Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu

T’Challa, król Wakandy, jest śmiertelnie chory. Jego siostra Shuri wierzy, że można go uleczyć za pomocą ziela w kształcie serca, dlatego próbuje syntetycznie je odtworzyć po tym, jak zostało zniszczone przez Killmongera. Jednak nie udaje jej się to, a T’Challa umiera^[4][5][6][7].

Rok później na Wakandę wywierana jest zewnętrzna presja, by podzieliła się swoimi zasobami vibranium, a niektóre państwa próbują wykraść je siłą. Królowa Ramonda błaga Shuri, by kontynuowała badania nad odtworzeniem ziela w kształcie serca mając nadzieję na stworzenie nowej Czarnej Pantery, która będzie bronić Wakandy. Shuri jednak odmawia, ponieważ uważa, że Czarna Pantera jest reliktem przeszłości. CIA i US Navy SEALs używają na Oceanie Atlantyckim urządzenie do wykrywania vibranium w celu zlokalizowania potencjalnego złoża tego surowca pod wodą. Ekspedycja zostaje zaatakowana i zabita przez grupę niebieskoskórych, oddychających pod wodą nadludzi, na czele której stoi Namor, jednak CIA uważa, że odpowiedzialna jest za to Wakanda. Namor omijając zaawansowane zabezpieczenia Wakandy spotyka się z Ramondą i Shuri. Obwinia on Wakandę za wyścig świata w celu pozyskania złóż vibranium i stawia im ultimatum, by dostarczyły mu naukowca odpowiedzialnego za stworzenie urządzenia do wykrywania vibranium, w przeciwnym razie zaatakuje Wakandę^[4][5][6][7].

Shuri i Okoye dowiadują się od agenta CIA, Everetta K. Rossa, że naukowcem, o którym mowa, jest studentka Massachusetts Institute of Technology – Riri Williams. Shuri i Okoye spotykają się z nią na uczelni, by zabrać ją i ochronić przed Namorem w Wakandzie. Są ścigane przez FBI, a następnie przez wojowników Namora, którzy pokonują Okoye oraz zabierają Shuri i Williams pod wodę na spotkanie z Namorem. Ramonda, rozgniewana niepowodzeniem Okoye, pozbawia ją tytułu generała Dora Milaje i spotyka się z Nakią, która od kilku lat mieszka na Haiti. Namor pokazuje Shuri jego bogate w vibranium podwodne królestwo Talokan, które od wieków chronione jest przed odkryciem przez świat. Namor proponuje sojusz z Wakandą przeciwko reszcie świata, a w przypadku odmowy grozi zniszczeniem Wakandy. Nakia pomaga Shuri i Williams uciec, a Namor bierze odwet atakując Wakandę. Podczas ataku Namora na Wakande, Ramonda tonie ratując Williams. Namor obiecuje wrócić za tydzień ze swoją pełną armią, a mieszkańcy Wakandy przenoszą się w góry Jabari. Ross zostaje aresztowany przez swoją byłą żonę i dyrektorkę CIA, Valentinę Allegra de Fontaine, za wymianę tajnych informacji wywiadowczych z mieszkańcami Wakandy^[4][5][6][7].

Po pogrzebie Ramondy Shuri używa pozostałości ziela, które dało ludowi Namora nadludzkie zdolności do rekonstrukcji ziela w kształcie serca. Spożywa je, zyskując nadludzkie zdolności i widzi Killmongera podczas spotkania z przodkami, który namawia ją do zemsty. Shuri zakłada nowy strój Czarnej Pantery i zostaje akceptowana przez pozostałe plemiona Wakandy jako Czarna Pantera. Pomimo wezwań M’Baku do pokoju, Shuri jest zdeterminowana, aby dokonać zemsty na Namorze za śmierć matki i nakazuje natychmiastowy kontratak na Talokan. Ayo obejmuje stanowisko generała Dora Milaje, a Okoye i Anneka otrzymują od Shuri zbroję Midnight Angel. Natomiast Williams tworzy napędzany egzoszkielet, podobny do zbroi Iron Mana, aby pomóc mieszkańcom Wakandy^[4][5][6][7].

Używając statku morskiego, Wakandyjczycy zwabiają Namora i jego wojowników na jego powierzchnię, gdzie dochodzi do bitwy. Shuri więzi Namora w myśliwcu chcąc go wysuszyć i osłabić. Rozbiją się na piaszczystej plaży i walczą. Shuri zyskuje przewagę, ale zdaje sobie sprawę z podobieństw między ich ścieżkami i prosi Namora o ustąpienie, w zamian za pokojowy sojusz. Namor akceptuje warunki i bitwa się kończy. Williams wraca na uczelnię zostawiając swoją zbroje w Wakandzie, a Okoye uwalnia Rossa z aresztu. Shuri sadzi ziele w kształcie serca, by zapewnić przyszłość tytułowi Czarnej Pantery. Shuri odwiedza Nakię na Haiti, gdzie zgodnie z życzeniem Ramondy pali swoją ceremonialną szatę pogrzebową po śmierci brata. Pod jej nieobecność M’Baku występuje o tron Wakandy^[4][5][6][7].

W scenie pomiędzy napisami Nakia przedstawia Shuri swojego i T’Challi syna, Toussainta, który wyjawia jej swoje prawdziwe wakandyjskie imię – T’Challa^[4][5][6][7].

Osobny artykuł: Lista obsady w filmach Filmowego Uniwersum Marvela.

• Letitia Wright jako Shuri / Czarna Pantera, młoda księżniczka Wakandy i siostra T’Challi, rozwijająca supernowoczesne technologie ich kraju^[8][9].
• Lupita Nyong’o jako Nakia, była dziewczyna T’Challi, pracująca dla wywiadu Wakandy, która pochodzi z plemienia Rzecznego^[10].
• Danai Gurira jako Okoye, dowódczyni Dora Milaje, straży T’Challi. Jest tradycjonalistką i wywodzi się z plemienia Strażników^[11].
• Winston Duke jako M’Baku, przywódca górskiego plemienia Jabari^[10].
• Dominique Thorne jako Riri Williams / Ironheart, genialna wynalazczyni, która stworzyła zbroję wzorowaną na zbroi Tony’ego Starka^[12].
• Florence Kasumba jako Ayo, członkini Dora Milaje^[13].
• Michaela Coel jako Aneka, członkini Dora Milaje^[14][15][9].
• Ténoch Huerta jako Namor, mutant i władca Tlalocan^[16] określany przez swój lud imieniem K’uk’ulkan^[9].
• Martin Freeman jako Everett K. Ross, członek CIA i były uczestnik grupy ds. wspólnego zwalczania terroryzmu^[17].
• Julia Louis-Dreyfus jako Valentina Allegra de Fontaine, nowa dyrektor CIA i była żona Rossa^[9].
• Angela Bassett jako Ramonda, matka T’Challi i Shuri, wdowa po T’Chace^[10].

Ponadto swoje role z poprzedniego filmu powtórzyli: Michael B. Jordan jako N’Jadaka / Erik „Killmonger” Stevens, syn N’Jobu, który zginął z rąk T’Challi^[9]; Isaach de Bankolé^[18][9], Dorothy Steel^[19][9] i Danny Sapani jako M’Kathu, członkowie starszyzny Wakandy, reprezentujący odpowiednio plemienia Rzeczne, Kupców i Strażników^[20][9]; Connie Chiume jako Zawavari, członek starszyzny Wakandy, która zajęła miejsce Zuriego i wcześniej reprezentowała plemię Górników^[21][22] oraz Trevor Noah jako głos Griota, sztucznej inteligencji stworzonej przez Shuri^[22]. W filmie wystąpili również: Mabel Cadena jako Namora, kuzynka Namora i Alex Livanalli jako Attuma, tlalocański wojownik^[15], María Mercedes Coroy jako matka Namora; Lake Bell jako Graham, naukowiec zajmująca się poszukiwaniem vibranium^[9]; Richard Schiff jako sekretarz Stanów Zjednoczonych^[23] oraz Divine Love Konadu-Sun jako T’Challa, syn T’Challi i Nakii, który ukrywany jest pod imieniem Toussaint^[24].

Chadwick Boseman pojawił się jako T’Challa przy wykorzystaniu archiwalnych nagrań z jego udziałem^[25]. Prezenter CNN, Anderson Cooper zagrał samego siebie w roli cameo^[22]. 

Letitia Wright
(Shuri / Czarna Pantera)

Lupita Nyong’o
(Nakia)

Danai Gurira
(Okoye)

Winston Duke
(M’Baku)

Florence Kasumba
(Ayo)

Michaela Coel
(Aneka)

Tenoch Huerta
(Namor)

Martin Freeman
(Everett K. Ross)

Julia Louis-Dreyfus
(Valentina Allegra de Fontaine)

Angela Bassett
(Ramonda)

Rozwój projektu edytuj

Zaraz po premierze Czarnej Pantery Kevin Feige poinformował, że planowana jest kontynuacja i chciałby, aby Ryan Coogler również nad nią pracował^[26]. W październiku potwierdzono, że powróci on na stanowisko reżysera i napisze scenariusz^[27]. W lipcu 2019 roku, podczas San Diego Comic-Conu Feige potwierdził, że druga część jest w trakcie przygotowań do produkcji^[28]. Miesiąc później, podczas D23 Expo została wyznaczona amerykańska data premiery na 6 maja 2022 roku oraz podany tymczasowy tytuł Black Panther II^[29]. W grudniu 2020 roku data ta została przesunięta na 8 lipca^[30]. Na początku maja 2021 roku ujawniono, że tytuł filmu będzie brzmiał Black Panther: Wakanda Forever^[31]. W lipcu poinformowano, że Joe Robert Cole ponownie pracował z Cooglerem nad scenariuszem^[32]. W październiku data premiery filmu została ponownie przesunięta na 11 listopada^[33]. W lipcu 2022 roku wyjawiono, że film będzie wchodził w skład Sagi Multiwersum oraz że będzie ostatnim filmem Fazy IV^[34]. Producentami filmu zostali Feige i Nate Moore^[35].

Casting edytuj

W listopadzie 2018 roku ujawniono, że Letitia Wright powróci w roli Shuri^[8]. W lipcu 2019 roku John Kani wyjawił, że chciałby powtórzyć rolę T’Chaka^[36]. Kilka dni później potwierdzono, że Chadwick Boseman powróci w tytułowej roli^[28]. W tym samym miesiącu poinformowano, że Danai Gurira powtórzy rolę Okoye^[11], a miesiąc później potwierdzono powrót Martina Freemana w roli Everetta K. Rossa^[17].

W sierpniu 2020 roku Boseman zmarł wskutek nowotworu, z którym przegrał czteroletnią walkę^[37]. „The Hollywood Reporter” poinformowało, że studio może obsadzić nowego aktora w tej roli, co mogłoby doprowadzić oburzenia fanów oraz prób porównań między aktorami. Drugim zasugerowanym rozwiązaniem było przekazanie Shuri tytułu Czarnej Pantery podobnie, jak miało to miejsce w komiksach^[38]. W listopadzie Victoria Alonso zaprzeczyła doniesieniom, że studio planuje stworzenie cyfrowego wizerunku Bosemana w filmie^[39].

W tym samym miesiącu poinformowano, że swoje role powtórzą: Lupita Nyong’o jako Nakia, Winston Duke jako M’Baku i Angela Bassett jako Ramonda. Ujawniono wtedy, że rola Wright będzie większa w tym filmie oraz że Ténoch Huerta negocjuje rolę głównego antagonisty^[10]. W grudniu Kevin Feige poinformował, że studio nie zamierza obsadzać nowego aktora w roli T’Challi^[30].

W lipcu 2021 roku do obsady dołączyła Michaela Coel^[14]. W następnym miesiącu ujawniono, że Dominique Thorne wystąpi w filmie jako Riri Williams / Ironheart. W grudniu 2020 roku poinformowano, że Thorne została obsadzona w tej roli na potrzeby serialu Ironheart^[12]. Również w sierpniu wyjawiono, że w swoich rolach powrócą: Daniel Kaluuya jako W’Kabi, Florence Kasumba jako Ayo^[13] i Isaach de Bankolé^[18]. W październiku poinformowano o śmierci Dorothy Steel, która nagrała część scen ze swoim udziałem^[19]. W czerwcu 2022 roku wyjawiono, że Huerta zagra Namora^[40]. Akto do roli nauczył się języka majańskiego^[41] oraz pływania^[40]. W lipcu poinformowano, że Kaluuya nie powróci w filmie z powodu innych zobowiązań^[42]. Wyjawiono również, że Coel zagra Anekę oraz że w obsadzie znaleźli się Mabel Cadena jako Namora i Alex Livanalli jako Attuma^[15].

Zdjęcia i postprodukcja edytuj

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 29 czerwca 2021 roku w Trilith Studios w Atlancie^[43] pod roboczym tytułem Summer Break^[44]. Przed śmiercią Chadwicka Bosemana miały się one rozpocząć w marcu tego samego roku^[38]. W sierpniu realizowano zdjęcia w Worcester^[45] i w Bostonie, gdzie Letitia Wright doznała poważnej kontuzji^[46]. Wright powróciła na leczenie do Londynu, a od września kręcono sceny bez jej udziału^[47]. Od końca października do początku listopada nakręcono sceny w Brunswick^[48]. W połowie listopada prace na planie zostały wstrzymane, ponieważ ukończono realizację zdjęć, które nie wymagały udziału Wright^[47]. Zdjęcia wznowiono w połowie stycznia 2022 roku^[49]. Prace na planie zakończyły się pod koniec marca tego samego roku^[50]. Za zdjęcia odpowiadała Autumn Durald Arkapaw^[51]. Scenografią zajęła się Hannah Beachler^[52], a kostiumy zaprojektowała Ruth E. Carter^[53].

Montażem zajęli się: Michael Shawver, Kelley Dixon i Jennifer Lame^[54]. Efekty specjalne zostały stworzone przez studia produkcyjne: Industrial Light & Magic, Digital Domain, Wētā FX, Cinesite, Rise FX, SSVFX i Storm Studios, a odpowiadał za nie Geoffrey Baumann^[55].

We wrześniu 2021 roku poinformowano, że Ludwig Göransson, który pracował przy pierwszej części, skomponuje muzykę do filmu^[56].

Minialbum zatytułowany Black Panther: Wakanda Forever Prologue zawierający trzy utwory, w tym cover utworu Boba Marleya – „No Woman, No Cry” w wykonaniu Tems, został wydany 25 lipca 2022 roku przez Hollywood Records i Marvel Music^[57]. 28 października premierę miał singel Rihanny, „Lift Me Up”^[58], który znalazł się na albumie zatytułowanym Black Panther: Wakanda Forever – Music from and Inspired by wydanym 4 listopada przez Roc Nation, Def Jam Recordings i Hollywood Records^[59][60]. Natomiast, album z muzyką Göranssona, Black Panther: Wakanda Forever – Original Score, ukazał się 11 listopada nakładem Hollywood Records^[61].

Ryan Coogler i obsada filmu pojawili się na panelu Marvel Studios podczas San Diego Comic-Conu, gdzie został zaprezentowany pierwszy zwiastun filmu^[34]. Został on obejrzany 172 miliony razy w ciągu pierwszych 24 godzin^[62]. Drugi zwiastun pojawił się 3 października^[63].

Światowa premiera filmu Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu miała miejsce 26 października 2022 roku w Los Angeles. W wydarzeniu tym uczestniczyła obsada, twórcy filmu oraz zaproszeni goście. Premierze towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych^[35].

W Polsce i Stanach Zjednoczonych zadebiutował 11 listopada tego samego roku^[33][64]. Początkowo amerykańską datę premiery zaplanowano ją na 6 maja^[29], później została przesunięta na 8 lipca^[30], a następnie na 11 listopada^[33].

Box office edytuj

Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu mając budżet szacowany na 250 milionów dolarów^[65] zarobiła w weekend otwarcia ponad 331 milionów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie uzyskała ponad 181 milionów^[66][67]. W Stanach Zjednoczonych było to trzecie najlepsze otwarcie od czasu rozpoczęcia pandemii COVID-19, drugie, co do wielkości w 2022 roku oraz najwyższe otwarcie listopada^[66]. W sumie film zarobił prawie 860 milionów dolarów^[67].

Krytyka w mediach edytuj

Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 84% z 427 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,2/10^[68]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 62 recenzji wyniosła 67 punktów na 100^[69]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+^[70].

Mark Hughes z „Forbesa” napisał, że film „złamie serce, ale także napełni twoje serce ponownie nadzieją i sprawi, że będziesz wiwatować, gdy pochodnia zostanie przekazana nowemu pokoleniu, które z pewnością sprawi, że ich poległy król będzie dumny”^[71]. Sheri Flanders z „Chicago Reader” oceniła, że jest to przemyślana i dojrzała eksploracja społecznego żalu w Filmowym Uniwersum Marvela, Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu to odpowiedni hołd dla spuścizny Chadwicka Bosemana^[72]. Odie Henderson z „The Boston Globe” stwierdził, że „mimo całej komiksowej przemocy, przesadnej nikczemności i zbyt mrocznych efektów specjalnych, w swej istocie jest to film o radzeniu sobie ze stratą”^[73]. Kambole Campbell z „Empire Magazine” uznała, że „Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu wyróżnia się z nieco schematycznej ery filmów Marvela: łączy ją przekonujące wyczucie miejsca i pełny pasji panegiryk dla Chadwicka Bosemana”^[74]. Jake Coyle z Associated Press ocenił, że „Wakanda w moim sercu jest zbyt długa, trochę niezgrabna… Ale płynna zdolność Cooglera do mieszania intymności ze spektaklem pozostaje wciągająca”^[75]. Charles Pulliam-Moore z The Verge napisał, że „Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu gra jak triumfalna celebracja idei, żałobne pożegnanie z prawdziwym bohaterem i obietnica jeszcze wspanialszych rzeczy, które nadejdą”^[76]. Owen Gleiberman z „Variety” stwierdził, że „Wakanda w moim sercu zawiera toczący się swoim tempem emocjonalny suspens. Kiedy film zaczyna nabierać rozpędu, nie odpuszcza”^[54]. Brian Truitt z „USA Today” ocenił, że „Ryan Coogler zapewnia solidną kontynuację fenomenalnej Czarnej Pantery z 2018 roku, która jest zabawna, inteligentna i łamiąca serce, imponująca w budowaniu świata, szczera w poglądach na światową politykę i naturalnie pełna ogromnych sekwencji akcji”^[77]. Ann Hornaday z „The Washington Post” uznała, że „Wakanda w moim sercu kończy się uczuciem beznadziejnego utknięcia w martwym punkcie ukrywając niezdolność do ruszenia naprzód i uciekając się do powtarzalnych, zbyt znanych sekwencji akcji, ckliwych emocjonalnych rytmów i nieangażującej, czasami niespójnej historii”^[78]. Natomiast Kyle Smith z „The Wall Street Journal” napisał, że „po serii maniakalnych superbohaterskich hitów, które odbijały się od jednego cyfrowego spektaklu do drugiego, ten nie spieszy się z prezentowaniem postaci i fabuły, ale też rozwija ich w żadnym satysfakcjonującym stopniu”^[79].

Wojtek Smoła z IGN Polska ocenił, że jest „to hołd dla Chadwicka Bosemana, który jednak nie jest pozbawiony wad prostego kina superbohaterskiego. Liczne dziury fabularne i najzwyczajniej głupie decyzje bohaterów sprawiają, że seans potrafi się dłużyć i wywołać u widza mieszane emocje”^[80]. Franciszek Zatyka z Filmwebu stwierdził, że „zbiorowa żałoba przesiąka film, choć bywa, że niemożność utrzymania dystansu do żywych wspomnień nieco mu szkodzi. Im bliżej finału, tym więcej pęknięć pojawia się na zbroi z superbohaterskiej konwencji”^[81]. Dawid Muszyński z NaEkranie.pl uznał, że w filmie „zabrało, pewnej spójności i ciekawszego poprowadzenia postaci. Ostatni akt jest pełen niedomówień i niedokończonych wątków, które są najprawdopodobniej wprowadzeniem do innych projektów studia”^[82]. Radosław Krajewski z Gram.pl napisał, że „Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu jest bardzo nierówna w niemal każdym aspekcie. Gdy wydaje się, że w końcu otrzymamy pełne emocji widowisko, które pokaże inną stronę kina superbohaterskiego, nadchodzi druga połowa, która zaprzepaszcza wszystko, co do tego momentu pierwsza zdołała zbudować”^[83]. Jakub Bojakowski z tygodnika „Wprost” ocenił, że „czegoś zabrakło” napisał również, że „po seansie nie czułem wprawdzie rozczarowania, ale też nie czułem tak częstej po produkcjach MCU satysfakcji”^[84].

Nagrody i nominacje edytuj

Osobny artykuł: Ironheart (serial telewizyjny).

W grudniu 2020 roku Kevin Feige zapowiedział serial Ironheart z Dominique Thorne w tytułowej roli^[145]. W sierpniu poinformowano, że postać grana przez Thorne, Riri Williams / Ironheart, zadebiutuje w filmie Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu^[146]. Serial zadebiutuje w 2023 roku w serwisie Disney+^[34]. W listopadzie 2022 roku Nate Moore poinformował, że Ironheart będzie bezpośrednią kontynuacją filmu^[147]. Ujawniono również, że Feige i Ryan Coogler rozmawiali już na temat potencjalnego trzeciego filmu o Czarnej Panterze^[148].

• Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu w bazie Filmweb
• Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu w bazie IMDb (ang.)