List vun Insekten

För vele Insekten gifft dat en egen Naam op Platt. Un dormit een, de Hochdüütsch goot, man Platt nich so goot kennt, dat dann ok finnen deit, gifft dat hier de Naams op Hooch un op Platt. Düsse List is dor up anleggt, dat jedereen, de wat weten deit, siene Saken hier driest mit in de List rinschrifft!

To'n Verglieken staht dor ok de Insektennaams ut verwandte Spraken mit bi, sunnerlich vun so'n Spraken, de Infloot utöövt hefft up de Plattdüütsche Spraak, mag dat as Substraatspraak oder as Hoochspraak ween hebben. Unner Umstänn kann dat hölpen, wenn en plattdüütschen Naam nich bekannt is, sik an düsse „Verwandten“ to holen.


Ameisen

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Eemk

Iemecken, Miegeem, Miegelke, Mieghäimpen, Miegheemmke, Miegimke, Mieglämmken, Miemelittken, Migamken, Mirr, Pissamink, Pissmirr, Formicidae

  • Hoochdüütsch: Ameisen
  • Wetenschopplich Naam: Formicidae
  • Plattdüütsch:
    • Eemk
    • Iemecken (Bremen)
    • Miegeem
    • Miegelke
    • Mieghäimpen (Graafschop)
    • Miegheemmke (Oostfreesland)
    • Miegimke
    • Mieglämmken (Ollenborger Mönsterland)
    • Miemelittken
    • Migamken (Eemsland)
    • Mirr
    • Pissamink
    • Pissmirr
    • Kramaißelte (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Mäichäntelte (Singular / Meerhuof, Patterbuorner Land)
    • Muighiarmken (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Maigchamelte (Stoanhiusen, Patterbuorner Land)
    • Ampel (Sing.) / Ampittel (Pl.) (Ahlen-Vorhelm, Münsterland)
  • Nedersaksisch: Miegamp, gresmieger (Midden-Drèents), grösmieger (Zuudwest-Zuud-Drèents)
    • miegerd ('t Nijevene)
    • mieghemp (Schoonebeek), miegempe (Coevern), miegempel (Ni'jlusen)
    • mieghummel. Ok: -hammel, -hommer (Zuudoost-Veen-Drèents), -hommel (Zuud-Drèents), -hömmel ('t Wapservene), mighommel (Pathuus)
    • mier
    • pismieger (Zuudoost-Zaand-Drèents), (Zuudoost-Veen-Drèents)
    • snelpisser (Zuudwest-Zuud-Drèents
  • Grunnegs:
    • mieghommel(ke)'
    • miegaimer(ke)
  • Nedderlannsch: Mieren
  • Noordfreesch: Miiren
  • Englisch (Standardvarietät): pismire / emmet / ant

Rote Waldameise

ännern

Bienen

ännern
  • Artikel: Immen
  • Redirects: Bäije, Ieme, Imm, Imme, Apiformes
  • Hoochdüütsch: Bienen
  • Wetenschopplich Naam: Apiformes
  • Plattdüütsch:
    • Bäije (Graafschop)
    • Ieme
    • Imme (Bremen un Ollenborger Mönsterland), (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Ümme (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
  • Nedderlannsch: Bijen

Bienenkönigin

ännern
  • Artikel: Wäse
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch: Bienenkönigin; Weisel; Stockmutter
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Wäse (Ollenborger Mönsterland)
    • Ümmenkünnegin (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Wuiser (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch:

Drohne

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch: Drohne
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Dreohnen (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Hummeln

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Humke, Mossimme, Bombus
  • Hoochdüütsch: Hummeln
  • Wetenschopplich Naam: Bombus
  • Plattdüütsch:
    • Humke (Graafschop)
    • Mossimme (Ollenborger Mönsterland, Oostfreesland)
    • Brummelte (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Oimerken (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Plüschmors (Sleswig-Holsteen)[1]
    • na Platt für Plietsche[2]:
      • Hummel (na Ostfriesische Landschaft[3] in Oostfreesland)
      • Mossimm (na Ostfriesische Landschaft[4] in Oostfreesland)
      • Moßimm
      • Plueschbrummer
      • Plueschmors
      • Plüschbrummer (na NDR[5] in Elvdiek, Rosenweide)
      • Plüschmors (na NDR[6] in Oostholsteen, Angeln, Noordfreesland)

Blattlaus

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Wetenschopplich Naam:
  • Hoochdüütsch: Blattlaus
  • Plattdüütsch:
    • Blaatlouß (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Lömmel (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Blattluus ("Standard" Platt)

Bremsen/Stechfliegen

ännern
  • Artikel: Bauen
  • Redirects: Blijnde, Blinne Flegen, Blinsen, Bremses, Brömsen, Dasen, Tabanidae
  • Hoochdüütsch:Bremsen, Dase, Blinde Fliege, Blinder Kuckuck, Bräme, Brämer.
  • Wetenschopplich Naam: Tabanidae
  • Plattdüütsch:
    • Bau (Ollenborger Land)
    • Blijnde (Graafschop)
    • Blinne (Ollenborger Mönsterland)
    • Blinse (Graafschop)
    • Brems
    • Bröms
    • Dase
    • Bræmse (Bremse) / blinge Flaige (blinde Fliege / Stechfliege) (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Bluine Fleigen (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Dazen, brems, bremster, steekvlieg, paardenvlieg, blinde daas, dazerik

Filzlaus

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch: Filzlaus
  • Plattdüütsch:
    • Töüchlouß (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Tuiglius (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Fliegen

ännern
  • Artikel: Flegen
  • Redirects: Flege, Fleige, Brachycera
  • Hoochdüütsch: Fliegen
  • Wetenschopplich Naam: Brachycera
  • Plattdüütsch:
    • Fleeg
    • Flege (Bremen, Graafschop)
    • Fleige (Ollenborger Mönsterland), (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Flaige (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
  • Nedderlannsch: Vliegen
  • Noordfreesch: Fleegen
  • Artikel: Budden
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch:
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Budden
    • Maade (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Moade (Sing.) / Moaden (Pl.) (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Mistfliege

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Fuulfleige, Scopeuma stercoraria
  • Hoochdüütsch: Kotfliege
  • Wetenschopplich Naam: Scopeuma stercoraria
  • Plattdüütsch:
    • Fuulfleige (Ollenborger Mönsterland)
  • Nedderlannsch:

Schmeißfliegen

ännern

Flöhe

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Floh, Floa, Siphonaptera
  • Hoochdüütsch: Flöhe
  • Wetenschopplich Naam: Siphonaptera
  • Plattdüütsch:
    • Floh
    • Floa (Graafschop)
    • Flau (Sing.) / Fläe (Pl.) (Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Fläoh (Sing.) / Floige (Pl.) (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Vlooien
  • Noordfreesch: Noopen
Erdfloh
ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch:
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Erdfläe (Pl.) / Erdflau (Sing.) (Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Hüppen (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Gemeine Küchenschabe

ännern
  • Kiek unner Küchenschabe

Glühwürmchen

ännern
  • kiek unner Käfer

Heimchen/kleine Grille

ännern
  • kiek unner Heuschrecken

Heuschrecke/Springschrecke

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Grässperdken, Haipeer, Haiperdken, Huppstaopels, Springhaan, Saltatoria
  • Hoochdüütsch: Heuschrecke
  • Wetenschopplich Naam: Saltatoria
  • Plattdüütsch:
    • Grässperdken (Ollenborger Mönsterland)
    • Haiperd, Haiperdken (Ollenborger Mönsterland)
    • Huppstaopel (Ollenborger Mönsterland)
    • Springhaan (Graafschop),
    • Grasshüpper (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Springsel / Hoipiardken (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch:

Heimchen/kleine Grille

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Piephäönken, Acheta domesticus
  • Hoochdüütsch: Heimchen
  • Wetenschopplich Naam: Acheta domesticus
  • Plattdüütsch:
    • Piephäönken (Ollenborger Mönsterland)
    • Haimeken (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • (Schripp-)heinken (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Huiskrekel
  • Noordfreesch: Staapk

Maulwurfsgrille

ännern

Holzwurm

ännern
  • Kiek unner Käfer

Hornisse

ännern
  • kiek unner Wespen

Hummel

ännern
  • kiek unner Bienen

Jungfern/Kleinlibellen

ännern
  • Kiek unner Libellen

Käfer

ännern
  • Artikel: Kävers
  • Redirects: Käfer, Säver, Sebber, Sever, Tiek, Coleoptera
  • Hoochdüütsch: Käfer
  • Wetenschopplich Naam: Coleoptera
  • Plattdüütsch:
    • Käfer (Ollenborger Mönsterland)
    • Käver
    • Säver
    • Sebber
    • Sever
    • Tiek (Oostfreesland)
    • Kawel (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Kawen (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Kevers
  • Noordfreesch: Kraaben
  • Seeltersk: Ruste

Echte Laufkäfer

ännern
Glatter Laufkäfer/Schwarzer Laufkäfer
ännern

Engerling

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch: Engerling
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Maibudde (Ollenborger Mönsterland)
    • Speckwuorm (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Glühwürmchen/Leuchtkäfer

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Glimmerworm
  • Hoochdüütsch: Leuchtkäfer, Glühwürmchen
  • Wetenschopplich Naam: Lampyridae
  • Plattdüütsch:
    • Glimmerworm
    • Gluimeken (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Glimwormen
  • Noordfreesch: Driikraaben

Hirschkäfer

ännern

Holzbock (Bockkawel, ne de Tikke)

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch:
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Holtebock (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Holtbuck (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Holzwurm

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Holtworm, Anobium punctatum
  • Hoochdüütsch: Gemeiner Nagekäfer, Holzwurm
  • Wetenschopplich Naam: Anobium punctatum
  • Plattdüütsch:
    • Holtworm (Ollenborger Mönsterland)
    • Holtwurm (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Holtwurm (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Gewone houtwormkever
  • Noordfreesch: Holtwirem, holtbüle, holtwörem, lokhöömerk

Kartoffelkäfer

ännern

Maikäfer

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Eckeltäwe
  • Hoochdüütsch: Maikäfer
  • Wetenschopplich Naam:Melolontha)
  • Plattdüütsch:
    • Eckeltäwe (Ollenborger Mönsterland)
    • Maikawel (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Äckelschiarschke (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch:Melolontha
Gemeiner Maikäfer/Feldmaikäfer
ännern
  • Artikel:Slichten Maikäver
  • Redirects: Melolontha melolontha
  • Hoochdüütsch: Feldmaikäfer, Gemeiner Maikäfer
  • Wetenschopplichen Naam: Melolontha melolontha
  • Plattdüütsch:
  • Nedersaksisch: Eekmulder, ekkelfrans, ekkeltinus, ekkeltôkse, ekkelworm, oakenbrood, ekkelteve, ekkeltieuwe, bromworm, ekkelbrommer, meikever, eekmulder, ekkelbieter, ekkelmot, iekenmulder, iekmulder, iekmulder, bromworm, eekmulder, meikever, meikèver, meimulder, meiwurm, mulder, turrewever, torrewever, gouwe tor, romeslaper
  • Nedderlannsch:Meikever
  • Noordfreesch: Driikraab

Marienkäfer

ännern
Asiatischer Marienkäfer
ännern

Schwarzer Laufkäfer

ännern
  • kiek unner Echte Laufkäfer

Küchenschabe

ännern
  • Artikel: Lüse
  • Redirects: Lüüs
  • Hoochdüütsch: Laus
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Luus (Ollenborger Mönsterland)
    • Louß (Sing.) / Löüse (Pl.) (Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Lius (Sing.) / Luise (Pl.) (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch: Luis

Tierlaus

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Phthiraptera
  • Hoochdüütsch: Tierlaus
  • Wetenschopplich Naam: Phthiraptera
  • Plattdüütsch:
    • Luus (Ollenborger Mönsterland)
  • Nedderlannsch: Dierluizen

Libellen

ännern

Großlibellen

ännern
Edellibellen
ännern
Blaugrüne Mosaikjungfer
ännern
Falkenlibellen
ännern
Flussjungfern
ännern
Quelljungfern
ännern
Segellibellen
ännern

Jungfern/Kleinlibellen

ännern
Federlibellen
ännern
Prachtlibellen
ännern
Schlanklibellen
ännern
Teichjungfern
ännern

Maikäfer

ännern
  • kiek unner Käfer

Marienkäfer

ännern
  • kiek unner Käfer

Maulwurfsgrille

ännern
  • Kiek unner Heuschrecken

Milben

ännern
  • Kiek unner Spinnentiere

Motten

ännern
  • Kiek unner Schmetterlinge

Mücken

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Mügg, Mügge, Mugge, Nematocera,
  • Hoochdüütsch: Mücken
  • Wetenschopplich Naam: Nematocera
  • Plattdüütsch:
    • Mügg
    • Mügge (Ollenborger Mönsterland), (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land), (Rödinghausen, Ravensberger Land)
    • Mugge (Bremen)
  • Nedderlannsch:Muggen
  • Noordfreesch: Magen

Gnitzen/Bartmücken

ännern

Schneider

ännern
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch: Schneider (lt. Duden)
  • Wetenschopplich Naam:
  • Plattdüütsch:
    • Schneyder (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)

Stechmücken

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Culicidae
  • Hoochdüütsch: Stechmücken
  • Wetenschopplich Naam: Culicidae
  • Plattdüütsch:
    • Mügg
    • Mügge (Ollenborger Mönsterland)
    • Mugge (Bremen)
    • Schnaake (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Langbeiner (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch:Steekmuggen
Gemeine Stechmücke
ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Culex pipiens
  • Hoochdüütsch: Gemeine Stechmücke
  • Wetenschopplich Naam: Culex pipiens
  • Plattdüütsch:
    • Mügg
    • Mügge (Ollenborger Mönsterland)
    • Mugge (Bremen)
  • Nedderlannsch:nl:
  • Noordfreesch: Mag

Ohrwürmer

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Knieptangen, Ohrnknieper
  • Hoochdüütsch:
  • Wetenschopplich Naam: Dermaptera
  • Plattdüütsch:
    • Knieptangen (Ollenborger Mönsterland)
    • Ohrnknieper (Ollenborger Mönsterland)
    • Auernkneyper (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Gaffeltangen (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedersaksisch:
    • Gaffeltaand, Gaffeltand, Gaffeltang, knieptang, oortiek, oorkroeper, oorwörm, nieptang
  • Nedderlannsch:Oorwormen
  • Noordfreesch: Uarklöögern
  • Westfreesch: Earkrûper
  • Artikel:
  • Redirects:
  • Hoochdüütsch:
  • Plattdüütsch:
    • Roupe (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Riuben (Rödinghausen, Ravensberger Land)

Rote Waldameise

ännern
  • Kiek unner Ameise

Schmeißfliege

ännern
  • Kiek unner Flege

Schmetterling

ännern

Echte Motten

ännern

Schwarzer Laufkäfer

ännern
  • Kiek unner Käfer

Wanzen

ännern

Feuerwanzen

ännern
Gemeine Feuerwanze
ännern

Wasserläufer

ännern

Weberknechte

ännern
  • Kiek unner Spinnentiere

Wespen

ännern
  • Artikel: Wöpsen
  • Redirects: Wöppse, Wöps, Wöpsch, Wöpse, Wüspel, Vespinae
  • Hoochdüütsch: Wespen
  • Wetenschopplich Naam:Vespinae
  • Plattdüütsch:
    • Wöppse
    • Wöpse (Bremen, Graafschop)
    • Wöps
    • Wüspel (Oostfreesland)
    • Wißpelte (Singular / Äßtrupp, Patterbuorner Land)
    • Wäspel (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedderlannsch:Wespen

Hornisse

ännern
  • Artikel:
  • Redirects: Hammken, Haohmken, Hoante, Hörnken, Hormke, Hoornt, Peerwöpsch
  • Hoochdüütsch: Hornisse
  • Wetenschopplich Naam: Vespa crabro
  • Plattdüütsch:
    • Hammken
    • Haohmken (Ollenborger Mönsterland)
    • Hoante (Graafschop)
    • Hörnken (Ollenborger Mönsterland)
    • Hoornt
    • Hormke (Graafschop)
    • Peerwöpsch
    • Piarwäspel (Rödinghausen, Ravensberger Land)
  • Nedersaksisch: heurink, hurk(e), heurntje(n), heurntie(n), heuntie(n), eurntie(n), hoornaor, heurem, horus
  • Nedderlannsch: Hoornaar
  • Seeltersk: Doarne, Doddene

Kiek ok bi

ännern


Belege

ännern
  • Fenna Friedrich u. a. (Rtg.): Grafschafter Platt, Benthem 2009
  • Bernhard Grieshoop u. a. (Rtg.): Ollenborger Münsterland, Use Wörbauk, Cloppenborg, 2009
  • von Rüden, C. (2011). Datentabelle einer unveröffentlichten Studie: Bestandserfassung eines westfälischen Begriffsfeldes der Tierwelt mit Schwerpunkt auf den Begriffen der Ortsmundart von Oesdorf [...]. Paderborn.)
  • Möller, Erwin. (2005). Segg et up Platt. Bielefeld: Verlag für Regionalgeschichte.
  • Bertels, Ambrosius. (1995). Säo kui-ert man in Stoanhiusen - Ein Wörterbuch mit Redensarten, Sprich- und Sagewörtern in Steinhäuser Platt. Steinhausen: Selbstverlag des Heimatvereins
  • Wibbelt, Augustin. (1956). Augustin Wibbelt - Gesammelte Werke - Band V (Wörterverzeichnis). Münster: Heckmann Verlag
  1. shz vom 5.Okt. 2016 online
  2. Platt für Plietsche
  3. Ostfriesische Landschaft
  4. Ostfriesische Landschaft
  5. NDR
  6. NDR
  7. L. Häpke, Die volksthümlichen Thiernamen im nordwestlichen Deutschland
  8. a b Karl Bartsch: Sagen, Märchen und Gebräuche aus Mecklenburg. Braumüller, Wien 1879/1880, Sied 289
  9. a b Wissenschaftliche Annalen. Band 6, Akademie-Verlag, 1957, Sied 274