تهاجم اعضای پیمان ورشو به چکسلواکی

تهاجم اعضای پیمان ورشو به چکسلواکی اشاره به تهاجم چهار عضو پیمان ورشو، شامل اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری خلق بلغارستان، جمهوری خلق مجارستان و جمهوری خلق لهستان، به جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی در شامگاه روز ۲۰ اوت سال ۱۹۶۸ دارد. این تهاجم به منظور سرکوب اصلاحات سیاسی الکساندر دوبچک موسوم به بهار پراگ صورت گرفت. در این شب ۲۰۰٬۰۰۰ سرباز و ۲٬۰۰۰ تانک به خاک چکسلواکی وارد شدند.[۱]

تهاجم اعضای پیمان ورشو به چکسلواکی
بخشی از جنگ سرد
تاریخ۲۰ اوت ۱۹۶۸ – ۲۰ سپتامبر ۱۹۶۸
موقعیت
نتایج

پیروزی مهاجمان:

طرف‌های درگیر

اعضای پیمان ورشو:
اتحاد جماهیر شوروی اتحاد شوروی
بلغارستان بلغارستان
لهستان لهستان
مجارستان مجارستان


پشتیبانی تدارکاتی:
 آلمان شرقی


پشتیبانی دیپلماتیک:
کره شمالی کره شمالی
کوبا کوبا
جمهوری خلق مغولستان مغولستان
ویتنام شمالی ویتنام شمالی

چکسلواکی چکسلواکی


پشتیبانی دیپلماتیک:
آلبانی آلبانی
چین چین
رومانی رومانی
جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی یوگسلاوی
فرماندهان و رهبران

اتحاد جماهیر شوروی لئونید برژنف
بلغارستان تودور ژیوکوف
لهستان ولادیسلاو گومولکا
مجارستان یانوش کادار


آلمان شرقی والتر اولبریخت
چکسلواکی الکساندر دوبچک
چکسلواکی لودفیک سفوبودا
چکسلواکی اولریچ سرنیک
چکسلواکی مارتین زور
قوا

حمله اولیه:
۲۵۰٬۰۰۰ (۲۰ لشکر)
۲٬۰۰۰ تانک
۸۰۰ هواپیما
اوج قدرت:


۵۰۰٬۰۰۰–۳۵۰٬۰۰۰–۴۰۰٬۰۰۰ نیروهای شوروی، ۷۰٬۰۰۰–۸۰٬۰۰۰ از لهستان، بلغارستان و مجارستان
۶٬۳۰۰ تانک
۲۳۵٬۰۰۰ (۱۸ لشکر)
۲٬۵۰۰–۳٬۰۰۰ تانک
۲۵۰ هواپیما
تلفات و خسارات
اتحاد جماهیر شوروی ۹۶ کشته‌شده (۸۴ در حوادث), ۸۷ زخمی
لهستان ۱۰ کشته‌شده (در حوادث و خود کشی)
مجارستان ۴ کشته‌شده (در حوادث)
بلغارستان ۲ کشته‌شده
۱۳۷ غیرنظامی کشته شدند،
۵۰۰ نفر به طور جدی زخمی شدند
۵ سرباز خودکشی کردند

واکنش‌ها در چکسلواکی

ویرایش

مخالفت گستردهٔ مردم به صورت مقاومت بدون خشونت نمود پیدا کرد. در پراگ و شهرهای دیگر مردم با شماتت و سرزنش با سربازانِ پیمان ورشو برخورد می‌کردند. آن‌ها هر گونه کمک اعم از آب و غذا را از مهاجمان دریغ می‌کردند. دیوارنگاری‌ها و پلاکاردها مهاجمان، رهبران شوروی و هم‌دستان‌شان را محکوم می‌کرد. شهروندان جهت‌ها را اشتباهی به سربازان نشان می‌دادند و حتی علائم راهنمایی و رانندگی را (به جز آن‌هایی که در جهت مسکو بود) از بین برده بودند.[۲]

در ۱۹ ژانویهٔ ۱۹۶۹، یان پالاخ خودش را در میدانی در شهر پراگ به آتش کشید. او به موج جدید سرکوب آزادی بیان اعتراض می‌کرد.

واکنش‌ها در دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو

ویرایش

بسیاری از مردمِ اتحاد جماهیر شوروی با این حمله موافق نبودند. در ۱۸ اوت، میدان سرخ مسکو شاهد اعتراض ۸ نفر بود که شعارهایی علیه حملهٔ نظامی بر پلاکاردهایشان دیده می‌شد. اعتراض‌کنندگان بازداشت شدند و بعدها تحت عنوان ضدیت با شوروی مجازات شدند.

در ۸ سپتامبر ۱۹۶۸ در جمهوری خلق لهستان، رشارت شیویتز خودش را در استادیومی در شهر ورشو به آتش کشید. او به تمامیت‌خواهی کمونیسم و حمله به چکسلواکی اعتراض داشت. او چهار روز بعد در بیمارستان جان داد.

در جمهوری سوسیالیستی رومانی (تنها عضوی از پیمان ورشو که در حمله به چکسلواکی شرکت نکرد)، نیکولای چائوشسکو، سیاست‌های شوروی را با لحنی تند به چالش کشید. این اتفاق در یک سخنرانی عمومی در بخارست و درست در روز حمله به چکسلواکی انجام شد.

واکنش‌ها در کشورهای دیگر دنیا

ویرایش

در همان شبِ حمله کانادا، دانمارک، فرانسه، پاراگوئه، انگلستان و آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل درخواست جلسه دادند. در این جلسه سفیر شوروی اعلام کرد که اقدام پیمان ورشو کمکی برادرانه در مقابل نیروهای ضد اجتماعی بوده‌است. روز بعد چندین کشور با ارائهٔ قطعنامه‌ای حمله را محکوم کردند و خواستار خروج نیروهای پیمان ورشو از چکسلواکی شدند و سفیر آمریکا اعلام کرد که کمکِ برادرانهٔ شوروی درست مثلِ کاری‌ست که قابیل با هابیل کرد.

اشغال چکسلواکی، در فنلاند به عنوان ننگ بزرگ قلمداد شد و حزب کمونیست فنلاند مثل احزاب کمونیستِ فرانسه و ایتالیا حمله را تقبیح کرد.

یوگسلاوی هراسان بود که مشابه چنین اقدامی علیه او هم اجرا شود. به همین خاطر نیروهای نظامی یوگسلاوی در آمادگی کامل بودند و نیروهای دفاعی در مرزهای یوگسلاوی افزایش یافتند.

منابع

ویرایش
  1. واشینگتن پست، (Final Edition), ۲۱ آگوست ۱۹۹۸, (صفحهٔ A11)
  2. John Keane, Vaclav Havel: A Political Tragedy in Six Acts (New York: Basic Books, ۲۰۰۰) ۲۱۳