فهرست فصل‌های باشگاه فوتبال استقلال تهران
فهرست فصل‌های باشگاه فوتبال استقلال تهران عملکرد تیم فوتبال استقلال از زمان تأسیس باشگاه تا اکنون در فصل‌ها و جام‌های مختلف فوتبال ایران و آسیا را در بر می‌گیرد. استقلال با نام اولیهٔ باشگاه دوچرخه‌سواران ایران در ۴ مهر ۱۳۲۴ در تهران و در دفتری در خیابان فردوسی توسط تعدادی جوان علاقه‌مند به دوچرخه‌سواری تأسیس شد. در ماه‌های اولیه، باشگاه تنها محلی برای گردهمایی علاقه‌مندان به دوچرخه‌سواری بود اما ورزش‌های دیگر به سرعت به مجموعه فعالیت باشگاه اضافه شدند و از اسفند همان سال تیم فوتبال باشگاه نیز تأسیس شد.[۱] در ۲۲ بهمن ۱۳۲۸ با تصمیم هیئت مدیره نام تیم از دوچرخه‌سواران به تاج تغییر یافت و در فروردین ۱۳۵۸ و پس از انقلاب ۱۳۵۷ با پیشنهاد بازیکنان قدیمی تیم نام این تیم از تاج به استقلال تغییر یافت تا بتواند در مسابقات فوتبال حضور داشته باشد. این تیم هم‌اکنون با نام استقلال در فوتبال ایران و آسیا فعال است.
باشگاه در نخستین فصل حضورش در ۱۳۲۵ در مسابقات باشگاهی و حذفی تهران شرکت کرد و در هر دو جام موفق به کسب نایب قهرمانی شد[۲][۳] و از آن فصل تا کنون به غیر از فصل ۱۳۲۷ که باشگاه به دلیل کمبود بودجه در مسابقات حاضر نشد،[۴] در تورنمنت‌های مختلفی حضور داشته و عنوان‌های قهرمانی فراوانی را نیز کسب کرده‌است.[۵]
پیشینه
ویرایش۱۳۵۲–۱۳۲۵: لیگ تهران
ویرایش
نخستین حضور رسمی این تیم در فصل ۱۳۲۵ در مسابقات لیگ و حذفی استان تهران بود. در سال‌های دههٔ ۱۳۲۰ و تا اواخر دههٔ ۱۳۴۰ مسابقات فوتبال سراسری در ایران برگزار نمی‌شد و استان‌ها و شهرهای مختلف مسابقات خود را داشتند و تاج نیز تا فصل ۱۳۵۲ تنها در مسابقات استانی شرکت می‌کرد. فصل‌های ۳۷–۱۳۳۶، ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ تنها استثناها در این زمینه بودند که مسابقات کشوری نیز برگزار شدند.[۵][۶] هر دو مسابقات لیگ و حذفی استان تهران با توجه به شرایط آن زمان فوتبال تهران با حضور تیم‌های کمی برگزار می‌شدند، مسابقات رفت و برگشتی نبودند و در فصل‌های مختلف نحوه برگزاری مسابقات دستخوش تغییرات فراوانی نیز می‌شد و این مسابقات تقویم ثابتی نداشتند. تعدادی از فصل‌ها همچون ۱۳۳۴، ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ نیز به دلایل مختلف همچون برگزاری بازی‌های ملی یا مسابقات سراسری برگزار نشدند یا نیمه‌کاره رها شدند.[۷][۸][۹] به همین دلیل فصل‌های نخستین تیم تاج معمولاً تاریخ‌های آغاز و پایان‌های بسیار متفاوتی داشتند و بسیاری از فصل‌ها کوتاه بودند و تعداد بازی‌های کمی نیز داشتند. از اواخر دههٔ ۱۳۴۰ و مشخصاً از فصل ۱۳۴۹ تلاش‌هایی برای برگزاری لیگ سراسری در ایران انجام شد[۱۰] و در همین فصل تاج برای نخستین بار در مسابقات باشگاهی قاره‌ای نیز شرکت کرد[۱۱] و به این ترتیب فصل‌های تیم تاج به دلیل حضور همزمان در مسابقات کشوری و استانی و آسیایی گسترده‌تر و طولانی‌تر شدند.
۱۳۵۷–۱۳۵۲: جام تخت جمشید
ویرایشاز فصل ۱۳۵۲ مسابقات باشگاهی ایران با نام جام تخت جمشید و به صورت دوره‌ای و رفت و برگشتی برگزار شد.[۱۲] از ابتدای این فصل تاج دیگر تنها در مسابقات کشوری حاضر شد و فصل‌های تاج با نظم و ترتیب از اواسط اسفند هر سال آغاز شدند و تا اواسط پاییز سال بعد ادامه یافتند. از فصل ۱۳۵۵ مسابقات جام حذفی ایران نیز برگزار شدند.[۱۳] در میانه‌های تابستان ۱۳۵۷ و با شعله‌ور شدن حوادث انقلاب ۱۳۵۷ برگزاری مسابقات جام تخت جمشید و جام حذفی ایران متوقف شد[۱۴] تا دوران نظم و ترتیب فصل‌های تاج به سرعت به پایان برسد.
۱۳۷۰–۱۳۵۸: بازگشت به لیگ تهران
ویرایش
با پیروزی انقلاب فوتبال ایران و به دنبال آن تیم تاج دستخوش تغییرات فراوانی شد، در فروردین ۱۳۵۸ از حضور تاج با نام اصلی‌اش در مسابقات جلوگیری شد و با پیشنهاد تعدادی از بازیکنان قدیمی نام تیم به استقلال تغییر یافت.[۱۵] در سال‌های بعد از انقلاب برگزاری مسابقات سراسری فوتبال در دستور کار مدیران ورزشی دولت نوین ایران نبود و تیم‌ها مجدداً به مسابقات استانی بازگشتند.[۱۶] در ۲ فصل ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ مسابقات نیمه‌کاره رها شدند[۱۷][۱۸] اما از فصل ۱۳۶۰ فدراسیون فوتبال توانست مسابقات را کامل برگزار کند و تا فصل ۷۱–۱۳۷۰ استقلال در مسابقات لیگ تهران حاضر بود. مسابقات لیگ استان تهران در این دهه نیز همچون سال‌های دور همچنان بدون تقویم مشخص و با تغییرات فراوان در نحوه برگزاری دنبال شد. از فصل ۱۳۶۵ برگزاری جام حذفی از سر گرفته شد و در دههٔ ۱۳۶۰ چند دوره دیگر آن برگزار شد.[۱۹] با پایان جنگ ایران و عراق در فصل ۶۹–۱۳۶۸ یک دوره مسابقات سراسری نیز برگزار شد.[۲۰] از فصل ۱۳۶۹ استقلال پس از ۱۹ سال غیبت بار دیگر در مسابقات آسیایی حاضر شد.[۱۱]
۱۳۸۰–۱۳۷۰: لیگ آزادگان
ویرایشاز ابتدای فصل ۷۱–۱۳۷۰ برگزاری مسابقات سراسری در ایران از سر گرفته شد و این بار مسابقات به افتخار اسرای ایرانی بازگشته از عراق لیگ آزادگان نام گرفت[۱۶] و استقلال بعد از این فصل دیگر در مسابقات استانی حاضر نشد. دوره‌های نخست لیگ آزادگان بسیار نامنظم و با تغییرات فراوان در تعداد تیم‌ها و گروه‌ها و تقویم مسابقات و نحوهٔ صعود و سقوط تیم‌ها برگزار شد اما از نیمه دوم این دهه برگزاری مسابقات روال منظم‌تری گرفت. در این دهه و از فصل ۷۶–۱۳۷۵ استقلال پس از قهرمانی در جام حذفی ۷۵–۱۳۷۴ برای نخستین بار در مسابقات نسبتاً تازه تأسیس جام برندگان جام آسیا حاضر شد.[۲۱] مسابقات جام حذفی در دههٔ ۱۳۷۰ نیز همچون دههٔ ۱۳۶۰ نامنظم و با تغییرات فراوان برگزار شد و حتی در فصل‌های ۱۳۷۱ و ۷۷–۱۳۷۶ این مسابقات برگزار نشدند.[۱۹]
هم‌اکنون–۱۳۸۰: لیگ برتر
ویرایش
از ابتدای فصل ۸۱–۱۳۸۰ و با تلاش‌های رئیس وقت فدراسیون فوتبال، محسن صفایی فراهانی، فوتبال ایران دارای لیگ حرفه‌ای شد.[۲۲] برگزاری دوره‌های لیگ برتر بر خلاف جام آزادگان با نظم و ترتیب نسبی همراه بود و جام حذفی نیز بسیار بهتر و با تقویم منظم‌تری دنبال شد به این ترتیب از دههٔ ۱۳۸۰ فصل‌های تیم استقلال تقویم و دوره‌های منظم‌تری به خود دیدند. از ابتدای فصل ۸۲–۱۳۸۱ برگزاری مسابقات جام باشگاه‌های آسیا با شکل و نام جدید لیگ قهرمانان آسیا (نام رسمی: لیگ قهرمانان ای‌اف‌سی) پیگیری شد[۲۳] و استقلال نیز در این مسابقات حاضر شد تا هم‌اکنون، استقلال در طی فصل‌هایش در سه گونهٔ مسابقات، شامل لیگ و جام حذفی کشوری و لیگ قاره‌ای حاضر باشد.
راهنما
ویرایش- نشان‌گر آن است که تیم قهرمان شده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم نایب‌قهرمان یا دوم شده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم به رتبهٔ سوم رسیده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم به رتبهٔ چهارم رسیده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم در نیمه‌نهایی حاضر بوده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم به مرحلهٔ بعدی مسابقات راه یافته و ادامهٔ مسابقات در فصل بعد پیگیری شده‌است.
- نشان‌گر آن است که تیم به مرحلهٔ پایانی مسابقات راه یافته‌است.
- نشان‌گر آن است که بازیکن آقای گل فوتبال ایران شده‌است.
- مسابقاتی که با علامت * مشخص شده‌اند، مسابقات جام حذفی فوتبال تهران هستند.
- در ستون بهترین گلزن، تعداد گل‌های به ثمر رسیده در تمامی مسابقات رسمی هر فصل شمارش شده‌اند.
- بسیاری از فصل‌های لیگ‌های تهران و ایران به صورت گروهی برگزار شدند و تیم‌های صعود کرده در مراحل حذفی شرکت کردند، در این جدول نتایج تمامی بازی‌های مرحله‌های دوره‌ای و حذفی محاسبه شده‌اند.
- ج. جام
- جش. جشن
- م. مقدماتی
فصل‌ها
ویرایشیادداشتها
ویرایش- ↑ در منابع موجود تعداد گل‌های رد و بدل شده در بیشینه بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۲۵ ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۲۶ ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نتیجه دقیق دیدار تاج و دماوند ذکر نشده و تنها به ثبت برد تیم تاج اکتفا شده‌است. به همین علت آمار کلی گل‌های تاج در این فصل بدون در نظر گرفتن گل‌های رد و بدل شده در آن بازی است.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۲۸ ثبت نشده‌اند.
- ↑ تاج به عنوان قهرمان جام باشگاه‌های تهران به نمایندگی از ایران در این مسابقات حاضر شد اما از رده‌بندی پایانی مسابقات اطلاعی در دسترس نیست.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۲۹ ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نتیجه دقیق دیدارهای تاج با دارائی و تهران‌جوان ذکر نشده‌اند و تنها به ثبت بردهای تیم تاج اکتفا شده‌است. به همین علت آمار کلی گل‌های تاج در این فصل بدون در نظر گرفتن گل‌های رد و بدل شده در آن دو بازی است.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نتیجه دقیق دیدار تاج و نیرو شرق ذکر نشده و تنها به ثبت برد تیم تاج اکتفا شده‌است. به همین علت آمار کلی گل‌های تاج در این فصل بدون در نظر گرفتن گل‌های رد و بدل شده در آن بازی است.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۳۳ ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در بسیاری از بازی‌های فصل ۱۳۳۵ ثبت نشده‌اند و نام و شمار گل‌های بهترین گلزن فصل تنها با اتکا به گل‌های تعدادی از بازی‌ها نوشته شده‌است.
- ↑ در منابع موجود، تنها نتایج مسابقات مرحلهٔ نهایی این فصل جام باشگاه‌های تهران ذکر شده‌اند و از نتایج مرحله گروهی که با شرکت ۱۸ تیم برگزار شد، اطلاعاتی در دسترس نیست.
- ↑ در منابع موجود نام و تعداد گل‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ تعداد گل‌های زده و خورده تیم تاج در این فصل تنها با اتکا بر اطلاعات چهار بازی به دست آمده و در منابع موجود تعداد گل‌های رد و بدل شده دیگر بازی‌های تیم تاج ذکر نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در بسیاری از بازی‌های این فصل ثبت نشده‌اند و نام و تعداد گل‌های بهترین گلزن فصل تنها با اتکا به گل‌های تعدادی از بازی‌ها نوشته شده‌است.
- ↑ در منابع موجود نام گلزنان تاج در دو بازی برابر سپه و شعاع نوشته نشده. تاج در این دو بازی چهار گل زد.
- ↑ در منابع موجود گلزنان بازی‌های فصل ۱۳۴۱ ثبت نشده‌اند.
- ↑ به دلیل اختلاف نظر میان مدیران تیم‌های فوتبال حاضر در مسابقات و مدیران فدراسیون فوتبال این مسابقات نیمه‌کاره رها شد.
- ↑ تعداد گل‌های بهترین گل‌زن‌های این فصل بدون در نظر گرفتن نتیجه بازی تاج و دیهیم به دست آمده‌است زیرا در منابع موجود نام گل‌زن‌های آن بازی ثبت نشده‌است. آن بازی با نتیجه ۴–۱ به سود تاج پایان یافت.
- ↑ در منابع موجود نتیجه دقیق دیدارهای تاج با داریوش و حمل و نقل ذکر نشده و تنها به ثبت بردهای تیم تاج اکتفا شده‌است. به همین علت آمار کلی گل‌های تاج در این فصل بدون در نظر گرفتن گل‌های رد و بدل شده در آن بازی است.
- ↑ تعداد گل‌های بهترین گلزن این فصل بدون در نظر گرفتن نتایج و گل‌های سه بازی تاج نوشته شده‌اند چرا که در منابع موجود به نتیجه یا نام گلزنان اشاره‌ای نشده.
- ↑ مسابقات جام حذفی در این فصل در آبان ماه اَغاز شد و بعد از برگزاری دو مرحله یک شانزدهم و یک‌هشتم نهایی به دلیل صعود تیم ملی ایران به جام جهانی و برگزاری اردوهای آمادگی تیم ملی ادامه این رقابت‌ها به فصل بعد موکول شد.
- ↑ مسابقات تا شهریور ۱۳۵۷ دنبال شدند اما پس از آن به دلیل اعلام حکومت نظامی در تهران و شهرهای دیگر و سایر حوادث انقلاب ۱۳۵۷ ایران، مسابقات ناتمام ماند.
- ↑ بازی‌های جام باشگاه‌های تهران از آبان ۱۳۵۸ برگزار شدند اما به دلیل هجوم تماشاگران تیم پرسپولیس به دیدار دوستانه بین دو تیم استقلال و پرسپولیس در ۲۵ آبان ۱۳۵۸، آن بازی ناتمام رها شد، متعاقب آن بازی‌های جام باشگاه‌های تهران نیز بعد از برگزاری دو هفته تعطیل شد.
- ↑ استقلال در این فصل تنها در دو بازی جام باشگاه‌های تهران حاضر شد و در هیچ‌یک از این بازی‌ها موفق به گلزنی نشد.
- ↑ مرحله مقدماتی مسابقات جام باشگاه‌های تهران با حضور ۱۱۲ تیم و در ۱۴ گروه برای تعیین دسته‌های جام باشگاه آغاز شد و در حالی که استقلال صدرنشین گروه هفتم شده بود به دلیل آغاز جنگ ایران و عراق مسابقات باز هم نیمه‌کاره رها شدند.
- ↑ به دلیل هجوم تماشاگران پرسپولیس - پاس بازی‌ها ناتمام ماند. تا پیش از این واقعه استقلال در پنج بازی پنج پیروزی کسب کرده بود.
- ↑ جام باشگاه‌های آسیا ۹۱–۱۹۹۰ در تابستان ۱۳۶۹ آغاز شد اما بعد از برگزاری مرحله گروهی ادامه بازی‌های در مرحله یک چهارم نهایی به دلیل بحران در منطقه خلیج فارس و جنگ خلیج فارس بارها به تعویق افتاد و در نهایت در مرداد ۱۳۷۰ در بنگلادش برگزار شد.
- ↑ باشگاه استقلال با سهمیه‌بندی و با وجود این که در لیگ پنجم شده بود به لیگ ۳ سقوط کرد. برای دریافت اطلاعات بیشتر مقاله باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۱۳۷۱ را مطالعه کنید.
- ↑ استقلال با قهرمانی در این مسابقات جوار حضور در جام آزادگان را به دست آورد.
- ↑ تا اینجا هر برد دو امتیاز داشت.
- ↑ پس از انجام دو مسابقه ابتدایی به دلیل فوت امیر امارات بازی‌ها تعطیل شد و استقلال به ایران بازگشت.
- ↑ استقلال پس از قهرمانی در لیگ آن فصل و صعود تا مرحله یک چهارم پایانی جام حذفی، به دلیل در پیش بودن مسابقات جام جهانی و اردوهای تیم ملی و تعداد بالای بازیکنان ملی‌پوش باشگاه، از حضور در جام حذفی انصراف داد.
- ↑ به علت تأخیر در ارسال مدارک از سوی AFC کنار گذاشته شد.
- ↑ استقلال در این بازی‌ها در گروهش دوم شد و به دیدار رده‌بندی راه یافت اما به دلیل در پیش بودن هفته نخست رقابت‌های لیگ برتر بازی رده‌بندی بین استقلال و راه‌آهن برگزار نشد.
- ↑ مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳ در آن فصل تا مرحله یک‌هشتم نهایی انجام شد و ادامه مسابقات در فصل بعدی فوتبال ایران انجام شد.
- ↑ استقلال در فصل ۹۳–۱۳۹۲ در نیم‌فصل اول در مراحل یک چهارم نهایی و نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳ و در نیم‌فصل دوم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۴ شرکت کرد.
- ↑ مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸ در آن فصل تا مرحله یک‌هشتم نهایی انجام شد و ادامه مسابقات در فصل بعدی فوتبال ایران انجام شد.
- ↑ استقلال در فصل ۹۸–۱۳۹۷ در نیم‌فصل اول در مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸ و در نیم‌فصل دوم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹ شرکت کرد.
پانویس
ویرایش- ↑ استقلال، کانون هواداران باشگاه. «تاریخچه تأسیس باشگاه استقلال تهران». www.esteghlaltehranfc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۳.
- ↑ «یک خارجی و یک نخست‌وزیر در استقلال 70 سال قبل!». danakhabar.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۳.
- ↑ «روزنامه شرق 90/10/22: سربازهای عنوان دار قهرمان شدند». magiran.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۲۳.
- ↑ «عمو اوغلی، پیوند دهنده دوچرخه سواران و آبی عشق». esteghlali.com. ۲۰۱۵-۰۹-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۲-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ «استقلال 66 ساله شد!». goal.com. ۲۰۱۱-۰۹-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. صص. ص ۳۹۲ تا ص ۳۹۴. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
- ↑ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. ص. ۳۱۲. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
- ↑ محمدرضا بدرخانی. «تاریخ شاهین». باشگاه فرهنگی ورزشی شاهین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۷.
- ↑ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. ص. ۳۴۵. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
- ↑ «تاج ۱۳۴۹». takhtejamshidcup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «استقلال در عرصه آسیایی؛ موفق‌ترین تیم تاریخ ایران در آسیا». روزنامه گل. ۲۱ اسفند ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
- ↑ «تاج ۱۳۵۲». takhtejamshidcup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ «اولین دوره جام حذفی 1355». takhtejamshidcup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ «تاج 1357». takhtejamshidcup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ «Magiran | روزنامه اعتماد (1386/07/22): ظهور آبی و قرمز در تاریکخانه سیاست». www.magiran.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ "FOOTBALL – Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (به انگلیسی). Archived from the original on 22 September 2020. Retrieved 2020-09-25.
- ↑ «چه کسانی آشوب‌های فوتبال را دامن می‌زنند». جوانان امروز شماره ۶۷۱ صفحهٔ ۵۹. موسسه اطلاعات. ۱۹ آذر ۱۳۵۸.
- ↑ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. صص. ص ۵۰۱ و ص ۵۰۲. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ «جام حذفی فوتبال ایران - لیست قهرمانان جام حذفی». www.hazfi-cup.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ «تاریخچه لیگ فوتبال باشگاه‌های ایران». www.asriran.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ احمدی، علی‌اکبر (۱۳۸۸). تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه سواران و تاج تا استقلال. تهران: انتشارات پایگان. صص. ص ۶۲۵ تا ص ۶۲۷. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶.
- ↑ «فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer». isna.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۱-۰۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.
- ↑ "AFC Champions League: Hall of Fame | Football | News | AFC Champions League 2020". the-AFC (به انگلیسی). Archived from the original on 27 September 2020. Retrieved 2020-09-25.
- ↑ «عمو اوغلی، پیوند دهنده دوچرخه سواران و آبی عشق». esteghlali.com. ۵ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶.
منابع
ویرایشوبگاهها
ویرایش- جام‌ها و مقام‌ها در وبگاه رسمی باشگاه فوتبال استقلال تهران (فارسی)
- Iranian Pro Football League Statistics
- اطلاعات فصل‌به‌فصل لیگ ایران در RSSSF
- Persian League
- لیست قهرمانان جام حذفی فوتبال ایران
- عملکرد استقلال تهران در باشگاه‌های ایران، وبگاه کانون هواداران باشگاه استقلال تهران، بایگانی شده از نسخه اصلی
کتاب
ویرایش- احمدی، سید علی اکبر، (۱۳۸۸)، استقلال تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخه‌سواران و تاج تا استقلال (دو جلد)، پایگان، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶
پیوند به بیرون
ویرایش
