ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਵਿਭਾਗ

(ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਸੰਯੁਕਤ ਮੈਕਸੀਕੀ ਰਾਜ (Spanish: Estados Unidos Mexicanos) 32 ਸੰਘੀ ਇਕਾਈਆਂ ਵਾਲ਼ਾ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਗਣਰਾਜ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 31 ਰਾਜ ਅਤੇ ਇੱਕ "ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ" (ਮੈਕਸੀਕੋ ਸ਼ਹਿਰ) ਹੈ।

1917 ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਕ, ਸੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਹਨ।[1] ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਭਾ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹੈ ਜਦਕਿ ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਕੋਲ਼ ਸਥਾਨਕ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਮਤ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਹੈ। ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇਲਾਕਾ, ਜਿਹਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸ਼ਹਿਰ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ।

ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀਆਂ ਸੰਘੀ ਇਕਾਈਆਂ

ਸੋਧੋ
ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਭਾਗ

ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਸੋਧੋ
ਇਕਾਈਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂਝੰਡਾਰਕਬਾਅਬਾਦੀ (2010)[2]ਸਥਾਪਨਾ ਮਿਤੀ
ਸੀਊਦਾਦ ਦੇ ਮੇਹੀਕੋਦਿਸਤਰੀਤੋ ਫ਼ੇਦੇਰਾਲ 0 1,485 ਕਿ.ਮੀ.2
(573.4 ਵਰਗ ਮੀਲ)
08,720,9161819121418-11-1824[3]

ਰਾਜ

ਸੋਧੋ
ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਰਾਜ
ਰਾਜਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂ

ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਰਾਜ:

ਝੰਡਾਰਾਜਧਾਨੀਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰਰਕਬਾ[4]ਅਬਾਦੀ (2010)[2]ਸੰਘ ਵਿੱਚ
ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਤਰਤੀਬ
ਸੰਘ ਵਿੱਚ
ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਮਿਤੀ
ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ0056185,618 km2 (2,169 sq mi)011849961,184,99624&0000000000000024.000000241857020505-02-1857[5]
ਹੇਠਲਾ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆਹੇਠਲਾ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਮੇਹੀਕਾਲੀਤੀਹੂਆਨਾ07144671,446 km2 (27,585 sq mi)031550703,155,07029&0000000000000029.000000291952011616-01-1952[6]
ਹੇਠਲਾ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆਹੇਠਲਾ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਲਾ ਪਾਸਲਾ ਪਾਸ07392273,922 km2 (28,541 sq mi)00637026637,02631&0000000000000031.00000031197410081974-10-08[7]
ਕਾਂਪੇਚੇਕਾਂਪੇਚੇ ਸਾਨ ਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਕਾਂਪੇਚੇਸਾਨ ਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਕਾਂਪੇਚੇ05792457,924 km2 (22,365 sq mi)00822441822,44125&0000000000000025.000000251863042929-04-1863[8]
ਚੀਆਪਾਸਚੀਆਪਾਸ ਤੂਹਤਲਾ ਗੂਤੀਏਰੇਸਤੂਹਤਲਾ ਗੂਤੀਏਰੇਸ07328973,289 km2 (28,297 sq mi)047965804,796,58019&0000000000000019.000000191824091414-09-1824[9]
ਚਿਵਾਵਾਚਿਵਾਵਾ ਚਿਵਾਵਾਹੂਆਰੇਸ ਸ਼ਹਿਰ247455247,455 km2 (95,543 sq mi)034064653,406,46518&0000000000000018.000000181824070606-07-1824[9]
ਕੋਆਊਈਲਾ1 4ਕੋਆਊਈਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾ ਸਾਲਤੀਯੋਤੋਰੇਓਨ151563151,563 km2 (58,519 sq mi)027483912,748,39116&0000000000000016.000000161824050707-05-1824[9]
ਕੋਲੀਮਾ6ਕੋਲੀਮਾ ਕੋਲੀਮਾਮਾਨਸਾਨੀਯੋ0056255,625 km2 (2,172 sq mi)00650,555 650,55523&0000000000000023.000000231856091212-09-1856[10][11]
ਦੂਰਾਂਗੋਦੂਰਾਂਗੋ ਵਿਕਤੋਰੀਆ ਦੇ ਦੂਰਾਂਗੋਵਿਕਤੋਰੀਆ ਦੇ ਦੂਰਾਂਗੋ123451123,451 km2 (47,665 sq mi)016329341,632,93417&0000000000000017.000000171824052222-05-1824[9]
ਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋ ਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋਲਿਓਨ03060830,608 km2 (11,818 sq mi)054863725,486,37202&0000000000000002.00000021823122020-12-1823[9]
ਗੇਰੇਰੋਗੇਰੇਰੋ ਚੀਲਪਾਨਸਿੰਗੋ ਦੇ ਲੋਸ ਬਰਾਵੋਆਕਾਪੂਲਕੋ06362163,621 km2 (24,564 sq mi)033887683,388,76821&0000000000000021.000000211849102727-10-1849[12]
ਹੀਦਾਲਗੋਹੀਦਾਲਗੋ ਪਾਚੂਕਾਪਾਚੂਕਾ02084620,846 km2 (8,049 sq mi)026650182,665,01826&0000000000000026.000000261869011616-01-1869[13]
ਹਾਲੀਸਕੋਹਾਲੀਸਕੋ ਗੁਆਦਾਲਾਹਾਰਾਗੁਆਦਾਲਾਹਾਰਾ07859978,599 km2 (30,347 sq mi)073506827,350,68209&0000000000000009.00000091823122323-12-1823[9]
ਮੇਹੀਕੋਮੇਹੀਕੋ ਤੋਲੂਕਾ ਦੇ ਲੇਰਦੋਏਕਾਤੇਪੇਕ ਦੇ ਮੋਰੇਲੋਸ02235722,357 km2 (8,632 sq mi)1517586215,175,86201&0000000000000001.00000011823122020-12-1823[9]
ਮੀਚੋਆਕਾਨਮੀਚੋਆਕਾਨ ਦੇ ਓਕਾਂਪੋ ਮੋਰੇਲੀਆਮੋਰੇਲੀਆ05864358,643 km2 (22,642 sq mi)043510374,351,03705&0000000000000005.00000051823122222-12-1823[9]
ਮੋਰੇਲੋਸਮੋਰੇਲੋਸ ਕੁਏਰਨਾਵਾਕਾਕੁਏਰਨਾਵਾਕਾ0048934,893 km2 (1,889 sq mi)017772271,777,22727&0000000000000027.000000271869041717-04-1869[14]
ਨਾਈਆਰੀਤਨਾਈਆਰੀਤ ਤੇਪੀਕਤੇਪੀਕ02781527,815 km2 (10,739 sq mi)010849791,084,97928&0000000000000028.000000281917012626-01-1917[15]
ਨਵਾਂ ਲਿਓਨ4ਨਵਾਂ ਲਿਓਨ ਮੋਂਤੇਰੇਈਮੋਂਤੇਰੇਈ06422064,220 km2 (24,800 sq mi)046534584,653,45815&0000000000000015.000000151824050707-05-1824[9]
ਓਆਹਾਕਾਓਆਹਾਕਾ ਓਆਹਾਕਾ ਦੇ ਹੂਆਰੇਸਓਆਹਾਕਾ ਦੇ ਹੂਆਰੇਸ09379393,793 km2 (36,214 sq mi)038019623,801,96203&0000000000000003.00000031823122121-12-1823[9]
ਪੁਐਬਲਾਪੁਐਬਲਾ ਪੁਐਬਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾਪੁਐਬਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾ03429034,290 km2 (13,240 sq mi)057798295,779,82904&0000000000000004.00000041823122121-12-1823[9]
ਕੇਰੇਤਾਰੋਕੇਰੇਤਾਰੋ ਦੇ ਆਰਤਿਆਗਾ ਸਾਂਤੀਆਗੋ ਦੇ ਕੇਰੇਤਾਰੋਸਾਂਤੀਆਗੋ ਦੇ ਕੇਰੇਤਾਰੋ01168411,684 km2 (4,511 sq mi)018279371,827,93711&0000000000000011.00000011182312231823-12-23[9]
ਕਿਨਤਾਨਾ ਰੂਕਿਨਤਾਨਾ ਰੂ ਚੇਤੂਮਾਲਕਾਨਕੂਨ04236142,361 km2 (16,356 sq mi)013255781,325,57830&0000000000000030.000000301974100808-10-1974[16]
ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ06098360,983 km2 (23,546 sq mi)025855182,585,51806&0000000000000006.00000061823122222-12-1823[9]
ਸੀਨਾਲੋਆਸੀਨਾਲੋਆ ਕੂਲੀਆਕਾਨਕੂਲੀਆਕਾਨ05737757,377 km2 (22,153 sq mi)027677612,767,76120&0000000000000020.000000201830101414-10-1830[17]
ਸੋਨੋਰਾ2ਸੋਨੋਰਾ ਏਰਮੋਸੀਯੋਏਰਮੋਸੀਯੋ179503179,503 km2 (69,306 sq mi)026624802,662,48012&0000000000000012.000000121824011010-01-1824[9]
ਤਾਬਾਸਕੋ5ਤਾਬਾਸਕੋ ਵੀਯਾਏਰਮੋਸਾਵੀਯਾਏਰਮੋਸਾ02473824,738 km2 (9,551 sq mi)022386032,238,60313&0000000000000013.000000131824020707-02-1824[9]
ਤਾਮਾਊਲੀਪਾਸ4ਤਾਮਾਊਲੀਪਾਸ ਵਿਕਤੋਰੀਆ ਸ਼ਹਿਰਰੇਈਨੋਸਾ08017580,175 km2 (30,956 sq mi)032685543,268,55414&0000000000000014.000000141824020707-02-1824[9]
ਤਲਾਹਕਾਲਾਤਲਾਹਕਾਲਾ ਤਲਾਹਕਾਲਾਵੀਸੈਂਤੇ ਗੇਰੇਰੋ0039913,991 km2 (1,541 sq mi)011699361,169,93622&0000000000000022.000000221856120909-12-1856[18]
ਬੇਰਾਕਰੂਸਬੇਰਾਕਰੂਸ ਦੇ
ਈਗਨਾਸੀਓ ਦੇ ਲਾ ਯਾਵੇ
ਹਾਲਾਪਾਬੇਰਾਕਰੂਸ07182071,820 km2 (27,730 sq mi)076431947,643,19407&0000000000000007.00000071823122222-12-1823[9]
ਯੂਕਾਤਾਨ3ਯੂਕਾਤਾਨ ਮੇਰੀਦਾਮੇਰੀਦਾ03961239,612 km2 (15,294 sq mi)019555771,955,57708&0000000000000008.00000081823122323-12-1823[9]
ਸਾਕਾਤੇਕਾਸਸਾਕਾਤੇਕਾਸ ਸਾਕਾਤੇਕਾਸਸਾਕਾਤੇਕਾਸ07553975,539 km2 (29,166 sq mi)014906681,490,66810&0000000000000010.00000010182312231823-12-23[9]

ਨੋਟ:

  1. ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਕੋਆਊਈਲਾ ਈ ਤੇਹਾਸ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ
  2. ਏਸਤਾਦੋ ਦੇ ਓਕਸੀਦੈਂਤੇ ਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਸੰਘ 'ਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ; ਸੋਨੋਰਾ ਈ ਸੀਨਾਲੋਆ ਨਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੈ।
  3. Joined the federation as República Federada de Yucatán[19] (English: Federated Republic of Yucatán) formed by the current states of Yucatan, Campeche and Quintana Roo. Became independent in 1841 constituting the second Republic of Yucatán and definitely rejoined in 1848.
  4. States of Nuevo León, Tamaulipas and Coahuila became independent de facto in 1840 to form the República del Río Grande (English: Republic of the Rio Grande); never consolidated its independence because independent forces were defeated by the centralist forces.[20]
  5. State of Tabasco seceded from Mexico on two occasions, the first on February 13, 1841, rejoining again on December 2, 1842. And the second time was from November 9, 1846 to December 8 of that year.
  6. ਦੁਰਾਡੇ ਰੇਵੀਯਾਗੀਗੇਦੋ ਟਾਪੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Federal Constitution of the United Mexican States" (PDF). Supreme Court of Mexico. p. 113. Archived from the original (PDF) on ਮਈ 11, 2011. Retrieved April 5, 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. 2.0 2.1 Censo 2010
  3. "Conmemora la Secretaría de Cultura el 185 Aniversario del Decreto de Creación del Distrito Federal". Archived from the original on 2011-07-22. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "INEGI". Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. "Calendario de Eventos Cívicos - Febrero". Archived from the original on 2010-04-11. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. "Transformación Política de Territorio Norte de la Baja California a Estado 29". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. "Secretaria de Educación Publica". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. "Secretaria de Educación Publica". Archived from the original on 2019-01-07. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. 9.00 9.01 9.02 9.03 9.04 9.05 9.06 9.07 9.08 9.09 9.10 9.11 9.12 9.13 9.14 9.15 9.16 9.17 9.18 "Las Diputaciones Provinciales" (PDF) (in Spanish). p. 15.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  10. "Portal Ciudadano de Baja California". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  11. "Universidad de Colima". Archived from the original on 2017-05-25. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  12. "Erección del Estado de Guerrero". Archived from the original on 2007-10-17. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. "Congreso del Estado Libre y Soberano de Hidalgo". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. "Enciclopedia de los Municipios de México". Archived from the original on 2011-07-18. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  15. "Gobierno del Estado de Tlaxcala". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  16. "Gobierno del Estado de Quintana Roo". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  17. "500 años de México en documentos". Archived from the original on 2019-10-17. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  18. "Portal Gobierno del Estado de Tlaxcala". Archived from the original on 2009-12-27. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  19. "La historia de la República de Yucatán". Archived from the original on 2019-01-07. Retrieved 2014-07-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  20. "República de Río Grande, el País que no pudo ser" (in Spanish).{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)