Արյան կոմպլեմենտի համակարգ

1888թ․-ին Ջորջ Նաթոլը բացահայտեց, որ ոչխարի արյան պլազման ունի թույլ սպանիչ հատկություն ընդդեմ սիբիրյան խոցի հարուցչի։ Սպանիչ հատկությունն անհետանում էր արյունը տաքացնելիս^[3]։ 1891թ․-ին Հանս էրնստ Ագըստ Բաքնրը իր էքսպերիմենտների ժամանակ նկատեց արյան նույն հատկությունը՝ անվանելով այդ սպանիչ հատկությունը <<ալեքսին>>, որը հունարեն նշանակում է զերծում^[4]։ 1894թ․-ին որոշ լաբորատորիաներ ցույց տվեցին, որ խոլերայից առողջացած ծովախոզերի արյան պլազման ունի սպանիչ հատկություն խոլերայի հարուցչի նկատմամբ in vitro պայմաններում։ Պլազմայի տաքացումը վերացնում էր այս հատկությունը։ Այնուամենայնիվ, տաքացմամց ապակտիվացված պլազմայի ներարկումը խոլերայի հարուցչի հետ շփված ծովախոզերին, պաշտպանում էր դրանց հիվանդությունից։ Բելգիացի Փարիզի Պաստերի ինստիտուտի երիտասարդ գիտնական Ջուլս Բորդեթը եզրակացրեց, որ այդ օրինաչափությունն ունի երկու բաղադրիչ, որոնցից մեկը պահպանում է զգայունացնող ազդեցությունը տաքացումից հետո, իսկ մյուսը կորցնում է տաքացումից։ Ջերմության նկատմամբ կայուն բաղադրիչը պատասխանատու էր կոնկրետ հարուցիչների նկատմամբ իմունիտետի համար, իսկ ջերմության նկատմամբ զգայուն բաղադրիչը ուներ ոչ սպեցիֆիկ հակամիկրոբային ակտիվություն և պարունակվում է բոլոր նորմալ պլազմաներում։ 1899թ․-ին Պոլ Էրլիխը վերանվանեց այդ ջերմության նկատմամբ զգայուն բաղադրիչը <<կոմպլեմենտ>>^[3]։ Նա օգտագործեց այդ տերմինը իր իմուն համակարգին վերաբերող տեսության մեջ^[5]։

Կոմպլեմենտի հմակարգը խթանում է հետևյալ իմունային գործընթացները^[6]՝

1. Ֆագոցիտոզ— հակամարմինները օպսոնիզացիայի ենթարկելու միջոցով։ C3b սպիտակուցն առավել բարձր օպսոնիզացնող ակտիվություն ունեցող գործոնն է։
2. Բորբոքում— մակրոֆագերի և նեյտրոֆիլների ներգրավման միջոցով։
3. Բջաթաղանթի գրոհ— բակտերիայի բջջի թաղանթի վնասման միջոցով։

Կոմպլեմենտի համակարգը կազմող սպիտակուցների և գլիկոպրոտեինների մեծամասնությունը սինթեզվում են լյարդում՝ հեպատոցիտների կողմից։ Սակայն նշանակալի քանակություն սինթեզվում է նաև մակրոֆագերի, արյան մոնոցիտների, միզասեռական և ստամոքսաղիքային համակարգերի էպիթելային բջիջների կողմից։ Ակտիվացման բոլոր երեք ուղիներում էլ առաջանում են պրոտեազ C3-կոնվերտազայի հոմոլոգ տարբերակներ։ Դասական ուղիով ակտիվացման համար պահանջվում է հակածին-հակամարմին կոմպլեքսների առկայություն (յուրահատուկ իմուն պատասխան), մինչդեռ, ակտիվացման այլընտրանքային ուղին կարող է գործարկվել կոմպլեմենտի C3 բաղադրիչի ինքնաբուխ հիդրոլիզի, օտար նյութի, պաթոգենների կամ վնասված բջիջնների ազդեցությամբ։ Մանոզ-կապող լեկտինային ուղին կարող է գործարկվել C3 սպիտակուցի հիդրոլիզի կամ հակամարմինների հետ չկապված հակածինների առկայությամբ (ոչ յուրահատուկ իմուն պատասխան)։ Բոլոր երեք ուղիների դեպքում C3-կոնվերտազան ճեղքում է և ակտիվացնում C3 բաղադրիչը կամ կոմպոնենտը՝ առաջացնելով C3a և C3b սպիտակուցները և այդպիսով գործարկում շղթայաձև կամ կասկադային ակտիվացման գործընթացը։ C3b-ն կապվում է ախտածին բջջի մակերեսին և օպսոնիզացիայի ենթարկում դրանք՝ բարձրացնելով ֆագոցիտային բջիջների կողմից դրանց ֆագոցիտոզի ենթարկելու ներգրավվածությունը։

Ալտերնատիվ կամ այլընտրանքային ուղու դեպքում C3b-ն կապվում է գործոն B-ին։ Գործոն D-ն C3b-ին կապված գործոն B-ից անջատում է գործոն Ba-ն։ Իսկ C3b(2)Bb կոմպլեքսը հանդիսանում է պրոտեազա, որը ճեղքում է C5 գործոնը C5b-ի և C5a-ի։ C5-կոնվերտազան ձևավորվում է նաև դասական ուղու դեպքում, երբ C3b-ն կապում է C4b-ն և C2b-ն։ C5a-ն հանդիսանում է կարևոր քեմոտաքտիկ սպիտակուց և նպաստում է բորբոքման բջիջների հավաքագրմանը։ C3a-ն հանդիսանում է կարևոր ցիտոկին ASP-ի նախաձևը (այս տեսակետը չի հանդիսանում միանշամակ ընդունվող^[7]) և սովորաբար արագ կերպով ենթարկվում է ճեղքման կարբոքսիպեպտիդազա B-ի կողմից։ ԵՎ C3a, և C5a գործոններն ունեն անաֆիլատոքսինային ակտիվություն՝ ուղակի կերպով առաջացնելով պարարտ բջիջների դեգրանուլյացիա, ինչպես նաև բարձրացնելով անոթային թափանցելիությունը և հարթ մկանների կծկումը^[7]։ C5b-ն գործարկում է թաղանթ գրոհող ուղին, որի արդյունքում առաջանում է թաղանթ գրոհող կոմպլեքս, որը բաղկացած է C5b, C6, C7, C8 և պոլիմերային C9 գործոններից^[8]։ Թաղանթ գրոհող կոմպլեքսը հանդիսանում է կոմպլեմենտի շղթայի բջջալույծ վերջնարդյունք։ Այն ձևավորում է տրանսմեմբրանային ճանապարհ, ինչն առաջացնում է թիրախավորված բջջի օսմոտիկ քայքայում։ Կուպֆերի բջիջները և այլ ֆագոցիտոզ իրականացնող բջիջները օգնում են հեռացնել կոմպլեմենտով պատված պաթոգեններին։ Որպես բնածին իմուն համակարգի մաս, կոմպլեմենտի համակարգի տարրեր կարող են առկա լինել ողնաշարավորներից բացի նաև ավելի վաղ տեսակների շրջանում։

Կոմպլեմենտի ակտիվացման դասական ուղին գործարկվում է C1-կոմպլեքսի ակտիվացմամբ։ C1-կոմպլեքսը կազմված է 1մոլեկուլ C1q, 2 մոլեկուլ C1r և 2 մոլեկուլ C1s կամ C1qr²s² սպիտակուցներից։ սա տեղի է ունենում, երբ C1q-ն միանում է IgM կամ IgG հակամարմինների հակամարմին-հակածին կոմպլեքսին։ Ուղին կարող է ակտիվանալ մեկ պենտամերային IgM-ով, մինչդեռ IgG-ի դեպքում՝ անհրաժեշտ են վեցը։ Ակտիվացումը տեղի է ունենում նաև, երբ C1q կոմպոնենտը անմիջականորեն կապնվում է պաթոգենի բջջաթաղանթին։ Նմանատիպ միացումը առաջացնում է C1q մոլեկուլի կոմֆորմացիոն փոփոխություններ, որը հանգեցնում է երկու C1r մոլեկուլների ակտիվացմանը։ C1r-ը հանդիսանում է սերին-պրոտեազա։ Այնուհետև դրանք ճեղքվում են C1s-ի՝ մեկ այլ սերին-պրոտեազայի։ Այնուհետև C1r²s² կոմպոնենտը ճեղքում է C4-ը հետո C2-ը՝ առաջացնելով C4a, C4b, C2a և C2b կոմպոնենտները (նախկինում՝ C2-ի ամենամեծ ֆրագմենտը կոչվում էր C2a, իսկ այժմ՝ C2b)։ C4b և C2a կոմպոնենտները միանում են՝ առաջացնելով կլասիկ ուղու C3-կոնվերտազան (C4b2a կոմպլեքս), որն ինդուկցում է C3-ի ճեղքումը C3a-ի և C3b-ի։ Այնուհետև C3b-ն միանում է C4b2a-ին՝ առաջացնելով C5-կոնվերտազա (C4b2a3b կոմպլեքս)^[9]։

Ալտերնատիվ ուղին ակտիվանում է շարունակական դանդաղ կերպով՝ C3-ի սպոնտան հիդրոլիզի հետևանքով՝ ներքին թիոէսթերային կապի ճեղքմամբ։ Ալտերնատիվ ուղին չի հիմնվում պաթոգեն կապող հակամարմինների վրա, ինչը բնորոշ է մնացած ուղիներին^[2]։ C3b-ն, որն առաջանում է C3-ից C3-կոնվերտազային կոմպլեքսի կողմից և հեղուկ ֆազայում ենթարկվում է արագ ճեղքման գործոն H-ի և գործոն I-ի կողմից։ Եվ ընդհակառակը, երբ C3-ի ներքին թիոէսթերային խումբը ռեակցում է պաթոգեն միկրոօրգանիզմի բջջաթաղանթի մակերեսային հիդրոքսիլ կամ ամինո խմբերի հետ և C3b-ն կապվում է՝ այն դառնում է պաշտպանված գործոն H միջնորդավորված ապակտիվացման նկատմամբ։ Մակերեսին միացած C3b-ն կարող է միանալ գործոն B-ին և առաջացնել C3bB կոմպլեքսը, որն էլ գործոն D-ի առկայությամբ ճեղքվում է Ba-ի և Bb-ի։ Bb-ն միանում է C3b-ին՝ առաջացնելով C3bBb, որն էլ հանդիսանում է ալտերնատիվ ուղու C3-կոնվերտազան։

C3bBb կոմպլեքսը կայունանում է կապվելով գործոն P-ին (պրոպերդին)։ Կայունացած C3 կոնվերտազան՝ C3bBbP ընդունակ է ճեղքելու էլ ավելի մեծ քանակությամբ C3 գործոն։ Երբ կոմպլեմենտն ակտիվանում է բջջի մակերեսին, ակտիվացումը սահմանափակվում է կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների կողմից, որոնցից են՝ CD35, CD46, CD55 և CD59, կախված կոնկրետ բջջից։ Պաթոգեն միկրոօրգանիզմները, որպես կանոն զուրկ են կոմպլեմենտ կարգավորորղ սպիտակուցներից, սակայն առկա են մի շարք բացառություններ, երն արտահայտում է պաթոգեն միկրոօրգանիզմների ադապտացիան ողնաշարավորների իմուն պատասխանի նկատմամբ։ Այսպիսով, կոմպլեմենտի ակտիվացման ալտերնատիվ ուղու դեպքում տարբերակվում է սեփական բջիջը պաթոգենից բջջաթաղանթի մակերեսին էքսպրեսված կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների առկայությամբ։ Սեփական բջիջները իրենց մակերեսին չեն կուտակում C3b, քանի որ դա կանխվում է կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների կողմից, մինչդեռ օտար բջիջները, պաթոգենի կամ ոչ նորմալ բջջաթաղանթները կարող են պատվել C3b-ով և iC3b-ով։ Այսպիսով կոմպլեմենտի ալտերնատիվ ուղին բնածին իմուն համակարգի մասնիկն է։

Երբ ալտերնատիվ ուղու C3 կոնվերտազան առաջանում է պաթոգենի կամ այլ բջջի մակերեսին, այն կարող է կովալենտ կերպով կապել մեկ այլ C3b և առաջացնել C3bBbC3bP՝ C5 կոնվերտազան։ Այս ֆերմենտն, այնուհետև, ճեղքում է C5-ը C5a-ի, որը հանդիսանում է անաֆիլատոքսին և C5b-ի։ Այնուհետև C5b-ն հավաքում է իր վրա C6, C7, C8 և բազմակի C9 մոլեկուլներ՝ ձևավորելով թաղանթ գրոհող կոմպլեքս։ Այն բջջաթաղանթի վրա առաջացնում է բացվածք, որը ընդունակ է ոչնչացնել թիրախավորված բջիջը։

Լեկտինային ուղին համանման է դասական ուղուն, սակայն տարբերվում է օպսոնի, մաննոզ-կապող լեկտին և ֆիկոլինների առկայությամբ C1q-ի փոխարեն։ Այս ուղին գործարկվում է, երբ մաննոզ-կապող լեկտինը կապվում է պաթոգենի բջջաթաղանթի մաննոզային մնացորդներին, որը ակտիվացնում է մաննոզ-կապող լեկտին ասոցացված սերին-պրոտեազաները, որոնք, այնուհետև, կարող են ճեղքել C4-ը C4a-ի և C4b-ի, իսկ C2-ը C2a-ի և C2b-ի։ C4b-ն և C2b-ն միանում են՝ առաջացնելով կլասիկ C3 կոնվերտազա՝ դասական ուղուն համանման։ Ֆիկոլինները համանման են մաննոզ-կապող լեկտինին և գործում են նմանատիպ կերպով։ Մարդկանց մոտ նկատվում են M ֆիկոլինի մի քանի՝ մեկ նուկլեոտիդով պայմանավորված պոլիմորֆիզմի ձևեր և դրանով պայմանավորված լիգանտ կապող ունակության և պլազմայունշմ դրա պարունակության տարբերություններ։ Նախկինում՝ C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը կոչվում էր C2a, իսկ այժմ՝ C2b^[10]։ Անողնաշարավորների մոտ, որոնք չունեն ադապտիվ իմուն համակարգ, ֆիկոլինները ընդլայնված են, իսկ դրանց կապումը սպեցիֆիկացած է, ինչը որոշ չափով կոմպենսացնում է պաթոգեն սպեցիֆիկ իմուն պատասխանի բացակայությունը։

Իմունաբանության դասագրքերում օգտագործվում են տարբեր անվանումներ C2-ի ավելի մեծ և փոքր ֆրագմենտի համար։ Նախընտրելի մոտեցումն այն է, որ ավելի փոքր հատվածը անվանվում է C2a՝ դեռևս 1994թ․-ին մի հայտնի դասագիրք խորհուրդ էր տալիս C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանել C2b^[11]։ Բացի այդ, այդ մոտեցումն զարգացվում է դասագրքի 1999թ-ի 4-րդ հրատարակությունում, որտեղ ասվում է^[12], որ ինչպես հայտնի է ի սկզբանե C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանվել է C2a և մինչ այժմ այն այդպես է հիշատակվում որոշ տեքստերում և հետազոտական աշխատանքներում, և որ դասագրքում միասնական մոտեցման համաձայն բոլոր կոմպոնենտների ավելի մեծ ֆրագմենտները անվանված են b, այսպիսով C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանված է C2b, և որ կլասիկ և լեկտինային ուղիների դեպքում C3 կոնվերտազան կազմված է C4b-ից և C2b-ից^[12]։

Մեկ այլ գրականության մեջ օգտագործվում է հետևյալ մոտեցումը^[13]՝ պետք է ուշադրություն դարձնել, որ հին տեքստերում խոշոր ֆրագմենտը անվանվում է C2a, իսկ ավելի փոքրը՝ C2b^[14]։ Որոշ աղբյուրներ անվանում են խոշոր և ավելի փոքր ֆրագմենտները C2a և C2b համապատասխանաբար^{[15][16][17][18][19][20][21][22][23]}, մինչդեռ այլ աղբյուրներում՝ հակառակը^{[11][12][24][25][26]}։ Այնուամենայնիվ, ըստ լայնորեն ընդունված կոնվենցիայի՝ C2b է կոչվում ավելի խոշոր ֆրագմենտը, որը դասական ուղում կազմում է C4b2b կոմպլեքսը (նախկինում՝ C4b2a)։ Ջեյնուեյիգրքի մի շարք հրատարակություններում՝ 1-ինից 7-րդ^[22] ընդգծվում է այն դիրքորոշումը, որ C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը, որպես C2b նշելու վերաբերյալ։

Մաննոզ-կապող լեկտին սպիտակուցի ֆիքսացիան վիրուսի մակերեսին, նույնպես ցուցաբերել է դրա չեզոքացման գործենթացի խթանում^[27]։

Դասական ուղու դեպքում C1-ը կապվում է իր C1q ենթամիավորով հակածնի հետ կոմպլեքս կազմած IgG-ի կամ IgM-ի Fc ֆրագմենտներին,որն իրենից ներկայացնում է CH2 հատվածը։ C4b-ն և C3b-ն նույնպես ընդունակ են կապնվելու հակածին-ասոցացված հակամարմիններ IgG-ին կամ IgM-ին՝ վերջիններիս Fc հատվածի միջոցով^[13][19][22]։

Նմանատիպ իմունոգլոբուլին միջնորդավորված միացումը կարող է մեկնաբանվել, որպես կոմպլեմենտի կողմից՝ իմունոգլոբուլինների օտար հակածինը ճանաչելու և դրան կապվելու ընդունակության օգտագործում, որպես ուղղորդիչ։ Կոմպլեմենտը ինքնուրույն կարող է կապվել պաթոգենին վերջիններիս պաթոգեն-ասոցացված մոլեկուլային նկարագրից ելնելով^[22], սակայն հակամարմնի հետ միասին դրանց ազդեցությունը առավել սպեցիֆիկորեն է ուղված։

Որոշ բաղադրիչներ ունեն միացման տարբեր հատվածներ։ Դասական ուղու դեպքում C4-ը կապվում է իմունոգլոբուլին-ասոցացված C1q-ին և C1r²s² ֆերմենտը ճեղքում է C4-ը C4b-ի և 4a-ի։ C4b-ն կապվում է C1q-ին, հակածին-ասոցացված իմունոգլուբուլինին և միկրոօրգանիզմի մակերեսին։ C3b-ի ունակությունը կապվելու հակածին-ասոցացված իմունոգլոբուլիննորին, կարող է արդյունավետորեն գործել ընդդեմ հակածին-հակամարմինային կոմպլեքսների նստելուն՝ դարձնելով դրանքլուծելի։ ,

Կոմպլեմենտի համակարգն ունի սեփական օրգանիզմը ծայրաստիճան վնասելու պոտենցիալ, ուստի դրա ակտիվացումը ենթարկվում է խիստ կարգավորման։ Կոմպլեմենտի համակարգը կարգավորվում է կոմպլեմենտ հսկող սպիտակուցներով, որոնց պարունակությունն արյան պլազմայում պլազմայում կոմպլեմենտի սպիտակուցների քանակությունից ավելի բարձր է։ Կոմպլեմենտ հսկոզ որոշ սպիտակուցներ առկա են սեփական բջջիջների թաղանթի վրա և կանխում են սեփական բջիջների թիրախավորումը կոմպլեմենտի համակարգի կողմից։ Օրինակ՝ CD59-ը, որը հայտնի է նաև, որպես պրոտեկտին, ընկճում է C9-ի պոլիմերիզացիան թաղանթ գրոհող կոմպլեքսի առաջացման ժամանակ։ Դասական ուղին պաշարվոմ է C1-պաշարիչի կողմից, որը կապվում է С1-ին և կանխում դրա ակտիվացումը։

C3-կոնվերտազան կարող է պաշարվել քայքայման արագացման գործոնի կողմից, որը կապված է էրիթրոցիտի պլազմատիկ թաղանթին գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլային խարսխով։

Կա կարծիք, որ կոմպլեմենտի համակարգն իր դերակատարումն ունի իմուն համակարգի հետ կապված շատ հիվանդությունների մեջ, ինչպիսիք են՝ Բարրաքեր-Սիմոնսի համախտանիշը, բրոնխեալ ասթման, համակարգային կարմիր գայլախտը, գլոմերուլոնեֆրիտը, հոդաբորբի տարբեր տեսակները, սրտի աուտոիմուն հիվանդությունները, ցրված սկլերոզը, հաստ ազու ոչ սպեցիֆիկ բորբոքային հիվանդությունները, պարոքսիզմալ նոկտյուրնալ հեմոգլոբինուրիան, ատիպիկ հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշը, իշեմիկ-ռեպերֆուզիոն վնասումները^[28][29], ինչպես նաև փոխպատվաստված օրգանների մերժումը^[30]։

Աճում են նաև կոմպլեմենտի համակարգի դերի վերաբերյալ ենթադրություները կապված կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդությունների հետ, օրինակ Այցհեյմերի հիվանդություն և այլ նեյրոդեգեներատիվ հիվանդություններ^[31][32][33]։

Կոմպլեմենտի համակարգի շղթայի վերջնական ուղու անբավարարությունը նախահակվածություն է ստեղծում թե՛ աուտոիմուն և թե՛ ինֆեկցիոն (հատկապես՝ Neisseria meningitidis դեպքում՝ պայմանավորված գրամ բացասական բակտերիաների նկատմամբ օրգանիզմի պայքարում մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի դերով) հիվանդությունների նկատմամբ^[34]։ N. meningitidis-ով և N. gonorrhoeae-ով պայմանավորված ինֆեկցիաները միակ հայտնի դեպքերն են, երբ ընդգծվում է մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի բաղադրիչների անբավարարության առակայության դերը^[35]։ Մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի բաղադրիչների անբավարարություն ունեցող մարդկանց 40–50%-ի շրջանում դիտվում են N. meningitidis-ով պայմանավորված ինֆեկցիաների կրկնվող դեպքեր^[36]։

Մուտացիաների առկայությունը կոմպլեմենտ կարգավորող գործոն H-ի և թաղանթային կոֆակտոր սպիտակուցի գեներում ասոցացվում է ատիպիկ հեմոլիտիկ ուրեմիկ համախտանիշի առաջացմամբ^[37][38]։ Բացի այդ, գործոն H-ի (Y402H) հայտնի մեկ նուկլեոտիդով պայմանավորված պոլիմորֆիզմը ասոցացվում է աչքի հիվանդություններից՝ տարիքային մակուլյար դեգեներացիայի հետ^[39]։ Ինչպես նաև, կոմպլեմենտի կոմպոնենտ 3-ի (C3), կոմպլեմենտի գործոն B-ի, կոմպլեմենտի գործոն I-ի պոլիմորֆիզմների, ինչպես նաև կոմպլեմենտի գործոն H-ասոցացված 3-ի և կոմպլեմենտի գործոն H-ասոցացված 1-ի դելեցիաների առկայությունը նույնպես ազդում են տարիքային մակուլյար դեգեներացիայի առաջացման ռիսկի վրա^[40]։ Վերոնշյալ երկու հիվանդություններին էլ ներկայումս համարվում են սեփական բջիջների մակերեսին աբերանտ կոմպլեմենտի ակտիվացման հետևանք։

C1-ի պաշարիչների գենային մուտացիայի առկայությունը կարող է առաջացնել ժառանգական անգիոնևրոտիկ այտուց՝ պայմանավորված C1-ինհիբիտորով բրադիկինինի անբավարար կարգավորմամբ։

Պարոքսիզմալ գիշերային հեմոգլոբուլինուրիան առաջանում է էրիթրոցիտների կոմպլեմենտով պայմանավորված քայքայմամբ՝ գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլի սինթեզի անբավարարության հետևանքով, և էրիթրոցիտները պաշտպանված չեն լինում գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլային խարսխով^[41]։

Կոմպլեմենտի համակարգի ակտիվությունը չափող մեթոդներից է տոտալ կոմպլեմենտային ակտիվության հետազոտությունը^[42]։

Հետազոտության ժամանակ կոմպլեմենտի ֆիքսացիայի առկայությունը կամ բացակայությունը կարող է ցույց տալ, թե արդյոք կոնկրետ հակածինը կամ հակամարմինը առկա են արյան մեջ։ Այս սկզբունքն ընկած է կոմպլեմենտի ֆիքսման թեստի հիմքում։

Վերջերս կատարված հետազոտությամբ ենթադրվում է, որ կոմպլեմենտի համակարգը ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ժամանակ ենթարկվում է այնպիսի մանիպուլյացիաների, որ վնասում է սեփական օրգանիզմը^[43]։