Boekel (gemeente)

gemeente in Noord-Brabant, Nederland

Boekel (uitspraak) is een gemeente op de Peelrand[1] in het oostelijk deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Naast de hoofdplaats Boekel liggen in de gemeente ook de kernen Venhorst en Huize Padua.

Boekel
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Boekel (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
ProvincieVlag Noord-Brabant Noord-Brabant
COROP-gebiedNoordoost-Noord-Brabant
Coördinaten51° 36′ NB, 5° 40′ OL
Algemeen
Oppervlakte34,52 km²
- land34,51 km²
- water0,01 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
11.302?
(327 inw./km²)
BestuurscentrumBoekel
KernenBoekel, Venhorst en Huize Padua
Belangrijke verkeersadersN277 N605
Politiek
Burgemeester (lijst)Caroline van den Elsen
Bestuurcoalitie CDA, GVB en VVD
Zetels
CDA
GVB
D.O.P.
VVD
15 (2018)
7
4
3
1
Economie
Gemiddeld inkomen (2019)€ 25.200 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019)€ 278.000
WW-uitkeringen (2014)29 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)5427, 5428
Netnummer(s)0492
CBS-code0755
CBS-wijkindelingzie wijken en buurten
Websitewww.boekel.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Boekel
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon  Nederland

De naam van de gemeente verwijst naar een boom, de beuk.[2]

Geschiedenis bewerken

Boekel in 1867
Topografische gemeentekaart van Boekel, per september 2022

Het territorium van de gemeente behoorde vroeger tot het Land van Ravenstein en in de tijd van de Republiek der Verenigde Nederlanden heerste er godsdienstvrijheid. Hierdoor ontstond de kern Huize Padua. De geschiedenis van dit gebied wordt beschreven bij de plaats Boekel.

Toen de Peel in oostelijke richting werd ontgonnen ontstond de kern Venhorst.

De gemeente Boekel kwam tot stand in 1810. Voor die tijd vormde Boekel een bestuurlijke eenheid met Uden en Zeeland.

In 2020 is Boekel zeer zwaar getroffen door COVID-19 met op 10.000 inwoners, 21 sterfgevallen.

Wapen bewerken

Het gemeentewapen van Boekel werd verleend op 14 oktober 1818. Er is een kerkgebouw op afgebeeld. Hoewel niet zeker is om welke kerk het gaat, betreft het waarschijnlijk de Oude kerk, zijnde de grenskerk die in Boekel ten behoeve van de inwoners van Erp was opgericht en dienstdeed in de jaren 1648-1672. Deze is aangegeven op de Meierijkaart van Hendrik Verhees.

Gemeenschappelijke regelingen bewerken

In 1935 maakte Boekel deel uit van de "Peelgemeenschap". Dit was een samenwerkingsverband van de gemeenten Bakel, Boekel, Gemert, Mill, Oploo, Uden, Wanroij en Zeeland met als doel om de ontsluiting van de Noord-Brabantse Peel te bevorderen.

Van veel recenter datum is de indeling van de gemeente Boekel bij de nieuwe stedelijke regio Uden-Veghel. Deze stedelijke regio is een nawerking van de gemeentelijke herindelingen uit de jaren ’90 van de 20e eeuw. In 1993 waren er plannen om te komen tot een samenvoeging van de gemeenten Boekel, Uden en Veghel, waartoe in 1995 het startsein werd gegeven. De samenvoeging ging echter niet door. In september 1997 werd door de Eerste kamer besloten, dat de drie gemeenten zelfstandig zouden blijven.

Boekel is sinds 2004 de eerste gemeente in Nederland zonder welstandscommissie.[3]

Op initiatief van de gemeente zijn in 2013 alle woningen en bedrijven, inclusief het hele buitengebied, voorzien van een glasvezelverbinding. Dit is een primeur in Nederland en een voorbeeld voor andere plattelandgemeenten.

Het in de gemeente Boekel gelegen 'Ecodorp Boekel' heeft in 2014 de Experimentstatus van de Crisis- en herstelwet gekregen. Alle gebouwen op het terrein van Ecodorp Boekel mogen uitzondering vormen op het bouwbesluit en als deze uitzonderingen in de praktijk goed bevallen, worden deze opgenomen in het toekomstige bouwbesluit.

Politiek bewerken

Gemeenteraad bewerken

Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1982:

Gemeenteraadszetels
Partij19821986199019941998200220062010201420182022
Democratische Onafhankelijke Partij22322243435
CDA-5555443474
Gemeenschapsbelang Venhorst-Boekel13332333444
VVD-------2212
Boekel’s Welzijn-11123221--
Werknemersbelang-21221-----
Lijst-Donkers4----------
Lijst-Van den Hove3----------
Middengroep Werknemers Combinatie3----------
Totaal1313131313131313151515
Opkomst60,04%58,64%58,23%53,91%

Aangrenzende gemeenten bewerken

   Aangrenzende gemeenten   
       Maashorst      
           
  Meierijstad   Land van Cuijk 
          
       Gemert-Bakel      

Monumenten bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en een oorlogsmonument, zie:

Kunst in de openbare ruimte bewerken

In de gemeente Boekel zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Externe link bewerken

Zie de categorie Boekel, North Brabant van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Voetnoot bewerken