Wiki Shqip 2024
ShqipDeutschEnglish

Lista e Trashëgimive Botërore në rrezik

artikull-listë e Wikimedias

Lista e trashëgimisë botërore në rrezik është përpiluar nga ana e organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (UNESCO) përmes Komitetit për Trashëgimisë Botërore sipas nenin 11.4 të Konventës së Trashëgimisë Botërore, e cila ishte themeluar në vitin 1972 për të përcaktuar dhe për të menaxhuar Vendet e Trashëgimisë Botërore. Hyrjet në listën janë Vende të Trashëgimisë Botërore të kërcënuara, për konservimin e të cilave nevojiten ndërhyrje të mëdha  dhe për të cilat "është kërkuar ndihmë".[1] Lista synon të rrisë ndërgjegjësimin ndërkombëtar për kërcënimet dhe të inkurajojë masat kundërshtuese.[2] Kërcënimet në një vend mund ose të provohen si kërcënime të menjëhershme ose rreziqe potenciale që mund të kenë efekte negative në një vend.

A photograph of a fourteen-pointed, silver star with a hole in the middle all attached to a floor above which is draped a purple cloth
Kisha e Lindjes së Krishtit, tradicionalisht konsiderohet si vendlindja e Jezusit, është një nga disa vendet që janë përcaktuar si Vende të Trashëgimisë Botërore dhe Trashëgimisë Botërore në Rrezik në të njëjtin vit.
Butrinti për shkak të menaxhimit të dobët dhe mirëmbajtjes, ishte në listën e vendeve të rrezikuara në vitet 1997–2005.

Në rastin e zonave natyrore, rreziqet e konstatuara përfshijnë rënien serioze të popullsisë së një specieje të rrezikuar ose të tjerave të vlefshme ose përkeqësimin e bukurisë natyrore ose vlerën shkencore të një vendi të shkaktuar nga aktivitetet njerëzore si prerja, ndotja, vendbanimi, minierat, bujqësia dhe veprat e mëdha publike. Rreziqet e konstatuara për vendet kulturore përfshijnë përkeqësimin serioz të materialeve, strukturën, stolitë ose koherencën arkitektonike dhe humbjen e origjinalitetit historik ose rëndësisë kulturore. Rreziqet potenciale për vendet kulturore dhe natyrore përfshijnë projekte zhvillimi, konflikte të armatosura, sisteme të pamjaftueshme të menaxhimit ose ndryshime në statusin ligjor mbrojtës të vendeve. Në rastin e vendeve kulturore, ndryshimet graduale për shkak të gjeologjisë, klimës ose mjedisit gjithashtu mund të jenë rreziqe potenciale.[3]

Para se një vend të regjistrohet në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik, vlerësohet gjendja e saj dhe një program potencial për masa korrigjuese zhvillohet në bashkëpunim me shtetin palë të përfshirë. Vendimi përfundimtar mbi mbishkrimin e bën komisioni. Mbështetja financiare nga Fondi i Trashëgimisë Botërore mund të ndahet nga komisioni për vendet e listuara. Gjendja e konservimit shqyrtohet në baza vjetore, pas së cilës komisioni mund të kërkojë masa shtesë, fshirjen e vendit nga lista nëse nuk ka më kërcënime ose të shqyrtojnë fshirjen nga Lista e Trashëgimisë Botërore në Rrezik dhe Lista e Trashëgimisë Botërore. Nga dy ish vendet e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, "Lugina e Elbe e Drezdenit" u ç'regjistrua pasi u vendos në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik, ndërkohë që "Streha e Oryx arab" u largua nga lista në mënyrë të drejtpërdrejtë.[4][5] Që nga viti 2016, janë regjistruar 55 vende (18 natyrore, 38 kulturore) në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.[6]Disa vende janë përcaktuar si Vende të Trashëgimisë Botërore dhe Trashëgimisë Botërore në Rrezik në të njëjtin vit, të tilla si Kisha e Lindjes, tradicionalisht e konsideruar si vendlindja e Jezusit. Të organizuara nga rajonet e UNESCO-s, 21 nga vendet e listuara gjenden në shtetet arabe (nga të cilat 7 janë të vendosura në Siri dhe 5 në Libi), 17 në Afrikë (nga të cilat 5 janë në Republikën Demokratike të Kongos), 7 në Amerikën Latine dhe Karaibet, 6 në Azi dhe Paqësor, dhe 4 në Evropë dhe Amerikën e Veriut (të gjitha deri në vitin 2016). [7] Shumica e vendeve natyrore të rrezikuara (13) ndodhen në Afrikë.[8]

Në disa raste, lista e rrezikut ka ndezur përpjekjet e ruajtjes të vendeve dhe ka nxitur lirimin e fondeve, duke rezultuar në një zhvillim pozitiv për vende si Ishujt Galapagos dhe Parkun Kombëtar Yellowstone, të cilat të dyja janë hequr më pas nga Lista e Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Përkundër kësaj, vetë lista dhe zbatimi i saj nga UNESCO kanë qenë fokusi i kritikave.[9][10]Në veçanti, shtetet palë dhe aktorë të tjerë të Vendeve të Trashëgimisë Botërore kanë vënë në pikëpyetje autoritetin e Komitetit për të deklaruar një vend në rrezik pa pëlqimin e tyre.[11] Deri në vitin 1992, kur UNESCO vendosi një precedent duke vendosur disa vende në listën e rrezikut kundër dëshirave të tyre, shtetet palë do të kishin paraqitur një program masash korrigjuese përpara se një vend të mund të radhitet.[12] Në vend që të përdoret sipas qëllimit, Lista e Trashëgimisë Botërore në Rrezik perceptohet nga disa shtete si një listë e zezë dhe sipas Christina Cameron, profesoreshë në Shkollën e Arkitekturës, Kryetare e Hulumtimeve të Kanadasë për Trashëgiminë e Ndërtuar, Universiteti i Montrealit, është përdorur si mjet politik për të tërhequr vëmendjen e shteteve palë.[13][14] Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) vë në dukje se UNESCO ka referuar Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik (pa shënuar në fakt vendin) në një numër rastesh ku kërcënimi mund të adresohet lehtësisht nga shteti palë.[15] Bashkimi gjithashtu argumenton që mbajtja e një vendi të listuar si të rrezikuar gjatë një periudhe të gjatë është e diskutueshme dhe se në këto raste duhet të kërkohet mekanizma të tjerë për ruajtjen.[16]

Vendet aktualisht të listuara Redakto

Legjenda e tabelës
Emri: si të listuar nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore[17]
Lokacioni: në qytetin ose në nivel provincial dhe emri i vendit, me koordinatat; kolona renditet sipas shtetit
Kriteret: nën të cilat vendi është listuar
Zona: në hektarë dhe akër nëse janë dhënë nga UNESCO
Viti (WHS): viti në të cilin u regjistrua në Listën e Trashëgimisë Botërore
Të rrezikuara: viti kur u paraqit në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik
Arsyeja: kërcënimet për vendin që e nxiti UNESCO-n të listoj atë si në rrezik
  * Vend i trashëgimisë botërore ndërkufitar/ose që ndahet nga më shumë se një shtet
EmriImazhLokacioniKriteretZona
ha (akër)		Viti (WHS)I rrezikuarArsyejaRefs
Abu Mena EgyAbusir,
 Egjipt
30°50′30″N 29°39′50″E / 30.84167°N 29.66389°E / 30.84167; 29.66389 (Abu Mena)		Kulturor:
(iv)		182 (450)19792001-Në vend janë krijuar shpella të shkaktuara nga balta në sipërfaqe, e cila bëhet gjysmë e lëngshme kur përzihet me "ujë të tepërt"[18][19]
[20]
Rezervatet Natyrore Air dhe Ténéré Nigeri1Departamenti Arlit,
 Nigeri
18°17′N 8°0′E / 18.283°N 8.000°E / 18.283; 8.000 (Air and Ténéré Natural Reserves)		Natyror:
(vii), (ix), (x)		7,736,000 (19,120,000)19911992-Konflikti ushtarak dhe shqetësime civile në rajon, si dhe reduktim i popullsisë së kafshëve të egra dhe degradimi i mbulesës së vegjetacionit[21][22]
Qyteti i lashtë i Halepit Governorati Halepit,  Siri
36°14′0″N 37°10′0″E / 36.23333°N 37.16667°E / 36.23333; 37.16667 (Ancient City of Aleppo)		Kulturor:
(iii)(iv)		350 (860)19862013-Lufta civile në Siri, aktualisht mbahet pjesërisht nga rebelët dhe qeveria. Bombardimet e vazhdueshme të bëra nga qeveria dhe sulmet me armë zjarri nga rebelët rrezikojnë themelet.[23]
Qyteti i lashtë i Bosra Governorati Daraa,  Siri
32°31′5″N 36°28′54″E / 32.51806°N 36.48167°E / 32.51806; 36.48167 (Ancient City of Bosra)		Kulturor:
(i)(iii)(vi)		—19802013-Lufta civile në Siri, mbahet nga qeveria.[24]
Qyteti i lashtë i Damaskut Governorati i Damaskut,  Siri
33°30′41″N 36°18′23″E / 33.51139°N 36.30639°E / 33.51139; 36.30639 (Ancient City of Damascus)		Kulturor:
(i)(ii)(iii)(iv)(vi)		86 (210)19792013-Lufta civile në Siri, bombardimet me granada dhe luftimet armë zjarri nga rebelët, nga periferitë e afërta të Jobarit, rrezikojnë themelet.[25]
Fshatrat e lashtë të Sirisë Veriore  Siri
36°20′3″N 36°50′39″E / 36.33417°N 36.84417°E / 36.33417; 36.84417 (Ancient Villages of Northern Siri)		Kulturor:
(iii)(iv)(v)		12,290 (30,400)20112013-Lufta civile në Siri, disa mbahen nga rebelët. Raportet e plaçkitjeve dhe shkatërrimeve nga grupet ekstremiste.[26]
Vendi arkeologjik Kireneas LibJebel Akhdar,
 Libi
32°49′30″N 21°51′30″E / 32.82500°N 21.85833°E / 32.82500; 21.85833 (Archaeological Site of Cyrene)		Kulturor:
(ii), (iii), (vi)		—19822016-Lufta civile në Libi, prezenca e grupeve të armatosura, që tashmë kanë shkaktuar dëmtime dhe mund të vazhdojnë të dëmtojnë edhe më tej.[27][28]
Vendi Arkeologjik i Leptis Magna LibKhoms,
 Libi
32°38′18″N 14°17′35″E / 32.63833°N 14.29306°E / 32.63833; 14.29306 (Archaeological Site of Leptis Magna)		Kulturor:
(i), (ii), (iii)		—19822016-Lufta civile në Libi, prezenca e grupeve të armatosura, që tashmë kanë shkaktuar dëmtime dhe mund të vazhdojnë të dëmtojnë edhe më tej.[28][29]
Vendi Arkeologjik i Sabratha LibSabratha,
 Libi
32°48′19″N 12°29′06″E / 32.80528°N 12.48500°E / 32.80528; 12.48500 (Archaeological Site of Sabratha)		Kulturor:
(iii)		—19822016-Lufta civile në Libi, prezenca e grupeve të armatosura, që tashmë kanë shkaktuar dëmtime dhe mund të vazhdojnë të dëmtojnë edhe më tej.[28][30]
Ashur (Qal'at Sherqat) IrakSalah ad Din,
 Irak
35°27′24″N 43°15′45″E / 35.45667°N 43.26250°E / 35.45667; 43.26250 (Ashur)		Kulturor:
(iii), (iv)		70 (170)20032003-Një rezervuar i planifikuar që do të kishte përmbytur pjesërisht vendin u pezullua pas Luftës së Irakut nga administrata e re; Mungesa e mbrojtjes adekuate[31][32]
Katedralja Bagrati dhe Manastiri Gelati GeorImereti,
 Georgia
42°15′44″N 42°42′59″E / 42.26222°N 42.71639°E / 42.26222; 42.71639 (Bagrati Cathedral and Gelati Monastery)		Kulturor:
(iv)		7.87 (19.4)19942010-Projekti i madh i rindërtimit që do të çojë në ndërhyrje të pakthyeshme dhe do të dëmtojë autenticitetin dhe integritetin e vendit[33][34]
Sistemi i rezervimit të barrierave në bregun e Belize BelDistrikti Stann Creek dhe Toledo
 Belize
17°19′N 87°32′W / 17.317°N 87.533°W / 17.317; -87.533 (Belize Barrier Reef Reserve System)		Natyror:
(vii), (ix), (x)		96,300 (238,000)19962009-Prerja e mangrovës dhe zhvillimi i tepruar[35][36]
Zona arkeologjike Chan Chan PerLa Libertad,
 Peru
8°6′40″S 79°04′30″W / 8.11111°S 79.07500°W / -8.11111; -79.07500 (Chan Chan Archaeological Zone)		Kulturor:
(i), (iii)		600 (1,500)19861986-Erozioni natyror[37][38]
Vendlindja e Jezusit: Kisha e Lindjes dhe Rruga e Pelegrinazhit, Bethlehem Pal
Bethlehem,  Palestine
31°42′16″N 35°12′27″E / 31.70444°N 35.20750°E / 31.70444; 35.20750 (Birthplace of Jesus: Church of the Nativity and the Pilgrimage Route, Bethlehem)		Kulturor:
(iv), (vi)		2.98 (7.4)20122012-Dëmet për shkak të rrjedhjeve të ujit - megjithatë puna aktuale e restaurimit është duke u zhvilluar për të ruajtur vendin.[39][40]
Parku Kombëtar Comoé CotDistrikti Zanzan,
 Bregu i Fildishtë
9°10′N 3°40′W / 9.167°N 3.667°W / 9.167; -3.667 (Comoé National Park)		Natyror:
(ix), (x)		1,150,000 (2,800,000)19832003-Trazirat civile, mashtrimi dhe mungesa e mekanizmave efektivë të menaxhimit[41][42]
Coro dhe porti i tij VenFalcón,
 Venezuela
11°25′N 69°40′W / 11.417°N 69.667°W / 11.417; -69.667 (Coro and its Port)		Kulturor:
(iv), (v)		107 (260)19932005-Dëmtimi i një numri të madh të strukturave për shkak të shiut të madh në mes të nëntorit 2004 dhe shkurtit të vitit 2005, si dhe ndërtimin e një monumenti të ri, një vendkalim plazh dhe një portë hyrëse për qytetin në zonën tampon që mund të ketë ndikim të konsiderueshëm në vlerën e vendi[43][44]
Crac des Chevaliers dhe Qal’at Salah El-Din Governoratet Homs dhe Latakia,  Siri
34°46′54″N 36°15′47″E / 34.78167°N 36.26306°E / 34.78167; 36.26306 (Crac des Chevaliers and Qal’at Salah El-Din)		Kulturor:
(ii)(iv)		9 (22)20062013-Lufta civile në Siri, një herë e mbahej nga Al-Nusra Front dhe grupe të tjera islamike, u rimor nga luftëtarët ushtrisë siriane dhe Hezbollah. Raportet e dëmeve dhe plaçkitjeve të shkaktuara nga grupet islamike u lëshuan nga qeveria.[45]
Peizazhi Kulturor dhe Mbetjet Arkeologjike të Luginës Bamiyan
AfgProvinca Bamyan,
 Afghanistan
34°49′55″N 67°49′36″E / 34.83194°N 67.82667°E / 34.83194; 67.82667 (Kulturor Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley)		Kulturor:
(i), (ii), (iii), (iv), (vi)		159 (390)20032003-Gjendje e brishtë e ruajtjes për shkak të braktisjes, veprimeve ushtarake dhe shpërthimeve të dinamitit; duke shkaktuar rreziqe të tilla si rreziku i rrënimit të nokaeve të Buddhës, përkeqësimi i mëtejshëm i muraleve të shpellave, grabitja dhe gërmimet e paligjshme. Shkatërrim gjatë sundimit të talebanëve për shkak të mësimeve të tyre se statujat janë të neveritshme për Islamin.[46][47]
East Rennell Ishujt SolomonProvinca Rennell dhe Bellona,
 Ishujt Solomon
11°40′59″S 160°10′59″E / 11.68306°S 160.18306°E / -11.68306; 160.18306 (East Rennell)		Natyror:
(ix)		37,000 (91,000)19982013-Dëmtimi në vend për shkak të prerjes dhe efekti i saj në ekosistemin lokal[48]
Parku Kombëtar Everglades United StatesFlorida,
 Shtetet e Bashkuara të Amerikës
25°19′N 80°56′W / 25.317°N 80.933°W / 25.317; -80.933 (Everglades National Park)		Natyror:
(viii), (ix), (x)		592,920 (1,465,100)19791993–2007, 2010-Dëmtimi për shkak të uraganit Andrew dhe përkeqësimi i rrjedhës së ujit dhe cilësisë për shkak të agrokulturës dhe zhvillimit urban (1993); Degradimi i vazhdueshëm i zonës duke rezultuar në humbjen e habitatit detar dhe në rënien e specieve detare (2010)[49][50]
[51]
Fortifikimet në pjesën e Karaibeve të Panamasë: Portobelo-San Lorenzo PanProvinca Colón,
 Panama
9°33′14″N 79°39′21″W / 9.55389°N 79.65583°W / 9.55389; -79.65583 (Fortifications on the Caribbean Side of Panama: Portobelo-San Lorenzo)		Kulturor:
(i), (iv)		—19802012-Faktorët e mjedisit, mungesa e mirëmbajtjes dhe zhvillimi urban[52][53]
Parku Kombëtar Garamba DemOrientale,
 Republika Demokratike e Kongos
4°0′N 29°15′E / 4.000°N 29.250°E / 4.000; 29.250 (Garamba National Park)		Natyror:
(vii), (x)		500,000 (1,200,000)19801984–1992, 1996-Reduktimi i popullsisë të Rinoceronëve të Bardh Veriore (1984); Kapja e dy rinoceronëve të bardhë, vrasja e tre rojeve dhe asnjë plan për masat korrigjuese nga autoritetet (1996)[54][55]
[56]
Hatra
IrqNineveh Governorate,
 Irak
35°35′17.016″N 42°43′5.988″E / 35.58806000°N 42.71833000°E / 35.58806000; 42.71833000 (Hatra)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv), (vi)		324 (800)19852015-Dëmet e shkaktuara në vendin nga grupe të armatosura[57]
Qendra historike Shakhrisyabz UzbRajoni Qashqadaryo,
 Uzbekistan
39°3′0″N 66°50′0″E / 39.05000°N 66.83333°E / 39.05000; 66.83333 (Historic Centre of Shakhrisyabz)		Kulturor:
(iii), (iv)		240 (590)20002016-Shkatërrimi i ndërtesave në lagjet e saj mesjetare dhe zhvillimi i vazhdueshëm urban.[58][59]
Qyteti historik Zabīd
YemAl Hudaydah,
 Jemen
14°12′N 43°19′E / 14.200°N 43.317°E / 14.200; 43.317 (Historic Town of Zabīd)		Kulturor:
(ii), (iv), (vi)		—19932000-Përkeqësimi i gjendjes së ndërtesave historike, të shkruara me kërkesë të shtetit palë[60][61]
Punimet Humberstone dhe Santa Laura Saltpeter ChilRajoni Tarapacá,
 Chile
20°12′30″S 69°47′40″W / 20.20833°S 69.79444°W / -20.20833; -69.79444 (Humberstone and Santa Laura Saltpeter Works)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		—20052005-Natyra e brishtë e strukturave për shkak të mungesës së mirëmbajtjes për 40 vjet; gjithashtu dëme, vandalizëm dhe disa çmontim; grabitje[62][63]
Parku Kombëtar Kahuzi-Biega
DemSouth Kivu
and Maniema,
 Republika Demokratike e Kongos
2°30′S 28°45′E / 2.500°S 28.750°E / -2.500; 28.750 (Kahuzi-Biega National Park)		Natyror:
(x)		600,000 (1,500,000)19801997-Shpyllëzimi, gjuetia si dhe lufta dhe grindjet civile[64][65]
Liverpool – Maritime Mercantile City
Britania e MadheLiverpool
England,
 Britania e Madhe
53°24′24″N 2°50′40″W / 53.40667°N 2.84444°W / 53.40667; -2.84444 (Liverpool – Maritime Mercantile City)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		136 (340)20042012-Për shkak të ri-zhvillimit të propozuar të mbajtësit historik të anijeve të njohur si "Liverpool Waters"[66][67]
Parku Kombëtar Manovo-Gounda St Floris CenBamingui-Bangoran,
 Central African Republic
9°0′N 21°30′E / 9.000°N 21.500°E / 9.000; 21.500 (Manovo-Gounda St Floris National Park)		Natyror:
(ix), (x)		1,740,000 (4,300,000)19881997-Kullotja dhe gjuetia ilegale, përkeqësimi i gjendjes së sigurisë[68][69]
Minarja dhe mbetjet arkeologjike të Jam AfgGhōr,
 Afghanistan
34°23′48″N 64°30′58″E / 34.39667°N 64.51611°E / 34.39667; 64.51611 (Minaret and Archaeological Remains of Jam)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		70 (170)20022002-Mungesa e mbrojtjes ligjore, mungesa e masave mbrojtëse ose plani i menaxhimit, gjendja e dobët e vendit[70][71]
Medieval Monuments in Kosovo
 Kosovë
42°39′40″N 20°15′56″E / 42.66111°N 20.26556°E / 42.66111; 20.26556 (Medieval Monuments in Kosovo)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		2.88 (7.1)20042006-Mungesa e mbrojtjes dhe e menaxhimit ligjor; paqëndrueshmëria politike dhe siguria[72][73]
Rezervati Strikt Natyror i malit Nimba CotLola Prefecture,
 Bregu i Fildishtë*
 Guinea*
7°36′N 8°23′W / 7.600°N 8.383°W / 7.600; -8.383 (Mount Nimba Strict Nature Reserve)		Natyror:
(ix), (x)		18,000 (44,000)19811992-Koncesion për shfrytëzimin e mineraleve të hekurit në pjesë të Trashëgimisë Botërore dhe fluksin e një numri të madh refugjatësh në pjesën Guineane të vendit[74][75]
Nan Madol: Qendra Ceremonale e Mikronezisë Lindore MicronesiaTemwen Island,
 Micronesia
6°50′23″N 158°19′51″E / 6.83972°N 158.33083°E / 6.83972; 158.33083 (Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia)		Kulturor:
(i), (iii), (iv), (vi)		76.7 (190)20162016-Ngulitje e vazhdueshme e rrugëve ujore që kontribuojnë në mbipopullimin dhe minimin e strukturave ekzistuese.[76][77]
Parku Kombëtar Niokolo-Koba SenRajoni Tambacounda
dhe Kédougou,
 Senegal
13°0′N 12°40′W / 13.000°N 12.667°W / 13.000; -12.667 (Niokolo-Koba National Park)		Natyror:
(x)		913,000 (2,260,000)19812007-Degradimi i vendit, popullsia e ulët e gjitarëve, problemet e menaxhimit dhe ndikimi i digës së propozuar në lumin Gambia[78][79]
Rezervati i kafshëve të egra Okapi Dem Orientale,
 Republika Demokratike e Kongos
2°0′N 28°30′E / 2.000°N 28.500°E / 2.000; 28.500 (Okapi Wildlife Reserve)		Natyror:
(x)		1,372,625 (3,391,830)19961997-Grabitjen e objekteve të parkut dhe vrasjen e elefantëve, si rezultat i një konflikti të armatosur në zonë[80][81]
Qyteti i vjetër i Jeruzalemit dhe muret e tij JerJerusalem District
(asnjë shtet nuk është emëruar nga UNESCO)[nb 1]
31°46′36″N 35°14′03″E / 31.77667°N 35.23417°E / 31.77667; 35.23417 (Old City of Jerusalem and its Walls)		Kulturor:
(ii), (iii), (vi)		—19811982-Zhvillimi urban i pakontrolluar, përkeqësimi i përgjithshëm i gjendjes së ruajtjes për shkak të turizmit dhe mungesa e mirëmbajtjes.[82][83][84]
Qyteti i Vjetër i Sana'a
YemSana'a Governorate,
 Jemen
15°21′20″N 44°12′29″E / 15.35556°N 44.20806°E / 15.35556; 44.20806 (Sana'a)		Kulturor:
(iv), (v), (vi)		—19862015-Lufta Civile e Jemenit, aleanca e udhëhequr nga Arabia Saudite, sulmon nga ajri zonën.[85][86]
Qyteti i Vjetër i Ghadamès LibGhadames,
 Libi
30°08′00″N 9°30′00″E / 30.13333°N 9.50000°E / 30.13333; 9.50000 (Old Town of Ghadamès)		Kulturor:
(v)		—19862016-Lufta civile në Libi, prezenca e grupeve të armatosura, që tashmë kanë shkaktuar dëmtime dhe mund të vazhdojnë të dëmtojnë edhe më tej.[28][87]
Qyteti i Vjetër i Djenné MalDjenné,
 Mali
13°54′23″N 4°33′18″W / 13.90639°N 4.55500°W / 13.90639; -4.55500 (Old Towns of Djenné)		Kulturor:
(iii), (iv)		—19882016-Pasiguria rajonale, përkeqësimi i gjendjes së qytetit historik, urbanizimi dhe erozioni.[88][89]
Qyteti i Vjetër me Muret i Shibamit
YemHadhramaut Governorate,
 Jemen
15°55′36.984″N 48°37′36.012″E / 15.92694000°N 48.62667000°E / 15.92694000; 48.62667000 (Shibam)		Kulturor:
(iii), (iv), (v)		—19822015-Kërcënim potencial nga konflikti i armatosur, duke përmbledhur problemet e ruajtjes dhe menaxhimit të vërejtura tashmë në vend[86]
Rainforests of the Atsinanana
MadEastern Madagascar,
 Madagaskar
14°28′S 49°42′E / 14.467°S 49.700°E / -14.467; 49.700 (Rainforests of the Atsinanana)		Natyror:
(ix), (x)		479,660 (1,185,300)20072010-Prerjet ilegale dhe gjuetia e lemureve të rrezikuara[90][91]
Rezervati i biosferës Río Plátano HonLa Mosquitia,
 Honduras
15°44′40″N 84°40′30″W / 15.74444°N 84.67500°W / 15.74444; -84.67500 (Río Plátano Biosphere Reserve)		Natyror:
(vii), (viii), (ix), (x)		—19821996–2007, 2011-Prerjet e pyjeve, peshkimi dhe zaptimi i tokës; Gjuetia dhe kapaciteti i reduktuar i shtetit për të menaxhuar vendin; Kryesisht për shkak të përkeqësimit të ligjit dhe pranisë së trafikantëve të drogës[92][93]
Tadrart Acacus LibFezzan,
 Libi
24°50′00″N 10°20′00″E / 24.83333°N 10.33333°E / 24.83333; 10.33333 (Rock-Art Sites of Tadrart Acacus)		Kulturor:
(iii)		—19852016-Lufta civile në Libi, prezenca e grupeve të armatosura, që tashmë kanë shkaktuar dëmtime dhe mund të vazhdojnë të dëmtojnë edhe më tej.[28][94]
Rrënojat e Kilwa Kisiwani dhe Songo Mnara
TanKilwa District,
 Tanzania
8°57′28″S 39°31′22″E / 8.95778°S 39.52278°E / -8.95778; 39.52278 (Ruins of Kilwa Kisiwani and Ruins of Songo Mnara)		Kulturor:
(iii)		—19812004-Përkeqësimi i vazhdueshëm i vendit për shkak të agjentëve të ndryshëm si erozioni ose bimët[95][96]
Parku Kombëtar Salonga DemÉquateur
and Bandundu Province,
 Republika Demokratike e Kongos
2°0′S 21°0′E / 2.000°S 21.000°E / -2.000; 21.000 (Salonga National Park)		Natyror:
(vii), (ix)		3,600,000 (8,900,000)19841999-Ndarja e rendit civil[97][98]
[99]
Qyteti Arkeologjik i Samarres IrakSalah ad Din,
 Irak
34°12′N 43°52′E / 34.200°N 43.867°E / 34.200; 43.867 (Samarra Archaeological City)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		15,058 (37,210)20072007-Situata e sigurisë pas Luftës së Irakut dhe mungesa e kontrollit të shtetit për mbrojtjen ose menaxhimin e vendit[100][101]
Parku Kombëtar Malet Semien EthRajoni Amhara,
 Etiopi
13°11′N 38°4′E / 13.183°N 38.067°E / 13.183; 38.067 (Simien National Park)		Natyror:
(vii), (x)		22,000 (54,000)19781996-Përkeqësimi i popullsisë së Walia ibex[102][103]
Palmira Homs Governorate,  Siri
34°33′15″N 38°16′0″E / 34.55417°N 38.26667°E / 34.55417; 38.26667 (Site of Palmyra)		Kulturor:
(i)(ii)(iv)		0.36 (0.89)19802013-Lufta civile në Siri, e kapur nga organizata terroriste SIS.[104]
Timbuktu MalTimbuktu,
Rajoni Timbuktu,
 Mali
16°46′24″N 2°59′58″W / 16.77333°N 2.99944°W / 16.77333; -2.99944 (Timbuktu)		Kulturor:
(ii), (iv), (v)		—19882012-Kërcënimi për shkatërrim nga grupet islamike si Al Kaeda në Magrebin Islamik, Ansar Dine dhe Boko Haram. Disa monumente tani janë plaçkitur dhe shkatërruar.[105][106]
Varri i Askisë MalGao,
Rajoni Gao,
 Mali
16°17′21.60″N 0°2′41.68″E / 16.2893333°N 0.0449111°E / 16.2893333; 0.0449111 (Tomb of Askia)		Kulturor:
(ii), (iii), (iv)		4.24 (10.5)20042012-Të dëmtuar nga grupe islamike si Al-Kaida në Magrebin Islam dhe Ansar Dine. Raportuan shkatërruesit nga Ansar Dine kur ata kapën në Timbuktu.[106][107]
Varret e mbretit Buganda në Kasubi UgandaDistrikti Kampala,
 Uganda
0°19′45″N 32°33′12″E / 0.32917°N 32.55333°E / 0.32917; 32.55333 (Tombs of Buganda Kings at Kasubi)		Kulturor:
(i), (iii),
(iv), (vi)		27 (67)20012010-Shkatërrimi i Muzibu Azaala Mpanga, ndërtesa kryesore e vendit, me zjarr në mars 2010[108][109]
Tropical Rainforest Heritage of SumatraIndonesiaSumatra,
 Indonezia
02°30′S 101°30′E / 2.500°S 101.500°E / -2.500; 101.500 (Tropical Rainforest Heritage of Sumatra)		Natyror:
(vii), (ix), (x)		2,595,124 (6,412,690)20042011-Gjuetia, prerjet e paligjshme, shkeljet e agrikultures, dhe planet per te ndertuar rruge permes vendit[110][111]
Parku Kombëtar Virunga DemNorth Kivu
dhe Orientale,
 Republika Demokratike e Kongos
0°55′N 29°10′E / 0.917°N 29.167°E / 0.917; 29.167 (Virunga National Park)		Natyror:
(vii), (viii), (x)		800,000 (2,000,000)19791994-Shpyllëzimi dhe gjuetia pa leje si pasojë e fluksit të refugjatëve për shkak të Luftës Civile të Ruandës[112][113]
Palestina: Toka e Ullinjve dhe Rrjeteve - Peizazhi Kulturor i Jerusalemit Jugor, Battir Pal
Battir,  Palestina
31°43′11″N 35°7′50″E / 31.71972°N 35.13056°E / 31.71972; 35.13056 (Palestine: Land of Olives and Vines – Kulturor Landscape of Southern Jerusalem, Battir)		Kulturor:
(iv)(v)		349 (860)20142014-Barriera e Bregut Perëndimor të Izraelit "mund të izolojë fermerët nga fushat që ata kanë kultivuar me shekuj".[114][115]

Ka një numër vendesh të listuara më parë si të rrezikuara, por ato më vonë u hoqën nga lista pas përmirësimeve në menaxhim dhe ruajtje. Parku Kombëtar Everglades u rendit nga viti 1993 deri në vitin 2007 dhe përsëri që nga viti 2010; Rezerva e biosferës Río Plátano u rendit nga viti 1996 deri në vitin 2007 dhe përsëri që nga viti 2011. Të dyja këto janë të përfshira në listën e vendeve të listuara aktualisht (më sipër).

  •   I hequr nga lista e Vendeve të Trashëgimisë Botërore
EmriImazhLokacioniKriteretZona
ha (akër)		Viti (WHS)I rrezikuarArsyejaRefs
Angkor Provinca Siem Reap,  Kamboxhia
13°26′N 103°50′E / 13.433°N 103.833°E / 13.433; 103.833 (Angkor)		Kulturore:
(i), (ii), (iii), (iv)
—
19921992–2004Mbishkrimi fillimisht kufizohej në një periudhë trevjeçare (1993-1995) gjatë së cilës do të vendoseshin mbrojtje ligjore efektive, kufij dhe zona ndërmjetësuese dhe përpjekjet ndërkombëtare të ruajtjes duhej të monitorohen dhe koordinohen; Në kohën e mbishkrimit, Kamboxhia ishte e kontrolluar nga OKB pas luftës civile në vitet 1980.[116][117]
[118]
Kështjellat Bahla Bahla,  Oman
22°58′N 57°18′E / 22.967°N 57.300°E / 22.967; 57.300 (Bahla Fort)		Kulturore:
(iv)
—
19871988–2004Degradimi i strukturave tokësore të fortesës dhe oazit të Bahla[119][120]
[121][122]
Bam dhe Peisazhi i saj Kulturor IranProvinca Kerman,
 Iran
29°07′01″N 58°22′07″E / 29.11694°N 58.36861°E / 29.11694; 58.36861 (Bam and its Cultural Landscape)		Kulturore:
(ii), (iii), (iv), (v)		—20042004–2013Pas dëmtimit për shkak të tërmetit "Bam" të vitit 2003[123][124][125]
Butrinti Rrethi i Sarandës,  Shqipëri
39°45′N 20°01′E / 39.750°N 20.017°E / 39.750; 20.017 (Butrint)		Kulturore:
(iii)		3,980 (9,800)19921997–2005Dëmet për shkak të menaxhimit dhe ruajtjes[126][127]
[128]
Katedralja e Këlnit
Rhine-Westphalia Verior,  Gjermani
50°56′29″N 6°57′29″E / 50.94139°N 6.95806°E / 50.94139; 6.95806 (Cologne Cathedral)		Kulturore:
(i), (ii), (iv)
—
19962004–2006Plani i ndërtimit të lartë pranë katedrales që kërcënon të shkaktojë dëme në integritetin e vendit; e hequr nga lista [nb 2] pasi plani i ndërtimit u ndërpre dhe u krijua një zonë e ndërmjetme[129][130]
[131]
Streha Kombëtare Zogjve Djoudj Biffeche,  Senegal
16°30′N 16°10′W / 16.500°N 16.167°W / 16.500; -16.167 (Djoudj National Bird Sanctuary)		Natyrore:
(vii), (x)		16,000 (40,000)19811984–1988, 2000–2006Kërcënimi afatgjatë nga plani i ndërtimit për një digë (1984); e hequr nga lista[nb 2] (1988) pasi furnizimi me ujë në park ishte siguruar nga ndërtimi i një gropë dhe ishte duke u përgatitur një plan menaxhimi; ri-listimi[nb 3] (2000) Për shkak të kërcënimeve mjedisore dhe ekonomike të paraqitura nga llojet e njohura të Salvinia molesta dhe Stratiotes Pistia, si dhe çështjet me menaxhimin e ujit në park[55][132]
[133][134]
[135][136]
Lugina Elbe e Drezdenit Saksonia,  Gjermani
51°03′N 13°49′E / 51.050°N 13.817°E / 51.050; 13.817 (Dresden Elbe Valley)		Kulturore:
(ii), (iii), (iv), (v)		1,930 (4,800)20042006–2009Planet e ndërtimit të Urës Waldschlösschen në fushën kryesore të peizazhit kulturor; Hiqet nga lista e vendeve të Trashëgimisë Botërore në vitin 2009 pasi ndërtimi filloi në fund të vitit 2007[137][138]
Dubrovniku Dubrovnik,  Kroaci
42°38′25″N 18°06′30″E / 42.64028°N 18.10833°E / 42.64028; 18.10833 (Dubrovnik)		Kulturore:
(i), (iii), (iv)		97 (240)19791991–1998Lufta e Pavarësisë së Kroacisë[139][140]
[141]
Kalaja dhe Kopshti Shalimar në Lahore PakPunjab,
 Pakistan
31°35′25″N 74°18′35″E / 31.59028°N 74.30972°E / 31.59028; 74.30972 (Fort and Shalamar Gardens in Lahore)		Kulturore:
(i), (ii), (iii)		—19812000–2012Shkatërrimi i rezervuarëve historik të ujit në vitin 1999 për të zgjeruar një rrugë dhe përkeqësimin e mureve perimetrale të Kopshtit, u listuara me kërkesë të qeverisë së Pakistanit[142][143]
Ishujt Galapagos Provinca Galápagos,  Ekuador
0°40′S 90°30′W / 0.667°S 90.500°W / -0.667; -90.500 (Galápagos Islands)		Natyrore:
(vii), (viii), (ix), (x)		14,066,514 (34,759,110)19782007–2010Kërcënime të ndryshme duke përfshirë parandalimin e pamjaftueshëm të mundësive për futjen e llojeve të huaj, shpërndarjen e pamjaftueshme të resurseve për agjencitë e ruajtjes dhe menaxhimin e parkut, praninë e një numri të madh të emigrantëve të paligjshëm, rritjen e shpejtë të pakontrolluar të turizmit, peshkimin mbi kapacitet dhe peshkimin sportiv[144][145]
[146][147]
Monumentet historike të Mtskheta GeorMtskheta-Mtianeti,
 Gjeorgjia
41°51′N 44°43′E / 41.850°N 44.717°E / 41.850; 44.717 (Historical Monuments of Mtskheta)		Kulturore:
(iii), (iv)		—19942009-2016Shqetësimet për ruajtjen e vendit[148][149]
Grupi i Monumenteve në Hampi
Distrikti Bellary,  India
15°20′6″N 76°27′43″E / 15.33500°N 76.46194°E / 15.33500; 76.46194 (Group of Monuments at Hampi)		Kulturore:
(i), (iii), (iv)
—
19861999–2006Ndërtimi i pjesshëm i dy urave me kabllo brenda zonave të mbrojtura arkeologjike të Hampi duke kërcënuar integritetin dhe autencitetin e vendit[150][151]
[152]
Parku Kombëtar Ichkeul Bizerta,  Tunisia
37°10′N 9°40′E / 37.167°N 9.667°E / 37.167; 9.667 (Ichkeul National Park)		Natyrore:
(x)		12,600 (31,000)19801996–2006Ndërtimi i digave që kufizojnë rrjedhën e ujërave të ëmbla në zonë dhe shkaktojnë një rritje të kripshmërisë së liqenit dhe kënetave, si dhe një rënie në numrin e popullatave të zogjve migrues[153][154]
[155]
Parku Kombëtar Iguaçu Paraná State,  Brazil
25°41′S 54°26′W / 25.683°S 54.433°W / -25.683; -54.433 (Iguaçu National Park)		Natyrore:
(vii), (x)		170,086 (420,290)19861999–2001Rruga e hapur në mënyrë ilegale ("Estrada do Colono", portugalisht për "Rrugën e Selektorit") përmes parkut, digat në lumin Iguazu dhe fluturimet me helikopter.[99][156]
[157]
Lugina Kathmandu Kathmandu Valley,    Nepal
27°42′14″N 85°18′31″E / 27.70389°N 85.30861°E / 27.70389; 85.30861 (Kathmandu Valley)		Kulturore:
(iii), (iv), (vi)		167 (410)19792003–2007Humbje e pjesshme ose e konsiderueshme e elementeve tradicionale te gjashte nga shtate zonat e monumenteve dhe humbja e pergjithshme e autenticitetit dhe integritetit te gjithe pasurise.[158][159]
[160]
Parku Kombëtar Los Katíos Antioquia dhe Chocó,  Kolumbia
7°40′0″N 77°0′0″W / 7.66667°N 77.00000°W / 7.66667; -77.00000 (Los Katíos National Park)		Natyrore:
(ix), (x)		72,000 (180,000)19942009–2015Shpyllëzimi, peshkimi i paligjshëm dhe gjuetia. U hoq pas përmirësimeve të rëndësishme në menaxhimin e Parkut[161]
Streha e kafshëve të egra Manas
Assam,  India
26°30′N 91°51′E / 26.500°N 91.850°E / 26.500; 91.850 (Manas Wildlife Sanctuary)		Natyrore:
(vii), (ix), (x)		39,100 (97,000)19851992–2011Gjuetia, dëmtimi i infrastrukturës së parkut dhe zvogëlimi i popullsisë së disa specieve, sidomos Rinoceronëve të mëdhenjë me një bri, pas një pushtimi nga militantët e fisit Bodo në vitin 1992[162][163]
[164]
Rajoni Natyror dhe Kulturo-Historik i Kotorrit Gjiri i Kotorit, Kotor territori përreth,  Mal i Zi
42°29′N 18°42′E / 42.483°N 18.700°E / 42.483; 18.700 (Natural and Culturo-Historical Region of Kotor)		Kulturore:
(i), (ii), (iii), (iv)
—
19791979–2003Dëmtimi pas tërmetit nga 15 prilli i vitit 1979[165][166]
[167]
Zona e Ruajtjes Ngorongoro Rajoni Arusha,  Tanzania
3°11′S 35°32′E / 3.183°S 35.533°E / -3.183; 35.533 (Ngorongoro Conservation Area)		Natyrore:
(iv), (vii), (viii), (ix), (x)
—
19781984–1989Rënia e statusit të ruajtjes[168][169]
[170]
Parku Kombëtar i Plitvicës Qarku Lika-Senj,  Kroaci
44°53′N 15°37′E / 44.883°N 15.617°E / 44.883; 15.617 (Plitvice Lakes National Park)		Natyrore:
(vii), (viii), (ix)		19,200 (47,000)19791992–1997Kërcënimi i mundshëm për shkak të "Luftës së Pavarësisë së Kroacisë"[171][172]
[173]
Tarracat e orizit të Cordilleras Filipine PhiIfugao,
 Philippines
16°55′N 121°3′E / 16.917°N 121.050°E / 16.917; 121.050 (Rice Terraces of the Philippine Cordilleras)		Kulturore:
(iii), (iv), (v)		500,000 (1,200,000)19952001–2012Mungesa e një programi monitorimi sistematik ose një plani gjithëpërfshirës të menaxhimit[174][175]
Pallati mbretërore i Abomey Departamenti Zou,  Benin
7°11′26″N 1°59′36″E / 7.19056°N 1.99333°E / 7.19056; 1.99333 (Royal Palaces of Abomey)		Kulturore:
(iii), (iv)		48 (120)19851985–2007Gjendja e përgjithshme e përkeqësimit për shkak të elementeve dhe restaurimit të papërshtatshëm të cilat janë në konflikt me origjinalitetin e vendit[176][177]
[178][179]
Parku Kombëtar i Maleve Rwenzori Qarku Bundibugyo, Kabarole dhe Kasese,  Uganda
0°13′N 29°55′E / 0.217°N 29.917°E / 0.217; 29.917 (Rwenzori Mountains National Park)		Natyrore:
(vii), (ix)		99,600 (246,000)19941999–2004Situata e sigurisë dhe mungesa e monitorimit të një pjese të madhe të parkut[99][180]
[181]
Parku Kombëtar Sangay Provincat Chimborazo, Morona-Santiago dhe Tungurahua,  Ekuador
1°50′S 78°20′W / 1.833°S 78.333°W / -1.833; -78.333 (Sangay National Park)		Natyrore:
(vii), (viii), (ix), (x)		271,925 (671,940)19831992–2005Gjuetia e rëndë, kullotja e paligjshme e bagëtive, ndërhyrja dhe kërcënimi i mundshëm përmes një projekti të ndërtimit të rrugëve[182][183]
[184]
Rezerva Natyrore Srebarna Srebarna, Provinca Silistra,  Bulgaria
44°06′50″N 27°04′40″E / 44.11389°N 27.07778°E / 44.11389; 27.07778 (Srebarna Nature Reserve)		Natyrore:
(x)		638 (1,580)19831992–2003Parandalimi i përmbytjeve sezonale dhe përdorimi i bujqësisë që shkakton rënien ose zhdukjen e popullsisë së zogjve të ujit dhe harabelit[185][186]
[187]
Timbuktu Circle dhe Rajoni i Tombouctou,  Mali
16°46′24″N 2°59′58″W / 16.77333°N 2.99944°W / 16.77333; -2.99944 (Timbuktu)		Kulturore:
(ii), (iv), (v)
—
19881990–2005Kërcënimi nga rëra[188][189]
[190]
Tipasa Provinca Tipaza,  Algeria
36°33′24″N 2°23′00″E / 36.55667°N 2.38333°E / 36.55667; 2.38333 (Tipasa)		Kulturore:
(iii), (iv)		52 (130)19822002–2006Mirëmbajtja joadekuate që ndikon në integritetin e vendit dhe zonën e saj mbrojtëse[191][192]
[193]
Qytet i Vjetër (Baku) me Pallatin e Shirvanshahut dhe Kulla Maiden Baku,  Azerbajxhan
40°21′58.9″N 49°50′07.0″E / 40.366361°N 49.835278°E / 40.366361; 49.835278 (Baku)		Kulturore:
(iv)
—
20002003–2009Tërmeti[194]
Miniera e kripës Wieliczka Wieliczka,  Poland
49°58′45″N 20°03′50″E / 49.97917°N 20.06389°E / 49.97917; 20.06389 (Wieliczka Salt Mine)		Kulturore:
(iv)		969 (2,390)19781989–1998Problemi i lagështisë[170][195]
[196]
Parku Kombëtar Yellowstone
Wyoming dhe pjesë të vogla në Montana dhe Idaho,  Shtetet e Bashkuara të Amerikës
44°30′N 110°50′W / 44.500°N 110.833°W / 44.500; -110.833 (Yellowstone National Park)		Natyrore:
(vii), (viii), (ix), (x)		898,349 (2,219,870)19781995–2003U konstatua rreziku për troftën e Yellowstone, si dhe rrjedhjet e ujërave të zeza dhe ndotja me mbeturina në disa pjesë të parkut; kërcënimet e mundshme për sasinë dhe cilësinë e ujit, aktivitetet e kaluara dhe të propozuara të minierave, një program i propozuar i kontrollit për zhdukjen e brucelozës në kopetë e bizonëve.[197][198]
[199]

Shënime Redakto

  1. ^ Vendi i propozuar nga Jordania. UNESCO ka deklaruar se "në përputhje me rezolutat përkatëse të OKB-së, Jerusalemi Lindor mbetet pjesë e territorit të okupuar Palestinez dhe statusi i Jerusalemit duhet të zgjidhet në negociatat e statusit të përhershëm midis Izraelit dhe Palestinezëve".
  2. ^ a b Nga Lista e Trashëgimisë Botërore në Rrezik
  3. ^ Në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik

Referime Redakto

Citime
  1. ^ "Convention concerning the protection of the World Cultural and Natural Heritage" (PDF). UNESCO. fq. 6. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention" (PDF). UNESCO. janar 2008. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Oman's Arabian Oryx Sanctuary: first site ever to be deleted from UNESCO's World Heritage List". UNESCO. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Dresden is deleted from UNESCO's World Heritage List". UNESCO. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 30 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "http://whc.unesco.org/en/list/stat/#s7". whc.unesco.org (në anglisht). Marrë më 2017-02-24. {{cite web}}: Lidhje e jashtme në |title= (Ndihmë!)
  8. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "http://whc.unesco.org/en/list/stat/#s7". whc.unesco.org (në anglisht). Marrë më 2017-02-24. {{cite web}}: Lidhje e jashtme në |title= (Ndihmë!)
  9. ^ Chape, Spalding & Jenkins 2008, p. 87
  10. ^ Timothy & Nyaupane 2009, p. 83
  11. ^ IUCN 2009, pp. 2–3
  12. ^ Chape, Spalding & Jenkins 2008, p. 86
  13. ^ Thorsell, J. W.; Sawyer, Jacqueline (1992). World heritage 20 years later (bot. illustrated). IUCN. fq. 23. ISBN 978-2-8317-0109-7. Marrë më 5 shtator 2011. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ IUCN 2009, p. 0
  15. ^ IUCN 2009, pp. 18–19
  16. ^ IUCN 2009, pp. 19–20
  17. ^ "List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 10 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "Abu Mena". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "Abu Mena–Threats to the Site (2001)". UNESCO. Marrë më 27 gusht 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ 25th session 2001, p. 134
  21. ^ "Air and Ténéré Natural Reserves". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ 16th session 1992, p. 29
  23. ^ "Ancient City of Aleppo". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "Ancient City of Bosra". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ "Ancient City of Damascus". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ "Ancient Villages of Northern Siri". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ "Archaeological Site of Cyrene". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ a b c d e "Libi's five World Heritage sites put on List of World Heritage in Danger". UNESCO. 13 korrik 2016. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ "Archaeological Site of Leptis Magna". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "Archaeological Site of Sabratha". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Ashur (Qal'at Sherqat)". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ 27th session 2003, pp. 123–124
  33. ^ "Bagrati Cathedral and Gelati Monastery". UNESCO. Marrë më 3 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ 34th session 2010, pp. 130–133
  35. ^ "Belize Barrier Reef Reserve System". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ 33rd session 2009, pp. 81–82
  37. ^ "Chan Chan Archaeological Zone". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ "World Heritage Committee: Tenth session" (PDF). UNESCO. fq. 6. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Birthplace of Jesus: Church of the Nativity and the Pilgrimage Route, Bethlehem". UNESCO. Marrë më 30 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ "Church of the Nativity and the Pilgrimage Route in Bethlehem, Palestine, inscribed on UNESCO World Heritage List along with sites from Israel, Palau, Indonesia and Morocco". UNESCO. Marrë më 30 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ "Comoé National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ 27th session 2003, p. 30
  43. ^ "Coro and its Port". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ 29th session 2005, pp. 102–103
  45. ^ "Crac des Chevaliers and Qal'at Salah El-Din". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  46. ^ "Kulturor Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  47. ^ 27th session 2003, pp. 122–123
  48. ^ World Heritage Committee. "World Heritage Committee inscribes East Rennell on the List of World Heritage in Danger". United Nations Educational, Scientific and Kulturor Organization. Marrë më 2013-08-13. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  49. ^ "Everglades National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  50. ^ "World Heritage Committee: Seventeenth session" (PDF). UNESCO. fq. 20–21. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  51. ^ 34th session 2010, pp. 82–83
  52. ^ "Fortifications on the Caribbean Side of Panama: Portobelo-San Lorenzo". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  53. ^ "Panamanian fortifications inscribed on List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  54. ^ "Garamba National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  55. ^ a b 8th session 1984, p. 18
  56. ^ 20th session 1996, p. 32
  57. ^ World Heritage Committee. "The Iraki site of Hatra added to the List of World Heritage in Danger". United Nations Educational, Scientific and Kulturor Organization. Marrë më 2015-07-14. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  58. ^ "Historic Centre of Shakhrisyabz". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  59. ^ "Historic Centre of Shakhrisyabz, Uzbekistan, added to List of World Heritage in Danger". UNESCO. 13 korrik 2016. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  60. ^ "Historic Town of Zabid". UNESCO. Marrë më 3 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  61. ^ 24th session 2000, pp. 26–27
  62. ^ "Humberstone and Santa Laura Saltpeter Works". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  63. ^ 29th session 2005, pp. 142–143
  64. ^ "Kahuzi-Biega National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ 21st session 1997, pp. 19–20
  66. ^ "Liverpool – Maritime Mercantile City". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  67. ^ "World Heritage Committee places Liverpool on List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  68. ^ "Manovo-Gounda St Floris National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  69. ^ 21st session 1997, pp. 18–19
  70. ^ "Minaret and Archaeological Remains of Jam". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  71. ^ "World Heritage Committee: Twenty-sixth session" (PDF). UNESCO. fq. 55. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  72. ^ "Medieval Monuments in Kosovo". UNESCO. Marrë më 3 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  73. ^ 30th session 2006, pp. 157–158
  74. ^ "Mount Nimba Strict Nature Reserve". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  75. ^ 16th session 1992, pp. 26–28
  76. ^ "Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia". UNESCO. Marrë më 18 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  77. ^ "Four sites inscribed on UNESCO's World Heritage List". UNESCO. 15 korrik 2016. Marrë më 18 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  78. ^ "Niokolo-Koba National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  79. ^ 31st session 2007, pp. 41–43
  80. ^ "Okapi Wildlife Reserve". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  81. ^ 21st session 1997, p. 19
  82. ^ "Old City of Jerusalem and its Walls". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  83. ^ "World Heritage Committee: Sixth session" (PDF). UNESCO. fq. 10–12. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  84. ^ "UNESCO replies to allegations". UNESCO. 15 korrik 2011. Marrë më 20 tetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  85. ^ "Bombs Level 'Magnificent' Homes in 2,500-Year-Old City". NBC News. Marrë më 2016-10-12. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  86. ^ a b World Heritage Committee. "Jemen's Old City of Sana'a and Old Walled City of Shibam added to List of World Heritage in Danger". United Nations Educational, Scientific and Kulturor Organization. Marrë më 2015-07-15. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  87. ^ "Old Town of Ghadamès". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  88. ^ "Old Towns of Djenné". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  89. ^ "Mali's Old Towns of Djenné on List of World Heritage in Danger". UNESCO. 13 korrik 2016. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  90. ^ "Rainforests of the Atsinanana". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  91. ^ 34th session 2010, pp. 57–58
  92. ^ "Río Plátano Biosphere Reserve". UNESCO. Marrë më 25 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  93. ^ 20th session 1996, p. 29
  94. ^ "Rock-Art Sites of Tadrart Acacus". UNESCO. Marrë më 17 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  95. ^ "Ruins of Kilwa Kisiwani and Ruins of Songo Mnara". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  96. ^ 28th session 2004, pp. 96–97
  97. ^ "Salonga National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  98. ^ 8th session 1984, p. 14
  99. ^ a b c 23rd session 1999, p. 29
  100. ^ "Samarra Archaeological City". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  101. ^ 31st session 2007, pp. 152–153
  102. ^ "Simien National Park". UNESCO. Marrë më 1 gusht 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  103. ^ 20th session 1996, pp. 28–29
  104. ^ "Site of Palmyra". UNESCO. Marrë më 17 gush 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  105. ^ "Timbuktu". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  106. ^ a b "Heritage sites in northern Mali placed on List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  107. ^ "Tomb of Askia". UNESCO. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  108. ^ "Tombs of Buganda Kings at Kasubi". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  109. ^ 34th session 2010, pp. 103–105
  110. ^ "Tropical Rainforest Heritage of Sumatra". UNESCO. Marrë më 25 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  111. ^ "Danger listing for Indonesia's Tropical Rainforest Heritage of Sumatra". UNESCO. Marrë më 26 korrik 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  112. ^ "Virunga National Park". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  113. ^ "World Heritage Committee: Eighteenth session" (PDF). UNESCO. fq. 21, 51. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  114. ^ "Palestine: Land of Olives and Vines – Kulturor Landscape of Southern Jerusalem, Battir". UNESCO. Marrë më 25 shkurt 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  115. ^ "Palestine: Land of Olives and Vines - Kulturor Landscape of Southern Jerusalem, Battir, inscribed on World Heritage List and on List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 25 shkurt 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  116. ^ "Angkor". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  117. ^ 16th session 1992, pp. 37–38, annex VI
  118. ^ 28th session 2004, pp. 66–67
  119. ^ "Bahla Fort". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  120. ^ "World Heritage Committee: Twelfth session" (PDF). UNESCO. fq. 19. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  121. ^ 28th session 2004, p. 64
  122. ^ "World Heritage Committee: Eleventh session" (PDF). UNESCO. fq. 7. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  123. ^ "Bam and its Cultural Landscape". UNESCO. Marrë më 3 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  124. ^ 28th session 2004, pp. 47–48
  125. ^ "World Heritage Committee removes the Iranian World Heritage site of Bam and its Cultural Landscape from danger listing". UNESCO. Marrë më 13 korrik 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  126. ^ "Butrint". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  127. ^ 21st session 1997, pp. 24–25
  128. ^ 29th session 2005, pp. 31–32
  129. ^ "Cologne Cathedral". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  130. ^ 28th session 2004, p. 116
  131. ^ 30th session 2006, p. 46
  132. ^ "Djoudj National Bird Sanctuary". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  133. ^ "World Heritage Committee: Twelfth session" (PDF). UNESCO. fq. 7, 16. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  134. ^ 24th session 2000, pp. 109–110
  135. ^ 29th session 2005, pp. 15–16
  136. ^ 30th session 2006, pp. 23–24
  137. ^ "Dresden Elbe Valley". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  138. ^ 30th session 2006, pp. 112–113
  139. ^ "Dubrovnik". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  140. ^ "World Heritage Committee: Fifteenth session" (PDF). UNESCO. fq. 31. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  141. ^ "World Heritage Committee: Twenty-second session" (PDF). UNESCO. fq. 12–13. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  142. ^ "Fort and Shalamar Gardens in Lahore". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  143. ^ 24th session 2000, p. 26
  144. ^ "Galápagos Islands". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  145. ^ 30th session 2006, pp. 70–71
  146. ^ 31st session 2007, pp. 68–69
  147. ^ 34th session 2010, pp. 34–35
  148. ^ "Historical Monuments of Mtskheta". UNESCO. Marrë më 3 dhjetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  149. ^ 33rd session 2009, p. 139
  150. ^ "Group of Monuments at Hampi". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  151. ^ 23rd session 1999, pp. 32–33
  152. ^ 30th session 2006, pp. 38–40
  153. ^ "Ichkeul National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  154. ^ 20th session 1996, pp. 31–32
  155. ^ 30th session 2006, pp. 25–26
  156. ^ "Iguaçu National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  157. ^ 25th session 2001, pp. 15–16
  158. ^ "Kathmandu Valley". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  159. ^ 27th session 2003, pp. 64–65
  160. ^ 31st session 2007, p. 32
  161. ^ World Heritage Committee. "Colombia's Los Katíos National Park removed from List of Heritage in Danger". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Marrë më 2015-07-15. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  162. ^ "Manas Wildlife Sanctuary". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  163. ^ 16th session 1992, p. 28
  164. ^ "Successful preservation of India's Manas Wildlife Sanctuary enables withdrawal from the List of World Heritage in Danger". UNESCO. Marrë më 28 maj 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  165. ^ "Natural and Culturo-Historical Region of Kotor". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  166. ^ "World Heritage Committee: Third session" (PDF). UNESCO. fq. 13. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  167. ^ 27th session 2003, p. 27
  168. ^ "World Heritage Committee: Eighth session" (PDF). UNESCO. fq. 18. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  169. ^ "Ngorongoro Conservation Area". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  170. ^ a b "World Heritage Committee: Thirteenth session" (PDF). UNESCO. fq. 14. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  171. ^ "Plitvice Lakes National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  172. ^ 16th session 1992, pp. 24–25
  173. ^ 21st session 1997, pp. 10–11
  174. ^ "Rice Terraces of the Philippine Cordilleras". UNESCO. Marrë më 28 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  175. ^ 25th session 2001, pp. 139–141
  176. ^ "Royal Palaces of Abomey". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  177. ^ "Royal Palaces of Abomey: Advisory Body Evaluation" (PDF). UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  178. ^ "World Heritage Committee: Ninth session" (PDF). UNESCO. fq. 7. Marrë më 26 korrik 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  179. ^ 31st session 2007, pp. 21–22
  180. ^ "Rwenzori Mountains National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  181. ^ 28th session 2004, p. 55
  182. ^ "Sangay National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  183. ^ 16th session 1992, pp. 25–26
  184. ^ 29th session 2005, pp. 18–19
  185. ^ "Srebarna Nature Reserve". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  186. ^ 16th session 1992, pp. 21–22
  187. ^ 27th session 2003, p. 15
  188. ^ "Timbuktu". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  189. ^ "World Heritage Committee: Fourteenth session" (PDF). UNESCO. fq. 8. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  190. ^ 29th session 2005, pp. 20–21
  191. ^ "Tipasa". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  192. ^ "World Heritage Committee: Twenty-sixth session" (PDF). UNESCO. fq. 36–37. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  193. ^ 30th session 2006, p. 32
  194. ^ "World Heritage Committee removes Baku from Danger List welcoming improvements in the ancient city's preservation". UNESCO. 25 qershor 2009. Marrë më 21 qershor 2016. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  195. ^ "Wieliczka Salt Mine". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  196. ^ "World Heritage Committee: Twenty-second session" (PDF). UNESCO. fq. 13. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  197. ^ "Yellowstone National Park". UNESCO. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  198. ^ "World Heritage Committee: Nineteenth session" (PDF). UNESCO. fq. 18–19. Marrë më 26 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  199. ^ 16th session 1992, pp. 16–17
Të përgjithshme

Lidhje të jashtme Redakto

Marrë nga "https:https://www.how.com.vn/wiki/index.php?lang=sq&q=Lista_e_Trashëgimive_Botërore_në_rrezik&oldid=2482307"
🔥 Top keywords: Faqja kryesoreVideosexSpeciale:KërkoSkënderbeuShqipëriaAlfabeti shqipEmrat e bukur të AllahutRame LahajLufta e Dytë BotëroreDita e ArafatitFigura stilistikeKurban BajramiFormat e pashtjelluara të foljesRumunëtKosovaUEFA Kampionati Evropian i FutbollitPenisiQytetet e ShqipërisëLista e vendeve sipas kodeve ndërkombëtare telefonikeNamazi i SabahutLumi i ShalësCikli menstrualGjermaniaFerma VIPTuneli i LlogarasëHIV/AIDSTiranaUshtria Çlirimtare e KosovësMenstruacionetKombëtarja shqiptare e futbollitGjuha shqipeAlban SkënderajShenjat astrologjikeDështimi i zhvillimit të fetusit (Aborti)Lidhja e PrizrenitEpilepsiaRobert BerishaLista e maleve të ShqipërisëZhani Ciko