कैलाली जिल्ला

कैलाली जिल्लाको नामाकरण सम्वन्धमा विभिन्न मतहरू रहेका छन्। ती मध्य प्रमुख मतहरू यसप्रकार रहेका छन्। परापूर्व कालमा कैलाली जिल्लामा कालाबन्जारको राज्य थियो र उनीहरूको सदरमुकाम आजको कैलाली नाम गरेको गाउँमा थियो। त्यस ठाउँलाई पहिले कालापानी भन्ने गरिन्थ्यो। पहिलेको समयमा कसैले अपराध गरेको खण्डमा अपराधिहरूलाई यसै ठाउँमा पठाएर सजाए दिने गरिन्थ्यो। माथि कालापानी नामले बग्ने नदी तल आएर खुटिया खोलाको नामले प्रसिध्द्ध छ। सम्भवत यही कारणले पनि शव्दको अपभ्रंस हुँदै गएर यसको नाम कैलाली रहेको हुन सक्छ।प्रधानमन्त्री श्री ३ जङ्गको समयमा कैलाली नयाँ मुलुकको रूपमा नेपाललाई हस्तान्तरण गरिएको थियो।

• अक्षांस: २८.२२" उत्तर देखि २९.५" उत्तर सम्म
• देशान्तर: ८०.३०" पूर्व देखि ८१.१८" पूर्व सम्म
• सिमाना: पूर्व-कर्णाली नदी, बर्दियार सुर्खेत, पश्चिम-कञ्चनपुर र डडेलधुरा, उत्तर-डोटीडडेलधुरा र सुर्खेत, दक्षिण- मोहना नदी र भारतको उत्तर प्रदेश राज्य
• क्षेत्रफल: ३,२३५ वर्ग किलोमिटर(पहाड ४०.३% र तराई ५९.७%)
• सबभन्दा अग्लोस्थान: १,९५० मिटर
• सबभन्दा होचोस्थान: १०९ मिटर
• धरातल: चुरे पहाडी प्रदेश र तराई प्रदेश

जिल्लामा १३ स्थानीय तह छन्, जसमध्ये एउटा उपमहानगरपालिका, ६ सहरी नगरपालिका र ६ वटा गाउँपालिका छन्।