Բարսեղ Կեսարացի

Բարսեղ Կեսարացի
Բարսեղ Կեսարացի
Ժամանակաշրջան	Ուշ Հռոմեական կայսրություն
Ծնունդ	329[…]
Ծննդավայր	Կեսարիա, Թուրքիա
Վախճան	379
Վախճան վայր	Կեսարիա, Թուրքիա
Եկեղեցի	քրիստոնեություն և Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Սրբացված կարգ	սրբազան
Հիշատակության օր	Հունվարի 2
Աշխատանք	աստվածաբան, կաթոլիկ քահանա, փիլիսոփա, գրող, կաթոլիկ սարկավագ, արքեպիսկոպոս և կաթոլիկ եպիսկոպոս
Ապրելաձև	բուսակերություն և միստիցիզմ
Երկիր	Բյուզանդական կայսրություն
Ուսուցիչ	Macrina the Elder?, Eustathius of Sebaste? և Գրիգոր Նազիանզացի
Մայր	Emmelia of Caesarea?
Հայր	Basil the Elder?
Քույր/եղբայր	Macrina the Younger?, Գրիգոր Նյուսացի և Peter of Sebaste?

Բարսեղ Կեսարացի կամ Բարսեղ Մեծ (հուն․՝ Μέγας Βασίλειος կամ Βασίλειος Καισαρείας, 329^[1]^[2]^[3]^[…], Կեսարիա, Թուրքիա^[3] - 379^[4]^[3], Կեսարիա, Թուրքիա), ընդհանրական եկեղեցու նշանավոր հայրապետ, ընդհանրական եկեղեցու տասներկու մեծ վարդապետներից մեկը, Հայ Առաքելակն Եկեղեցու և համաքրիստոնեական սուրբ, աստվածաբան, Կապադովկիայի Կեսարիա քաղաքի արքեպիսկոպոս (370 թ-ից), եկեղեցական գործիչ և գրող։ Գրիգոր Նյուսացու ավագ եղբայրը, Գրիգոր Նյուսացու և Գրիգոր Նազիանզացու հետ մեկտեղ մտնում է «երեք մեծ կապադովկիացիների» եռյակի մեջ։ Նրան է վերագրվում պատկերակալի հայնագործումը և իր անունը կրող պատարագի կազմումը։ Հեղինակ է մեկնությունների, դավանաբանական գործերի, ճառերի, ներբողների, քարոզների, զրույցների ու նամակների (մեզ է հասել 360-ից ավել նամակ)։

Ազդեցությունը Հայ եկեղեցու վրա խմբագրել

Բարսեղ Կեսարացու երկերը հայերեն են թարգմանվել V դարից («Վեցօրեայք», «Պատարագամատոյցք», կանոններ, աղոթքներ)։ «Գիրք հարցողացը», «Պահոց» ճգնակեցական հրահանգների ժողովածուն (պարունակում է 33 ճառ) աստվածաբանության սիրված ձեռնարկներ են եղել միջնադարյան վարդապետարաններում^[7]։ Հայ միջնադարյան հեղինակները Բարսեղ Կեսարացու գործերը ընթերցողին առավել հասկանալի դարձնելու համար գրել են դրանց մեկնաբանություններ (հայտնի են «պատճառ» կամ «լուծմունք» անուններով)։ Կեսարացու ստեղծագործություններից մեջբերումներ են կատարել իրենց մեկնողական և դավանաբանական բնույթի երկերում Վարդան Արևելցին («Մեկնութիւն Արարածոց», «Կնիք հաւատոյ»), Անանիա Սանահնեցին («Հակաճառութիւն»), Վարդան Այգեկցին («Արմատ հաւատոյ») և այլն։ Կեսարացու ճառերից մի քանիսը պահպանվել են միայն հայերեն թարգմանությամբ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 http://www.treccani.it/enciclopedia/basilio-di-cesarea-detto-il-grande-santo_%28Enciclopedia-Italiana%29/
↑ ^2,0 ^2,1 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Любкер Ф. Basilius (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 205.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 BeWeB
↑ Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.
↑ Calendarium Romanum (լատ.): Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica — Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. — P. 23.
↑ «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, Երևան, 2002, էջ 177։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարսեղ Կեսարացի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո:

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 337)։

[_fd85b13a720fe677-1] 1,0 ^1,1 http://www.treccani.it/enciclopedia/basilio-di-cesarea-detto-il-grande-santo_%28Enciclopedia-Italiana%29/

[_3cf1e8d27c889a79-2] 2,0 ^2,1 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.

[_517f5feb826e93af-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Любкер Ф. Basilius (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 205.

[_19a2a2d6884bfdf8-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 BeWeB

[_cb4a3a66748273db-5] Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.

[_b1e8c1854886a7c7-6] Calendarium Romanum (լատ.): Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica — Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. — P. 23.

[7] «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, Երևան, 2002, էջ 177։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]