Vojvoda Burgundije
Vojvoda Burgundije (fr.: duc de Bourgogne) je titula koju su nosili vladari Vojvodstva Burgundija, manjeg dijela nekadašnjih burgundskih teritorija zapadno od rijeke Saône, koje su Verdunskim sporazumom 843., pripale zapadnofranačkom kralju Karlu Ćelavom. U francuskom Ancien Regimeu, vojvoda Burgundije se smatrao "prvim plemićem Francuske".
Od vremena francuskog kralja Roberta II, titulu su nosili Capeti, odnosno pripadnici francuske kraljevske porodice. Prvi put je predana Robertovom mlađem sinu Robertu, koji je osnovao Kuća Bourgogne. Kada je njena starija loza izumrla, naslijedio ju je kralj Jean II. On ju je dao kao apanažu svom mlađem sinu Philipu Neustrašivom. Kasnije su vojvode Burgundije iz kuće Valois postale opasni protivnici starijoj lozi svoje dinastije. Kada je muška burgundska loza Valoisa izumrla, vojvodstvo je preuzeo kralj Louis XI. Otada se više nikada nije davala mlađem sinu.
Danas se u kurtoazne svrhe koristi za pripadnike Kuće Bourbon.
Popis vojvoda Burgundije uredi
Bosonidska dinastija (880-956) uredi
Prvi markgrof (marchio), kasnije vojvoda (dux), od Burgundije bio je Richard iz Kuće Ardennes, čije je vojvodstvo stvoreno spajanjem nekoliko grofovija Kraljevine Provanse koja je pripadala njegovom bratu Bosou.
Njegovi potomci i srodnici preko braka su vojvodstvom upravljali jedan vijek, prije aneksije od strane sizerena, francuskog kralja.
- Richard Sudac (880–921)
- Rudolph (921–923), potom kralj Francuske
- Hugo Crni (923–952)
- Gilbert (952–956)
Robertijanska dinastija (956-1004) uredi
- Otto (956–965)
- Eudes Henry Veliki (965–1002)
- Eudes Guillaume (1002–1004)
Kuća Capet (1004-1032) uredi
Godine 1004. je Burgundiju anektirao kralj iz Kuće Capet. Eudes Guillaume je nastavio vladati teritorijem poznatim kao Slobodna Grofovija Burgundija. Njegovi potomci su stvorili Kuću Ivrea.
- Robert (1004–1016) (također kralj Francuske kao Robert II)
- Henri (1016–1032) (također kralj Francuske kao Henri I)
Kuća Bourgogne (1032–1361) uredi
Robert, sin Roberta II, primio je vojvodstvo kao dio mirovnog sporazuma kojim je okončan njegov pokušaj da sa prijestolja Francuske svrgne svog brata Henrija.
| Grb | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Robert I Stari (Robert Ier le Vieux) | 1011 | 1032 | 21. mart 1076 | mlađi sin Roberta II od Francuske. | ||
| Hugo I (Hugues Ier) | 1057 | 21. mart 1076 | 1079 | 29. august 1093 | najstariji sin Henrija I od Burgundije, unuk Roberta I. Abdicirao u korist mlađeg brata Odoa. | |
 | Odo I Borel Crveni (Eudes Ier Borel le Roux) | 1058 | 1079 | 23 March 1103 | Mlađi brat Huga I. | |
| Hugo II (Hugues II) | 1084 | 23. mart 1103 | 1143 | sin Oda I | ||
| Odo II (Eudes II) | 1118 | 1143 | 27. jun/27. septembar 1162 | najstariji sin Huga II | ||
| Hugo III (Hugues III) | 1142 | 27. jun/27. septembar 1162 | 25. augustr 1192 | najstariji sin Odoa II | ||
 | Odo III (Eudes III) | 1166 | 25. august 1192 | 6. jul 1218 | najstariji sin Hugoa III | |
 | Hugo IV (Hugues IV) | 9. mart 1213 | 6. jul 1218 | 27. oktobar 1271 | najstariji sin Odoa III | |
 | Robert II (Robert II) | 1248 | 27. oktobar 1271 | 21. mart 1306 | najstariji preživjeli sin Hugoa IV. | |
 | Hugo V (Hugues V) | 1282 | 21. mart 1306 | 9. maj 1315 | najstariji sin Roberta II. | |
 | Odo IV (Eudes IV) | 1295 | 9. maj 1315 | 3. april 1350 | mlađi brat Hugoa V. | |
 | Philip I od Rouvresa (Philippe Ier de Rouvres) | 1346 | 3. april 1350 | 21. novembar 1361 | unuk Odoa IV. | |
| Grb | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene |
Kuća Valois-Bourgogne (1361–1482) uredi
Jean II od Francuske, drugi kralj dinastije Valois, uspješno je sebi priskrbio vojvodstvo nakon smrti Philipa, posljednjeg vojvode iz dinastije Capet. Jean je potom vojvodstvo dao svom sinu Philipu kao apanažu.
| Slika | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene | Grb |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Jean I Dobri (Jean Ier le Bon) | 16. april 1319 | 28. decembar 1361 | 6. septembar 1363 | 8. april 1364 | također Jean II od Francuske. Uspješno za sebe preuzeo vojvodstvo kao najbliži srodnik Philipa I. | .svg) |
 | Philip II Odvažni (Philippe II le Hardi) | 15. januar 1342 | 6. septembar 1363 | 27. april 1404 | najmlađi sin Jeana Dobrog | .svg) | |
 | Jean II Neustrašivi (Jean II sans Peur) | 28 May 1371 | 27. april 1404 | 10. septembar 1419 | najstariji sin Philipa Odvažnog | .svg) | |
 | Philip III Dobri (Philippe III le Bon) | 31 July 1396 | 10. septembar 1419 | 15. jun 1467 | najstariji sin Jeana Neustrašivog |  | |
 | Karlo I Odvažni (Charles Ier le Téméraire) | 21. novembar 1433 | 15. jun 1467 | 5. januar 1477 | najstariji sin Philipa Dobrog | | |
.jpg) | Marija Bogata | 13. februar 1457 | 5. januar 1477 | 27. mart 1482 | jedino dijete Karla Smelog | | |
| Slika | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene | Grb |
Kuća Habsburg (1482–1700) uredi
Godine 1477. teritoriju Vojvodstva Burgundija je anektirala Francuska. Iste godine se Marie udala za Maksimilijana, nadvojvodu Austrije, čime su Habsburgovci dobili nadzor nad ostatkom Burgundskog nasljedstva.
Iako je teritoriju Vojvodstva držala Francuska, Habsburgovci su nosili titulu i držali ostatak Burgundskog Nasljedtva, prije svega Niske zemlje i Slobodnu Grofoviju Burgundiju u Svetom Rimskom Carstvu. Često su koristili Burgundiju kako bi ih opisivali it (kao carsko okružje), sve do kraja 18. vijeka kada je Austrijska Nizozemska pala pod Prvu francusku republiku. Habsburgovci su "užu Burgundiju" nastavili svojatati sve do Sporazuma u Cambraiu 1529, kojim su se odrekli svojih prisizanja u zamjenu za francusko priznanje carskog suvereniteta nad Flandrijom i Artoisom.
- Maksimilijan I (1477–1482 sa suprugom; regent 1482–1494)
- Filip Lepi (njemački: Philipp der Schöne; francuski: Philippe le Bel), titularni vojvoda Burgundije kao Philip IV (1482–1506)
- Karlo II (car Karlo V i kralj Carlos I od Španije) 1506–1555
| Slika | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene | Grb |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Filip IV Lijepi (Philippe IV le Bel) | 22. 7. 1478 | 22.2.1482 | 25. septembar 1506 | najstariji sin vojvotkinje Marije i Maximiliana Habsburškog |  | |
 | Karlo II | 24. februar 1500 | 25. septembar 1506 | 16. januar 1556 | 21. septembar 1558 | najstariji sin Filipa Lepog; također Karlo I od Aragona i Kastilje i sveti rimski car Karlo V | |
| Slika | Ime | Rođenje | Postao vojvoda | Vladao do | Smrt | Napomene | Grb |
- Filip V (kralj Filip II od Španije) 1556–1598
- Filip VI (kralj Filip III od Španije) 1598–1621
- Filip VII (kralj Filip IV od Španije) 1621–1665
- Karlo III (kralj Karlo II od Španije) 1665–1700
Kuća Bourbon, pretendenti na titulu (1700-1713) uredi
Titulu je nakratko prisizao kralj Philip V od Španije (Philip VIII) iz Kuće Bourbon u periodu 1700–1713 kada je nasljedstvo španskog prijestolja bilo predmet spora između Kuće Habsburg i Bourbon.
Istovremeno su razni članovi francuske kraljevske porodice, prije svega Louis, dofen Francuske, otac Louisa XV, također koristili titulu.
Kuća Habsburg (1713–1795) uredi
- Charles IV (car Karlo VI) 1713–1740
- Marija Terezija 1740–1780
- Joseph (car Josip II) 1780–1790
- Leopold (car Leopold II) 1790–1792
- François II (car Franjo II) 1792–1795
Kuća Bourbon, obnovljeno u suvremenoj tradiciji (1975-) uredi
- Kralj Juan Carlos I od Španije (1975-) - titula je jedna od titula španske krune
- Prince Louis od Bourbona (2010-) - titulu koristi najstariji sin legitimističkog pretendenta na francusko prijestolje, Louis Alphonse, vojvoda od Anjoua.
V. također uredi
Literatura uredi
- Calmette, Joseph. Doreen Weightman, trans. The Golden Age of Burgundy; the Magnificent Dukes and Their Courts. New York: W.W. Norton, 1962.
- Chaumé, Maurice. Les Origines du Duché de Bourgogne. 2v. in 4 parts. Dijon: Jobard, 1925 (Darmstadt: npub, 1977).
- Michael, Nicholas. Armies of Medieval Burgundy 1364–1477. London: Osprey, 1983. ISBN 0-85045-518-9.
- Vaughan, Richard. Valois Burgundy. London: Allen Lane, 1975. ISBN 0-7139-0924-2.