موراتسان

گریگور در-هوهانیسیان ارمنی: Գրիգոր Տեր-Հովհաննիսյան انگلیسی: Grigor Ter-Ovani-sian با نام ادبی موراتسان (ارمنی: Մուրացան) نویسنده اهل ارمنستان بود. معروفترین اثر وی «گِوورگ مارزپتونی» (به ارمنی: Գևորգ Մարզպետունի) (۱۸۹۶) می‌باشد رمانی تاریخی که دوران پادشاهی آشوت دوم در ارمنستان اتفاق می‌افتد

موراتسان
حدود ۱۹۰۵
حدود ۱۹۰۵
زاده۱ دسامبر ۱۸۵۴
شوشی، جمهوری آرتساخ
درگذشته۱۲ سپتامبر ۱۹۰۸ (۵۳ سال)
تفلیس، گرجستان
آرامگاهپانتئون ارمنیان تفلیس (خوجیوانک)
پیشهرمان‌نویس

زندگی‌نامه ویرایش

موراتسان در ۱۳ دسامبر [سبک قدیمی: ۱ دسامبر] ۱۸۵۴ در شهر شوشی در یک خانواده به دنیا آمد. پدر وی یک پیشه‌ور بود. تا سن ۱۲ سالگی موراتسان در مدرسه تحصیل نمود. به خاطر مرگ پدرش مجبور شد تحصیلاتش را رها کند. جایی که وی در ژوئن ۱۸۷۳ از diocesan school of Shusha فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۸۷۷ به جمهوری آرتساخ مسافرت نمود و بسیاری از خرابه‌های باستانی منطقه را مشاهده نمود. وی به محض بازگشت به شوشی، تاریخچه مختصری از خانواده برجسته حسن-جلالیان را به رشته تحریر در آورد. در سال ۱۸۷۸ به تفلیس نقل مکان نمود جایی که وی برای باقی عمرش به سمت معلم و کتابدار سپری نمود. درام «روزان» "Ruzan" به شهرت رسید که در سال ۱۸۸۲ در تئاتر تفلیس به روی صحنه رفت. وی مؤلف رمان‌ها و داستان‌های کوتاه بیشماری از جمله "The Apostle" (۱۹۰۲) می‌باشد. موراتسان در ۲۵ سپتامبر [سبک قدیمی: ۱۲ سپتامبر] ۱۹۰۸ در سن ۵۳ سالگی در شهر تفلیس درگذشت و در پانتئون ارمنیان تفلیس (خوجیوانک) به خاک سپرده شد.

در حال حاضر یک کتابخانه، یک خیابان و یک مدرسه به نام وی در جمهوری ارمنستان و جمهوری آرتساخ موجود می‌باشد

روزان ویرایش

«روزان» یک درام تاریخی است که در سده سیزده میلادی در دوران حمله مغولان-تاتارها اتفاق می‌افتد. روزان دختر شاهزاده حسن جلال الدوله است. تغییر دین اجباری

کتابشناسی ویرایش

عنوان فارسیعنوان ارمنیعنواننوع اثرتاریخ چاپ
Hasarakats vordegireCommon adaption۱۸۸۴
مرکز روشنگریLusavorutian KendroneThe center of enlightnment[پانویس ۱]۱۸۹۲
«کلاغ نوح»[۱]Noyi agrave[پانویس ۲] Noah’s Ravenرمان کوتاه۱۸۹۹
روزانRuzan۱۹۰۰[پانویس ۳]
خواهران گوستانGtutyan kuyrerSisters of charitty۱۹۰۲
گئورگ مارزپتونیGevorg Marzpetuni[پانویس ۴]رمان تاریخی۱۸۹۶
[پانویس ۵] The Apostleرمان کوتاه۱۹۰۲

توضیحات ویرایش

  1. examines the daily life of the urban bourgeoisie
  2. Muratsan treats the Armenian peasantry’s poverty and lack of rights from a Narodnik (Populist) viewpoint
  3. درام تاریخی (به صحنه رفته در تفلیس، ۱۸۸۲) brought him fame
  4. (۱۸۹۶; نسخه جداگانه، ۱۹۱۲) depicts Armenian life in the tenth century
  5. Muratsan treats the Armenian peasantry’s poverty and lack of rights from a Narodnik (Populist) viewpoint

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. باغداساریان، ادیک (۱۳۹۳). گزیده نثر و نظم ادبیات ارمنی. ص. ۴۱.
  • Մուրացան at Avproduction.am
  • Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press. pp. 426-28.
  • Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 8. Yerevan. p. 97-98.
  • Hacikyan, A. J.; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. pp. 99–100, 470-. ISBN 978-0-8143-3221-4.
  • Այվազյան, Հ. Մ. (2007). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. երկրորդ. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
  • Մուրացան at Encyclopedia.am
  • Հայկական համառոտ հանրագիտարան. Vol. 3. Երևան. 1999.
  • The Great Soviet Encyclopedia. Detroit. 1979.
  • Հայ նոր գրականության պատմություն, հատ. 4, Երևան, 1972, էջ 124-182=