Hertugdømet Kurland og Semigallen
Hertugdømet Kurland og Semigallen (latinsk Ducatus Curlandiæ et Semigalliæ, polsk Księstwo Kurlandii i Semigalii, tysk Herzogtum Kurland und Semgallen, latvisk Kurzemes un Zemgales hercogiste) er namnet på eit hertugdøme i Baltikum som eksisterte frå 1562 til 1569 som ein vasallstat i Storhertugdømet Litauen og frå 1569 til 1726 i Det polsk-litauiske samveldet. Det vart innlemma i Det polsk-litauiske samveldet i Sejm i 1726,[1] men 27. mars 1795, vart det annektert av Det russiske imperiet i den tredje delinga av Polen.
| Ducatus Curlandiæ et Semigalliæ (la) Kurzemes un Zemgales hercogiste (lv) Księstwo Kurlandii i Semigalii(pl) Herzogtum Kurland und Semgallen(ty) Hertugdømet Kurland og Semigallen | ||||
| Vasall i Det polsk-litauiske samveldet 1562 (til 1726); så sjølvstendig stat (til 1726) | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Hovudstad | Mitau (Jelgava)² | |||
| Språk | tysk, latvisk¹ | |||
| Religion | lutheransk, romersk-katolsk | |||
| Styreform | Hertugdøme | |||
| Hertug av Kurland | ||||
| - 1559–87 | Gotthard Kettler³ | |||
| - 1642-82 | Jacob Kettler | |||
| - 1769–95 | Peter von Biron | |||
| Lovgjevande forsamling | Riksdag | |||
| Historisk periode | Delingane av Polen | |||
| - Vilnius-pakta | 1562 | |||
| - Kolonisering | 1637–66 | |||
| - Andre delinga (sjølvstende) | 1791 | |||
| - Tredje delinga | 28. mars 1795 | |||
| Areal | ||||
| - 1870 | 27 286 km² | |||
| Innbyggjarar | ||||
| - 1870 est. | 619 154 | |||
| Folketettleik | 22,7 /km² | |||
| - 1897 est. | 674 437 | |||
| Folketettleik | 24,7 /km² | |||
| Valuta | Thaler | |||
| 1. Altså livisk og letgallisk. 2. Goldingen (Kuldīga) var òg hovudstad, då området vart delt mellom to søner av Gotthard Kettler. 3. Gotthard Kettler var den siste stormeisteren av Den liviske ordenen frå 1559, ei stilling han hadde då han skapte hertugen av Kurland. 4. Hertugdømet bestod hovudsakleg av dei sørlege områda til Teutonsk Livland. | ||||
Namnet vart òg gjeven til ein kortvarig stat frå 8. mars til 22. september 1918. Det var planar om at denne staten skulle verte ein del av Det sameinte baltiske hertugdømet, underlagt Det tyske riket, men dette vart ikkje noko av då Tyskland overgav Baltikum mot slutten av første verdskrigen. Området vart ein del av Latvia mot slutten av krigen.
Hertugar av Kurland endre
- Gotthard Kettler, 1561–87
- Friedrich (1587–1642) og Wilhelm Kettler (1587–1616)
- Jacob Kettler, 1642–82
- Friedrich Casimir Kettler, 1682–98
- Friedrich Wilhelm Kettler, 1698–1711
- Ferdinand Kettler, 1711–37
- Ernst Johann Biron, 1737–40
- Ludvig Ernst av Braunschweig-Lüneburg, 27 juni-6 desember 1741
- Rådet til hertugen, 1740–58
- Karl av Sachsen, 1758–63
- Ernst Johann Biron, 1763–69
- Peter von Biron, 1769–95
- Tsaren av Russland, 1795–1917
Sjå òg endre
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Duchy of Courland and Semigallia» frå Wikipedia på engelsk, den 23. april 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Ceaser, Ray A., Hertugdømet Kurland Arkivert 2003-03-02 ved Wayback Machine., University of Washington, juni 2001.
- Plakans, Andrejs (1995) The Latvians: A Short History, Hoover Institution Press.
- ↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, p. 209.