ile sınav yapan dallar:

  • Çocuk Cerrahisi
  • Deri ve Zührevi Hastalıkları
  • Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
  • Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
  • Göğüs Hastalıkları
  • Halk Sağlığı
  • Kalp ve Damar Cerrahisi
  • Nöroloji
  • Ortopedi ve Travmatoloji
  • Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi
  • Radyoloji
  • Tıbbi Mikrobiyoloji
  • Tıbbi Patoloji
  • Üroloji
Yandal uzmanlık bölümleri ve bağlı ana dallar ile eğitim süreleri
Yan DallarBağlı Ana DallarEğitim Süreleri
AlgolojiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon2 yıl
Nöroloji2 yıl
Anesteziyoloji ve Reanimasyon2 yıl
Askeri PsikiyatriRuh Sağlığı ve Hastalıkları2 yıl
Cerrahi OnkolojiGenel Cerrahi2 yıl
Çevre SağlığıHalk Sağlığı2 yıl
Çocuk AcilÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk EndokrinolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Enfeksiyon HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk GastroenterolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Genetik HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Göğüs HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Hematolojisi ve OnkolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk İmmünolojisi ve Alerji HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Kalp ve Damar CerrahisiKalp ve Damar Cerrahisi2 yıl
Çocuk KardiyolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk Metabolizma HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk NefrolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk NörolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk RadyolojisiRadyoloji2 yıl
Çocuk RomatolojisiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Çocuk ÜrolojisiÜroloji3 yıl
Çocuk Cerrahisi3 yıl
Çocuk Yoğun BakımıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
El CerrahisiOrtopedi ve Travmatoloji2 yıl
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi2 yıl
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklarıİç Hastalıkları3 yıl
EpidemiyolojiHalk Sağlığı2 yıl
Gastroenterolojiİç Hastalıkları3 yıl
Gastroenteroloji CerrahisiGenel Cerrahi2 yıl
Geriatriİç Hastalıkları3 yıl
Harp Cerrahisi **Genel Cerrahi2 yıl
Hematolojiİç Hastalıkları3 yıl
İmmünoloji ve Alerji Hastalıklarıİç Hastalıkları3 yıl
Göğüs Hastalıkları3 yıl
Deri ve Zührevi Hastalıkları3 yıl
İş ve Meslek HastalıklarıGöğüs Hastalıkları3 yıl
Halk sağlığı3 yıl
İç Hastalıkları3 yıl
Jinekolojik Onkoloji CerrahisiKadın Hastalıkları ve Doğum3 yıl
Klinik NörofizyolojiNöroloji2 yıl
Nefrolojiİç Hastalıkları3 yıl
NeonatolojiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları3 yıl
Periferik Damar CerrahisiGenel Cerrahi2 yıl
PerinatolojiKadın Hastalıkları ve Doğum3 yıl
RomatolojiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon3 yıl
İç Hastalıkları3 yıl
SitopatolojiTıbbi Patoloji2 yıl
Temel İmmünolojiTıbbi Mikrobiyoloji2 yıl
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji2 yıl
Tıbbi MikolojiTıbbi Mikrobiyoloji2 yıl
Tıbbi Onkolojiİç Hastalıkları3 yıl
Tıbbi ParazitolojiTıbbi Mikrobiyoloji2 yıl
Tıbbi VirolojiTıbbi Mikrobiyoloji2 yıl
Yoğun BakımAnesteziyoloji ve Reanimasyon3 yıl
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji3 yıl
Genel Cerrahi3 yıl
Göğüs Hastalıkları3 yıl
İç Hastalıkları3 yıl
Nöroloji3 yıl

Meslek Örgütleri değiştir

Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin iletişimi, özlük hakları ve çalışma haklarının korunması amacıyla çeşitli meslek örgütlerinin alt kurulları olarak faaliyet gösteren oluşumlar bulunmaktadır. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Asistan ve Genç Uzman Hekim Kolu (AGUH) tüm bu derneklerin çatı kurumu olarak faaliyet göstermektedir.[15] AGUH, her ilin Tabip Odalarının bünyesindeki Asistan ve Genç Uzman Hekim Kollarının merkez yürütmesi görevi üstlenmektedir. Ayrıca birçok uzmanlık derneklerinin kendi Asistan ve Genç Uzman Hekim Çalışma Grupları bulunmaktadır.

TTB Tıpta Uzmanlık Eşgüdüm Kurulu her yıl aralık ayında Ankara'da düzenlediği Tıpta Uzmanlık Eğitim Kurultayı ile değişik alt başlıklarda tıpta uzmanlık eğitimini tartışmakta ve eğiticiler ile öğrencilerin bir araya geldiği çalıştaylar düzenlemektedir.[16] Bu kurultaylarda hem illerin tabip odası asistan hekim temsilcileri hem de uzmanlık derneklerinin asistan hekim temsilcileri bir araya gelmektedir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Türkiye Psikiyatri Dernedği Asistan Hekim Komitesi Özluk Haklari". web.archive.org. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  3. ^ "TIPTA VE DİŞ HEKİMLİĞİNDE UZMANLIK EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ, Resmî Gazete Tarihi: 26.04.2014 Resmî Gazete Sayısı: 28983 , madde 21,". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Tıpta Uzmanlık Kurulu 03.01.2018 tarihli 1087 numaralı kararı" (PDF). 29 Mayıs 2021. 29 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  5. ^ "OSYM TUS başvuru klavuzu" (PDF). 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  6. ^ "TUS Bölümleri". 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ a b OSYM TUS Hakkında
  8. ^ "TUS Sınav Merkezleri". 14 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "2022 ÖSYM TUS Başvuru Kılavuzu" (PDF). 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  10. ^ OSYM TUS başvuru klavuzu 10 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Madde 1.3
  11. ^ OSYM TUS başvuru klavuzu 10 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Madde 1.3
  12. ^ "ÖSYM TUS Başvuru Kılavuzu" (PDF). ÖSYM. s. 2. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  13. ^ "YDUS Başvuru Kılavuzu" (PDF). s. 12. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  14. ^ "OSYM YDUS Başvuru Kılavuzu" (PDF). 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  15. ^ "Türk Tabipleri Birliği Asistan Hakim ve Genç Uzman Hekim Kolu". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  16. ^ "XXVI. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.