Cadros de Leonardo da Vinci

Esta é unha lista de cadros atribuídos a Leonardo da Vinci, (15 de abril de 1452 - 2 de maio de 1519), un dos grandes artistas do Renacemento. En xeral, quince obras atribúense a Leonardo, ou na súa totalidade ou en gran parte; a maioría son pinturas sobre táboa, pero tamén hai un mural, un gran debuxo en papel e dous esbozos de preparación de obra. Están en discusión seis pinturas máis, hai cinco obras que ultimamente lle foron atribuídas, e dúas son copias de traballos perdidos. Ningunha das pinturas de Leonardo está asinada, e esta lista recolle as opinións de varios estudosos.^[1]

O número pequeno de pinturas que sobreviviron é, seguramente, debido á constante experimentación con técnicas novas por parte de Leonardo. Aínda así, estes poucos traballos, xunto cos seus cadernos de notas, que conteñen debuxos, diagramas científicos e os seus pensamentos sobre a natureza da pintura, constitúen unha contribución ás xeracións posteriores de artistas igualado, salvando as distancias, só polo legado do seu contemporáneo, Michelangelo.

Lista de cadros editar

Pinturas atribuídas a Leonardo editar

Título	Ano	Técnica	Dimensións	Localización	Notas
Bautismo de Cristo	1472 - 1475	Óleo sobre táboa	177 x 151 cm	Galería Uffizi, Florencia	Pintado por Andrea del Verrocchio, pero o anxo ao lado esquerdo está feito por Leonardo.^[2] Recoñécese en xeral que Leonardo tamén pintou unha gran parte da paisaxe de fondo. É un dos primeiros traballos que existen del. A declaración de Giorgio Vasari que o anxo da esquerda é obra de Leonardo está confirmada por estudos por Bode, Seidlitz e Guthman, e aceptada por McCurdy, Wasserman e outros.
Anunciación	1472 - 1475	Óleo sobre táboa	98 x 217 cm	Galería Uffizi, Florencia	En xeral, crese que é a primeira obra completa existente de Leonardo. Ata o 1869, a obra atribuiase a Verrocchio. Actualmente hai consenso na atribución a Leonardo, proposta por Liphhart, e aceptada por Bode, Lübke, Muller-Walde, Berenson, Clark, Goldscheider e outros.^[1]
Madonna Dreyfus	1475 - 1480	Óleo sobre táboa	15,7 x 12,8 cm	National Gallery de Washington	Obra previamente atribuída a Verrocchio ou Lorenzo di Credi. Para a maioría dos críticos, a anatomía do neno Xesús é tan pobre que desanima unha posible atribución, mentres que outros cren que é un traballo da mocidade de Leonardo. Esta atribución foi feita por Suida, en 1929. Outros historiadores de arte como Shearman e Morelli atribúeno a Verrocchio.^[1] Daniel Arasse (1997) considera esta pintura como un traballo de mocidade de Leonardo.^[3]
Retrato de Xenebra de Benci	1476	Óleo sobre táboa	38,8 x 36,7 cm	National Gallery de Washington	Waag, en 1866, propuxo a atribución da obra a Leonardo, e recibiu o apoio de Bode. Os primeiros estudosos do século XX mostraron o seu desacordo, pero a maioría dos críticos actuais aceptan tanto a autoría como a súa identidade.^[1]
Madonna Benois	1478	Pintura ó óleo	49,5 x 33 cm	Ermitage, San Petersburgo	A maioría dos críticos coinciden coa atribución a Leonardo, como Berenson, Clark e Castelfranco.^[1]
Virxe do caravel	1478 - 1480	Óleo sobre táboa	62 x 47,5 cm	Alte Pinakothek, Múnic	Acéptase de xeito xeneralizado que é de Leonardo, pero aparece algún sobrepintado dun posible pintor flamengo.^[1]
Anunciación	1478 - 1480	Temple e óleo sobre táboa	16 x 60 cm	Museo do Louvre París	Algúns críticos propoñen a teoría de atribuír a obra á man de Lorenzo di Credi, pero partindo este para a súa realización dun debuxo previo de Leonardo. Apoia esta proposición a existencia dun debuxo atribuído a Leonardo co mesmo esquema xeral, e que se conserva na Galería Uffizi.
San Xerónimo penitente	c. 1480	Óleo e temple sobre taboa	103 cm × 75 cm	Museos Vaticanos	Aceptada unanimemente pola maioría de críticos como orixinal. Inconclusa.
Adoración dos Magos	1481	Óleo sobre táboa	240 x 250 cm	Galería Uffizi, Florencia	Inacabada.
A Virxe das Rochas	1483 - 1486	Óleo sobre táboa (Transferido a tea)	199 x 122 cm	Museo do Louvre, París	A maioría dos especialistas considérana como a primeira das dúas versións que existen sobre o mesmo tema. Enteiramente autógrafa segundo a maioría deles.
A dama do armiño	1485	Óleo sobre táboa	54 x 39 cm	Museo Czartoryski, Cracovia	Que a pintase Leonardo foi obxecto dun longo debate desde que, en 1889, se propuxera que el era o seu autor. A atribución do cadro Xenebra de Benci apoiou que esta obra tamén se dea como de Leonardo.^[1]
Madonna Litta	1490	Óleo sobre táboa (transferida a lenzo)	42 x 33 cm	Ermitage, San Petersburgo	En anos recentes, sobre a base dunha comparación estilística, algúns críticos (entre os que se atopan Carlo Pedretti, David A. Brown, Maria T. Fiorio e P. C. Marani) consideran que esta obra é produto do pincel de Giovanni Antonio Boltraffio.^[4]
Retrato dun músico	1490	Óleo sobre táboa	45 x 32 cm	Pinacoteca Ambrosiana, Milán	Discutida.
La Belle Ferronière	1490 - 1495	Óleo sobre táboa	62 x 44 cm	Museo do Louvre, París	Discutida.
A última Cea	1495 - 1497	Pintura o fresco	460 x 880 cm	Santa Maria delle Grazie, Milán	Aceptada unanimemente como obra leonardesca e unha das súas principais realizacións.
A Virxe das Rochas	1495 - 1508	Óleo sobre táboa	189,5 x 120 cm	National Gallery de Londres	Xeralmente aceptada como unha versión posterior á do Louvre. Realizada coa colaboración de Ambrogio de Predis e quizais outros. Mentres a data non é aceptada por todos, a colaboración do taller de Leonardo parece indiscutible.^[1]
Sala delle Asse	1498 - 1499	Pintura ó fresco		Castelo Sforzesco, Milán	Aceptada totalmente. Luca Beltrami fixo unha gran argumentación con documentos da época de Leonardo.^[5]
Cartón de Burlington House	1501 - 1505	Carbón, xeso branco e negro en papel tinxido	142 x 104,5 cm	National Gallery de Londres	Aceptada sen discusión.
Virxe do fuso	1501	Pintura ó óleo	50,2 x 36,4 cm	Museo Soumaya, Cidade de México	Existen tres versións, aparentemente feitas por artistas diferentes, quizais copias dun traballo perdido que se describiu que pertencía a Leonardo. O máis coñecido, propiedade do Duque de Buccleuch, foi roubado en 2003 e recuperado en 2007.^[6]
A Gioconda	1503 - 1506	Óleo sobre táboa	77 x 53 cm	Museo do Louvre, París	Aceptada sen discusión.
A Virxe, o Neno Xesús e Santa Ana	1510 - 1513	Óleo sobre táboa	168 x 112 cm	Museo do Louvre, París	Aceptada sen discusión. No entanto, o seu estado de conservación é regular e sufriu restauracións severas.
Baco	1510 - 1515	Óleo sobre táboa, transferida a tea	177 x 115 cm	Museo do Louvre, París	En xeral, está considerada como unha copia dun debuxo.^[1]
San Xoán Bautista	1513 - 1516	Óleo sobre táboa	69 x 57 cm	Museo do Louvre, París	Aceptación xeneralizada. O Anonimo Gaddiano, escribiu que Leonardo pintou un San Xoán. Considerada a última grande obra de Leonardo.^[1]

Atribucións máis recentes editar

Título	Ano	Técnica	Dimensións	Localización	Notas
Tobías e o ánxel	1470 - 1480	Pintura ao temple sobre táboa	83,6 x 66 cm	National Gallery de Londres	Unha pintura de Verrocchio mentres Leonardo traballaba no seu taller. Martin Kemp suxire que Leonardo puido pintar algunha parte deste traballo, probablemente o peixe. David Alan Brown, da National Gallery de Washington, tamén lle atribúe o can.
Os santos infantes abrazándose	1486 - 1490			Diversas versións en coleccións privadas.	Segundo Stephen Holmes, quen escribiu un libro The Lost Leonardo (2007), o consenso entre os expertos era que se trataba da mesma man que a de A Virxe das Rocas en Londres, e de igual calidade.
A Virxe e o Neno Xesús con San Xosé	1472 - 1475	Témpera sobre táboa	Diámetro 87 cm	Galería Borghese, Roma	Atribuída previamente a Frei Bartolomeo. Logo dunha limpeza recente, a Galería Borghese propón a atribución como unha obra de mocidade de Leonardo, baseada na presenza dunha pegada digital similar a unha que aparece en A dama do armiño. Non hai acceso ao resultado da investigación.^[7]
María Magdalena		Temple e óleo sobre táboa			Recentemente foi atribuída a Leonardo por Carlo Pedretti. Con anterioridade, considerábase que era unha obra de Giampietrino, artista que pintara un certo número de Magdalenas.^[8] Esta atribución a Leonardo non é aceptada por algúns especialistas como, por exemplo, Carlo Bertelli, ex director da Galería Brera de Arte en Milán, que ademais de opinar que non é de Leonardo, cre que o tema podería ser unha Lucrecia sen o coitelo.^[9]
Cristo coa Cruz	c.1500	Óleo sobre táboa		Colección privada San Francisco	Atribuído previamente por Sotheby's a Gian Francesco de Maineri.^[10]^[11] Atribuído a Leonardo polo seu actual propietario.^[10] Recoñecemento baseado na similitud dos verdugos de Cristo nos debuxos realizados por Rubens da Batalla de Anghiari. Segundo a revista Forbes, o experto en pintura de Leonardo, Carlo Pedretti dixo que: «sabía de tres cadros similares e que os catro cadros, na súa opinión, son probablemente do traballo dos axudantes do taller de Leonardo e talvez ata o propio mestre».
Salvator Mundi	1506-1513	Óleo sobre nogal		National Gallery de Londres	Atribuído

Obras perdidas editar

Imaxe	Título	Ano	Técnica	Dimensións	Localización	Notas
	A batalla de Anghiari	1505	Fresco	7 x 17 metros	Museo do Louvre, París	Copia de Peter Paul Rubens: xeso negro, pluma e tinta, pintado encima con acuarela. Medidas: 54,2 x 63,7 cm
	Leda e o cisne	1510 - 1515	Témpera sobre táboa	112 x 86 cm	Galería Borghese, Roma	Copia anónima conservada na Galería Borghese de Roma. Existen nove copias, entre elas a de Cesar Cesto (69,5 x73,7 cm) no Reino Unido.

Notas editar

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 della Chiesa, Angela Ottino (1967). Penguin, ed. The Complete Paintings of Leonardo da Vinci. ISBN 0-1400-8649-8.
↑ Giorgio Vasari. Lives of the Artists, 1568; Penguin Classics, traducido por George Bull, 1965. ISBN 0-14-044164-6
↑ Arasse, Daniel (1997). Leonardo da Vinci. Konecky & Konecky. ISBN 1 56852 1987.
↑ D. A. Brown, Madonna Litta, XXIX Lettura Vinciana, Florencia 1990
↑ Luca Beltrami, Leonardo da Vinci e la Sala «delle asse» nel Castello di Milano Milán (1902) p. 24
↑ "Arrests after da Vinci work found". BBC News. 4 de outubro de 2007. Consultado o 22-02-2008.
↑ Arie, Sophie (16 de febreiro de 2005). The Guardian, ed. "Fingerprint puts Leonardo in the frame". Consultado o 27-09-2007.
↑ Universal Leonardo (ed.). "A lost Leonardo? Top art historian says maybe". Consultado o 27-09-2007.
↑ Bertelli, Carlo (19 de novembro de 2005). Il Corriere della Sera, ed. "Due allievi non fanno un Leonardo" (en Italian). Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2007. Consultado o 27-09-2007.
↑ ^10,0 ^10,1 Stephane Fitch DaVinci's Fingerprints, 12.22.03 dataacceso 7 July 2009. Martin Kemp, o experto en pegadas dixitais de Leonardo, non examinara a pintura cando se redactou o artigo.
↑ Unha imaxe similar sen os verdugos, atópase no Museo Hermitage, San Petersburgo. [1] Arquivado 18 de febreiro de 2020 en Wayback Machine. (en inglés)

[Chiesa-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 della Chiesa, Angela Ottino (1967). Penguin, ed. The Complete Paintings of Leonardo da Vinci. ISBN 0-1400-8649-8.

[Vasari-2] Giorgio Vasari. Lives of the Artists, 1568; Penguin Classics, traducido por George Bull, 1965. ISBN 0-14-044164-6

[DA-3] Arasse, Daniel (1997). Leonardo da Vinci. Konecky & Konecky. ISBN 1 56852 1987.

[4] D. A. Brown, Madonna Litta, XXIX Lettura Vinciana, Florencia 1990

[5] Luca Beltrami, Leonardo da Vinci e la Sala «delle asse» nel Castello di Milano Milán (1902) p. 24

[6] "Arrests after da Vinci work found". BBC News. 4 de outubro de 2007. Consultado o 22-02-2008.

[7] Arie, Sophie (16 de febreiro de 2005). The Guardian, ed. "Fingerprint puts Leonardo in the frame". Consultado o 27-09-2007.

[8] Universal Leonardo (ed.). "A lost Leonardo? Top art historian says maybe". Consultado o 27-09-2007.

[9] Bertelli, Carlo (19 de novembro de 2005). Il Corriere della Sera, ed. "Due allievi non fanno un Leonardo" (en Italian). Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2007. Consultado o 27-09-2007.

[SF-10] 10,0 ^10,1 Stephane Fitch DaVinci's Fingerprints, 12.22.03 dataacceso 7 July 2009. Martin Kemp, o experto en pegadas dixitais de Leonardo, non examinara a pintura cando se redactou o artigo.

[11] Unha imaxe similar sen os verdugos, atópase no Museo Hermitage, San Petersburgo. [1] Arquivado 18 de febreiro de 2020 en Wayback Machine. (en inglés)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]