Ուինտոն Մարսալիս

Ուինտոն Մարսալիս
Ի ծնե անուն	անգլ.՝ Wynton Learson Marsalis
Ծնվել է	հոկտեմբերի 18, 1961[…] (62 տարեկան); Օռլեան շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ
Երկիր	ԱՄՆ
Ժանրեր	ջազ, բլյուզ, Dixieland jazz?, դասական երաժշտություն և neo-bop jazz?
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, jazz trumpeter, բենդ-լիդեր, դիրիժոր և classical trumpeter
Գործիքներ	Շեփոր
Աշխատավայր	Jazz at Lincoln Center?
Լեյբլ	Blue Note, Columbia Records, Sony Classical և Marsalis Music?
Կրթություն	Ջուլիարդ դպրոց, Benjamin Franklin High School? և New Orleans Center for Creative Arts?
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
Պարգևներ	Ջեյմս Փարքս Մորթոնի միջեկեղեցական մրցանակ Պուլիցերյան մրցանակ լավագույն երաժշտական ստեղծագործության համար Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Մայամիի համալսարանի պատվավոր դոկտոր NEA Jazz Masters? BBC Jazz Awards? Ken Burns American Heritage Prize? Global Citizen Awards? և Q126416260?
Կայք	wyntonmarsalis.org
	Wynton Marsalis Վիքիպահեստում

Ուինտոն Մարսալիս(անգլ.՝ Wynton Learson Marsalis, հոկտեմբերի 18, 1961(1961-10-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Օռլեան շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ), ամերիկացի շեփորահար և երգահան, Լինքոլն ջազային կենտրոնի գեղարվեստական ղեկավար։

Կենսագրություն

Ջազային դաշնակահար Էլիս Մարսալիսի ընտանիքում Ուինտոնը երկրորդ երեխան էր. նրա հինգ եղբայրներից երեքը հետագայում դարձել են հայտնի ջազմեններ։ Վեց տարեկանում Մարսալիսը սովորել է շեփոր նվագել՝ տիրապետելով ինչպես դասական, այնպես էլ ջազային կատարումներին։ 14 տարեկանում նա Նոր Օռլեանի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հետ կատարել է Հայդնի շեփորի կոնցերտը, իսկ 1980 թվականին, երբ արդեն Դջուլիարդի երաժշտական դպրոցի ուսանող էր, դարձել է Արտ Բլեյկի «Jazz Messengers» խմբի երաժիշտ։ 1983 թվականին Մարսալիսը Հերբի Հենքոքի, Ռոն Քարթերի և Թոնի Ուիլյամսի հետ ելույթ է ունեցել քառյակում և ձայնագրել իր առաջին ալբոմը որպես խմբի ղեկավար։ Մեկ տարի անց նա լքել է «Jazz Messengers»-ը և հավաքել իր սեփական կվինտետը, որին մասնակցել է իր ավագ եղբայրը՝ Բրենդֆորդը, իսկ 1983 թվականին կրկին համագործակցել է Հենքոքի հետ՝ ելույթ ունենալով նրա «V.S.O.P.» խմբում։ Այդ նույն տարում Մարսալիսը արժանացել է «Գրեմմի» մրցանակի, իսկ հաջորդ տարի ևս երկուսի՝ պատմության մեջ առաջին անգամ միաժամանակ դասական (Հայդնի, Լ. Մոցարտի և Հումելի համերգների) և ջազային կատարման համար։ Հետագայում նա 6 անգամ արժանացել է այդ մրցանակին։

1980-ական թվականների կեսերին Մարսալիսը, չթողնելով ջազային երաժշտի կարիերան, ակտիվորեն ստեղծագործել է։ Նրա ստեղծագործություններից են «Soul Gestures in Southern Blues» սյուիտը՝ գրված 1988 թվականին, տարբեր կամերային ստեղծագործություններ, ֆիլմերի և բալետների համար գրված երաժշտություններ, «Արյունը դաշտերում» օրատորիան, որի համար նա 1997 թվականին ստացել է Պուլիցերյան երաժշտական մրցանակը:

1994 թվականին Մարսալիսը ցրել է իր ջազային սեպտետը, որի հետ համագործակցում էր 1988 թվականից, որպեսզի ավելի շատ կենտրոնանա երաժշտական և կրթական գործունեության վրա։ Հասարակության (հատկապես երիտասարդության) ուշադրությունը երաժշտության վրա սևեռելու նպատակով նա շատ էր ելույթներ ունենում հեռուստատեսությամբ և ռադիոյով, բազմաթիվ համերգներ և վարպետության դասեր տալիս ամբողջ աշխարհում։ 1992 թվականից Մարսալիսը ղեկավարել է Լինքոլն ջազային կենտրոնը։

1995 թվականին PBS-ում կայացել է «Մարսալիսը երաժշտության մասին» ուսուցողական հեռուստասերիալի պրեմիերան(անգլ.՝ Marsalis on Music)՝ ջազի և դասական երաժշտության մասին՝ գրված Մարսալիսի կողմից։ Այդ սերիալն արժանացել է շատ մրցանակների։ Մարսալիսը գրել է նաև 5 գիրք.

Sweet Swing Blues on the Road;
Jazz in the Bittersweet Blues of Life;
To a Young Musician: Letters from the Road;
Jazz ABZ (an A to Z collection of poems celebrating jazz greats);
Moving to Higher Ground: How Jazz Can Change Your Life.

Վերջինս դարձել է նրա ամենահայտնի գրական երկը։

Նրա ամենավերջին թողարկումներից մեկը 2011 թվականին բլյուզ-ռոք կիթառահար Էրիկ Կլեպտոնի հետ Լինքոլն կենտրոնում կայացած «Ջազ» (Wynton Marsalis & Eric Clapton Play the Blues) համերգից էր։

Ընդգրկվել է Gramophone^[11] ամսագրի Փառքի սրահում։

Պարգևներ

Պատվավոր լեգեոնի շքանշան (2008 թվական, Ֆրանսիա)
«Բարեկամության» շքանշան(2017 թվական, հոկտեմբերի 24, Ռուսաստան), Ռուսաստանի Դաշնության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների միջև մշակութային կապերի զարգացման գործում մեծ ներդրման համար^[12]։
ԱՄՆ-ի ազգային մեդալ մշակույթի ասպարեզում(2005 թվական)։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Երաժշտություն (ֆր.)
↑ ^4,0 ^4,1 Montreux Jazz Festival Database
↑ https://www.pulitzer.org/prize-winners-by-category/225
↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
↑ https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
↑ https://www.kenburnsprize.com/recipient-2020
↑ https://www.atlanticcouncil.org/events/flagship-event/global-citizen-awards/previous-gca-recipients/
↑ https://www.univ-lyon3.fr/revivez-en-images-la-ceremonie-de-remise-du-titre-de-docteur-honoris-causa-a-wynton-marsalis
↑ «Gramophone Hall of Fame» (անգլերեն). Gramophone. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
↑ Указ Президента Российской Федерации от 24 октября 2017 года № 512 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուինտոն Մարսալիս» հոդվածին։

[_1cdda4b30d7704a0-1] 1,0 ^1,1 Internet Broadway Database — 2000.

[_9146c1bd251205e2-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_cafacc0402d58e42-3] 3,0 ^3,1 Երաժշտություն (ֆր.)

[_81e5a0eb3448d904-4] 4,0 ^4,1 Montreux Jazz Festival Database

[_0690ebc7b42e8623-5] ttps://www.pulitzer.org/prize-winners-by-category/225

[_694155a1e611d78f-6] ttps://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees

[_0665d569d62c7b89-7] ttps://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html

[_332d9ff3d3ddfe07-8] ttps://www.kenburnsprize.com/recipient-2020

[_90686eb14fb325ed-9] ttps://www.atlanticcouncil.org/events/flagship-event/global-citizen-awards/previous-gca-recipients/

[_a98c65a35a87f909-10] ttps://www.univ-lyon3.fr/revivez-en-images-la-ceremonie-de-remise-du-titre-de-docteur-honoris-causa-a-wynton-marsalis

[11] «Gramophone Hall of Fame» (անգլերեն). Gramophone. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.

[12] Указ Президента Российской Федерации от 24 октября 2017 года № 512 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]