Xbox
Xbox (կարդացվում է՝ Էքս բոքս), տնային տեսախաղային բարձակի ապրանքանիշ, որը մշակվել և թողարկվել է ամերիկյան Microsoft ընկերության կողմից, առաջինը Xbox խաղաբարձակների շարքում։ Թողարկվել է ԱՄՆ-ում և Կանադայում 2001 թվականի նոյեմբերին, իսկ մնացած երկրներում՝ 2002 թվականին։ Սարքը ներկայացնում էր Microsoft-ի առաջին և հաջողակ փորձը՝ մուտք գործելու տնային խաղաբարձակների շուկա, որը երկար տարիներ գերիշխում էին ճապոնական ընկերությունները։ Որպես վեցերորդ սերնդի խաղաբարձակ, Xbox-ն ուղղակիորեն մրցում էր Sony-ի PlayStation 2-ի, Nintendo-ի GameCube-ի և Sega-ի Dreamcast-ի հետ։
| «Xbox» | |
|---|---|
 | |
 | |
| Մշակող | Microsoft |
| Հրատարակիչ | Microsoft |
| Սերիայի մաս | Xbox |
| Հաջորդ | Xbox 360 |
| Թողարկման թվական | նոյեմբերի 15, 2001 |
| Կրիչ | ԹԲՍ, ՍՍ |
| Կառավարում | Xbox controller? |
| 🌐 | xbox.com(անգլ.) և xbox.com/it-IT/(իտալ.) |
 Xbox Վիքիպահեստում | |
Բարձակի թողարկման մասին հայտարարվեց 2000 թվականի մարտին, Microsoft-ը որոշեց թողարկել իր սեփական խաղաբարձակը, քանի որ նմանատիպ ժամանցային և մուլտիմեդիա սարքերը, և առաջին հերթին՝ PlayStation 2-ը, կդառնան վտանգավոր մրցակիցներ անհատական համակարգիչների համար։ Xbox-ի ապարատային և ծրագրային ապահովումն օգտագործում էր նույն բաղադրիչներն ու տեխնոլոգիաները, ինչ այն ժամանակվա համակարգիչը, ներառյալ DirectX-ը, Windows օպերացիոն համակարգը և Intel Pentium III մշակիչը, Xbox-ն առաջին խաղաբարձակն էր, որը լռելյայն ներառում էր կոշտ սկավառակ։ Համացանցի լայնաշերտ կապի հնարավորությունը էթերնետ պորտի միջոցով բացեց առցանց բազմախաղերի հնարավորությունը. այս հնարավորությունն ամրապնդվեց «Xbox Live» ցանցային ծառայության գործարկումով 2002 թվականին։
Xbox-ի թողարկումն ուղեկցվեց ռեկորդային վաճառքով. 2001 թվականի վերջին վաճառվել էր ավելի քան մեկուկես միլիոն խաղաբարձակ, դրա հաջողությանը նպաստեց «Halo։ Combat Evolved» բազմախաղաց շութերի հաջողությունը, որը մշակվել է Bungie ստուդիայի կողմից և թողարկվել բարձակի հետ միաժամանակ. 2002 թվականի ապրիլին այս խաղի վաճառքը գերազանցեց մեկ միլիոն օրինակը։ Xbox-ի գոյության ընթացքում վաճառվել է 24 միլիոն միավոր, որից 16 միլիոնը ԱՄՆ-ում և Կանադայում. խաղաբարձակի վաճառքներն ավելի շատ էին, քան GameCube-ը և Dreamcast-ը, բայց շատ ավելի քիչ, քան PlayStation 2-ինը։ Մինչ Xbox-ը ձեռք բերեց ամուր շուկայական մասնաբաժին ԱՄՆ-ում, այն չկարողացավ հասնել նույնին Ճապոնիայում։ Քանի որ Xbox-ը վաճառվում էր ինքնարժեքից ցածր, Microsoft-ը կրեց մոտ 4 միլիարդ դոլարի վնաս իր վաճառքից։ Այնուհետև Microsoft-ը թողարկեց Xbox ընտանիքի այլ խաղաբարձակներ. Xbox-ին հաջորդեց Xbox 360-ը (2005 թ.)։
Պատմություն խմբագրել
Չնայած ամերիկյան Microsoft ընկերության հիմնական շահույթը 1990-ականների վերջին ստացվել էր անհատական համակարգիչների համար ծրագրային ապահովումների վաճառքից (Microsoft Windows օպերացիոն համակարգ և Microsoft Office փաթեթ), ընկերությունը ներգրավված էր նաև համակարգչային խաղերի շուկայում. այն ինքնուրույն զարգացավ և ունեցավ հաջող թողարկումներ։ Այնպիսի խաղեր, ինչպիսիք էին Microsoft Flight Simulator-ը և Age of Empires-ը, և Windows-ի վրա հիմնված ԱՀ օգտվողներին նաև խաղային հարթակի հնարավորություն տվեցին՝ իր DirectX[1][2] հավելվածի ծրագրավորման միջերեսով։ Չնայած Microsoft-ը նախկինում չէր փորձել ինքնուրույն թափանցել խաղաբարձակների շուկա, այն այս տեսակի էլեկտրոնային սարքերը համարում էր սպառնալիք իր գործող բիզնեսի համար։ Microsoft-ը նույնիսկ համագործակցեց ճապոնական Sega-ի հետ՝ ստեղծելով Windows CE-ի DirectX տարբերակն իր Dreamcast-ի համար, որպեսզի խաղեր մշակողների համար հեշտացնի խաղեր տեղափոխումը ԱՀ-ից դեպի Dreamcast։ Ճապոնական «Sony» ընկերությունը, որը թողարկեց նոր PlayStation 2-ը (PS2) 1999 թվականին, հստակ հայտարարեց, որ այն դիտարկում է որպես անհատական համակարգիչների մրցակից, մի բան, որը պետք է զբաղեցնի տան հիմնական ժամանցային սարքի տեղը[3]։ The 3DO Company-ի ղեկավար Թրիփ Հոքինսը PS2-ն անվանեց «Տրոյական ձի»՝ համակարգ, որը տուն էր մտնում որպես խաղերի համար նախատեսված սարք, սակայն անջատում էր այլ էլեկտրոնային սարքերի, այդ թվում՝ տնային համակարգչի գործառույթները։ Microsoft-ի ղեկավար Բիլ Գեյթսն ինքը հետևեց Sony-ի ղեկավար Նոբույուկի գաղափարին՝ PlayStation 2-ի համար ծրագրակազմ մշակելու առաջարկով, սակայն մերժում ստացավ. Sony-ն նախընտրեց ինքնուրույն ստեղծել բոլոր անհրաժեշտ ծրագրերը[1]։ .
Microsoft-ի ներսում արդեն առաջարկներ արվեցին մշակել իրենց սեփական խաղաբարձակը, մասնավորապես, DirectX-ի մշակողներն առաջարկեցին օգտագործել այն մասնագիտացված խաղային համակարգիչ ստեղծելու համար։ Այս խմբից աչքի ընկան Քևին Բաքուսը, Շեյմուս Բլեքլին, Օտտո Բերքսը և Թեդ Հեյսը[4]։ Գտնվելով Կանադայի սահմանին մոտ գտնվող հանգստավայրում, որտեղ ներկա էր նաև Բիլ Գեյթսը, ղեկավարությանը ներկայացրին իրենց առաջարկը[3][5]։ Այս առաջարկը միակը չէր. աշխատակիցների մեկ այլ խումբ առաջարկեց ստեղծել մի սարքավորում, ինչպես նախկինում ընդունված էր արդյունաբերության մեջ՝ մշակելով նոր սարքավորում և ծրագրակազմ հատուկ նոր նախագծի համար։ DirectX-ի «DirectX Box»-ի մշակողների առաջարկը հիմնված էր ընկերության առկա անհատական համակարգչի ապարատային և ծրագրային ապահովման օգտագործման վրա, և Բիլ Գեյթսը և Սթիվ Բալմերը դա համարեցին ավելի լավ տարբերակ[3]։ Նախագիծը, որը պաշտոնապես կոչվեց Windows Entertainment Platform, ոչ պաշտոնապես և քաղաքականապես ոչ ճիշտ անվանվեց Midway՝ որպես Sony-ի հետ «պատերազմի» մաս և ի հիշատակ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Միդուեյի ճակատամարտի[1][3]։
Օպերացիոն համակարգ խմբագրել
Xbox խաղային բարձակի օպերացիոն համակարգը շատ խիստ փոփոխված Windows 2000 է։ Windows 2000-ում խաղաբարձակներին հարմարվելիս շատ կոդեր փոխվեցին (նիշքային համակարգերի հետ աշխատելու համար պատասխանատու մասում), ուստի այս խաղաբարձակի օպերացիոն համակարգը չի կարելի անվանել Microsoft Windows-ի գծին պատկանող։ Մասնագետներն այն անվանում էին Xbox OS[6]։ Այնուամենայնիվ, խաղաբարձակների մշակման թիմի անդամ Գարի Թրինդերը համապատասխան բլոգում իր գրառման մեջ հակիրճ պարզաբանեց, որ Xbox օպերացիոն համակարգը մշակվել է զրոյից, և դրա մեջ ներդրվել են միայն որոշ API-ներ Win32-ից։
Սարքավորումներ խմբագրել
Xbox-ը պարունակում էր կոշտ սկավառակ, որն օգտագործվում էր հիմնականում խաղային անցումները պահպանելու և «Xbox Live»-ից ներբեռնված նիշքերի համար։ Այն անհարկի դարձրեց հիշողության քարտերի օգտագործումը։ Խաղերի մեծ մասը նաև օգտագործում էր սկավառակ՝ ժամանակավոր տվյալների քեշավորման համար՝ խաղի բեռնումն արագացնելու համար։ Որոշ խաղեր աջակցում էին նաև այնպիսի գործառույթ, ինչպիսին էր «հարմարեցված երաժշտությունը». օգտվողը կարող է խաղը կարգավորել այնպես, որ խաղը նվագարկի կոշտ սկավառակի վրա պահված իր երաժշտական նիշքերը՝ խաղի մեջ ներկառուցված ստանդարտների փոխարեն։
Թեև Xbox-ը հիմնված է համակարգչի ճարտարապետության վրա և աշխատում է Windows 2000 միջուկի անջատված տարբերակով, բարձակն ունի մի շարք տարբերություններ, ներառյալ խաղերի լավարկումներ և սահմանափակումներ, որոնք թույլ չեն տալիս օգտվողին օգտագործել բարձակը չարտոնված ձևերով։
2005 թվականին Xbox խաղաբարձակում հայտնաբերվեց պոտենցիալ վտանգավոր էլեկտրական խնդիր՝ կապված սարքի հոսանքի մալուխի հետ։ Microsoft-ն առաջարկեց սեփականատերերին փոխարինել այս մալուխն անվճար[7]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Dean Takahashi (2011 թ․ նոյեմբերի 14). «The making of the «Xbox»: How Microsoft unleashed a video game revolution (part 1)». VentureBeat (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Willetts, Samuel (2020 թ․ հուլիսի 27). «How DirectX defined PC gaming... with help from a shotgun-toting Bill Gates». PC Gamer (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 7-ին.
{{cite web}}: More than one of|author=and|last=specified (օգնություն) - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Dina Bass (2021 թ․ հունվարի 6). ««Xbox»: The Oral History of an American Video Game Empire». Bloomberg (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Joseph Knoop (2018 թ․ մայիսի 16). «How the «Xbox» Was Born at 35,000 Feet – IGN Unfiltered - IGN». IGN (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 7-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ ««Xbox» Brings "Future-Generation" Games to Life». Microsoft.com (անգլերեն). 2000 թ․ մարտի 10. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Сведения, опубликованные в данном абзаце, обнародованы аналитиком журнала «Extreme Tech(անգլ.)» Джейсоном Кроссом (Jason Cross Արխիվացված 2011-06-07 Wayback Machine(անգլ.)) на сайте Windows for devices (ссылка на источник(անգլ.))
- ↑ Microsoft recalls «Xbox» power cords — CNET
