छत्तीसगढी भाषा
छत्तीसगढी (छत्तीसगढ़ी / ଛତିଶଗଡ଼ି) हिन्दीको एक पूर्वी विविधता हो, छत्तीसगढ र अन्य राज्यहरूका लगभग १.८ करोड मानिसहरूले बोल्छन्।[२] यो प्रायः भारतको छत्तीसगढ, ओडिशा, मध्य प्रदेश र महाराष्ट्र राज्यहरूमा बोलिन्छ। यो अवधी, बघेली र ओडियासँग नजिकको सम्बन्धमा छ तर भारतीय राष्ट्रिय जनगणनाले यसलाई हिन्दीको बोलीको रूपमा गणना गरेको छ।[३]
| छत्तीसगढी | |
|---|---|
| छत्तीसगढ़ी, ଛତିଶଗଡ଼ି | |
| मूलभाषी | भारत |
| क्षेत्र | छत्तीसगढ |
| मातृभाषी वक्ता | १.८ करोड |
| देवनागरी | |
| सरकारी दर्जा | |
आधिकारिक भाषा | भारत |
| भाषा सङ्केतहरू | |
| आइएसओ ६३९-३ | – |
वर्गीकरण सम्पादन गर्नुहोस्
छत्तीसगढीसँग नजिकका भाषाहरू बघेली र अवधी हुन्। सबै तीन भाषाहरू आर्य भाषा परिवार, भारोपेली भाषा परिवारको भारतीय शाखा भित्र पूर्व-मध्य भारतीय भाषाहरूको समूहमा वर्गीकृत छन्। अर्कोतर्फ, भारत सरकारले आधिकारिक रूपमा भाषालाई हिन्दीको पूर्वी बोलीको रूपमा मान्छ, यद्यपि छत्तीसगढीलाई भाषिक मापदण्ड अनुसार आफ्नै अधिकारमा भाषाको रूपमा मान्न सकिन्छ।[४]
लिपि सम्पादन गर्नुहोस्
छत्तीसगढीले देवनागरी लिपि प्रयोग गर्छ। देवनागरी लिपि संस्कृत, हिन्दी, मराठी, नेपाली र अन्य भाषाहरूमा लेख्न प्रयोग गरिने भारतीय वर्णमाला हो। देवनागरी ३४ व्यञ्जन र १४ स्वर चिह्न र डिप्थोङ मिलेर बनेको वर्णमाला हो। देवनागरी बायाँ देखि दायाँ लेखिन्छ।[४]
शब्दावली सम्पादन गर्नुहोस्
| नेपाली | छत्तीसगढी | अवधी | बघेली |
|---|---|---|---|
| र | अउ | अउर | अउर |
| बुबा | ददा | बाप | बाबू |
| सही | जेवनी | दाहिना | दाए |
| रुख | रुख | पेड़ | पेड़ |
| तिमी | तें,तँय | तें | तय |
| आउनुहोस् | आव | आओ | आ |
| राम्रो | बने | बढ़िया | बढ़िया |
| नाम | नाव | नाम | नाम |
| पोखरी | तरिया | तालाब | तलाउ |
सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्
- ↑ "The Chhattisgarh Official Language (Amendment) Act, 2007", indiacode.nic.in, २००८, अन्तिम पहुँच २५ डिसेम्बर २०२२।
- ↑ "भाषिका, क्षेत्रीय भाषिका र सामाजिक भाषिका", बहुभाषिक शिक्षा, २०२०-१०-०६, अन्तिम पहुँच २०२३-०६-११। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२३-०६-११ मिति
- ↑ "Languages of Chhattisgarh", Chhattisgarh Tourism, मूलबाट २०१८-०४-१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२१-१०-१४।
- ↑ ४.० ४.१ Subodh Kapoor (2002). The Indian Encyclopaedia: La Behmen-Maheya. Cosmo Publications. pp. 4220–. ISBN 978-81-7755-271-3.