Roentgeniom
Un elfenn gimiek eo ar roentgeniom ; Rg eo e arouez kimiek, 111 e niver atomek ha 273,154 e dolz atomek.
Ur metal ardreuzat eo.
Un elfenn genaozet gant mab-den eo, n'he c'haver ket en natur. Skinoberiek-kenañ eo ar roentgeniom.
  | ||||
|---|---|---|---|---|
| Darmstadtiom – Roentgeniom – Kopernikiom | ||||
| ||||
| Perzhioù hollek | ||||
| Niver atomek | 111 | |||
| Rummad kimiek | Metaloù ardreuzat | |||
| Strollad | 11 | |||
| Trovezh | 7 | |||
| Bloc'h | d | |||
| Tolz atomek | [281] | |||
| Aozadur elektronek | ||||
| [Rn] 5f14 6d10 7s1[1] Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 32, 18, 1 | ||||
 | ||||
| Perzhioù atomek | ||||
| Niver oksidadur | (stlenn ebet) | |||
| Tredanleiegezh | (stlenn ebet) (Skeul Linus Pauling) | |||
| Gremmoù ionadur | 1 : 955 kJ/mol 2 : (stlenn ebet) 3 : (stlenn ebet) | |||
| Skin atomek | 114 pm (brasjedet) | |||
| Skin kenamsav | 121 pm | |||
| Skin Van der Vaals | (stlenn ebet) | |||
| Perzhioù fizikel | ||||
| Arvez | Kaled (diouganet) | |||
| Douester (≈20 °C) | 24,4 g/cm3 (brasjedet) | |||
| Teuzverk | (stlenn ebet) | |||
| Bervverk | (stlenn ebet) | |||
| Tredanharzusted | (stlenn ebet) nΩ•m (e 20 °C) | |||
 | ||||
Istor kemmañ
D'an 8 a viz Kerzu 1994 e voe kevanaozet an elfenn 111 er GSI (Gesellschaft für Schwerionenforschung "Krevedigezh-Enklask war an Ionoù Pounner", bremañ GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH "Kreizenn Helmholtz evit an Enklask war an Ionoù Pounner"[2]) e Darmstadt (Alamagn), gant skipailh Peter Armbruster ha Gottfried Münzenberg. Dre vombezenniñ bismut-209 gant nikel-64 e kenderc'hjont un atom hepken eus izotop 272 an elfenn ; e 2002 e teujont a-benn da gaout 3 atom all.
Er bloavezh 2003 e voe ar GSI anzavet evel dizoloer an elfenn 111[3].
An anv roentgenium a voe kinniget gant ar GSI evit an elfenn nevez, en enor d'ar fizikour alaman Wilhelm Conrad Röntgen, a zizoloas ar skinoù X e 1895 ; e 2004 e voe degemeret an anv gant an IUPAC[4].
Perzhioù kemmañ
A-c'houde ma 'z eo bet prouet ez eus ur metal ardreuzat eus ar c'hopernikiom 112Cn e c'haller kendastum ez eus metaloù ardreuzat eus an elfennoù 104 (rutherfordiom) betek 112 ; unan e vije ar roentgeniom ivez neuze.
Gortozet eo perzhioù 111Rg evel par da re elfennoù all ar strollad 11 (29Cu, 47Ag hag 79Au), hogen pounneroc'h, ha stabiloc'h e niver oksidadur.
Ur metal nobl[5] e vije ar roentgeniom war a hañval.
Izotopoù kemmañ
N'eus izotop stabil ebet eus Rg, en natur pe gevanaozet. Daouzek izotop zo bet kevanaozet koulskoude, skinoberiek an holl anezho.
| Izotop | % en natur | Hanter-vuhez |
|---|---|---|
| 272Rg | kevanaozet | 3,8 ms |
| 273Rg | kevanaozet | 5 ms |
| 274Rg | kevanaozet | 6,4 ms |
| 275Rg | kevanaozet | 10 ms |
| 276Rg | kevanaozet | 100 ms |
| 277Rg | kevanaozet | 1 s |
| 278Rg | kevanaozet | 4,2 ms |
| 279Rg | kevanaozet | 0,17 s |
| 280Rg | kevanaozet | 3,6 s |
| 281Rg | kevanaozet | 26 s |
| 282Rg | kevanaozet | 0,5 s |
| 283Rg | kevanaozet | 10 mn |
Arver kemmañ
Hini ebet, war-bouez an enklaskoù.
Notennoù kemmañ
Daveennoù kemmañ
- American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7 Preder
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2
- Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
- Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 ISBN 978-0-471-61525-5 (en)
- DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 ISBN 978-2-8041-4107-3 (fr)
- EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 ISBN 978-0-19-850341-5 (en)
- Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 ISBN 978-2-86843-236-0
- ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 ISBN 978-2-901383-14-7
- HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Jefferson Lab (en) Liamm oberiant 22 KZU 2012
- Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
- LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press,2007 ISBN 978-0-8493-0488-0 (en)
- National Nuclear Data Center (en) Liamm oberiant 09 KZU 12
- Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
- STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 ISBN 978-0-19-508083-4 (en)
- Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012
| Kimiezh | Elfennoù kimiek |
|---|
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv •Taolenn beriodek |