Boeing 767

Vliegtuigtype

De Boeing 767 is een tweemotorig widebody straalverkeersvliegtuig van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Boeing.

Boeing 767
Een Boeing 767 van Air Canada
FabrikantBoeing
Type(n)Boeing 767-200
Boeing 767-300
Boeing 767-400
Lengte48,5 - 61,4 m
Spanwijdte47,6 - 51,9 m
Hoogte (vanaf de grond)15,8 - 16,8 m
Interieurbreedte4,72 m
Stoelen voor passagiers255 / 351 / 375
Vleugeloppervlak283,3 - 290,7 m²
Max. startgewicht204.120 kg
Max. brandstof91.000 l
Kruissnelheid0,80 mach (993 km/h)
Kruishoogte11.000 m
Eerste vlucht26 september 1981
Statusin gebruik, in productie (300F, KC 46)
Aantal gebouwd1246 (mei 2022)[1]
Portaal  Portaalicoon  Luchtvaart

Geschiedenis bewerken

Het toestel werd samen met de Boeing 757 ontwikkeld, zodat piloten en onderhoudspersoneel snel met beide toestellen konden werken. De Boeing 767-200 werd in 1978 geïntroduceerd, en de productie begon in 1982. Daarna volgden de verlengde versies 767-300 (1986) en 767-400.

Kenmerken bewerken

De oorspronkelijke Boeing 767-200, met een capaciteit van 180 tot 250 passagiers, was niet meteen een groot succes, en was in eerste instantie bedoeld als vervanger voor de Boeing 727 in het Amerikaanse binnenlandse luchtverkeer. Boeing besloot al snel de 767 verder te ontwikkelen. Eerst werd het vliegbereik verbeterd met de -200ER die een afstand van 13.000 km kan afleggen. Hiermee werd de 767 ook geschikt voor intercontinentaal vliegverkeer. In 1986 presenteerde het bedrijf de verlengde Boeing 767-300 met een capaciteit van 210 tot 300 passagiers. Al snel volgde de Boeing 767-300(ER) met een vliegbereik van 12.000 km. Deze laatste versie is bijzonder succesvol gebleken en bijna twee derde van alle gebouwde 767s zijn van deze variant. Vreemd genoeg is de laatste passagiersversie, de nog verder verlengde 767-400ER, geen succes gebleken.

Concurrentie bewerken

De 767 heeft altijd moeten concurreren met de Airbus A310 en Airbus A300. Het belangrijkste verschil met deze toestellen is dat de Airbussen een bredere romp hebben en meer vracht kunnen meenemen, maar een kleiner vliegbereik hebben dan de ER-versies van de 767. Uiteindelijk zijn van de 767 aanzienlijk meer toestellen verkocht: begin 2011 liep de duizendste van de band, vooral omdat Amerikaanse maatschappijen er grote vloten van hebben opgebouwd. Tegen de Airbus A330 is de 767 minder goed opgewassen, daarom wordt deze nu vervangen door de Boeing 787. Wel zal de productie van de 767 nog blijven doorgaan met een tankerversie voor de Amerikaanse luchtmacht.

Klanten bewerken

Een Boeing 767-300ER in de oude kleuren van Arkefly met winglets.

De Amerikaanse maatschappijen Delta Air Lines, Continental, US Airways, United Airlines en American Airlines vliegen met de 767. Verder vliegen o.a. Iceland Air, Air Canada, British Airways, LAN Airlines, Condor, ArkeFly,TUIfly en Austrian Airlines met de 767.

De Italiaanse en Japanse luchtmacht gebruiken het vliegtuig ook als tankvliegtuig, waarbij via het systeem van flying boom andere vliegtuigen worden bijgetankt in de lucht.

België bewerken

Sobelair leasede van 1994 tot haar faillissement in 2004 enkele Boeing 767-toestellen. TUI fly beschikt over twee Boeing 767-300ER.

Nederland bewerken

Martinair had 7 Boeing 767-300ER's die werden ingezet op vluchten naar verre bestemmingen en op charterbasis. KLM had 12 Boeing 767-300ER-toestellen (alle in leasevorm), ter vervanging van de Airbus A310. De 767 werd vanaf 1995 ingezet, meestal op drukke Europese bestemmingen en verre lijndienstvluchten. Alle 767-toestellen van KLM zijn niet langer in gebruik: inmiddels zijn ze vervangen door de Airbus A330 en Boeing 777. De laatste vlucht die met een KLM 767-300ER werd uitgevoerd, landde op 4 maart 2007 op Schiphol. Air Holland had 4 Boeings 767-300's, en 2 Boeings 767-200 (geleaset van Britannia Airways). Holland Exel had 3 Boeing 767-300ER's, die eerder door Air Holland werden gebruikt; dit drietal werd uitgebreid met een vierde toestel dat in 2005 werd geleverd. ArkeFly heeft de 767's van Holland Exel na faillissement overgenomen. De laatste hiervan werd eind april 2015 verkocht aan het Belgische Jetairfly.[2]

Types bewerken

Een Boeing 767-200ER van Transaero.
  • Boeing 767-200
  • Boeing 767-200ER
  • Boeing 767-300
  • Boeing 767-300ER
  • Boeing 767-300F (Freighter)
  • Boeing 767-400
  • Boeing 767-400ER

Incidenten en ongelukken bewerken

Op 23 juli 1983 kwam een Boeing 767-233 van Air Canada op 12 kilometer hoogte zonder brandstof te zitten. Het lukte de piloten door middel van een glijvlucht het vliegtuig aan de grond te zetten. Iedereen aan boord overleefde het incident.

Op 26 mei 1991 stortte Lauda Air vlucht 004, een Boeing 767-3Z9ER, neer nadat straalomkeerder 1 (die van de linkermotor) onbedoeld werd ingeschakeld. Hierdoor raakte het vliegtuig in een overtrek en stortte het neer. Geen van de 213 passagiers en 10 bemanningsleden overleefde deze ramp.[3]

Op 31 oktober 1999 stortte EgyptAir-vlucht 990, uitgevoerd met een Boeing 767-366ER, neer in de Atlantische Oceaan. Er vielen 217 doden.

Bij de aanslagen van 11 september 2001 waren de twee vliegtuigen die in het World Trade Center crashten een 767-223ER en 767-222. Bij deze twee crashes kwamen naast 2606 mensen op de grond, in totaal 127 passagiers, 20 bemanningsleden en 10 kapers om het leven.

Specificaties bewerken

De verschillen van de 767 varianten.
Een Boeing 767-300ER van American Airlines op Dallas/Fort Worth International Airport.
Boeing 767
767-200767-200ER767-300767-300ER767-300F767-400ER
Interieur
Interieurbreedte4,72 m
Aantal stoelen[4]
Maximum290350n.v.t375
2 klassen224269304
3 klassen181218245
Meest gebruikte stoelconfiguratie
in economy class
2-3-22-3-2
Afmetingen
Lengte48,5 m54,9 m61,4 m
Rompbreedte5,03m
Hoogtenb15,8 mnb15,8 m16,0 m16,8 m
Romphoogte5,41 m
Spanwijdte47,6 m51,9 m
Vleugeloppervlakte283,3 m2290,7 m2
Gewicht
Operationeel leeggewicht[4]80.130 kg82.380 kg86.070 kg90.010 kg86.180 kg103.870 kg
Maximaal startgewicht142.880 kg179.170 kg158.760 kg186.880 kg204.120 kg
Motoren (x2)
Producent, type
en stuwkracht
General ElectricCF6-80A
222 kN
CF6-80C2
276 kN
CF6-80C2
276 kN
CF6-80A
222 kN
CF6-80C2
276 kN
CF6-80C2
276 kN
Pratt & WhitneyJT9D-7R4
220 kN
PW4000-94
282 kN
PW4000-94
282 kN
JT9D-7R4
220 kN
PW4000-94
282 kN
PW4000-94
282 kN
Rolls-RoyceRB211-524H
265 kN
Snelheid
KruissnelheidMach 0.80 (851 km/u)
MaximumsnelheidMach 0.86 (913 km/u)
Vlieghoogte
Kruishoogte11.000 m
Overige
Vrachtcapaciteit81,4 m3106,8 m3438 m3129,6 m3
Reikwijdte bij volledige belading7.300 km11.825 km7.900 km11.065 km6.025 km10.415 km
Benodigde startbaanlengte bij volledige belading1.710 m2.410 m2.896 m
Maximale hoeveelheid brandstof63.000 l91.000 l63.000 l91.000 l

Tijdlijn van de Boeing 7x7-serie bewerken

19501960197019801990200020102020
01234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789
707
717
727
737
  = In productie747
  = Uit productie757
  = Toekomst767
  = Toekomstige modellen777
787
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Boeing 767 op Wikimedia Commons.