Մայքլ Քիթոն

ամերիկացի դերասան
(Վերահղված է Մայքլ Կիտոնից)

Մայքլ Ջոն Դուգլաս (անգլ.՝ Michael John Douglas), առավել հայտնի է, որպես Մայքլ Քիթոն (անգլ.՝ Michael Keaton, ծնվել է 1951 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Կորաոպոլիսում, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ), ամերիկացի դերասան։ Հայտնի է, որպես Բեթմենի, Բիթլջուսի դերերի կատարող, ռեժիսոր Թիմ Բարթոնի համանուն ֆիլմերում։ Նաև նա խաղացել է չարագործ Անգղի դերը, Ջոն Ուոթսի «Սարդ-մարդ։ Տունդարձ» ֆիլմում[2]։

Մայքլ Քիթոն
Ծնվել է05․09․1951
ԾննդավայրԿորաոպոլիս, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
ԿրթությունՔենթի պետական համալսարան և Montour High School?
ՔաղաքացիությունԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Մասնագիտությունդերասան
ԸնտրանիԽաղալիքների պատմություն 3, Batman film series 1989-97?, Դամբո և Ավտոմեքենաներ
Ամուսին(ներ)Caroline McWilliams?
Համատեղ ապրող(ներ)Քորթնի Քոքս
Երեխա(ներ)Sean Douglas?
Պարգևներ և մրցանակներ
ԿինոՊոիսկID 1732143

2014 թվականին ձեռք է բերել ավելի մեծ համբավ Ալեխանդրո Գոնսալես Ինյարիտուի «Բըրդմեն» սև կատակերգության դերասան Ռիգան Թոմսոնի դերակատարումից հետո։ Ֆիլմը ավելի քան դրական էր ընդունվել համաշխարհային քննադատների կողմից, իսկ Քիթոնի խաղը արժանացել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի`«Տղամարդու լավագույն դեր՝ կատակերգության կամ մյուզիքլի մեջ» կատեգորիայում նաև մասնակցել է BAFTA-յի ու «Օսկարի» առաջադրումներին։

Կենսագրություն և կարիերա խմբագրել

Ծնվել է 1951 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Կորաոպոլիս քաղաքում (Փենսիլվանիա, ԱՄՆ)։ Քիթոնը յոթ երեխաներից ամենափոքրն է։ Նրա հայրը՝ Ջորջ Ա․ Դուգլասը, ինժեներ-շինարար էր, իսկ մայրը՝ Լեոնա Էլիզաբեթը տանտիրուհի էր։ Մայքլը մեծացել է կաթոլիկ ընտանիքում և ունի իռլանդական ու շոտլանդական արմատներ։ Երկու տարի նա ուսումնասիրել է հռետորաբանություն Քենթի համալսարանում Օհայո նահանգում, սակայն թողել է ուսումը և մեկնել Փիթսբուրգ։ 1975 թվականին տեղափոխվել է Լոս Անջելես, որտեղ սկսել է նկարահանվել հեռուստասեիալներում։

Կարիերայի սկիզբ խմբագրել

«Քիթոն» կեղծանունը փոխառված է համր ֆիլմի մեծագույն կոմիկ Բաստեր Քիթոնից (իրական անունը Ջոզեֆ Ֆրենսիս Քիթոն)։ Քիթոնը իր համար կեղծանուն է վերցրել, որպեսզի չշփոթեն դերասան Մայքլ Դուգլասի և ռադիովարող Մայքլ Դուգլասի հետ։ Որպես ստենդափ դերասան հանդես գալուց մի քանի անհաջող փորձերից հետո, Քիթոնը սկսել է աշխատել WQED հեռուստաալիքում, նաև եղել է օպերատոր Փիթսբուրգում։ Նաև սկսել է հայտնվել տարբեր ծրագրերում և հեռուստահաղորդումներում։ Զուգահեռ նա խաղում էր Փիթսբուրգի թատրոնում։ Որոշում կայացնելով թողել Փիսբուրգը, Մայքլը տեղափոխվում է Լոս Անջելես, որտեղ սկսում է խաղալ տարբեր սերիալներում։

Քիթոնի դեբյուտը մեծ կինոյում կայացել է 1982 թվականին «Գիշերային հերթափոխը» կատակերգության շնորհիվ, որից հետո դերասանը սկսել է խաղալ կոմիկ դերեր։ Խաղացել է բավականին հաջողակ «Միսթր Մամա» կատակերգության մեջ, Թերի Գարի հետ։ Ֆիլմում Քիթոնը ստիպված է զբաղվել ընտանիքով, իսկ նրա կինը կարիերայով։ Հետագայում նկարահանվել է «Վտանգավոր Ջոննին», «Էնտուզիաստ», «Վերցրու և փախիր» և «Հերյուրանք» ֆիլմերում։ Բոլոր ֆիլմերը նկարահանվել են կատակկաերգական ժանրով։

Բիթլջուս խմբագրել

Սակայն, Քիթոնի համար մեծ առաջընթաց է դարձել ուրվականի դերը՝ Թիմ Բարթոնի «Բիթլջուս» ֆիլմում և թմրամոլի դերով «Սթափ մտքում և ամուր հիշողության մեջ» ֆիլմում։ Բարթոնի ֆիլմում նա մարմնավորել է աներես Բիթլջուսին, պրոֆեսիոնալ «բիո-էկզորսիստին»՝ որին օգնության են դիմում Ջինա Դեյվիսի և Ալեք Բոլդուինի հերոսները, բայց անմիջապես զղջում են րդա համար։ «Սթափ մտքում և ամուր հիշողության մեջ» ֆիլմում, Մայքլը մարմնավորել է անշարժ գույքի բրոքերին, որը կախված է ալկոհոլից և կոկաինից։ Քիթոնի խաղը այս երկու ֆիլմերում քննադատների կողմից բարձր է գնահատվել։ ԱՄՆ-ի քննադատների ազգային հասարակությունը ճանաչել է Մայքլին 1988 թվականի լավագույն դերասան, այս երկու ֆիլմերի դերերի համար։

Քիթոն հրաժարվեց ռեժիսոր Դևիդ Քրոնենբերգի առաջարկից՝ խաղալ «Ճանճը» ֆիլմում գիտնական-բնագետի գլխավոր դերը։ Արդյունքում, այս դերը փառավորվեց Ջեֆ Գոլդբլումի կատարմամբ։

Բեթմեն խմբագրել

1980-ական թվականների վերջերին Թիմ Բարթոնը նորից է հրավիրել Քիթոնին խաղալ իր նոր նախագծի մեջ՝ «Բեթմեն» ֆիլմում, որտեղ նա կատարել է հանցագործության դեմ մարտիկի դերը, չղջիկի կոստյումով, որը դարձել է նրա առավել հայտնի դերը։ Բեթմենի դերի համար դիտարկվել են շատ հայտնի դերասաններ, բայց պրոդյուսեր Ջոն Փիթերսը առաջարկել է Քիթոնին, պնդելով, որ նա ունի «ճիշտ հատկանիշներ»։ «Փորձարկելով» նրան «Բիթլջուսի» մեջ, Բարթոնը համոզվել է նրան, որ Մայքլը մարմնավորի Բեթմենին։ Երկար ժամանակ այն փաստը, որ Քիթոնը հաստատվել է Բեթմենի դերին, թաքցվում էր, Բարթոնի պնդմամբ։ Քանի որ, մինչ այդ, Քիթոնը հայտնի է դարձել իր կատակերգական դերով «Բիթլջուսում», Բարթոնը վախենում էր, որ երկրպագուների ակնհայտ բացասական արձագանքը կարող է պատճառ դառնալ ֆիլմի ձախողման համար։

«Բեթմենից» հետո, Քիթոնը խաղացել է երկու ֆիլմերում։ Առաջինը դարձել է Ջոն Շլեզինգերի ««Պասիֆիկ-Հայթս շրջան» ֆիլմը, որտեղ նա կերպարանավորել է Քարտեր Հեյսին՝ պրոֆեսիոնալ մոլագար-աֆերիստին։ Երկրորդ ֆիլմը դարձել է «Լավ ոստիկանը», որտեղ նա խաղացել է խաղացել է ազնիվ ոստիկանի դերը, որտեղ նրա զուգընկերոջ մահից հետո վերցնում է նրա երեք զավակներին իր խնամքի տակ։

1990 թվականին դերասանը ամուսնալուծվել է դերասանուհի Քերոլայն Մաքուիլյամսից, որի հետ նա միայնակ ապրել է 8 տարի։ Այդ ամուսնությունից նրանք ունեցան երեխա՝ Շոնին։

1992 թվականին նա նորից վերադարձավ Բեթմենի դերին «Բեթմենը վերադառնում է» ֆիլմում։ Այն նկարահանում էր Բարթոնը։ Ֆիլմը, չնայած դրամարկղային հավաքումներից, քննադատներից ստացել է սառը դիտարկումներ։ Դրա հիմնական պատճառն այն էր, որ Բարթոնը չափազանց շահագրգռված էր գոթիկայով և ֆիլմը դարձել է ավելի մռայլ։ Հետագայում դա խոստովանում էր ինքը Բարթոնը։

Քիթոնը հնչունավորել է Հայաո Միյաձակիի «Պորքո Ռոսսո» մուլտֆիլմի ամերիկյան հրատարակչության գլխավոր կերպարին՝ ավիատորին, խորը հոգևոր ճգնաժամի հետևանքով վերածված խոզի։

1995 թվականին Warner Bros. կրկին կապվել է դերասանի հետ, որպեսզի նա երրորդ անգամ խաղա Բեթմենի դերը։ Բարթոնին փոխարինեցին Ջոել Շումախերով և դրա պատճառով Քիթոնը նույնպես որոշեց լքել նախագիծը։ Պատճառներից մեկը դարձավ այն, որ Քիթոնին դուր չեկավ նոր ֆիլմի սցենարը, և նա հրաժարվելէ դերից։

Հետագա կարիերան խմբագրել

Քիթոնը 55-րդ Կաննի կինոփառատոն, 2002 թվականի մայիս

«Բեթմենը վերադառնում է» ֆիլմից հետո, հետևեց մի շարք ֆիլմեր, որոնք հայտնվել են անհաջող ինչպես առևտրային, այնպես էլ ստեղծագործական բաղադրիչներում։ Նրանց թվում չի կարելի դասել 1993 թվականի «Իմ կյանքը» դրաման։ Այնտեղ Քիթոնը խաղացել է մարդու դեր, ով իմանում է իր մոտալուտ վախճանի մասին, և փորձում է հասկանալ հիվանդության պատճառը և վերացնել դրանք։ Նրա կերպարը միանգամից չէ, բայց, այնուամենայնիվ, հավատաց, որպեսզի վերականգնվի, նա պետք է հեռացնել զայրույթն ու վիրավորանքը, ապրող մանկությունից իր սրտում։ Այս աշխատանքից հետո ի հայտ են եկել «Շատ աղմուկ ոչնչից» (Ուիլյամ Շեքսպիրի համանուն պիեսի էկրանավորում), «Բազմություն» և Ջինա Դեյվիսի հետ «Լռություն» ֆիլմերը։ Նար նա նորից աշխատել է ռեժիսոր Ռոն Հովարդի հետ, «Թերթ» ֆիլմում։

1997 թվականին Քիթոնը փորձել է դուրս գալ տևական ստեղծագործական ճգնաժամից, մասնակցելով Քվենտին Տարանտինոյի «Ջեքի Բրաուն» քրեական դրամայում։

Հետո Քիթոնը կարահանվել է փոփոխական հաջողությամբ։ Այդ ժամանակահատվածում նա հայտնվել է Ռոբերտ Դյուվալի հետ «Հաղթանակի գինը» սպորտային դրամայում, Հելենա Բոնեմ Քարթերի հետ «Ուղիղ եթեր Բաղդադից» և Մայքլ Քեյնի հետ «Սորուն ավազներ» մարտաֆիլմում։ «Ուղիղ եթեր Բաղդադից» հեռուստաֆիլմի համար, Քիթոնը առաջոդրվել է «Ոսկե գլոբուսին»։

Նաև հարկ է նշել կոմերցիոն հաջող «Սպիտակ աղմուկ» միստիկ թրիլերը, որում Քիթոնը խաղացել է ճարտարապետին, որի կյանքը խափանվում է կնոջ անհեթեթ անհետացումից հետո։

2007 թվականին Քիթոնը փորձել է իրեն կինոյում, որպես ռեժիսոր։ Նրա «Ուրախ ջենտլմեն» ֆիլմի պրեմիերան կայացել է 2008 թվականին։

2007 թվականին խաղացել է «Կոնտորա» մինի-սերիալում գլխավոր դերը, որտեղ ցույց է տրվում սառը պատերազմի շրջանը։ Դրանից հետո դերասանը խաղացել է հիմնականում երկրորդական դերերում և զբաղվում էր մուլտֆիլմների հնչունվորմամբ։

Մայքլը հնչունավորել է Կենին «Խաղալիքների պատմություն 3» մուլտֆիլմում, որը դուրս է եկել 2010 թվականին։ Նույն թվականին, նա խաղացել է կապիտան Ջին Մաուխին, «Ոստիկանները խորը պահեստում» կատակերգության մեջ։

Նոր փուլ խմբագրել

2013 թվականին Քիթոնը մարմնավորել է հանցագործ-սադիստին, Ջոզեֆ Ռուբենի «Հյուսիսային տեսարանով պենտհաուս» հոգեբանական թրիլերում։ Նաև նա խաղացել է «Ավարտել պատմությունը» հեռուստաֆիլմում էքսցենտրիկ օպերատորին։

Նույն թվականին Քիթոնը նկարահնվել է ևս երեք ֆիլմերում, որոնց պրեմիերան կայացել է 2014 թվականին։

2016 թվականի հուլիսի 28-ին Քիթոնը դարձել է «Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում» աստղի սեփականատեր[3]։

Ընտրված ֆիլմագրություն խմբագրել

ԹվականՖիլմԴերԾանոթագրություն
1982Գիշերային հերթափոխըԲիլ ԲլեյցեսկիԿանզաս Սիթիի կինոքննադատների մրցանակ՝ երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերի համար
1983Միսթր ՄամաՋեք Բաթլեր
1984Վտանգավոր ՋոննինՋոնաթան «Ջոնի» Քելի
1986ԷնտուզիաստՀանթ Սթիվենսոն
Վերցրու և փախիրՌոբերտ «Բոբի» Բարբատո
1987ՀերյուրանքՀարոլդ «Հարրի» Բերգ
1988Նա կունենա երեխաԽաղում է ինքն իրեն
ԲիթլջուսԲիթլջուսԱռաջադրում՝ «Սատուրն» մրցանակ՝ երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերի համար
Սթափ մտքում և ամուր հիշողության մեջԴերիլ Փոինթեր
1989Երազանքի թիմՈւիլյամ «Բիլի» Քոֆիլդ
ԲեթմենԲրյուս Ուեյն / Բեթմեն
1990«Պասիֆիկ-Հայթս» շրջանՔարտեր Հեյս
1991Մի Լավ ՈստիկանАртур «Арти» Льюис
1992Բեթմենը վերադառնում էԲրյուս Ուեյն / ԲեթմենԱռաջադրում՝ MTV Movie Award
Պորքո ՌոսսոՊորքո ՌոսսոՀնչունավորում
1993Շատ աղմուկ ոչինչիցԴոգբերի
Իմ կյանքըՌոբերտ Ջոնս
1994ԼրագիրՀենրի Հեքեթ
ԼռությունՔևին Վալիկ
1996ԲազմությունДуглас «Дуг» Кинни
1997Աբոթս հնարելովՊատմող
Ջեքի ԲրաունՌեյմոնդ «Ռեյ» Նիկոլետո
1998Հուսահատ միջոցներՓիթեր ՄաքԿեյբ
Տեսադաշտից դուրսՌեյմոնդ «Ռեյ» ՆիկոլետոԿամեո
Ջեք ՖրոստՋեք Ֆրոստ
2000Հաղթանակի գինըՓիթեր Քեմերոն
2002Ուղիղ եթեր ԲաղդադիցՌոբերտ ՎյիներԱռաջադրում՝ «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ` տղամարդու լավագույն դերի համար, մինի-սերիալում կամ հեռուստատեսային ֆիլմում
2003Սորուն ավազներՄարտին Ռեյկես
2004Առաջին դուստրՆախագահ Մաքկենզի
2005Սպիտակ աղմուկՋոնաթան Ռիվերս
Որոշիչ խաղըՆիկոլաս «Նիկի» Ռոգան
Խենթ մրցարշավներՌեյմոնդ «Ռեյ» Նիկոլետո
2006ՄեքենաներՉիկո ՀիքսՀնչունավորում
Վերջին անգամԹեդ «Թեոդոր» Ռայկեր
2007ԿոմպանիաՋեյմս Էնգլթոն
2009Ուրախ ջենտլմենՖրանկլին «Ֆրենկ» Լոգանռեժիսոր, դերասան
Շրջանավարտների գոյատևման դպրոցՎալթեր Մալբի
Նոյան Տապան․ Նոր սկիզբՆոյՀնչունավորում
2010Խաղալիքների պատմություն 3ԿենՀնչունավորում
Ոստիկանները խորը պահեստումԿապիտան Մաուխ
2011Մեքենաներ 2Չիկո ՀիքսՀնչունավորում
2013Հյուսիսային տեսարանով պենտհաուսՀոլանդերր
Ավարտել պատմությունըՋո Ստամպո
2014ՌոբոկոպՌեյմոնդ Սելարս
Need for Speed․ Արագության ծարավՄիապետ
ԲըրդմենՌիգան Թոմսոն / Բըրդմեն
  • «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ` տղամարդու լավագույն դերի համար, կատակերգության կամ մյուզիքլի մեջ
  • ԱՄՆ-ի կինոդերասանների Գիլդիայի մրցանակ՝ կինոյում լավագույն դերասանական կազմի համար
  • «Անկախ ոգին» մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • «Արբանյակ» մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար- կինոֆիլմ
  • ԱՄՆ-ի կինոքննադատների ազգային խորհրդի մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Բոստոնյան կինոքննադատների հասարակության մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Վաշինգտոնի կինոքննադատների ասոցիացիայի մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Սան Ֆրանցիսկոյի կինոքննադատների շրջանակի մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Կանզասի կինոքննադատների շրջանակի մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Critics’ Choice Movie Awards մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Ֆինիքսի կինոքննադատների շրջանակի մրցանակ՝ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Առաջադրում- Օսկար լավագույն դերասանի համար
  • Առաջադրում- BAFTA մրցանակ տղամարդու լավագույն դերի համար
  • Առաջադրում- ԱՄՆ-ի կինոդերասանների Գիլդիայի մրցանակ լավագույն դերի համար
2015ՄինիոններՈւոլտեր ՆելսոնՀնչունավորում
Ուշադրության կենտրոնումՈւոլտեր «Ռոբի» ՌոբինսոնԱՄՆ-ի կինոդերասանների Գիլդիայի մրցանակ՝ կինոյում լավագույն դերասանական կազմի համար
2016ՀիմնադիրըՌեյմոնդ «Ռեյ» Կրոկ
2017Սարդ-մարդ։ ՏունդարձԷդրիան Թումս / Անգղ
Ամերիկացի մարդասպանՍտեն Հյորլի

Մրցանակներ և առաջադրումներ խմբագրել

Մրցանակներ խմբագրել

Առաջադրումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.culture.gouv.fr/Presse/Archives-Presse/Archives-Discours-2012-2018/Annee-2016/Discours-de-Fleur-Pellerin-ministre-de-la-Culture-et-de-la-Communication-a-l-occasion-de-la-ceremonie-de-remise-des-insignes-d-Officier-de-l-ordre
  2. «Spider-Man: Homecoming (2017)». Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 29-ին.
  3. «Hollywood Walk of Fame». Hollywood Walk of Fame. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մայքլ Քիթոն» հոդվածին։
🔥 Top keywords: