Grusht shteti
Grusht shteti ose puçi (gjer. Putsch — puç; fra. coup d'état — ku de`ta; ose vetëm fra. coup — ku) është emërtim për shkarkimin antikushtetues dhe të paligjshëm të autoriteteve qeveritare në një shtet, e që ndryshon nga revolucioni me atë se kryhet nga një pjesë e ekzekutivit, ose një organ shtetëror - zakonisht ushtria - dhe jo qytetarët e thjeshtë.[1]
Terminologjia Redakto
Fjala "grusht shteti" vjen nga fraza frënge coup d'état (shqiptohet: ku de`ta) që do të thot goditje në shtet dhe përdorohet si term profesional për grusht shtetin në mbarë botën. Ka lindur nga fjalët frënge:
- coup, që do të thotë goditje e papritur
- État, që do të thotë shtet
Përdorohet edhe shkurtesa e parregult coup.
Një pasqyrë e grusht shteteve ushtarake Redakto
| Viti | Vendi | Prijësi | Qeveria | Suksesi |
|---|---|---|---|---|
| 509 p.e.s. | Roma e Vjetër | Lucije Juni Brut | Lucije Tarkvini | jo |
| 1799. | Franca | Napoleon Bonaparti | Direktorat | po |
| 1923. | Republika e Vajmarit | Gjeneral Walther von Lüttwitz | Gustav Bauer | jo |
| 1923. | Spanja | Miguel Primo de Rivera | Alfons XIII | po |
| 1930. | Argjentina | José F.Uriburu | Hipólito Yrigoyen | po |
| 1930. | Brazil | Getúlio Vargas | - | po |
| 1944. | Rajhu i Tretë | Claus von Stauffenberg | Adolf Hitler | jo |
| 1958. | Algjeri | Gjeneral Jacques Massu | - | po |
| 1953. | Iran | Gjeneral Riza Shah Pahlevi | Muhamed Mosadek | po |
| 1964. | Brazil | João Goularto | Getulio Vargas | po |
| 1960. | Turqia | Gjeneral Cemal Gürsel | Adnan Menderes | po |
| 1971. | Turqia | Gjeneral Memduh Tağmaç | Cevdet Sunay | po |
| 1980. | Turqia | Gjeneral Kenan Evren | - | po |
| 1997. | Turqia | Admiral Salim Dervishoğlu | Necmettin Erbakan | po |
Shih edhe Redakto
Referime Redakto
- ^ Hrvoje Harberić,"Vojni udari" Arkivuar 6 prill 2016 tek Wayback Machinespectatormundi.org, pristupljeno:25.10.2014 (bs)
🔥 Top keywords: Faqja kryesoreVideosexSpeciale:KërkoMargarita XhepaAlfabeti shqipSkënderbeuDita e Shën GjergjitShqipëriaKosovaEmrat e bukur të AllahutTriumf RizaTrëndafiliLufta e Dytë BotërorePashkëtHënaTiranaDita Ndërkombëtare e PunëtorëveFerma VIPNdriçim XhepaTokaVeshjet popullore shqiptareGjuha shqipeEpilepsiaIsmail KadareNamazi i SabahutSistemi diellorLista e maleve të ShqipërisëLejlekuInternetiCikli menstrualDështimi i zhvillimit të fetusit (Aborti)HIV/AIDSGjermaniaShtetet e Bashkuara të AmerikësE premtja e zezëNaim FrashëriDielliVolejbolliLufta e Kosovës