Norveç başbakanları listesi
Bu, Norveç başbakanları listesidir. Modern çağda, hükûmet başkanı, başbakan unvanına sahiptir (Norveççe: Statsminister). Geçmişte çeşitli zamanlarda, en yüksek devlet unvanı kâhya ya da vali (Norveççe: Rigsstatholder), genel vali (Norveççe: Vicekonge) ve birinci bakan (Norveççe: Førstestatsraad) idi.
1873 yılına kadar, İsveç ve Norveç Birliği Kralı, Norveç'i biri Stockholm'de, diğeri Christiania'da (şimdi Oslo) olmak üzere iki kabine ile yönetti. Stockholm kabinesi Başbakan ve iki bakandan oluşuyordu ve görevi Christiania kabinesinin kararlarını İsveç Kralı'na iletmekti. Christiania'daki kabine bir vicekonge tarafından yönetiliyordu (Norveççe: Rigsstatholder). Kısa süre için görevde olan veliaht prens, Kral tarafından Norveç Genel Valisi olarak atandı ve bu durumda genel vali, Christiania'nın en yüksek makamlarından biri haline geldi. Bununla birlikte, Kral ne zaman Christiania'da bulunsa, en yüksek makam oluyordu ve böylece valiyi veya genel valiyi geçici olarak görevden alabiliyordu. Aynı şekilde, Christiania'da bulunan vali ise Vicekonge (genel vali) veya kral olmadığında (olağan durumlardan birisidir), kabinenin en önde gelen üyesi olan Førstestatsraad (birinci bakan) tarafından yönetiliyordu.
Valilik makamı 1856'dan itibaren boş makamlardan biri olmaya başladı ve Temmuz 1873'te, resmen kaldırıldı. Eşzamanlı olarak, Christiania'daki Førstestatsraad ise Norveç Başbakanı'na yükseltildi. Norveç Başbakanı'nın Stockholm'deki ofisi hala var olmasına rağmen, devlet işleri üzerindeki gerçek güç ve etki Christiania'daki başbakanda idi. Stockholm'deki başbakan ise hükûmetin görüşlerini Kral'a iletmekten sorumlu ikinci en yüksek kabine pozisyonu oldu. Norveç İsveç Birliği 1905'te feshedildiğinde, Stockholm'deki başbakanlık pozisyonu da kaldırılmış oldu.
Norveç Valileri
değiştirNorveç Valisi (Norveççe: Riksstattholder), Dancada (Danca: Rigsstatholder) "Kraliyet Kâhyası" anlamına gelir. (bkz. Vekilharç), Danimarka-Norveç birliği sırasında monarşinin yokluğunda Norveç Hükümetini yönetiyordu. Norveç, kendi yasaları ve kurumları olan ayrı bir krallık olduğu için, Riksstattholder pozisyonu, bir Danimarka-Norveç asilzadesi veya kraliyet ailesi için Kral'dan sonra ikinci sırada yer alan tartışmasız en etkili pozisyondu.
Bölünmüş başbakanlık (1814–1905)
değiştirFørstestatsraad (1814–1873)
değiştir- 1884'ten önce Norveç'te örgütlü siyasi partiler yoktu; başbakanlar kıdemli memurlar (Embedsmenn) olarak kabul edildi. Kral tarafından atanıyorlardı ve yasama onayına tabi değillerdi. 1884'ten önceki tüm başbakanlar, parlamento muhalefetinin önerdiği anayasal reformlara karşı çıktılar ve kendileri muhafazakar olarak görülüyorlardı. Başbakan, Riksstattholder ve Vicekonge'a bağlıydı ve Førstestatsraad, Başbakana bağlıydı. Fiili hükümet başkanı Førstestatsraad'dı.
Başbakan | Görev Süresi | Birinci Bakan | Görev Süresi | Kabine | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İsim (Doğum-Ölüm) | Resim | İsim (Doğum-Ölüm) | Resim | |||||
Peder Anker (1749–1824) | ![]() | 1814 | 1822 | Frederik Gottschalk von Haxthausen(1750–1825) | ![]() | 1814 | 1814 | I. Wedel Kabinesi |
Marcus Gjoe Rosenkrantz(1762–1838) | ![]() | 1814 | 1815 | I. Wedel Kabinesi | ||||
Mathias Sommerhielm(1764–1827) | ![]() | 1815 | 1822 | I. Wedel Kabinesi | ||||
Mathias Sommerhielm(1764–1827) | ![]() | 1822 | 1827 | Jonas Collett(1772–1851) | ![]() | 1822 | 1836 | I. Wedel Kabinesi |
Severin Løvenskiold (1777–1856) | ![]() | 1828 | 1841 | Nicolai Johan Lohmann Krog(1787–1856) | ![]() | 1836 | 1855 | II. Wedel Kabinesi Løvenskiold/Vogt |
Frederik Gottschalck Haxthausen Due (1796–1873) | ![]() | 1841 | 1858 | Jürgen Herman Vogt(1784–1862) | ![]() | 1856 | 1858 | Løvenskiold/Vogt Vogt |
Georg Christian Sibern (1816–1901) | ![]() | 1858 | 1871 | Hans Christian Petersen(1793–1862) | ![]() | 1858 | 1861 | Sibbern/Birch/Motzfeldt |
Otto Richard Kierulf (1825–1897) | ![]() | 1871 | 1873 | Frederik Stang(1808–1884) | ![]() | 1861 | 1873 | Frederik Stang |
Christiania'da Başbakan (1873–1905)
değiştir- 1873'te Førstestatsraad, Christiania merkezli Başbakanlığa yükseltildi. Stockholm Başbakanlık ofisi, Christiania'daki Başbakanın kararlarını Kral'a iletme sorumluluğu devam ettirildi ve Christiania'daki ofise bağlı hale getirildi. Ayrıca 1876'dan itibaren ayrı bir İsveç Başbakanı atandı.
Liberal Party of Norway (Venstre) Conservative Party (Høyre) Coalition Party (Samlingspartiet)
Stockholm'daki Başbakanlar | Christiania'daki Başbakanlar | Görev Süresi | Kabine | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Name (Doğum-Ölüm) | Resim | Siyasi parti | İsim (Doğum-Ölüm) | Resim | Siyasi parti | |||
Otto Richard Kierulf (1825–1897) | ![]() | N/A | Frederik Stang (1808–1884) | ![]() | N/A | 1873 | 1880 | F.Stang Kabinesi |
Christian August Selmer (1816–1889) | ![]() | Conservative Party | 1880 | 1884 | Selmer Kabinesi | |||
Wolfgang Wenzel von Haffner (1806–1892) (vekil) | ![]() | N/A | 1884 | 1884 | ||||
Carl Otto Løvenskiold (1839–1916) | ![]() | N/A | Christian Homann Schweigaard (1838–1899) | ![]() | Conservative Party | 1884 | 1884 | Schweigaard Kabinesi |
Ole Jørgensen Richter (1829–1888) | ![]() | Liberal Party | Johan Sverdrup (1816–1892) | ![]() | Liberal Party | 1884 | 1888 | Sverdrup Kabinesi V |
Hans Georg Jacob Stang (1830–1907) | ![]() | Liberal Party | 1888 | 1889 | ||||
Gregers Winther Wulfsberg Gram (1846–1929) | ![]() | Conservative Party | Emil Stang (1834–1912) | ![]() | Conservative Party | 1889 | 1891 | I. Stang Kabinesi H |
Otto Blehr (1847–1927) | ![]() | Liberal Party | Johannes Steen (1827–1906) | ![]() | Liberal Party | 1891 | 1893 | I. Steen Kabinesi V |
Gregers Winther Wulfsberg Gram (1846–1929) | ![]() | Conservative Party | Emil Stang (1834–1912) | ![]() | Conservative Party | 1893 | 1895 | II. Stang Kabinesi H |
Francis Hagerup (1853–1921) | ![]() | Conservative Party | 1895 | 1898 | Hagerup I H–MV–V | |||
Otto Blehr (1853–1921) | ![]() | Liberal Party | Johannes Steen (1827–1906) | ![]() | Liberal Party | 1898 | 1902 | Steen II V |
Ole Anton Qvam (1834–1904) | ![]() | Liberal Party | Otto Blehr (1847–1927) | ![]() | Liberal Party | 1902 | 1903 | Blehr I V |
Sigurd Ibsen (1859–1930) | ![]() | Liberal Party | Francis Hagerup (1853–1921) | ![]() | Coalition Party | 1903 | 1905 | Hagerup II H–V |
Jørgen Løvland (1848–1922) | ![]() | Liberal Party | Christian Michelsen (1857–1925) | ![]() | Liberal Party | 1905 | 1905 | Michelsen V–H–MV |
Norveç başbakanları (1905'ten günümüze)
değiştir1905'te İsveç ve Norveç Birliği feshedildi. O zamandan beri, II. Dünya Savaşı sırasında Norveç hükûmetinin Londra'da sürgünde olduğu Nazi-Alman işgali yılları dışında, Norveç Başbakanı'nın ofisi Oslo'da bulunuyordu.
Liberal Party (Venstre) Free-minded Liberal Party (Frisinnede Venstre) Conservative Party (Høyre) Norwegian Labour Party (Arbeiderpartiet) Agrarian Party (Bondepartiet)
Nu. | Portre | İsim (Doğum-Ölüm) | Görev Süresi | Partisi | Seçim | Kabine (koalisyon) | İsveç Monarşisi (hükümdar) | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Göreve Başladığı Tarih | Görevden Ayrıldığı Tarih | Süresi | |||||||
1 | ![]() | Christian Michelsen (1857–1925) | 11 Mart 1905 | 23 Ekim 1907 | 2 yıl, 226 gün | Liberal Party | 1906 | Michelsen Kabinesi V–H–MV | VII. Haakon![]() (1905–1957) |
2 | ![]() | Jørgen Løvland (1848–1922) | 23 Ekim 1907 | 19 Mart 1908 | 148 gün | Liberal Party | – | Løvland Kabinesi V–MV | |
3 | ![]() | Gunnar Knudsen (1848–1928) | 19 Mart 1908 | 2 Şubat 1910 | 1 yıl, 320 gün | Liberal Party | 1909 | I. Knudsen Kabinesi V | |
4 | ![]() | Wollert Konow (1845–1924) | 2 Şubat 1910 | 20 Şubat 1912 | 2 yıl, 18 gün | Free-minded Liberal Party | – | Konow Kabinesi H–FV | |
5 | ![]() | Jens Bratlie (1856–1939) | 20 Şubat 1912 | 31 Ocak 1913 | 346 gün | Conservative Party | 1912 | Bratlie Kabinesi H–FV | |
6 | ![]() | Gunnar Knudsen (1848–1928) | 31 Ocak 1913 | 21 Haziran 1920 | 7 yıl, 142 gün | Liberal Party | 1915 1918 | II. Knudsen Kabinesi V | |
7 | ![]() | Otto Bahr Halvorsen (1872–1923) | 21 Haziran 1920 | 22 Haziran 1921 | 1 yıl, 1 gün | Conservative Party | – | I. Bahr Halvorsen Kabinesi H–FV | |
8 | ![]() | Otto Albert Blehr (1847–1927) | 22 Haziran 1921 | 6 Mart 1923 | 1 yıl, 257 gün | Liberal Party | 1921 | II. Blehr Kabinesi V | |
9 | ![]() | Otto Bahr Halvorsen (1872–1923) | 6 Mart 1923 | 23 Mayıs 1923 | 78 gün | Conservative Party | – | II. Bahr Halvorsen Kabinesi H–FV | |
10 | ![]() | Abraham Berge (1851–1936) | 30 Mayıs 1923 | 25 Temmuz 1924 | 1 yıl, 56 gün | Free-minded Liberal Party | – | Berge Kabinesi H–FV | |
11 | ![]() | Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943) | 25 Temmuz 1924 | 5 Mart 1926 | 1 yıl, 223 gün | Liberal Party | 1924 | I. Mowinckel Kabinesi V | |
12 | ![]() | Ivar Lykke (1872–1949) | 5 Mart 1926 | 28 Ocak 1928 | 1 yıl, 329 gün | Conservative Party | 1927 | Lykke Kabinesi H–FV | |
13 | ![]() | Christopher Hornsrud (1859–1960) | 28 Ocak 1928 | 15 Şubat 1928 | 18 gün | Labour Party | – | Hornsrud Kabinesi Ap | |
14 | ![]() | Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943) | 15 Şubat 1928 | 12 Mayıs 1931 | 3 yıl, 86 gün | Liberal Party | 1930 | II. Mowinckel Kabinesi V | |
15 | ![]() | Peder Kolstad (1878–1932) | 12 Mayıs 1931 | 5 Mart 1932 | 298 gün | Agrarian Party | – | Kolstad Kabinesi B | |
16 | ![]() | Jens Hundseid (1883–1965) | 14 Mart 1932 | 3 Mart 1933 | 354 gün | Agrarian Party | – | Hundseid Kabinesi B | |
17 | ![]() | Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943) | 3 Mart 1933 | 20 Mart 1935 | 2 yıl, 17 gün | Liberal Party | 1933 | III. Mowinckel Kabinesi V | |
18 | ![]() | Johan Nygaardsvold (1879–1952) | 20 Mart 1935 1940'ta sürgüne gönderildi. | 25 Haziran 1945 | 10 yıl, 97 gün | Labour Party | 1936 | Nygaardsvold Kabinesi Ap |
Hükümet Başkanları (1940–1945)
değiştirNorveç'in işgalinde, Nazi Almanyası tarafından kurulan hükûmet müeyyidesi. Nygaardsvold sürgün hükümeti (1935–1945), işgal sırasında kuruldu.
National Unity (Nasjonal Samling) Conservative Party (Høyre) German Nazi Party (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei)
Portre | İsim (Doğum–Ölüm) | Görev süresi | Partisi | Kabine koalisyon | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Göreve Başladığı Tarih | Görevden Ayrıldığı Tarih | Süresi | ||||
![]() | Vidkun Quisling (1887–1945) | 9 Nisan 1940 (coup d'état'a bağlı) | 15 Nisan 1940 | 6 gün | Nasjonal Samling | I. Quisling Kabinesi NS |
![]() | Ingolf Elster Christensen (1872–1943) İdari Konsey Başkanı olarak | 15 Nisan 1940 | 25 Eylül 1940 | 163 gün | Muhafazakar Parti | İdari Konsey |
![]() | Josef Terboven (1898–1945) Reichskommissar | 25 Eylül 1940 | 1 Şubat 1942 | 1 yıl, 129 gün | NSDAP | Reichskommissariat |
![]() | Vidkun Quisling (1887–1945) Başbakan | 1 Şubat 1942 | 9 Mayıs 1945 | 3 yıl, 97 gün | Nasjonal Samling | II. Quisling Kabinesi NS |
Norveç başbakanları (1945'ten günümüze)
değiştirLabour Party (Arbeiderpartiet) Conservative Party (Høyre) Centre Party (Senterpartiet) Christian Democratic Party (Kristelig Folkeparti)
Ayrıca bakınız
değiştirDış bağlantılar
değiştir- Norveç Başbakanları 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Norveç Başbakanlarının portrelerinin yer aldığı bir resim (Aftenposten)
![]() | Norveçli siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |