ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ
ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਅਮਰੀਕੀ ਲਿਖਾਰੀ ਰੌਨ ਹਬਰਡ ਵੱਲੋਂ 1954 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਮਤ ਹੈ। ਹਬਰਡ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਇਨੈਟਿਕਸ ਨਾਂਅ ਦੇ ਮਤ ਜਿਸਨੂੰ ਡਾਇਨੈਟਿਕਸ ਫ਼ਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨਾਂਅ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਫ਼ੈਲਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਦਿਵਾਲੀਆ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਬਰਡ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵਿਚਾਰ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਤਰਮੀਮ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਧਰਮ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। [2]
 ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅੱਖਰ S ਅਤੇ ਦੋ ਤਿਕੋਣ ਹਨ | |
| ਨਿਰਮਾਣ | 1954[1] |
|---|---|
| ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ | ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | www.scientology.org |
ਹਬਰਡ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।[3] ਹਬਰਡ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੁਕਵੇਂ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ।[4]
ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਨੂੰ 'ਗ਼ੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਮਤ' ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [5][6] ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਹਾਸਲ ਹੈ।[7][8][9][10][11][12][13]
ਪੈਰੋਕਾਰ ਸੋਧੋ
ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 55,000 ਲੋਕ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 100,000 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 200,000 ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[14] 2008 ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ਼ 25,000 ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।[15] ਸੰਯੁਕਤ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਈਂਟਾਲੋਜੀ ਦਾ ਪਤਨ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।.[16]