Ζαν Τιγκανά
Ο Ζαν Αμαντού Τιγκανά (Jean Amadou Tigana, γεννημένος στις 23 Ιουνίου 1955) είναι Γάλλος πρώην ποδοσφαιριστής και προπονητής. Αγωνιζόταν ως κεντρικός μέσος, και υπήρξε ένας από τους καλύτερους στον κόσμο κατά τη δεκαετία του 1980.[3][4] Έχει 52 εμφανίσεις και σημείωσε ένα γκολ για την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Γαλλίας. Υπηρέτησε ως προπονητής σε πολλές γαλλικές ομάδες και πιο πρόσφατα ήταν προπονητής της ομάδας της Κινέζικης Σούπερ Λιγκ Σανγκχάι Σενχούα.
 Ο Τιγκανά το 2000 ή το 2001 | |||||||||||||
| Προσωπικές πληροφορίες | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πλήρες όνομα | Ζαν Αμαντού Τιγκανά [1] | ||||||||||||
| Ημερ. γέννησης | 23 Ιουνίου 1955[2] | ||||||||||||
| Τόπος γέννησης | Μπαμακό, Γαλλικό Σουδάν (Μάλι)[2] | ||||||||||||
| Ύψος | 1,72 μ. | ||||||||||||
| Θέση | Μέσος | ||||||||||||
| Ομάδες νέων | |||||||||||||
| 1965-1972 | ΑΣΠΤΤ Μαρσέιγ | ||||||||||||
| 1972-1974 | ΣΟ Λε Καϊλόλ | ||||||||||||
| 1974-1975 | Κασίς | ||||||||||||
| Επαγγελματική καριέρα* | |||||||||||||
| Περίοδος | Ομάδα | Συμμ.† | (Γκ.)† | ||||||||||
| 1975-1978 | Τουλόν | 76 | (10) | ||||||||||
| 1978-1981 | Λυών | 104 | (15) | ||||||||||
| 1981-1989 | Μπορντώ | 251 | (11) | ||||||||||
| 1989-1991 | Μαρσέιγ | 56 | (0) | ||||||||||
| Σύνολο | 487 | (36) | |||||||||||
| Εθνική ομάδα | |||||||||||||
| Περίοδος | Ομάδα | Συμμ.† | (Γκ.)† | ||||||||||
| 1980-1988 | Γαλλία | 52 | (1) | ||||||||||
| Προπονητική καριέρα | |||||||||||||
| Περίοδος | Ομάδα | ||||||||||||
| 1993-1995 | Λυών | ||||||||||||
| 1995-1999 | Μονακό | ||||||||||||
| 2000-2003 | Φούλαμ | ||||||||||||
| 2005-2007 | Μπεσίκτας | ||||||||||||
| 2010-2011 | Μπορντώ | ||||||||||||
| 2012 | Σανγκχάι Σενχούα | ||||||||||||
Τίτλοι
| |||||||||||||
| * Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα. † Συμμετοχές (Γκολ). | |||||||||||||
Συλλογική καριέρα Επεξεργασία
Ο Τιγκανά ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα ως παίκτης στην Τουλόν, όταν εντοπίστηκε αρκετά αργά να παίζει ερασιτεχνικά ενώ εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο παραγωγής μακαρονιών και έπειτα ως ταχυδρόμος. Μετακόμισε στη Λυών το 1978 και στη συνέχεια στη Μπορντώ μετά από μια μεταγραφή αξίας 4 εκατομμυρίων δολαρίων. Στη μεσαία γραμμή της Μπορντώ έμεινε για οκτώ χρόνια και την βοήθησε να κερδίσει τρία πρωταθλήματα και ισάριθμα κύπελλα Γαλλίας, καθώς και να την φέρει κοντά στην ευρωπαϊκή δόξα σε δύο περιπτώσεις, χάνοντας στον ημιτελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου και του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1985 και του 1987 αντίστοιχα.
Μετακόμισε το 1989 στην Μαρσέιγ και έκλεισε την καριέρα του εκεί μετά τη σεζόν 1990-91, όπου κέρδισε δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα[5] και έφτασε στον τελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου την τελευταία του σεζόν, όπου ηττήθηκε από τον Ερυθρό Αστέρα στα πέναλτι, μετά από ισοπαλία 0-0 στην κανονική διάρκεια.[6]
Διεθνής καριέρα Επεξεργασία
Ο Τιγκανά γεννήθηκε στο Μπαμάκο του Γαλλικού Σουδάν (σημερινό Μάλι) από πατέρα από το Μάλι και μητέρα Γαλλίδα.[7] Εκπροσώπησε τη Γαλλία και ως διεθνής, όταν ενώθηκε με τους Μισέλ Πλατινί, Λουίς Φερναντές και Αλέν Ζιρές σε αυτό που αποκαλούνταν «το μαγικό τετράγωνο» (le Carré Magique) - ένα από τα καλύτερα τετράγωνα μεσαίας γραμμής όλων των εποχών. Ήταν μέλος της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Γαλλίας που κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1984 εντός έδρας, νικώντας την Ισπανία στον τελικό.[5] Εκείνη τη χρονιά ψηφίστηκε δεύτερος καλύτερος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής στο διαγωνισμό της Χρυσής Μπάλας πίσω από τον Πλατινί.[8] Το μοναδικό διεθνές γκολ του, ο Τιγκανά σημείωσε εναντίον της Ουγγαρίας στους τελικούς του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1986, στους οποίους η Γαλλία κατέκτησε την τρίτη θέση.
Στυλ παιχνιδιού Επεξεργασία
Ο Τιγκανά ήταν ένας παγκόσμιας κλάσης κεντρικός μέσος και διακρίνονταν για την εξαιρετική κίνησή του, την ομαδική του δουλειά, τον ρυθμό και την αντοχή του. Αν και ο Τιγκανά ήταν κυρίως υπεύθυνος για τα αμυντικά καθήκοντα της ομάδας του, συχνά τολμούσε να δημιουργήσει ευκαιρίες για γκολ στους συμπαίκτες του. Η εργασιακή του ηθική και το εκτεταμένο μήκος των πασών του, τόσο από μακρινή όσο και από κοντινή απόσταση, τον έκαναν εξαιρετικό εκτελεστή αυτών που, όταν συνδυάζονταν με τον στενό έλεγχο και την απλοϊκή αλλά αποτελεσματική τεχνική της ντρίμπλας του, τον έκαναν παίκτη υψηλής κλάσης. Ήταν επίσης πολύ γνωστός για τις συνεισφορές του στις προωθημένες περιοχές του γηπέδου, λόγω της ικανότητάς του να εντοπίζει και να εκτελεί πάσες που μπορούσαν να χωρίσουν άμυνες στα δύο.
Προπονητική καριέρα Επεξεργασία
Για τον πρώτο του προπονητικό ρόλο, ο Τιγκανά επέστρεψε στη Λυών, προπονώντας τους από το 1993 έως το 1995, πριν αναλάβει την ΑΣ Μονακό, όπου παρέμεινε μέχρι το 1999. Ήταν πρωταθλητές γαλλικού πρωταθλήματος το 1997 και έφτασαν στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ ένα χρόνο αργότερα, νικώντας τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στα προημιτελικά.
Ανέλαβε ως προπονητής της αγγλικής Φούλαμ τον Απρίλιο του 2000 [5] και τους βοήθησε να προβιβαστούν από την Φούτμπολ Λιγκ Φερστ Ντιβίζιον στην Πρέμιερ Λιγκ ως πρωταθλητές στην πρώτη του πλήρη σεζόν στην ομάδα. Η Φούλαμ τερμάτισε 13η στην πρώτη σεζόν του Τιγκανά. Ήταν η πρώτη φορά της στην κορυφαία κατηγορία σε πάνω από 30 χρόνια και προκρίθηκε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (μέσω του Κυπέλλου Ιντερτότο), αλλά ο Τιγκανά απολύθηκε τον Απρίλιο του 2003, παρόλο που η Φούλαμ δεν κινδύνευε να υποβιβαστεί σε αυτό το στάδιο. [9] Αργότερα, ο σύλλογος τον οδήγησε στο δικαστήριο, ισχυριζόμενος ότι πλήρωσε λανθασμένα για ορισμένους παίκτες όπως ο Στιβ Μάρλετ, αλλά οι κατηγορίες αποσύρθηκαν. Στη συνέχεια, ο Τιγκανά οδήγησε τη Φούλαμ στο δικαστήριο για άδικη απόλυση και κέρδισε, κερδίζοντας μια πληρωμή άνω των 2 εκατομμυρίων λιρών.[10]
Τον Οκτώβριο του 2005, μετά από μια παύση δύο ετών από το άθλημα, υπέγραψε συμβόλαιο δυόμισι ετών με την τουρκική Μπεσίκτας. Την ίδια σεζόν, η Μπεσίκτας κέρδισε το Κύπελλο Τουρκίας για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια.
Αμέσως μετά την κατάκτηση του Κυπέλλου Τουρκίας το 2007, ο Τιγκανά ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να φύγει από την Μπεσίκτας στο τέλος της σεζόν. Έφυγε από την Μπεσίκτας με δύο εναπομείναντα παιχνίδια, μετά από συμφωνία λύσης συμβολαίου με το διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου.
Στις 25 Μαΐου 2010, ο Τιγκανά επέστρεψε στην προπονητική στην Λιγκ 1, μεταβαίνοντας στην Μπορντώ, αντικαθιστώντας τον Λοράν Μπλαν.[11]
Στις 7 Μαΐου 2011, μετά από μια σκληρή ήττα από τη Σοσό (0–4) και μια λεκτική επίθεση από των οπαδών της ομάδας του Μπορντώ κατά της κόρης του, που βρισκόταν στο γήπεδο, ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να φύγει από την ομάδα. [12][13]
Στις 18 Δεκεμβρίου 2011, ο Τιγκανά ανακοινώθηκε ότι θα προπονούσε τη Σανγκχάι Σενχούα από τη σεζόν 2012. Στις 15 Απριλίου 2012, ο Τιγκανά παραιτήθηκε από προπονητής της Σανγκχάι Σενχούα μετά από ένα κακό σερί αγώνων που άφησε τον κινεζικό σύλλογο στις πέντε τελευταίες θέσεις του εγχώριου πρωταθλήματος.
Στατιστικά καριέρας Επεξεργασία
Συλλογικά Επεξεργασία
| Ομάδα | Σεζόν | Πρωτάθλημα | Εθνικό Κύπελλο | Ευρώπη | Σύνολο | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Κατηγορία | Εμφανίσεις | Γκολ | Εμφανίσεις | Γκολ | Εμφανίσεις | Γκολ | Εμφανίσεις | Γκολ | ||
| Τουλόν | 1975–76 | Λιγκ 2 | 23 | 1 | – | 23 | 1 | |||
| 1976–77 | 27 | 3 | – | 27 | 3 | |||||
| 1977–78 | 26 | 6 | – | 26 | 6 | |||||
| Σύνολο | 76 | 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 76 | 10 | ||
| Λυών | 1978–79 | Λιγκ 1 | 36 | 3 | – | 36 | 3 | |||
| 1979–80 | 33 | 5 | – | 33 | 5 | |||||
| 1980–81 | 35 | 7 | – | 35 | 7 | |||||
| Σύνολο | 104 | 15 | 0 | 0 | 0 | 0 | 104 | 15 | ||
| Μπορντώ | 1981–82 | Λιγκ 1 | 27 | 1 | 1[α] | 0 | 28 | 1 | ||
| 1982–83 | 32 | 2 | 5[α] | 0 | 37 | 1 | ||||
| 1983–84 | 32 | 1 | 2[α] | 0 | 34 | 1 | ||||
| 1984–85 | 28 | 3 | 6[β] | 0 | 34 | 3 | ||||
| 1985–86 | 32 | 2 | 3 | 1 | 2[β] | 0 | 37 | 3 | ||
| 1986–87 | 37 | 0 | 3 | 0 | 8[γ] | 0 | 48 | 0 | ||
| 1987–88 | 30 | 1 | 5[β] | 0 | 35 | 1 | ||||
| 1988–89 | 33 | 1 | 6[α] | 0 | 39 | 1 | ||||
| Σύνολο | 251 | 11 | 6 | 1 | 35 | 0 | 292 | 12 | ||
| Μαρσέιγ | 1989–90 | Λιγκ 1 | 37 | 0 | 2 | 0 | 8[β] | 0 | 47 | 0 |
| 1990–91 | 19 | 0 | 1 | 0 | 5[β] | 1 | 25 | 1 | ||
| Σύνολο | 56 | 0 | 3 | 0 | 13 | 1 | 72 | 1 | ||
| Σύνολο | 487 | 36 | 9 | 1 | 48 | 1 | 544 | 38 | ||
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εμφανίσεις στο Κύπελλο UEFA
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Εμφανίσεις στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο
- ↑ Εμφανίσεις στο Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης
Διεθνής Επεξεργασία
| Γαλλία | ||
| Χρονιά | Εμφανίσεις | Γκολ |
|---|---|---|
| 1980 | 4 | 0 |
| 1981 | 5 | 0 |
| 1982 | 12 | 0 |
| 1983 | 4 | 0 |
| 1984 | 10 | 0 |
| 1985 | 4 | 0 |
| 1986 | 11 | 1 |
| 1987 | 1 | 0 |
| 1988 | 1 | 0 |
| Σύνολο | 52 | 1 |
Προπονητικά στατιστικά Επεξεργασία
- Τελευταία ενημέρωση: 7 Απριλίου 2012
| Ομάδα | Από | Μέχρι | Ρεκόρ | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ΑΓ | Ν | Ι | Η | Ν% | |||
| Λυών | 1 Ιουλίου 1993 | 30 Ιουνίου 1995 | 85 | 42 | 20 | 23 | 49,41 |
| Μονακό | 1 Ιουλίου 1995 | 31 Δεκεμβρίου 1998 | 170 | 92 | 37 | 41 | 54,12 |
| Φούλαμ | 9 Απριλίου 2000 | 17 Απριλίου 2003 | 145 | 67 | 37 | 41 | 46,21 |
| Μπεσίκτας | 31 Οκτωβρίου 2005 | 15 Μαΐου 2007 | 82 | 43 | 16 | 23 | 52,44 |
| Μπορντώ | 25 Μαΐου 2010 | 7 Μαΐου 2011 | 38 | 12 | 15 | 11 | 31,58 |
| Σανγκχάι Σενχούα | 1 Ιανουαρίου 2012 | 15 Απριλίου 2012 | 5 | 1 | 2 | 2 | 20,00 |
| Σύνολο | 525 | 257 | 127 | 141 | 48,95 | ||
Τίτλοι και διακρίσεις Επεξεργασία
Ως παίκτης Επεξεργασία
Συλλογικές Επεξεργασία
Μπορντώ
- Λιγκ 1: 1983–84, 1984–85, 1986–87
- Κύπελλο Γαλλίας: 1985–86, 1986–87
Μαρσέιγ
- Λιγκ 1: 1989–90, 1990–91
Διεθνές Επεξεργασία
Γαλλία
- Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα UEFA: 1984
- Τρίτη θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA: 1986
Ατομικές Επεξεργασία
- Καλύτερος νέος παίκτης της Χρονιάς στην Λιγκ 1: 1980 [15]
- Γάλλος Παίκτης της Χρονιάς: 1984
- Onze d'Argent: 1984
- Επιλαχών για τη Χρυσή Μπάλα: 1984
- Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα UEFA Ομάδα του Τουρνουά: 1984 [16]
- Ομάδα All-Star Παγκόσμιου Κυπέλλου FIFA: 1986
- Onze de Bronze: 1987
Ως προπονητής Επεξεργασία
Συλλογικές Επεξεργασία
Μονακό
- Λιγκ 1: 1996–97
- Σούπερ Καπ Γαλλίας: 1997
Φούλαμ
Μπεσίκτας
- Κύπελλο Τουρκίας: 2005–06, 2006–07
- Σούπερ Καπ Τουρκίας: 2006
Ατομικές Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Entreprise Canelle à Cassis (13260)» [Company Canelle in Cassis (13260)]. Figaro Entreprises (στα Γαλλικά). Société du Figaro. 16 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2019.
«Jean Tigana». BFM Business (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2019. - ↑ 2,0 2,1 «Tigana: Jean Amadou Tigana: Manager». BDFutbol. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «20 VOLANTES DEFENSIVOS QUE HICIERON HISTORIA». Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2024.
- ↑ «Europe - Player of the Century». Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Tigana named as Fulham boss». news.bbc.co.uk. 9 Απριλίου 2000. http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/707119.stm. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020.
- ↑ O'Connor, Robert (5 Ιουνίου 2015). «The Team Dismantled by War: Red Star Belgrade's Final European Triumph». www.vice.com. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Dévoué à la cause du Mali».
- ↑ «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 1984». Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ «Tigana sacked by Fulham». The Scotsman. UK. 18 Απριλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ Milmo, Cahal (13 Νοεμβρίου 2004). «Fayed must pay £2.5m to ex-Fulham manager». The Independent (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071114233451/http://news.independent.co.uk/uk/legal/article20102.ece. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ «Jean Tigana appointed Bordeaux coachdate=2010-05-25». BBC Sport (BBC). 25 Μαΐου 2010. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8702854.stm. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2010.
- ↑ «Tigana – " J'arrête "» (στα γαλλικά). FC Girondins de Bordeaux. 2011-05-07. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2011. https://web.archive.org/web/20110511070236/http://www.girondins.com/tigana-jarrete.html. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2011.
- ↑ «Jean Tigana steps down as Bordeaux coach». Goal.com. 2011-05-07. http://www.goal.com/en/news/90/france/2011/05/07/2476125/jean-tigana-steps-down-as-bordeaux-coach. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2011.
- ↑ Ζαν Τιγκανά στην ιστοσελίδα National-Football-Teams.com
- ↑ «France - Footballer of the Year». RSSSF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Courtney, Barrie (14 Αυγούστου 2004). «European Championships - UEFA Teams of Tournament». RSSSF. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ «Fulham force draw». BBC Sport. 13 Αυγούστου 2002. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/2188318.stm. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2020.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ζαν Τιγκανά στο L'Équipe Football (Γαλλικά)
- FFF.fr profile