تبری تقویم
تبری تقویم اتتی ساسانی تقویم هسته که دِوازّه ما دارنه که وشون همه سی روزونه: فردینه ما، کِرچه ما، هَره ما، تیره ما، مِلاره ما، شروینه ما، میره ما، اونه ما، ارکه ما، دِه ما، وَهمِنه ما و نوروزه ما.[۱]
اونه ما و ارکه مای میون پنج روز فاصله دَرِه که ونه نوم پَنجِک یا پتک روز جه معروف هَسّه و بِرابِری کِنده خورشیدی سال ِفروردین مای اولین پنج روز ره و اگِر سال کبیسه بوئه ۳۰ اسفند ما ره شیشک گِنّه.[۲]
شروع سال
هرسال روز ۱ فردینه ما تبری تقویم رِه اتا سال اضافه وانه. اسا سال ۱۵۳۴ تبری هسته. اینتا روز ۲ مرداد هجری شمسی یا ۲۴/۲۵ جولای ِمیلادی جه برابری کانده.
تبری تقویم ِسرسال کبیسهگیری چارساله وسّه، شمسی تقویم جه اتکمه فرق و فَسِل کارده و اتکمه خوردته بییه و زمونی که ۲ مرداد ما شمسی جه عیدی برسییه، وه ره شمسی تقویم جه هماهنگ هاکردنه و ونه سرسال ره اتجا اسّانینه.
شروع بیّن
تبری تقویم مبدأ کیوس قباد وچهی شا بیّن گادِر هسته. وِه ۱۳۲ سال حضرت محمد مدینه بوردن پیش جه شا بیّه.
مائون
ماههای تبری | معادل شمسی |
---|---|
۱ - فردینه ما(سیا ما) | ۲ مرداد - ۳۱ مرداد |
۲ - کرچه ما | ۱ شهریور - ۳۰ شهریور |
۳ - هره ما | ۳۱ شهریور - ۲۹ مهر |
۴ - تیر ما | ۳۰ مهر - ۲۹ آبان |
۵ - ملاره ما(مردال ما) | ۳۰ آبان - ۲۹ آذر |
۶ - شروینه ما | ۳۰ آذر - ۲۹ دی |
۷ - میر ما | ۳۰ دی - ۲۹ بهمن |
۸ - اونه ما | ۳۰ بهمن - ۲۹ اسفند |
«شیشک» «پِتَک» | ۳۰ اسفند ۱ - ۵ فرودین |
۹ - ارکه ما | ۶ فرودین - ۴ اردیبهشت |
۱۰- دِه ما | ۵ اردیبهشت - ۳ خرداد |
۱۱- وهمنه ما | ۴ خرداد - ۲ تیر |
۱۲- نوروز ما(عید ما) | ۳ تیر - ۱ مرداد |
طبری زوون دله، فصل ر دی ما گننه و فصلها ر اینتی ونگ دننه: وهارْ ما، تاوسّون، پَئیزِ ما، زمسّون.
هفته های نوم ر دی اینتی گوننه: شَمبه، یِشمبه، دشَمبه، سشَمبه، چارشَمبه، پَنشَمبه، جومه یا جِمه یا اودینه.