Վահրամաբերդ
Վահրամաբերդ (նախկին անվանումը՝ Ներքին Ղանլիջա),գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզի Ախուրյանի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից 10 կմ հյուսիս-արևմուտք, Ախուրյան գետի ձախ ափին։ Վահրամաբերդ է վերանվանվել 1946 թվականին ի պատիվ միջնադարի հայ զորավար Վահրամ Պահլավունու[3], որի տապանաքարը պահպանվում է Մարմաշենի վանքի գավթում։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Վահրամաբերդ | |||
 Վահրամաբերդ գյուղի մուտքը | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Շիրակի մարզ | ||
| Մակերես | 8.2 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1650 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1683[1] մարդ (2012) | ||
| Ազգային կազմ | հայեր | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 312[2] | ||
| |||
Բնական պայմանները խմբագրել
Գյուղը գտնվում է Ախուրյանի ձախ ափին՝ ծովի մակարդակից 1650 մետր բացարձակ բարձրության վրա։ Կլիման ցուրտ է, քիչ տեղումներով։ Հաճախ են ուժեղ քամիները, մառախուղները և ձնաբքերը։ Ամառները տաք են, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը կազմում է շուրջ 450-500 միլիմետր։ Բնական լանդշաֆտներն են սևահողային լեռնատափաստանները, որոնք հիմնականում ոռոգվում են Շիրակի ջրանցքի ջրերով։ Ունի պեմզայի և տուֆի պաշարներ։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Վահրամաբերդի մշտական բնակչությունը կազմել է 1455, առկա բնակչությունը՝ 1393 մարդ[4]։Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները գաղթել են Կարսի Ինջալար գյուղից[3]։
Վահրամաբերդի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[5].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 247 | 389[6] | 466 | 272 | 538 | 602 | 747 | 752 | 919 | 1155 | 1455[4] |
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը զբաղվում է հիմնականում աշնանացան ցորենի, բանջարաբոստանային մշակաբույսերի, կերային մշակաբույսերի մշակությամբ և անասնապահությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Վահրամաբերդից հարավ-արևմուտք, ձորամիջում, գտնվում են Մարմաշենի վանքը (IX-XIII դարեր) և XIII դար կամուրջը։
Պատկերասրահ խմբագրել
Ախուրյան գետը
Ախուրյանի կիրճը
Գյուղի վարելահողերը
Ախուրյանը Մարմաշենի վանքից դիտելիս
Գյուղական ճանապարհ ձմռանը
Հարություն Մկրտչյանի անվան միջնակարգ դպրոցի շենքը
Մարմաշենի վանքը արևելքից
Վահրամաբերդ գյուղի խաչքար
Գյուղական ճանապարհ
Մեծ Հայրենականի հուշարձանը
Գյուղի հետերկրաշարժյան տեսքը
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
- ↑ 3,0 3,1 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 4, էջ 738
- ↑ 4,0 4,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 185» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 9-ին.
- ↑ Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»