ਸ਼ੀਰੀਨ ਏਬਾਦੀ

ਏਬਾਦੀ ਦਾ ਜਨਮ ਇਮਾਨ ਦੇ ਹਮਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਏਬਾਦੀ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੋਟਰੀ ਜਨਤਕ ਮੁੱਖੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1948 ਵਿੱਚ ਤੇਹਰਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ।

ਉਸ ਨੂੰ 1965 'ਚ ਤੇਹਰਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1969 ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੱਜ ਬਣਨ ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਅਵਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਮਾਰਚ 1969 'ਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੱਜ ਬਣ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ 1971 ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਤਹਿਰਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। 1975 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਤਹਿਰਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੀ। ਸਿਟੀ ਕੋਰਟ ਅਤੇ 1979 ਈਰਾਨੀ ਇਨਕਲਾਬ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇਰਾਨ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਮਹਿਲਾ ਜੱਜ ਬਣੀ ਸੀ।^[2][3][4]

ਉਸ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਏਬਾਦੀ 1993 ਤੱਕ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਾਅ ਆਫਿਸ ਦੀ ਆਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕੀਤੀ।

2004 ਤੱਕ ਏਬਾਦੀ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤਹਿਰਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ।^[3] ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਾਲਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਬਾਅਦ 'ਚ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਮੁਹੰਮਦ ਖਤਾਮੀ ਦੇ ਮਈ 1997 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ 'ਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਹ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਵਿੱਚ ਫਸਣ ਵਾਲੇ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਪੂਰਨ ਬੋਨੋ ਕੇਸਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਾਰੂਸ਼ ਫੌਹਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਮਤਭੇਦ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚਾਕੂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਪਰਵਾਨੇ ਐਸਕੰਦਾਰੀ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਇਹ ਜੋੜਾ ਕਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜੋ ਈਰਾਨ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਭਿਆਨਕ ਕਤਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਮਰ ਗਏ ਸਨ। ਸ਼ੰਕਾ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਖਤਾਮੀ ਨੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਧੇਰੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਤਲ ਈਰਾਨ ਦੇ ਖੁਫੀਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖੀ ਸਈਦ ਇਮਾਮੀ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ਸੀ।

ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਵੀ ਇਜ਼ਤ ਇਬਰਾਹੀਮ-ਨੇਜਾਦ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਜੁਲਾਈ 1999 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। 2000 ਵਿੱਚ ਅਬਦਾਲੀ 'ਤੇ ਅੰਸਾਰ-ਏ-ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾਹ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ, ਅਮੀਰ ਫਰਸ਼ਦ ਇਬਰਾਹੀਮੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਟੇਪ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਬਰਾਹੀਮੀ ਨੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਇਕਬਾਲ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਤ ਇਬਰਾਹਿਮ-ਨੇਜਾਦ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਖਤਾਮੀ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਮਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮੀਰ ਫਰਸ਼ਦ ਇਬਰਾਹੀਮੀ ਦੇ ਇਕਬਾਲੀਆ ਬਿਆਨ ਦੀ ਸਿਰਫ ਵੀਡੀਓ ਟੈਪ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕੇਸ ਨੂੰ ਕੱਟੜਪੰਥੀਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਟੇਪ ਨਿਰਮਾਤਾ" ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਟੇਪ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨੋਰਥਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਸਨ। ਏਬਾਦੀ ਅਤੇ ਰੋਹਮੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਖਤਾਮੀ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਨੂੰ ਇਬਰਾਹੀਮੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਟੇਪ ਜਮ੍ਹਾ ਭੇਜਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲਾਇਸੈਂਸਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਨਿਆਂ ਪਾਲਿਕਾ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਬਰਾਹੀਮੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਟੇਪ ਕੀਤੇ ਇਕਬਾਲੀਆ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ 48 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੀ ਕੈਦ 'ਚ 16 ਮਹੀਨੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।^[5][6][7] ਇਸ ਕੇਸ ਨੇ ਇਰਾਨ ਉੱਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਬਦਸਲੂਕੀ ਦੇ ਕਈ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਰੀਅਨ ਗੋਲਸ਼ਾਨੀ^[8], ਜਿਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਮਤਰੇਈ ਪਤਨੀ ਦੁਆਰਾ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਕੇਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ 'ਚ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਰਾਨ ਦੇ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਸੰਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਲਾਕ 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਰੀਅਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿਤਾ ਬਦਸਲੂਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੀ ਲੀਲਾ ਦਾ ਕੇਸ ਵੀ ਸੁਲਝਾ ਲਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਕਤਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਲੀਲਾ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿਓ। ਏਬਾਦੀ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਲੀ ਕਾਨੂੰਨ ਵੱਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਧਿਆਨ ਲਿਆਂਦਾ।^[9] ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਕੇਸਾਂ (ਹਬੀਬੁੱਲਾ ਪਈਮਾਨ, ਅੱਬਾਸ ਮਾਰੂਫੀ, ਅਤੇ ਫਰਾਜ ਸਰਕੌਹੀ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਸਮੇਤ) ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ । ਉਸਨੇ ਪੱਛਮੀ ਫੰਡਾਂ ਨਾਲ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਸੋਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਰਾਈਟਸ ਆਫ਼ ਚਾਈਲਡ (ਐਸਪੀਆਰਸੀ) (1994) ਅਤੇ ਡਿਫੈਂਡਰਜ਼ ਆਫ਼ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਸੈਂਟਰ (ਡੀਐਚਆਰਸੀ) ਸਨ।^[2][5]

ਉਸ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਸਲ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਹੜੀ 2002 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੰਸਦ ਦੀਆਂ ਔਰਤ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਏਬਾਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਿਵੇਂ ਹੈ। ਏਬਾਦੀ ਦੇ ਸੰਸਕਰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਰੀਆ (ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਏਬਾਦੀ ਨੇ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।^[9]

10 ਅਕਤੂਬਰ 2003 ਨੂੰ, ਏਬਾਦੀ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।^[10] ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ "ਦਲੇਰ ਵਿਅਕਤੀ" ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ "ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ।"^[11] ਹੁਣ ਉਹ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।^{[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]}

ਉਹ ਜਬਰੀ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੈ। ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕੁਝ ਅਬਜ਼ਰਵਰਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੋਪ ਜੌਨ ਪੌਲ II ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਜਾਏਗਾ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇੜੇ ਹੈ।

ਉਹ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਈਰਾਨੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਸੀ।^[2]

ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜੋਨਸ ਗਹਰ ਸਟੇਅਰ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਏਬਾਦੀ ਦੇ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਇਹ ਕੌਮੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।"^[12] ਈਰਾਨ ਨੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ।^[13]

• Awarded plate by Human Rights Watch, 1996
• Official spectator of Human Rights Watch, 1996
• Awarded Rafto Prize, Human Rights Prize in Norway, 2001
• Nobel Peace Prize in October 2003
• Women's eNews 21 Leaders for the 21st Century Award, 2004
• International Democracy Award, 2004
• James Parks Morton Interfaith Award from the Interfaith Center of New York, 2004
• ‘Lawyer of the Year’ award, 2004
• Doctor of Laws, Williams College, 2004^[14]
• Doctor of Laws, Brown University, 2004
• Doctor of Laws, University of British Columbia, 2004
• Honorary doctorate, University of Maryland, College Park, 2004
• Honorary doctorate, University of Toronto, 2004
• Honorary doctorate, Simon Fraser University, 2004
• Honorary doctorate, University of Akureyri, 2004
• Honorary doctorate, Australian Catholic University, 2005
• Honorary doctorate, University of San Francisco, 2005
• Honorary doctorate, Concordia University, 2005
• Honorary doctorate, The University of York, The University of Canada, 2005
• Honorary doctorate, Université Jean Moulin in Lyon, 2005
• UCI Citizen Peacebuilding Award, 2005
• The Golden Plate Award by the Academy of Achievement, 2005
• Legion of Honor award, 2006
• Honorary doctorate, Loyola University Chicago, 2007
• Honorary Doctorate The New School University, 2007
• One of A Different View's 15 Champions of World Democracy, 2008^[15]
• Award for the Global Defence of Human Rights, International Service Human Rights Award Archived 2011-07-23 at the Wayback Machine., 2009
• Honorary Doctor of Laws, Marquette University, 2009^[16]
• Honorary Doctor of Law, University of Cambridge, 2011^[17]
• Honorary Doctorate, School of Oriental and African Studies (SOAS) University of London, 2012
• Honorary Doctor of Laws, Law Society of Upper Canada, 2012^[18]
• Wolfgang Friedmann Memorial Award, Columbia Journal of Transnational Law, 2013

• Iran Awakening: One Woman's Journey to Reclaim Her Life and Country (2007) ISBN 978-0-676-97802-5
• Refugee Rights in Iran (2008) ISBN 978-0-86356-678-3
• The Golden Cage: Three brothers, Three choices, One destiny (2011) ISBN 978-0-9798456-4-2

• Iranian women
• List of famous Persian women
• List of peace activists
• Intellectual movements in Iran
• Persian women's movement
• Islamic feminism
• List of Iranian intellectuals

• Shirin Ebadi at the Nobel Prize website
• Shirin Ebadi's autobiography on the Nobel Prize website
• Shirin Ebadi's Nobel lecture
• Nobel Women's Initiative
• Quotes from Shirin Ebadi Speeches
• TIME.com: 10 Questions for Shirin Ebadi Archived 2013-05-21 at the Wayback Machine.
• Shirin Ebadi, avocate pour les droits de l'homme en Iran Jean Albert, Ludivine Tomasso and edited by Jacqueline Duband, Emilie Dessens

Press interviews

• Iranian elections – Nobel Peace Prize winner Shirin Ebadi talks to Euronews 2013.June.12
• David Batty in conversation with Shirin Ebadi, "If you want to help Iran, don't attack", The Guardian, 13 June 2008
• Shirin Ebadi Archived 2020-06-30 at the Wayback Machine. interviewed by Alyssa McDonald on New Statesman
• Nermeen Shaikh, AsiaSource Interview with Shirin Ebadi Archived 2006-10-03 at the Wayback Machine.
• "Iran's Quiet Revolution" Archived 2009-03-29 at the Wayback Machine. Winter 2007 article from Ms. magazine about activism and feminism in Iran.

ਵੀਡੀਓ

• Speech in Seattle Archived 2009-03-26 at the Wayback Machine.
• Video: Shirin Ebadi on 'What's Ahead for Iran', Asia Society, New York, 3 March 2010
• Shirin Ebadi Presses Iran on Human Rights and Warns Against International Sanctions – video by Democracy Now!
• Shirin Ebadi and her view on Nuclear Weapons Archived 2007-10-13 at the Wayback Machine.
• Lecture transcript and video of Ebadi's speech at the Joan B. Kroc Institute for Peace & Justice at the University of San Diego, September 2006 Archived 2013-04-30 at the Wayback Machine.
• Appearances on C-SPAN

ਫੋਟੋ

• Picture Gallery
• Pictures Archived 2011-11-24 at the Wayback Machine. of Shirin Ebadi's visit to the College Historical Society, Dublin