Geseran gusi bersuara
Geseran gusi bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara z dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan z dalam X-SAMPA. Geseran gusi tak bersuara terdapat dalam dua bentuk, iaitu sibilan dan bukan sibilan.
| Nombor AFA | 133 | ||
|---|---|---|---|
| Pengekodan | |||
| X-SAMPA | z | ||
| |||
| Sampel audio | |||
| Gigi | Gusi | Belakang gusi | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| gelungan | lelangit- gusi | gusi- lelangit | ||||
| sibilan | z̪ | z͇ | z̠ | ʐ | ʒ | ʑ |
| bukan sibilan | ð | ð̠/ð͇/ɹ̝ | ɻ̝ | |||
Sibilan gusi bersuara sunting
Dalam bahasa Melayu, sibilan gusi bersuara dilambangkan oleh huruf z, contohnya: zaman, zip.
Ciri-ciri sunting
Ciri-ciri sibilan gusi bersuara:
- Cara artikulasinya adalah geseran sibilan, iaitu dihasilkan dengan menghalakan aliran udara melalui alur di antara lidah dan deaerah artikulasi ke hujung tajam gigi, menimbulkan gelora yang kuat.
- Daerah artikulasinya adalah gusi, iaitu disebut dengan hujung lidah (apikal) atau daun lidah (laminal) menyentuh batas gusi.
- Jenis pembunyiannya adalah bersuara, iaitu pita vokal bergelar ketika penyebutan.
- Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
- Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan sunting
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Melayu | zaman | [zaman] | 'zaman' | ||
| Arab | Baku[1] | زائِر | [zaːˈʔir] | 'pelawat' | Rujuk fonologi bahasa Arab |
| Belanda[2] | [[[Ortografi bahasa Belanda|zee]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [zeː] | 'laut' | Rujuk fonologi bahasa Belanda | |
| Catalonia[3][4] | [[[Ortografi bahasa Catalonia|zero]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [z̺ɛɾu] | 'sifar' | Rujuk fonologi bahasa Catalonia | |
| Georgia[5] | ზარი | [ˈzɑɾi] | 'loceng' | ||
| Inggeris | [[[Ortografi bahasa Inggeris|size]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [saɪz] | 'saiz' | Rujuk fonologi bahasa Inggeris | |
| Itali[6] | [[[Abjad Itali|caso]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈkazo] | 'kes' | Rujuk fonologi bahasa Itali | |
| Jepun[7] | 全部/zenbu | [zembɯ] | 'segalanya' | Rujuk morfologi bahasa Jepun | |
| Jerman | [[[Ortografi bahasa Jerman|süß]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [zyːs] | 'manis' | Rujuk fonologi bahasa Jerman | |
| Perancis[8] | [[[Ortografi bahasa Perancis|zèbre]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [zɛbʀ] | 'kuda belang' | Rujuk fonologi bahasa Perancis | |
| Poland[9] | [[[Ortografi bahasa Poland|zero]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈzɛrɔ] | 'sifar' | Rujuk fonologi bahasa Poland | |
| Portugal[10] | [[[Ortografi bahasa Portugis|casa]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈkazɐ] | 'rumah' | Rujuk fonologi bahasa Portugis | |
| Rusia[11] | заезжать | [zəɪˈʑʑætʲ] | 'mengutip' | Dibezakan dengan bentuk terlelangit. Rujuk fonologi bahasa Rusia | |
| Yunani | loghat Athens[12] | ζάλη | [ˈz̻ali] | 'kepeningan' | Rujuk fonologi bahasa Yunani Moden |
| Zapotec | Tilquiapan[13] | guanaz | [ɡʷanaz] | ||
Geseran bukan sibilan gusi bersuara sunting
Ciri-ciri sunting
- Cara artikulasinya adalah geseran, iaitu dihasilkan dengan menjerut aliran udara melalui saluran sempit di daerah artikulasinya.
- Daerah artikulasinya adalah gusi, iaitu disebut dengan hujung lidah (apikal) atau daun lidah (laminal) menyentuh batas gusi.
- Jenis pembunyiannya adalah bersuara, iaitu pita vokal bergelar ketika penyebutan.
- Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
- Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan sunting
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Iceland | þakið | [θ̠akið̠] | 'bumbung' | Rujuk fonologi bahasa Iceland | |
| Inggeris | Scouse | maid | [meɪð̠] | 'suri' | Alofon bagi /d/. Rujuk fonologi bahasa Inggeris |
| Afrika Selatan | round | [ɹ̝ɑənd] | 'bulat' | ||
Rujukan sunting
- ^ Thelwall (1990:37)
- ^ Gussenhoven (1992:45)
- ^ Carbonell & Llisterri (1992:54)
- ^ Torreblanca (1988:347)
- ^ Shosted & Chikovani (2006:255)
- ^ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ^ Okada (1991:94)
- ^ Fougeron & Smith (1993:73)
- ^ Jassem (2003:103)
- ^ Cruz-Ferreira (1995:91)
- ^ Jones & Ward (1969:125)
- ^ Adams (1975:283)
- ^ Merrill (2008:108)
Bibliografi sunting
- Adams, Douglas Q. (1975), "The Distribution of Retracted Sibilants in Medieval Europe", Language, 51 (2): 282–292
- Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
- Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 25 (2): 90–94
- Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76
- Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47
- Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
- Honeybone, P (2001), "Lenition inhibition in Liverpool English", English Language and Linguistics, 5 (2): 213–249
- Jones, Daniel; Dennis, Ward (1969), The Phonetics of Russian, Cambridge University Press
- Maddieson, Ian (1984), Patterns of Sound, Camebridge University Press
- Marotta, Giovanna; Barth, Marlen (2005), "Acoustic and sociolingustic aspects of lenition in Liverpool English", Studi Linguistici e Filologici Online, 3 (2): 377–413 External link in
|title=(bantuan) - Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
- Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquipan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114
- Okada, Hideo (1991), "Phonetic Representation:Japanese", Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97
- Pandeli, H; Eska, J; Ball, Martin; Rahilly, J, "Problems of phonetic transcription: the case of the Hiberno-English slit-t", Journal of the International Phonetic Association, 27: 65–75 Italic or bold markup not allowed in:
|journal=(bantuan) - Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
- Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association, 36 (2): 255–264
- Torreblanca, Máximo (1988), "Latín Basium, Castellano Beso, Catalán Bes, Portugués Beijo", Hispanic Review, 56 (3): 343–348
- Thelwall, Robin (1990), "Illustrations of the IPA: Arabic", Journal of the International Phonetic Association, 20 (2): 37–41
- Wheeler, Max W (2005). The Phonology Of Catalan. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0199258147.
🔥 Top keywords: Aku Bukan UstazahLaman UtamaErysha EmyraKhas:CariCinta Untuk Sekali LagiYang di-Pertuan AgongPeribahasa MelayuNoniswaraKhilaf Yang TertulisSultan Ibrahim ibni Sultan IskandarThe Hardest Singing ShowPolitik balas budiMK K-CliqueAgak LaenShaza BaeQistina KhaledHaneesya HaneeSenarai peribahasa (A–M)Husna MustaffaMeerqeenNabi Muhammad SAWAdnan bin SaidiBunga SaljuZahiril AdzimInna lillahi wa inna ilaihi raji'unSekolah Menengah Kejuruan Negeri 26 JakartaSolatSenarai filem Malaysia berdasarkan kutipan tertinggiKesultanan Melayu MelakaKata adjektifHari GawaiPelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013-2025)MalaysiaSungai Bakap (kawasan negeri)Khas:Perubahan terkiniPlat pendaftaran kenderaan MalaysiaSlot AkasiaAnna JoblingSosilawati Lawiya