Oemma

Arabische term voor de wereldwijde islamitische gemeenschap

De oemma (Arabisch: الامة الاسلامية Al-oemma al-islamiyya of kortweg: Al-oemma) is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De oemma wordt gezien als een wereldwijde eenheid, waartoe die landen worden gerekend waar de islam de hoofdgodsdienst is, of algemener, die personen die moslim zijn.

Moslims als percentage van de bevolking, per land (2008)

Geschiedenis bewerken

De gemeenschap heeft een geschiedenis van bijna veertien eeuwen. Slechts in de eerste paar eeuwen van haar bestaan vormde het een politieke eenheid al vonden toen ook geregeld fitna's of onderlinge oorlogen plaats. Van de oemma wordt al gesproken in de Koran en de profeet Mohammed was de eerste leider van de oemma.

Aan het hoofd van de oemma stond tot 1924 een kalief of opvolger. In dat jaar werd het kalifaat afgeschaft. Door sommige fundementalistische moslims wordt eenheid in de oemma gezien als een ideaal dat opnieuw gerealiseerd moet worden. Hun ideaal is de terugkeer van de kalief die zowel wereldlijke als religieuze macht heeft en de bijbehorende herinvoering van de sharia.

Geografie bewerken

Verspreiding van oemma (1995)[1]

De islamitische wereld valt niet samen met de Arabische wereld. De hartlanden van de islam bestaan uit het Arabisch Schiereiland (Saoedi-Arabië, Bahrein, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, Oman en Jemen), de Levant (Syrië, Libanon, Palestina en Jordanië), Perzië (Iran) en Mesopotamië (Irak en Koeweit).

Naar het westen verspreidde de islam zich naar Egypte, Soedan en de Maghreb (Libië, Tunesië, Algerije, Marokko en Mauritanië). Ook Spanje en Portugal (Andalusië) maakten enkele eeuwen deel uit van de islamitische wereld.

Naar het noorden en oosten verspreidde de islam zich in Turkije (via Turkije naar Kreta, Cyprus en de Balkan), Centraal-Azië, Afghanistan, Pakistan, een deel van China en India. Via India en over zee vanuit Jemen bereikte de islam ook de Filipijnen, Maleisië en Indonesië. Indonesië is momenteel het grootste moslimland: hier wonen meer moslims dan in de hartlanden van de islam.

Landen bewerken

In de volgende landen/streken is de islam de staatsgodsdienst of een van de hoofdgodsdiensten; zij worden tot de oemma gerekend. In de landen waar de islam en het publieke en/of politieke leven strikt gescheiden zijn, wordt verwezen naar het laïcisme.

Onafhankelijke landen

LandHoofdstadContinentReligieMadhhabStaatsgodsdienst
 AfghanistanKaboelAziësoennisme (80%), sjiisme (19%)Hanafisme
 AlbaniëTiranaEuropasoennisme (70%)Hanafisme
 AlgerijeAlgiersAfrikasoennisme (99%)Malikisme
 AzerbeidzjanBakoeAziësoennisme (14%), sjiisme (85%)Hanafisme
 BahreinManamaAziësoennisme (81%)Malikisme
 BangladeshDhakaAziësoennisme (89%)Hanafisme
 Bosnië en HerzegovinaSarajevoEuropasoennisme (52%)Hanafisme
 BruneiBandar Seri BegawanAziësoennisme (67%)Sjafisme
 Burkina FasoOuagadougouAfrikasoennisme (50%)Malikisme
 ComorenMoroniAfrikasoennisme (98%)Sjafisme
 DjiboutiDjiboutiAfrikasoennisme (94%)Sjafisme
 EgypteCaïroAfrikasoennisme (tussen de 80% en 90%)Sjafisme, Hanafisme
 EritreaAsmaraAfrikasoennisme (50%)Sjafisme
 GambiaBanjulAfrikasoennisme (90%)Malikisme
 GuineeConakryAfrikasoennisme (85%)Malikisme
 IrakBagdadAziësoennisme (38%), sjiisme (58%)Hanafisme
 IranTeheranAziësoennisme (9%), sjiisme (89%)Hanafisme
 IndonesiëJakartaAziësoennisme (89%)Sjafisme
 JemenSanaaAziësoennisme (80%), sjiisme (19%)Sjafisme
 JordaniëAmmanAziësoennisme (92%)Sjafisme
 KazachstanNur-SultanAziësoennisme (71%)Hanafisme
 KirgiziëBisjkekAziësoennisme (75%)Hanafisme
 KoeweitKoeweitAziësoennisme (59,5%), sjiisme (25,5%)Malikisme
 KosovoPristinaEuropasoennisme (99%)Hanafisme
 LibanonBeiroetAziësoennisme (27%), sjiisme (28%)Hanafisme
 LibiëTripoliAfrikasoennisme (97%)Malikisme
 MaledivenMaléAziësoennisme (99%)Sjafisme
 MaleisiëKuala LumpurAziësoennisme (60,2%)Sjafisme
 MaliBamakoAfrikasoennisme (90%)Malikisme
 MarokkoRabatAfrikasoennisme (98%)Malikisme
 MauritaniëNouakchottAfrikasoennisme (99%)Malikisme
 NigerNiameyAfrikasoennisme (80%)Malikisme
 NigeriaAbujaAfrikasoennisme (50,5%)Malikisme
 OezbekistanTasjkentAziësoennisme (88%)Hanafisme
 OmanMasqatAziëibadisme (67%), soennisme (32%), sjiisme (1%)Hanbalisme
 PakistanIslamabadAziësoennisme (91,2%), sjiisme (3,8%)Hanafisme
 PalestinaJeruzalemAziësoennisme (86,85%)Sjafisme
 QatarDohaAziësoennisme (85,5%), sjiisme (9,5%)Hanbalisme
 Saoedi-ArabiëRiyadAziësoennisme (89,7%), sjiisme (10%)Hanbalisme
 SenegalDakarAfrikasoennisme (91%)Malikisme
 Sierra LeoneFreetownAfrikasoennisme (78%)Malikisme
 SoedanKhartoemAfrikasoennisme (65%)Sjafisme
 SomaliëMogadishuAfrikasoennisme (99%)Sjafisme
 SyriëDamascusAziësoennisme (74,8%), alawitisme (13,2%)Hanafisme
 TadzjikistanDoesjanbeAziësoennisme (90,2%), sjiisme (4,8%)Hanafisme
 TsjaadNdjamenaAfrikasoennisme (51%)Malikisme
 TunesiëTunisAfrikasoennisme (98%)Malikisme
 TurkijeAnkaraAziësoennisme (80%), alevitisme (20%)Hanafisme
 TurkmenistanAsjchabadAziësoennisme (84,7%), sjiisme (4,3%)Hanafisme
 Verenigde Arabische EmiratenAbu DhabiAziësoennisme (80,5%), sjiisme (15,4%)Hanbalisme, Malikisme

Niet-onafhankelijk landen

LandHoofdstadContinentReligieMadhhabLand
BasjkirostanOefaEuropasoennisme (58,6%)HanafismeRusland
CocoseilandenWest IslandAziësoennisme (75%)SjafismeAustralië
DagestanMachatsjkalaEuropasoennisme (82,6%)HanafismeRusland
IngoesjetiëMagasEuropasoennisme (96%)HanafismeRusland
Kabardië-BalkariëNaltsjikEuropasoennisme (59,8%)HanafismeRusland
Karatsjaj-TsjerkessiëTsjerkesskEuropasoennisme (64%)HanafismeRusland
KasjmirJammu en SrinagarAziësoennisme (68,3%)HanafismeIndia
LaccadivenKavarattiAziësoennisme (96,58%)SjafismeIndia
MayotteMamoudzouAfrikasoennisme (97%)SjafismeFrankrijk
Noord-CyprusNoord-NicosiaAziësoennisme (99.1%)HanafismeCyprus
Oost-TurkestanÜrümqiAziësoennisme (51,9%)HanafismeChina
OgadenJijigaAfrikasoennisme (99,4%)SjafismeEthiopië
TatarijeKazanEuropasoennisme (51%)HanafismeRusland
TsjetsjeniëGroznyEuropasoennisme (94%)HanafismeRusland
ZanzibarZanzibarAfrikasoennisme (98%)SjafismeTanzania

Voormalige islamitische landen

De volgende landen en gebieden behoorden in het verleden (grotendeels) tot de islamitische wereld en/of hadden een aanzienlijk grote islamitische bevolking die in de loop der eeuwen afgeslankt is.

Land of regioHoofdstadStatusContinentHuidige religieIslamitische heerschappij
ApuliëBariItaliëEuropaChristendomAghlabiden, Emiraat Bari
 ArmeniëJerevanOnafhankelijkAziëChristendomRashidun, Omajjaden, Abbasiden, Seltsjoeken, Chorasmiden, Il-kanaat, Safawieden, Afshariden, Zand, Kadjaren, Ottomanen
 BulgarijeSofiaOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
CalabriëCatanzaroItaliëEuropaChristendomAghlabiden, Emiraat Bari
CorsicaAjaccioFrankrijkEuropaChristendomOmajjaden
 CyprusNicosiaOnafhankelijkAziëChristendomRashidun, Omajjaden, Abbasiden, Mammelukken, Ottomanen
 FilipijnenManillaOnafhankelijkAziëChristendomKoninkrijk Maynila, Sultanaat Sulu, Sultanaat Maguindanao
 GeorgiëTbilisiOnafhankelijkEuropaChristendomRashidun, Omajjaden, Abbasiden, Seltsjoeken, Chorasmiden, Il-kanaat, Safawieden, Afshariden, Zand, Kadjaren, Ottomanen
GibraltarGibraltarVerenigd KoninkrijkEuropaChristendomOmajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden, Meriniden, Nasriden
 GriekenlandAtheneOnafhankelijkEuropaChristendomOmajjaden, Abbasiden, Ottomanen
 HongarijeBoedapestOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 IndiaDelhiOnafhankelijkAziëHindoeïsmeGhowriden, Bahmanidenrijk, Sultanaten van de Dekan, Sultanaat Bijapur, Sultanaat van Delhi, Mogolrijk
 IsraëlJeruzalem (betwist)OnafhankelijkAziëJodendomRashidun, Omajjaden, Abbasiden, Toeloeniden, Ichsjididen, Seltsjoeken, Fatimiden, Ajjoebiden, Mammelukken, Ottomanen, Palestina
 KeniaNairobiOnafhankelijkAfrikaChristendomSultanaat Kilwa, Omaans Rijk
KrimSimferopolOekraïneEuropaChristendomGouden Horde, Ottomanen
 KroatiëZagrebOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 MalawiLilongweOnafhankelijkAfrikaChristendomSultanaat Kilwa
 MaltaVallettaOnafhankelijkEuropaChristendomAghlabiden, Fatimiden, Kalbiden, Emiraat Sicilië
 MoldaviëChisinauOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 MonacoMonacoOnafhankelijkEuropaChristendomOmajjaden
 MontenegroPodgoricaOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 Noord-MacedoniëSkopjeOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 Oost-TimorDiliOnafhankelijkAziëChristendomIndonesië
 PortugalLissabonOnafhankelijkEuropaChristendomOmajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden
 RoemeniëBoekarestOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
SardiniëCagliariItaliëEuropaChristendomOmajjaden, Aghlabiden
 ServiëBelgradoOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
SiciliëPalermoItaliëEuropaChristendomAghlabiden, Fatimiden, Kalbiden, Emiraat Sicilië
 SingaporeSingaporeOnafhankelijkAziëBoeddhisme, ChristendomSultanaat Malakka, Maleisië
 SloveniëLjubljanaOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 SlowakijeBratislavaOnafhankelijkEuropaChristendomOttomanen
 SpanjeMadridOnafhankelijkEuropaChristendomOmajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden, Meriniden, Nasriden
 TanzaniaDodomaOnafhankelijkAfrikaChristendomOmaans Rijk, Sultanaat Zanzibar
Zuid-Frankrijk-FrankrijkEuropaChristendomOmajjaden
Zuid-SoedanDjoebaOnafhankelijkAfrikaChristendom, AnimismeMahdist staat, Soedan

Intergouvernementele organisaties bewerken

Diagram van de OIC.

Zie ook bewerken