സയനൈഡ്

സയാനോ ഗ്രൂപ്പ് അടങ്ങിയ ഒരു രസതന്ത്ര സംയുക്തമാണ് സയനൈഡ്.-C≡N, ഇവിടെ ഒരു കാർബൺ ആറ്റം ഒരു നൈട്രജൻ ആറ്റവുമായി ട്രിപ്പിൾ ബോണ്ട് ആയിരിക്കുന്നു^[1]. CN⁻ എന്ന ആനയോണിന്റെ സോൾട്ടായാണ് സയനൈഡുകൾ പലപ്പോഴും അറിയപ്പെടുന്നത്^[2]^[3]. ഇത് കാർബൺ മോണോക്സൈഡിന്റെയും മോളിക്യുലാർ നൈട്രജന്റെയും ഐസോ ഇലക്ട്രോണിക്കായും അറിയപ്പെടുന്നുണ്ട്. മിക്ക സയനൈഡുകളും വിഷമാണ്.^[4]. ഇവ സധാരണയായി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് സസ്യങ്ങളിൽ ജീവിക്കുന്ന ബാക്ടീരിയ,ഫങൈ,ആൽഗകളിൽ നിന്നാണു. വളരെ തുച്ഛമായ അളവിൽ മാത്രമായി ചില കായ്ക്കനികളിൽ നിന്നും ലഭിക്കാറുൻഡ്. ഉദാ:‌-ആപ്പിൾ,മാമ്പഴം,പീച്ച്...സയനൈഡിന്റെ പ്രധാന ഉപയോഗം സ്വർണ്ണത്തിന്റെയ്യും വെള്ളിയുടേയും സംസ്ക്കരണത്തിനാണൗ. ഇത്തരം ലോഹൻഗ്ഗ്ലെ ലയിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.മറ്റ് ഉപയോഗം- ഖനനം, ചികിത്സ, മത്സ്യബന്ധനം, കീടനാശിനി.

The **cyanide** ion, CN⁻.
From the top:
1. Valence-bond structure
2. Space-filling model
3. Electrostatic potential surface
4. "Carbon lone pair" HOMO/LUMO

സയനൈഡിന്റെ ഫോസ്ഫറസ് സമാന്തര സദൃശ സംയുക്തമാണ് സയഫൈഡ് (-C≡P).

അവലംബം തിരുത്തുക

↑ IUPAC Gold Book cyanides
↑ Greenwood, N. N.; & Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2nd Edn.), Oxford:Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.
↑ G. L. Miessler and D. A. Tarr "Inorganic Chemistry" 3rd Ed, Pearson/Prentice Hall publisher, ISBN 0-13-035471-6.
↑ "Environmental and Health Effects of Cyanide". International Cyanide Management Institute. 2006. Archived from the original on 2012-11-30. Retrieved 4 August 2009.

[1] IUPAC Gold Book cyanides

[2] Greenwood, N. N.; & Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2nd Edn.), Oxford:Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.

[3] G. L. Miessler and D. A. Tarr "Inorganic Chemistry" 3rd Ed, Pearson/Prentice Hall publisher, ISBN 0-13-035471-6.

[CMC-4] "Environmental and Health Effects of Cyanide". International Cyanide Management Institute. 2006. Archived from the original on 2012-11-30. Retrieved 4 August 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]