İzogami
İzogami, aynı morfolojiye sahip (şekil ve boyut bakımından ayırt edilemeyen) gametleri içeren bir eşeyli üreme şeklidir ve çoğu tek hücreli ökaryotta bulunur.[1] Her iki gamet de birbirine benzediğinden, genellikle erkek veya dişi olarak sınıflandırılamazlar.[2] Bunun yerine, izogami geçiren organizmaların farklı çiftleşme türlerine sahip olduğu söylenir ve en yaygın olarak "+" ve "-" türler olarak belirtilir.[3]
Etimoloji değiştir
İzogaminin kelime anlamı "eşit evlilik" olup, her iki gametin de bir zigota eşit kaynak katkısında bulunmasını ifade eder.[4] İzogami terimi ilk olarak 1887 yılında kullanılmıştır.[5]
İzogamik türlerin özellikleri değiştir
İzogamik türler genellikle iki çiftleşme türüne sahiptir. Bazı izogamik türler ikiden fazla çiftleşme türüne sahiptir, ancak bu sayı genellikle ondan azdır. Bazı çok nadir durumlarda bir tür binlerce çiftleşme türüne sahip olabilir. Her durumda döllenme, iki farklı çiftleşme türünün gametlerinin birleşerek bir zigot oluşturmasıyla gerçekleşir.[6]
Evrim değiştir
İzogaminin anizogami için atasal bir durum olduğu[1][7] ve izogaminin eşeyli üremenin evrimindeki ilk aşama olduğu genel olarak kabul edilmektedir. İzogamik üreme, çeşitli bitki ve hayvan soylarında bağımsız olarak evrimleşerek erkek ve dişi gametlere sahip anizogamik türlere ve ardından dişi gametin erkekten çok daha büyük olduğu ve hareket etme kabiliyetinin olmadığı oogamik türlere dönüşmüştür. Bu model, eşeyli üreme için gerekli olan iki gametin bir araya gelme mekanizmaları üzerindeki fiziksel kısıtlamalar tarafından yönlendirilmiş olabilir.[8]
İzogami, tek hücreli ökaryot türlerinde normdur, ancak izogaminin çok hücreli türlerde evrimsel olarak istikrarlı olması mümkündür.[1]
Oluşum değiştir
Neredeyse tüm tek hücreli ökaryotlar izogamiktir.[9] Çok hücreli organizmalar arasında izogami, ekmek mayası[1] gibi mantarlar ve alglerle[10] sınırlıdır. Birçok yeşil alg türü izogamdır. Ulva, Hydrodictyon, Tetraspora, Zygnema, Spirogyra, Ulothrix ve Chlamydomonas cinslerinde tipiktir.[1][11] Birçok mantar izogamiktir.[12]