Գերմանական հովվաշուն

Գերմանական հովվաշուն
	Գերմանական հովվաշան ձագ
Տեսակ	շան ցեղատեսակ
Այլ անուններ	lsatian (UK); Alsatian Wolf Dog (UK); Berger Allemand; Deutscher Schäferhund; German Shepherd; Schäferhund;
Մականուններ	German Shepherd; Shepherd; Alsatian; Deutscher Schäferhund; Schäferhund, DSH;
Բնաշխարհ	Գերմանիա
Առանձնահատկություններ
Զանգված	22-40 կգ
Զանգված արու	30-40 կգ
Զանգված էգ	22-32 կգ
Հասակ	55-65 սմ
Հասակ արու	60-65 սմ
Դասակարգում և տեսականմուշ
	Շուն (Canis lupus familiaris)

՞

Գիտական դասակարգում

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Կաթնասուններ
Կարգ	Գիշատիչներ
Ընտանիք	Շնազգիներ
Ցեղ	Գայլեր

Լատիներեն անվանում

Canis lupus familiaris

Գերմանական հովվաշուն (գերմ. Deutscher Schäferhund), ընտանի շների ցեղատեսակ։ Սկզբնապես օգտագործվել է ոչխարի հոտը հսկելու և ծառայողական նպատակներով։ Ցեղատեսակը ստացվել է Գերմանիայում` սելեկցիայի և մի քանի ցեղատեսակների խաչասերումից։ Մեծ Բրիտանիայում հայտնի է Էլզասյան գայլաշուն անունով։ Տարբերում են երկու ենթատեսակ` երկարամազ և կարճամազ։

Ցեղատեսակի պատմությունը խմբագրել

Գերմանական հովվաշուն ցեղատեսակը ստեղծվել է XIX դարի վերջերին։ Նշված տեսակի առաջին ներկայացուցիչը ցուցադրվել է 1882 թվականին Հաննովերում (շան անունը եղել է Գրայֆ)։ Ցեղատեսակը իր ծնունդով պարտական է հեծելազորային սպա Մաքս ֆոն Շտեֆանիցին, ում ջանքերով էլ ստեղծվել է այն։

1899 թվականին Գերմանական հովվաշունը առաջին անգամ պաշտոնապես ցուցադրվել է համագերմանական շների ցուցահանդեսում։ Սկզբում նպատակը զուտ հովվաշուն ստեղծելն էր։ Սակայն հաշվի առնելով շան ֆիզիկական և հոգեկան որակները, ինչպես նաև բնավորության գծերը, որոշվել է օգտագործել նաև այլ ոլորտներում։

1901 թվականին զանազան փորձարկումներ և հատուկ վարժանքներ անցնելուց հետո, Գերմանական հովվաշները սկսեցին ծառայել ոստիկանությունում։ 1914 թվականին Գերմանական հովվաշան ցուցադրական հնարավորությունները հիմք հանդիսացան նրա բանակում ընդգրկվելուն։

Գերմանական հովվաշները մասնակցություն են ունեցել Համաշխարհային երկու պատերազմներում ` մարտնչող բոլոր բանակների կազմում։

Ընդհանուր բնութագիրը խմբագրել

Գերմանական հովվաշունը ծառայողական շուն է, հավասարակշռված և ընդունակ զանազան վարժեցումների։ Հավատարիմ է, անվախ և աչալուրջ։ Ունի սուր հոտառություն և ցանկացած արտաքին շեղող հանգամանք չի կարող նրան խանգարել հետքի վրա ընկնելու, պայթուցիկներ, թմրանյութեր, դիակներ որոնելու ժամանակ։

Հատկապես առավել հաջողակ է մեկ տիրոջ առկայության դեպքում։ Գերադասելի կողմերից մեկն այն է, որ թեթև է տանում տիրոջ փոփոխումը և նույն եռանդով աշխատում է նոր տիրոջ հետ։ Դա հատկապես կարևոր է պարեկային ծառայության ժամանակ, երբ նրան ուղեկցող ծառայողները կարող են անընդհատ փոփոխվել և նա կկատարի յուրաքանչյուրի հրամանը։ Չնայած այս հանգամանքը այնքան էլ ձեռնտու չէ տնային պայմաններում։

Ըստ ուսումնասիրությունների` Գերմանական հովվաշունը համալրում է ամենախելացի շների առաջին եռյակը։ Ունիվերսալ ցեղատեսակ է։ Ծառայում է ոստիկանությունում, բանակում, տարաբնույթ բնագավառներում ` պահպանություն, հսկողություն, պարեկություն, խուզարկություն, օգնել և մասնակցել փրկարարական և որոնողական աշխատանքների, կարող է բռնել փախչող հանցագործին, փրկել վիրավորներին և ջրում խեղդվողներին, ուղեկցել կույրերին, խաղալ երեխաների հետ և այլն։

Գերմանական հովվաշան նախընտրելի կազմվածքը պետք է համընկնի հետևյալ ստանդարտներին. մնդավի բարձրությունը` 60-65 սմ (արու), 55-60 սմ (էգ), քաշը՝ 30-40 կգ (արու), 22-32 կգ (էգ)։ Ծնոտները հզոր են, աչքերը միջին չափի՝ շագանակագույն, ունի խելացի հայացք և ինքնավստահ կազմվածք։ Գույնը կարող է լինել տարբեր։ Ամենատարածվածը շիկակարմիր և սև գունավորումով շներն են։ Սակայն կան ամբողջովին սև, ամբողջովին սպիտակ և այլ գունային երանգավորումներով շներ։

1920-ական թվականներին հոլանդացի սելեկցիոներ Լանդեր Սարլոսը Գերմանական հովվաշան և գայլի խաչասերումից ստացել է նոր ցեղատեսակ, որը հետագայում ստացավ Սարլոսի գայլաշուն անվանումը, իսկ 1930-ական թվականներին, Գերմանական հովվաշուն ցեղատեսակից ԽՍՀՄ-ում ստացվել է մեկ այլ ցեղատեսակ՝ Արևելաեվրոպական հովվաշունը։ 1955 թվականին Չեխոսլովակիայում Գերմանական հովվաշան և կարպատյան (եվրասիական) գայլի խաչասերումից ստացվել է Չեխոսլովակյան գայլաշունը։