Kiev Taarruzu (2022)
Kiev Taarruzu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinda bir askerî sahaydı. 24 Şubat 2022'de Kiev ve çevresindeki bölgelerin kontrolü için Rusya-Ukrayna ve Belarus-Ukrayna sınırı boyunca Rusya'nın saldırılarını içeriyordu.[55][56] Kiev çevresindeki Rus operasyonlarında, komşu Jıtomır Oblastı'nın bazı kısımları da işgal edildi.[5][57] Kiev, Ukrayna'nın başkentidir ve Ukrayna Hükûmeti ve askeri komuta karargahına ev sahipliği yapmaktadır.[58]
.jpg)
.jpg)
.png)
.jpg)
Rus kuvvetleri, saldırı sırasında başlangıçta birkaç kasaba ve şehri başarıyla ele geçirdi.[59][60] Ancak taarruz, lojistik ve taktik meseleler yüzünden durdu. Ağır kayıplar ve taaruzda çok az ilerleme sebebiyle Rusya, güçlerini Kiev'den çekti.[61] Ukrayna kuvvetleri daha sonra Nisan 2022'de bölgedeki Rus işgali altındaki bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.[62][63] Rus kuvvetleri Nisan ayında Jıtomır Oblastı'ndan da çekildi.[5]
Tarih değiştir
Kiev'de Rus ilerleyişi değiştir
24 Şubat sabahı, Rus topçuları ve füzeleri, Kiev'in ana havaalanı olan Borispil Uluslararası Havaalanı da dahil olmak üzere Kiev Oblastı'ndaki hedefleri vurdu.[56][64][65] Görünüşe göre Rusya, Spetsnaz'ın şehre sızması, hava operasyonları ve kuzeyden hızlı bir mekanize ilerleme ile desteklenmesiyle Kiev'i hızla ele geçirmeyi amaçlıyordu. Rus Hava Kuvvetleri, Kiev yakınlarındaki iki önemli havaalanını ele geçirmeye çalıştı, Antonov Havaalanı'na[66][67] havadan bir saldırı başlattı ve ardından 26 Şubat'ta Kiev'in güneyindeki Vasilkiv Hava Üssü yakınlarındaki Vasilkiv'e benzer bir iniş yaptı.[68][69] Saldırılar, Ukrayna ve Rus kuvvetleri arasındaki moral ve performans eşitsizliği, Ukrayna'nın Batılı müttefikler tarafından sağlanan sofistike insan taşınabilir silahların kullanımı, zayıf Rus lojistik ve ekipman performansı, Rus Hava Kuvvetlerinin hava üstünlüğünü elde edememesi ve büyük şehirleri kuşatma sırasında Rus askerinin yıpranması gibi çeşitli faktörler nedeniyle başarısız oldu.[70][71][72][73] Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "yıkıcı grupların" Kiev'e yaklaştığını belirtti.[74][75]
Wagner Grubu paralı askerleri ve Çeçen kuvvetlerinin Volodimir Zelenski'ye suikast girişiminde bulunduğu bildirildi. Ukrayna hükümeti, bu çabaların, planların istihbaratını paylaşan Rusya Federal Güvenlik Servisindeki (FSB) savaş karşıtı yetkililer tarafından engellendiğini söyledi.[76]
Kiev'i ele geçirmeye çalışan Rus kuvvetleri, 24 Şubat'ta Belarus'tan Dinyeper Nehri'nin batı kıyısı boyunca, görünüşe göre şehri batıdan kuşatmak için bir öncü gönderdi, ancak ikmal ve güneydoğu cephesine yeniden mevzilenmek için 7 Nisan'da geri çekildi. Dinyeper'in doğu kıyısı boyunca Rusya'dan gelen iki ayrı saldırı ekseni tarafından desteklendi: batıda Çernihiv'de ve doğuda Sumı'da. Bunlar muhtemelen Kiev'i kuzeydoğu ve doğudan kuşatmayı amaçlıyordu.[77][78] Saldırı gücü Çernobil Tecrit Bölgesi'ne ulaştı ve Çernobil Nükleer Santrali ile hayalet şehir Pripyat'ı ele geçirdi.[79][80] O gece, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Lloyd Austin, kongre üyeleriyle yaptığı bir konuşmada, bazı Rus mekanize piyade birimlerinin Kiev'e 32 km kadar ilerlediğini söyledi.[74]
Ancak, Rusya'nın ilerlemesi lojistik zorluklar nedeniyle büyük ölçüde engellendi. Buna kısmen Belarus muhalefeti neden oldu, çünkü muhalif demiryolu işçileri, bilgisayar korsanları ve güvenlik güçleri Belarus'taki demiryolu hatlarını bozdular. 2022 Belarus demiryolu savaşı olarak bilinen bu operasyon, esas olarak bireyler ve "Bypol", "Demiryolu İşçileri Topluluğu" ve "Siber Partizanlar" olmak üzere üç büyük ağ tarafından organize edildi.[3]
Jıtomır Oblastı'ndaki operasyonlar değiştir
Kiev Oblastı'ndaki savaştan Jıtomır Oblastı da etkilendi. Kiev yakınlarında harekat yapan Rus kuvvetleri, 3 Mart itivarıyla oblastın içindeki Bihun ve Ovruç'a doğru yaklaşık 32 km ilerlemişti. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Jıtomır Oblastı topraklarında iki Rus BTG'sinin bulunduğunu iddia etti.[57]
Antonov Havalimanı istilası değiştir
24 Şubat 2022'de yerel saatle sabah 08.00'da, 20 ile 34 Rus askeri helikopteri (Ka-52 "Timsah" saldırı helikopterlerinin eşlik ettiği Mil Mi-8 nakliye helikopterlerinden oluşuyordu) Belarus-Ukrayna sınırından güneye uçtu ve Hostomel kasabasına yaklaştı.[81] Helikopter grubunun, yakındaki Antonov Havalimanı'na bir saldırı için 11. Muhafız Hava Taarruz Tugayı veya 31. Muhafız Hava Saldırı Tugayından olduğu ileri sürülen 300 VDV hava indirme birliği taşıdığı bildirildi.[81] Saldırı, düzgün bir Kiev istilası için bölgeyi Rus nakliye birlikleri ve ağır teçhizat (topçu ve tanklar gibi) için bir hava köprüsü olarak güvenceye almak amacıyla yapıldı.[82] Helikopter grubunun gelişine Ukrayna hafif silahlarından ve MANPAD'lardan gelen saldırılarla karşılık verildi. Saldırı sonunda bir ile üç helikopteri düştü ve pilotları araçlarından fırladı.[83][84] Saldırılara rağmen, Ulusal Muhafız üyelerinden gelen minimum savunma nedeniyle havaalanı hızla ele geçirildi.
Havalimanın ele geçirilmesinin ardından Rus birlikleri, taarruza yardım etmek için takviye sevk eden 18 İlyuşin İl-76 nakliye uçağının gelmesi için hazırlıklara başladı. Ancak, 3. Özel Amaçlı Alaydan yerel milisler ve birlikler havalimanına saldırmaya başladılar ve Rus çabalarını engellediler.[85] Ukrayna 4. Hızlı Tepki Tugayı daha sonra, nakliye uçağının havalimanına inmesini engelleyen, onları Rusya'ya dönmeye zorlayan ve daha fazla takviyeyi kesen kararlı bir karşı saldırı yaptı.[86] 76. Muhafız Hava Taarruz Tümeni ve Ukrayna Hava Kuvvetleri uçaklarından hava desteği ile birlikte, Ukrayna birimleri havadan saldırıyı püskürtmeyi başardı.[81][87] Rus kuvvetleri ayrıca Kiev Sarnıcı'na çıkarma girişiminde bulundu.[88]
İlk saldırıdan bir gün sonra yenilenmiş bir hava saldırısı başlatıldı. Rus mekanize birimlerinin yakındaki İvankiv'de ilerleme kaydetmesiyle, karadan yapılan bir saldırının ardından havalimanını ele geçirmeyi başardılar.[89] Başarıya rağmen, hava limanı işlev görmez olarak kabul edildi[86] ve istilada hızlı bir Ukrayna teslim olma şansı sona erdi.[90] Antonov Havalimanı'ndaki çatışmalar sırasında, dünyanın en büyük operasyonel uçağı olan Antonov An-225 Mriya, hangarında imha edildi.[53] Rusya hükûmeti saldırıda hiçbir kayıp olmadan yaklaşık 200 Ukraynalının öldüğünü iddia etti.[91]
Antonov Havalimanı'nda Rus hava indirme birlikleri.
Rus hava indirme birlikleri havaalanını ele geçirmeye çalışıyor.
Antonov Havalimanı'ndaki yıkımdan sonra Antonov An-225'in kalıntıları.
.png)
.jpg)
İvankiv ve Dıymır'ın düşüşü değiştir
Çernobil'deki zaferin ardından Rus kuvvetleri, Çernobil Nükleer Santrali'nin 68 km güneyindeki İvankiv kasabasına yaklaşmaya başladılar.[92] Konvoyu durdurmak için Ukraynalı askerler, Teteriv Nehri üzerindeki bir köprüyü yıkarak Rus kolonunun ilerlemesini durdurdular.[93][94][95][96] Ukrayna Hava Taarruz Kuvvetleri daha sonra İvankiv ve komşu Dıymır'da Rus birlikleri ile çatışmaya başladılar.[97][98] Bazı Rus birlikleri, İvankiv'deki Ukrayna savunmasına nüfuz edebildi ve Antonov Havalimanı'ndaki diğer birimleri güçlendirdiler[99] Çatışma sırasında, kasaba bombalandı ve sivil kayıplara neden oldu.[100] Ertesi gün, uydu görüntülerinde şehre doğru ilerleyen büyük bir Rus konvoyu görüldü.[101]
İvankiv Tarihi ve Yerel Tarih Müzesi 27 Şubat'ta yıkıldı ve koleksiyonunda önemli kayıplara, özellikle de Mariya Primaçenko tarafından yapılan 20'den fazla sanat eserinin yok olmasına neden oldu.[102] İvankiv'deki çatışmalar, 2 Mart'ta Rus kuvvetleri tarafından şehir ele geçirilene kadar devam etti.[103][104][105]
Hostomel saldırısı değiştir
25 Şubat'ta İvankiv'de bir ilerleme sağladıktan sonra, 41. Kombine Silah Ordusu, 31. Muhafız Hava Saldırı Tugayı ve Çeçen 141. Motorlu Alayından birlikler aynı gün yakındaki Hostomel kasabasına ilerlediler. Hostomel; 79. Hava Saldırı Tugayı, Spetsnaz Alayı ve Özel Amaçlı Alayı ile sivil milisler tarafından savundu.[106] Çeçen 141. Alay üyeleri kasabaya yaklaştı ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin öldürülmesi için hazırlık yaptılar.[107][108]
Ukrayna insansız hava araçları Hostomel yakınlarında Rus mevzilerini keşfettikten sonra, Ukrayna kuvvetleri yeniden toplandı ve bir karşı taarruza geçerek zırhlı bir kolonu imha etti. Karşı saldırıdan sonra, Hostomel hava saldırılarına ve bombardımana maruz kaldı ve sakinleri temel hizmetlerden kaldılar.[109] Rus kuvvetleri Ukraynalı askerlerle kentsel çatışmalarda ısrar etti[11] ve sonunda 3 Mart'ta kasabanın çevresinden geri püskürtüldü.[110][111][112] 4 Mart'ta Hostomel'i bir kez daha istila ettiler, aynı gün geri çekildiler, sonra başka bir saldırı düzenlediler ve 5 Mart'ta şehri geri aldılar.[113][114][115]
Her iki taraf da savaş sırasında ağır kayıplar verdi:[116] Rus kuvvetleri iki gün içinde 21'den fazla hafif piyade savaş aracını (IFV) kaybetti;[113][117] Ukrayna istihbaratı, 31. Muhafızların 50'den fazla ölüm kaydettiğini iddia etti.[114] Çatışma sırasında birkaç komutan da öldürüldü: Tümgeneral Magomed Tuşayev (Çeçen 141. Alayı komutanı) 26 Mart'ta öldürüldü (iddiaya tartışmalıdır[118]), Tümgeneral Andrey Suhovetski (Rus 41. Ordusu komutan yardımcısı) 3 Mart'ta Ukraynalı bir keskin nişancı tarafından öldürüldü.[10][119]
Binbaşı Valeriy Çıbinyiyev (Ukrayna 79. Tugayının keskin nişancı komutanı) 4 Nisan'da Antonov Havalimanı yakınlarında öldürüldü.[114][120] Hostomel'in Rus işgali altına girmesinden sonra, Ukraynalı yetkililer Rus birimlerini yerel sivillerin tahliyesini reddetmekle suçladılar.[121] Rus askerlerinin savaş durumu hakkında bölge sakinlerine yanlış bilgi yaydığı bildirildi.[122] 7 Mart'ta Hostomel Belediye Başkanı Yuri Prilipko Rus birlikleri tarafından öldürüldü.[123]
Vasilkiv'de Ukrayna zaferi değiştir
26 Şubat'ta Rus paraşütçüleri, yakındaki bir askeri hava üssünü ele geçirmek için Kiev'in 40 kilometre güneyindeki Vasilkiv'e bir saldırı başlattılar. Ukraynalı savaşçılar, saldırı için paraşütçü indirmeye çalışan iki Rus İlyuşin İl-76 nakliye uçağını düşürdü.[44][45][124] ABD yetkilileri daha sonra 26 Nisan'da Ukrayna kuvvetleriyle gerçek zamanlı olarak paylaşılan Amerikan istihbarat verilerinin Il-76'nın düşürülmesine yardımcı olduğunu belirtti.[125] Şiddetli uçaksavar direnişine rağmen, büyük bir Rus paraşütçü birimi grubu Vasilkiv yakınlarına inmeyi başardı. Birlikler daha sonra şehre ilerledi ve Ukrayna 40. Taktik Havacılık Tugayı ile ağır çatışmalara katıldılar,[17][126] ancak daha sonra geri püskürtüldüler.[127] Zafer daha sonra, çatışma sırasında 200'den fazla Ukraynalının yaralandığını iddia eden belediye başkanı Natalya Balasinoviç tarafından ilan edildi.[128][128][129][130] Muharebenin sona ermesinin ardından, Ukrayna kuvvetleri şehirde başıboş kalan Rusları aramak için devriye gezdiler.[131][132]
Kiev Muharebesi değiştir
25 Şubat sabahı, Rusya Hava Kuvvetleri Kiev'in merkezini bombalamya başladı.[133] Bir Ukraynalı Su-27 savaş uçağı düşürüldü.[52][134] Ukraynalı askerler gibi giyinmiş Rus sabotajcıları, Kiev'in kuzey kesiminde, Verkhovna Radadan yaklaşık 9,7 km uzaklıktaki Obolon Bölgesi'ne girdi.[58][135] Fakat hepsi Ukraynalı askerler tarafından yakalandı veya öldürüldü.[136] Ordu rezervleri Kiev'i savunmak için harekete geçirildi. Ukraynalı yetkililerin Ukraynalı ve Rus askerleri arasındaki çatışmalar olarak nitelendirdiği silah sesleri, kentin çeşitli bölgelerinde duyuldu.[58][136] Zelenski, sakinleri Rus kuvvetlerine karşı molotofkokteylleri kullanarak şehir gerilla savaşına katılmaya çağırdı.[137][138] Silahlar, sivil milislere dağıtıldı.[139] Ukrayna hükümeti ertesi sabah şehre sokağa çıkma yasağı getirdi.[140] Ukrayna kuvvetleri, bir günde yaklaşık 60 Rus sabotajcıyı öldürdüğünü iddia etti.[42]
Vasilkiv'e yapılan başarısız saldırıyla eş zamanlı olarak, Rus birlikleri 26 Şubat'ta Kiev'i topçularla bombalamaya başladı ve Kiev Hidroelektrik Santrali'ni ele geçirmek için çelişkili sonuçlarla saldırılar düzenlediler.[141][142][143] Ukrayna kuvvetleri yeniden toplandı ve ertesi gün santrale karşı bir saldırı başlattı ve Rus kuvvetlerini bölgeden geri püskürttüler.[144][145] Şehirdeki bir ordu üssüne ayrı bir saldırı yapıldı, ancak başarısızlıkla sonuçlandı.[146] Rus kuvvetlerinin Kiev'in merkezine 31 kilometre uzaklıkta olduğu bildirildi.[147]
27 Şubat'ta Vasilkiv ve Kiev'e Rus hava saldırıları düzenlendi, bunlardan biri Kiev yakınlarındaki bir radyoaktif atık imha sahasına saldırı oldu, ancak saha zarar görmedi.[148][149][150] Başka bir Rus saldırı grubu, Çernihiv şehrini geçtikten sonra kuzeydoğudan Kiev'e yaklaşmaya başladı.[101] Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko, Associated Press'e Kiev'in "tamamen kuşatıldığını" söyledi. Ancak kısa bir süre sonra sözlerini geri aldı.[151] 28 Şubat'ta Brovarı'da füze saldırıları rapor edildi,[152][153] ancak Kiev nispeten doğrudan savaşa uzaktı.[154][155] Ukrayna kuvvetleri Makariv'de bir Rus kolonunun imha edildiğini iddia etti.[156] Burada çatışmalar bir gün önce patlak vermişti.[157] Rus saldırıları Mart ayı başlarında devam etti. Kiev Televizyon Kulesi 1 Mart'ta vuruldu.[158] Saldırılar daha sonra Rusanivka, Kurenivka, Boyarka, Vışneve,[159][160] Vorzel ve Marhalivka'da[161][162] rapor edilirken, Borodyanka yoğun bir şekilde bombalandı ve yüzlerce kişi öldü.[86][163] Ukrayna Hava Kuvvetleri, 2 Mart'ta Kiev üzerinde iki Rus Suhoy Su-35'i düşürdüğünü iddia etti.[46] Makariv 3 Mart'ta geri alındı.[164] Kiev'den gelen Ukrayna raporları, Rus ordusunun bir abluka uygulamak amacıyla şehri Belarus'tan gelen tanklarla kuşatmaya başladığına inanıyordu.[165][166]
Estonya istihbaratı, ilerleyen Rus konvoyunun en az iki gün içinde Kiev'e varacağını tahmin etti.[167] 4 Mart'ta Sumı Oblastı'ndan zırhlı bir Rus sütununun Brovarı yakınlarına ulaştığı bildirildi.[168] Çatışmalar 8 Mart'a kadar Kiev Oblastı genelinde devam etti.[169] Rus kuvvetleri Jıtomır ve Kiev arasındaki otoyolda ilerleyerek Fastiv'i tehdit etti. Rus tankları 9 Mart'ta Kiev'den birkaç kilometre uzaktaydı, ancak gece boyunca Ukrayna kuvvetleri tarafından saldırıya uğradılar.[170][171]
10 Mart'ta Ukrayna kuvvetleri, Azak Özel Harekat Müfrezesi ve 72. Mekanize Tugayın Brovarı'daki 90. Muhafız Tank Tümeninin 6. ve 239. Tank Alaylarını pusuya düşürerek 6. Tank Alayı komutanı Albay Andrey Zaharo'yu öldürmek ve düşmanları geri çekilmeye zorlamak da dahil olmak üzere ağır kayıplara neden olduklarını iddia ettiler.[12][13]
Buça ve İrpin'de savaş değiştir
27 Şubat'ta 36. Kombine Silahlı Ordu ve Rus özel polis kuvvetleri şehre yaklaşırken çatışmalar Buça'ya yaklaştı.[172][173][174][175] Rus topçuları aynı anda şehri bombalamaya başladı ve birkaç sivilin ölümüne neden oldu[176][177] ve bildirildiğine göre Buça Belediye Başkanı Anatoli Fedoruk'u da yaraladı.[178][179] Çatışma geliştikçe, Rus birimleri İrpin'e ilerlediler.[180][181] Ukrayna kuvvetleri, ilerlemeyi durdurmak için Rus konvoylarını bombalamak için topçu kullandı[182] ve Buça ile İrpin'i birbirine bağlayan bir köprüyü imha etti.[183][184] İrpin Belediye Başkanı Oleksandr Markuşin'e göre, Rus kuvvetleri tuzağa düşürüldü ve imha edildi.[185] Ukrayna kuvvetleri 28 Şubat'ta zırhlı bir kolona saldırdı ve kollonu imha etti.[186]
İrpin, 2 Mart'ta füzelerle vuruldu.[187] Rus kuvvetleri 6 Mart'ta Yasnohorodka'daki bir Ukrayna kontrol noktasına saldırdı.[188] Markuşin, Rus güçlerinin kasabayı teslim etme taleplerini reddetmişti.[189]
Çıkmaz (11-15 Mart) değiştir
Mart ayı başlarında, Rusların Dİnyeper'in batı yakasındaki ilerlemesi, Ukrayna savunmasının gerilemelerinden sonra sınırlıydı.[77][78] 5 Mart'ta, 64 kilometre uzunluğundaki büyük bir Rus konvoyunun Kiev'e doğru çok az ilerleme kaydettiği bildirildi.[190] Londra merkezli düşünce kuruluşu Royal United Services Institute (RUSI), Rusya'nın kuzeyden ve doğudan ilerlemesini "durmuş" olarak değerlendirdi.[191] Kuşatma başladığında, Çernihiv ekseni boyunca ilerlemeler büyük ölçüde durmuştu. 11 Mart'ta, uzun konvoyun büyük ölçüde dağıldığı ve ağaçların altında pozisyon aldığı bildirildi. Roketatarlar da tespit edildi.[192]
Rus kuvvetleri kuzeybatıdan Kiev'e doğru ilerlemeye devam etti ve 5 Mart'a kadar Buça, Hostomel ve Vorzel'i ele geçirdi,[193][194] ancak İrpin 9 Mart itibarıyla direniyordu.[195]
11 Mart'a kadar, Rus Kiev Konvoyunun bazı unsurları koptu ve atış pozisyonlarına yerleştirildi. Konvoyun büyük kısmı yolda kalırken, topçu dahil bazı kısımlar ana sütunu terk ederek Hostomel yakınlarında mevzi almaya başladı.[196] Konvoyun bazı bölümleri Lubyanka'da ve yakındaki ormanlarda mevzilendi.[197] Savaş Araştırmaları Enstitüsü tarafından yapılan taarruza ilişkin bir değerlendirme, Kiev'i kuşatmaya çalışan Rus kara kuvvetlerinin, 8-10 Mart tarihlerindeki saldırılarında başarısız oldukları için muharebe birimlerine ikmal yapmak amacıyla ara verdiklerini iddia etti.[198]
12 Mart'ta Ukrayna Güvenlik Servisi, Rus güçlerinin eski Barişivka Rayonu'nda bulunan Peremoha köyünde bir tahliye sütununa ateş açarak geri dönmeye zorlaması sonucu yedi sivilin öldüğünü bildirdi.[199]
Vasilkiv Hava Üssü, uçak pistiyle birlikte gece vakti meydana gelen füze saldırıları sonucunda yok edildi. Ayrıca kasabadaki mühimmat deposu ve bir petrol deposu ile Kryacky köyündeki bir petrol deposu da alev aldı. Kvitneve köyüne saat 03.40'ta yapılan bombalı saldırı sonucunda bir donmuş mal deposu alev aldı.[200][201][202] Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Rus kuvvetlerinin Vasilkiv'deki askeri havaalanını ve Brovarı'da bulunan Ukrayna kuvvetlerinin ana radyo ve elektronik istihbarat merkezini uzun menzilli yüksek hassasiyetli füzeler kullanarak imha ettiğini söyledi.[203]
13 Mart'ta Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Kiev'in merkezine 25 kilometre uzaklıkta olduğunu belirtti.[204]
Aynı gün Rus kuvvetlerinin Ukraynalı olmayan gazetecileri taşıyan bir araca ateş açması sonucu İrpin'deki bir kontrol noktasında Amerikalı gazeteci Brent Renaud öldü, iki gazeteci de yaralandı.[205] Ukrayna kuvvetleri, Rus kuvvetlerinin, Hostomel yakınlarındaki İrpin nehri üzerindeki bir köprüyü ve nehir üzerindeki ana köprünün 5 kilometre kuzeyindeki bir başka köprüyü havaya uçurarak Kiev'de daha fazla ilerleme girişimini engellediler.[206] Rusların İrpin'deki ilerlemeleri, Kiev Rezervuarı'ndan gelen akışı düzenleyen Kozarovıçı Barajı'na kendi saldırılarının yol açtığı sel nedeniyle de engellendi.[207]
14 Mart'ta Fox News muhabiri Benjamin Hall, Kiev yakınlarındaki çatışmayı bildirirken Horenka köyünde yaralandı. Kameraman Pierre Zakrzewski ve Ukraynalı haber yapımcısı Oleksandra Kuvşinova aynı saldırıda öldürüldü. Ukrayna İçişleri Bakanı Danışmanı Anton Heraşçenko, olayın Rus bombardımanından kaynaklandığını belirtti.[208][209] Bu arada Rus kuvvetleri, 14 Mart'a kadar Buça'yı ve İrpin'in yarısını ele geçirmişti.[210]
15 Mart'ta Kiev'in savunmasından sorumlu yeni bir askeri karargah kuruldu. Zelenski, “Kiev Bölgesel Askeri İdaresi” başkanlığına Müşterek Kuvvetler Komutanı Vekili Oleksandr Pavlyuk'u ve Müşterek Kuvvetlerin yeni Komutanı Eduard Koskalov'u atadı.[17] Ukrayna Ulusal Polisi, Hostomel'de Rus askerlerinin tahliye otobüslerine ateş açması sonucu bir sivilin öldüğünü ve iki kişinin de yaralandığını belirtti.[211] Buça'da Rus birlikleri, belediye meclisinin gönüllülerini ve çalışanlarını ele geçirdi. Ertesi gün serbest bırakıldılar.[212]
Ukrayna karşı taarruzu (16 Mart - 2 Nisan) değiştir
16 Mart'ta Ukrayna hükümeti, kuvvetlerinin Kiev'e yaklaşan Rus kuvvetlerini püskürtmek için bir karşı taarruza başladığını duyurdu. Buça, Hostomel ve İrpin'de çatışmalar yaşandı.[213] Rus kuvvetleri Kiev'in kuzeybatısında sadece sınırlı saldırılar gerçekleştirdi.[214]
17 Mart'ta Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin "son 24-48 saat içinde Kiev çevresinde önemli bir ilerleme kaydetmediğini" ve "kaotik" bombardımana başvurduğunu duyurdu. Bir İngiliz askeri istihbarat raporu, Rus kuvvetlerinin "asgari ilerleme" kaydederken "ağır kayıplara" maruz kaldığını da ekledi.[215]
18 Mart'ta Ukrayna, Brovarı ve Borıspil çevresindeki "saldırı eylemlerini" terk eden Rusya'nın başkente saldırmak için iki ana yolunu engelledi. Ukrayna, başkentin çevresinde üçüncü bir savunma hattını güçlendirmeye çalışırken, Rus kuvvetleri altyapı tesislerine "alaycı bir şekilde saldırıyordu".[216]
19 Mart'ta Rusya, işgal ettiği bölge üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmaya çalışırken, birimlerin statik konumlarını yeniden tedarik etmek ve güçlendirmek için daha fazla çaba sarf etti. Maxar görüntüleri, Rus kuvvetlerinin Kiev Oblastı'nda hendekler ve kaplamalar kazdığını gösterdi.[217]
20 Mart'ta Rus füzeleri, Rusya'nın "Ukrayna özel kuvvetleri eğitim merkezi" olarak tanımladığı yer de dahil olmak üzere başkentte bir dizi bölgeyi vurdu.[218]
21 Mart'ta Ukrayna, Brovarı'ya yönelik bir Rus saldırısını durdururken, Rusya, Mıkolaivka'da bir Ukrayna komuta sığınağı ele geçirdiğini iddia etti. Bununla birlikte, Rus kuvvetlerinin Kiev'in kuzeybatısındaki büyük operasyonlar için gereken yeterli lojistik desteğini organize etmekte hâlâ zorlandığı bildiriliyordu.[219]
Kiev'de hızlı bir zafer elde edemeyen Rus kuvvetleri, stratejilerini değiştirdi ve standoff silahlar, ayrım gözetmeksizin bombalama ve kuşatma savaşı kullanmaya başladılar.[220][221]
22 ve 24 Mart tarihleri arasında Ukrayna, stratejik açıdan önemli Makariv kasabasını (22 Mart), Mosçun köyünü (23 Mart) ve küçük Lukyanovka yerleşimini (24 Mart) geri aldı. Lukyanovka'da üç Rus tankının ve dokuz piyade savaş aracının imha edildiği ve bazı zırhların ele geçirildiği iddia edilirken, Ukrayna birliklerinin yakındaki köylerde Rus birliklerini kuşatma üzerinde çalıştığı bildirildi. İrpin'in %80'inin Ukrayna kuvvetleri tarafından kontrol edildiği ve Rusya'nın şehre roket saldırıları düzenlediği bildirildi.[222][223][224]
23 Mart'ta, Rus askerlerinin liderlerine karşı ayaklanmaya başladığına dair haberler çıktı. Albay Yuri Medvedev, Makariv'de savaşırken 37. Muhafız Motorlu Tüfek Tugayından bir askerin albayın üzerine araçla kasten çarptığı, iki bacağını kırdığı ve iddiaya göre onu öldürdüğü bildirildi. Bunun nedeni, komuta ettiği 37. Tugay'ın Makariv'de savaşırken adamlarının %50'sine yakınını kaybetmesi olarak bildirildi.[14][225] Dan Sabbagh The Guardian'a, saldırının büyük olasılıkla gerçekleştiğini, ancak Medvedev'in gerçekten öldüğünü doğrulayan çok az kanıt bulunduğunu yazdı.[226]
24 Mart'ta Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA), Slavutıç'a yapılan Rus bombardımanının personelin Çernobil nükleer santraline gidip gelmesini engellediğini iddia etti.[224]
25 Mart'ta, Ukrayna'nın Kiev'deki karşı saldırısı, Makariv de dahil olmak üzere Kiev'in doğu ve batısındaki birkaç kasabayı geri aldı.[227][228] Ukrayna ordusunun saldırısı altında, Buça bölgesindeki Rus birlikleri Mart ayının sonunda kuzeye çekilmeye başladılar. Ukrayna kuvvetleri 1 Nisan'da şehre girdi.[229] Bir İngiliz Savunma Bakanlığı istihbarat değerlendirmesi, Rus kuvvetlerinin aşırı genişleyen tedarik hatlarına geri çekilirken, Ukrayna'nın Kiev'in 35 kilometre doğusundaki kasabaları ve savunma mevzilerini geri aldığını bildirdi. Değerlendirme, Ukrayna kuvvetlerinin "Rus kuvvetlerini kuzeybatı ekseni boyunca Kiev'den Hostomel Hava Üssü'ne doğru geri itme girişiminde bulunmaya devam edeceği" sonucuna varmıştı.[230]
26 Mart'ta Doğu Askerî Bölgesi'nden ek Rus kuvvetlerinin Kiev-Çernihiv eksenine gönderildiği bildirildi. ISW, Ukrayna'nın Hostomel'de "birkaç yönden tacize maruz kalan ve görünüşe göre sürekli baskı altında olan" bir "Rus çıkıntısı" yarattığını değerlendirdi.[231]
27 Mart'ta, Rusya'nın 35. Kombine Silahlı Ordusunun, hava saldırıları ve bombardıman koruması altında hasarlı birimleri Belarus'a döndürdüğü bildirilirken, Rusya'nın Kiev çevresinde Çernobil bölgesinde faaliyet gösteren tüm EMD kuvvetleri için bir komuta merkezi kurduğu iddia edildi. ISW, EMD Komutanı Albay General Aleksandr Çayko'nun "Rus güçlerini Belarus'ta yeniden gruplandırma ve Kiev'i batıdan kuşatma operasyonlarını sürdürme çabalarına şahsen komuta ediyor olabileceğini" değerlendirdi.[8]
28 Mart'ta Ukrayna'nın İrpin'i geri aldığı bildirildi,[232] bu iddia 30 Mart'ta doğrulandı.[233]
29 Mart'ta Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin, Rus kuvvetlerinin Kiev ve Çernihiv bölgesinden çekildiğini duyurdu.[234]
30-31 Mart tarihleri arasında Rus kuvvetleri, Ukrayna kuvvetlerinin son günlerde toprakları geri kazandığı Kiev'in doğu ve kuzey banliyölerinin yanı sıra İrpin ve Makariv'i de bombaladılar. Aynı zamanda, Ukrayna'nın karşı saldırıları olduğu ve Brovarı çevresinde bazı Rusların geri çekilmesi arasında Hostomel çevresinde savaşlar olduğu bildirildi. Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, "Rus kuvvetleri, sınırlı sayıda birliğin geri çekilmesine rağmen Kiev'in doğu ve batısında mevzilerini korumaya devam ediyor. Önümüzdeki günlerde şehrin banliyölerinde şiddetli çatışmalar yaşanması muhtemel." şeklinde bir açıklama yaptı.[235][236]
Bu topçu saldırılarının, Rusların Kiev Oblastı'ndan geri çekilmesinin başlangıcını kapsaması gerekiyordu. Rus kuvvetleri geri çekilirken bölgeleri mayınladı. Ukrayna kuvvetleri geri çekilmeye karşı saldırılarını sürdürerek yanıt verdi; Sonuç olarak, Rusların geri çekilmesi bazı bölgelerde düzensizdi ve birlikler geride kaldı.[237]
1 Nisan'da Ukrayna, Kiev oblastındaki 13 köyü geri alırken,[238] Rus kuvvetleri tüm Brovarı bölgesini "neredeyse terk etmişti". Ukrayna kuvvetleri daha sonra barikatların, mühimmatın ve şüpheli bubi tuzaklarının temizlenmesini içeren "temizleme" operasyonlarına girişti.[239] Zelenski, Rus güçlerinin "evler, terk edilmiş ekipman ve hatta öldürülenlerin cesetleri" etrafında bıraktığı mayınlar nedeniyle "siviller için potansiyel olarak felaket bir durum" olduğu konusunda uyardı.[240] Aynı gün, Ukraynalı gazeteci Maks Levin, iki haftadan fazla bir süre ortadan kaybolduktan sonra Guta Mezhygirska köyü yakınlarında ölü bulundu. Ukrayna savcılığı, gazetecinin Rus ordusu tarafından "iki kurşunla" öldürüldüğünü iddia etti.[241]
2 Nisan'da Ukrayna kuvvetleri Kiev Oblastı'nın tamamının kontrolünü yeniden ele geçirdi.[62] Ukrayna kuvvetlerinin Pripyat bölgesini ve Belarus sınır bölgesini geri aldığına dair görsel teyit 3 Nisan'da yayınlandı.[242] Ukrayna, Buça'da savaş suçlarının kanıtlarını ortaya çıkardığını söyledi.[243] 4 Nisan'da Jıtomır Oblastı'nın kurtarıldığı ilan edildi.[5]
Sonrası değiştir
Ukrayna, Kiev Oblastı'nı tamamen geri aldıktan sonra, ordusu geri çekilme sırasında geride bırakılan izole Rus birliklerinin ceplerini temizlemeye başladı. Savaş Araştırmaları Enstitüsü, bu kalan grupların organize direniş göstermediğini değerlendirdi. Savaş Araştırmaları Enstitüsü, Belarus ve Batı Rusya'ya çekilen bazı Rus birliklerinin "uzun bir süre boyunca savaşta etkisiz kalacağını" iddia etti.[237]
6 Nisan'da NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rus birliklerinin Kiev bölgesinden "geri çekilmesi, ikmali ve yeniden konuşlandırılmasının" Rus güçlerinin sonraki iki hafta içinde Doğu Ukrayna ve Mariupol'da yeniden konuşlanarak ve yoğunlaşarak, Putin'in Ukrayna'ya karşı askeri eylemlerine yönelik planlarının genişletilmesi olarak yorumlanması gerektiğini söyledi.[244]
İstilanın ikinci aşaması başladığında, Kiev, Mariupol Kuşatması'ndan kurtulanların kaderini tartışmak için Zelenski ile bir araya gelen BM Genel Sekreteri António Guterres'in 28 Nisan'daki ziyareti sırasında meydana gelen münferit füze saldırılarının dışında genel olarak saldırıdan uzak kaldı.[245]
Buça Katliamı değiştir
Ukraynalı yetkililer, Buça'nın 300'den fazla sivil sakininin infaz edildiğini söyledi. Cesetler, Rusya'nın geri çekilmesinden sonra bulundu.[246] 4 Nisan'da Kiev yakınlarındaki kasabalarda 410 sivilin cesedinin bulunduğu bildirildi.[247]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
| Wikimedia Commons'ta Kiev Taarruzu (2022) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |